9.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı 1.Dönem 2.Yazılı (TEST) sınavı 9.Sınıf kategorisinin Türk Dili ve Edebiyatı alt kategorisinin, 1 dönemine ait. Bu sınav Zor derecede zorluktadır. Toplamda 18 sorudan oluşmaktadır.
I. Anonim halk edebiyatı
II. Dini-tasavvufi halk edebiyatı
III. Aşk edebiyatı
Yukarıda verilenlerden hangisi veya hangileri İslamiyet etkisinde gelişen Türk edebiyatına örnektir?
A) I ve II B) II ve III
C) I, II ve III D) I ve III
E) Yalnız I
Âşıklar beyhude gurbeti gezer,
El oğlu ariftir ne olsa sezer,
Güzellerde vefa biz de sîm ü zer,
Ne kışın bulunur ne yaz bulunur.
Yukarıdaki dörtlük için aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenemez?
A) 11’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.
B) Bütün dizeler 6+5 duraklıdır.
C) Kelime redife yer verilmemiştir.
D) 1.,2. ve 3. dizede "zer" tunç kafiyedir.
E) Dörtlük çapraz kafiyelidir.
Bir sıfatın kendisinden sonra gelen kelime veya kelime gruplarıyla yapı ve anlam bakımından bağlantısı olmadığını göstermek ve anlam karışıklığını önlemek için virgül kullanılır.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu kurala uymamaktan doğan bir anlam karışıklığı vardır?
A) Gemide bulaşık yıkamak kolay iş değildi.
B) Bir çocuk gibi kedilerle saklambaç oynuyor.
C) Dosdoğru yolun karşısına geçerek bağırdım.
D) Limana bakan penceresinden deniz görünürmüş.
E) Hayat sahnesinde altmış yaşın basamaklarındayım.
Ortak zevk ve dil anlayışına sahip şairlerin ortak şekil özelliklerini, ahenk unsurlarını, imge ve temaları kullanarak oluşturduğu şiir anlayışına şiir geleneği denir.
Buna göre aşağıdaki dizelerden hangisinin diğerlerinden farklı bir şiir geleneğine ait olduğu söylenebilir?
A) Kazanmak istersen sen de zaferi, /Gürleyen sesinle doldur gökleri, /Zafer dedikleri kahraman peri, /Susandan kaçar da koşana gider.
B) Dur yolcu! /Bilmeden gelip bastığın, /Bu toprak, bir devrin battığı yerdir. /Eğil de kulak ver, bu sessiz yığın, /Bir vatan kalbinin attığı yerdir.
C) Yelkenler biçilecek, yelkenler dikilecek; /Dağlardan çektiriler, kalyonlar çekilecek; /Kerpetenlerle surun dişleri sökülecek. /Yürü, hâlâ ne diye oyunda oynaştasın? /Fatih’in İstanbul’u fethettiği yaştasın!
D) Saat beş nalburları pencerelerden /Madenî paralar gösteriyorlar
/Yalnızlığı soruyorlar, yalnızlık /Bir ovanın düz oluşu gibi bir şey
E) Milletin kalbinde yer etmez keder; /Asırlar değişir, seneler geçer.. /Ne kadar karanlık olsa geceler, /Mümkün mü sonunda sabah olmasın.
I.
Ana başa taç imiş,
Her derde ilaç imiş,
Bir evlat pir olsa da,
Anaya muhtaç imiş.
II.
Arzular başka şey,
Hatıralar başka,
Güneşi görmeyen şehirde
Söyle nasıl yaşanır.
III.
Beni candan usandırdı, cefadan yar usanmaz mı?
Felekler yandı ahımdan, muradım şem'i yanmaz mı?
Yukarıdaki dizelerde kullanılan ölçü çeşidinin doğru sıralanışı hangisidir?
A) Serbest ölçü/hece ölçüsü/aruz ölçüsü
B) Aruz ölçüsü/hece ölçüsü/serbest ölçü
C) Hece ölçüsü/serbest ölçü/aruz ölçüsü
D) Aruz ölçüsü/serbest ölçü/hece ölçüsü
E) Hece ölçüsü/serbest ölçü/serbest ölçü
Baş yorgun yaslanır yeşil otlara,
Göz dalgın uzanır ta bulutlara,
Öğleyin bu uyku bir aralıktır,
Saf hava bir kanat gibi ılıktır.
Yukarıdaki dörtlük konusuna göre hangi şiir türüne girer?
A) Lirik B) Didaktik C) Epik
D) Pastoral E) Satirik
Aşağıdakilerden hangisi masalların ilk bölümün verilen addır?
A) Dilek B) Tekerleme C) Döşeme
D) Düğüm E) Serim
I. Pamuk gibi bir kalbi vardır (Benzetme)
II. Saatlerce aramasına karşın bir türlü bulamıyordu (Koşul)
III. Amcam ile yarın köye gideceğiz (Birliktelik)
IV. Çiçek demetini annesi için almıştı (Özgürlük)
V. Hiçbiri bu işi senin kadar öğrenemedi (Karşılaştırma)
Numaralanmış cümlelerin hangisinde edatın cümleye kattığı anlam yanlış verilmiştir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Aşağıdakilerden hangisi kalıplaşmış bir masal cümlesidir?
A) Kralın bu emrini duyan prens hemen kardeşinin yanına gitmiş.
B) Anne ceylan, yavrularının bir saldırıya uğramasından korktuğu için daima tetiktedir.
C) Ordunun nereye gideceği kimse tarafından bilinmiyormuş.
D) Bir varmış, bir yokmuş, ülkenin birinde elinden her iş gelen usta bir marangoz yaşarmış.
E) Bu olağanüstü varlıkların hangi zamanda karada da yaşayabilme özelliği kazandığı belli değil.
Aşağı(I) köylerden Halil İbrahim, on sekiz yaşlarında bir delikanlıydı(II). Sazlık köyünde Tevfik Ağa'nın yanında duruyordu. Yaşı(III) ufaksa da kütüğe büyük yazılmış, askere (IV) çağırıyorlar. Ağa'dan hesabını (V) alıp gidecektir.
Bu parçadaki numaralandırılmış sözcüklerden hangisi diğerlerinden farklı bir türdedir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
"Senin bendeki son fotoğrafına özlemle bakıyorum."
Cümlesindeki "ki"nin kullanımına benzer örnek aşağıdakilerin hangisinde yoktur?
A) Bahçedeki çocuklar top oynuyordu.
B) Evdeki hesap çarşıya uymaz.
C) Sizinkilerin ziyaretini sabırsızlıkla bekliyoruz.
D) Okuldaki sınavlar yeni bitti.
E) Ekipteki öğretmenler gece gündüz çalıştı.
Anlatamam derdimi dertsiz insana
Dert çekmeyen dert kıymetin bilemez
Derdim bana derman imiş bilmedim
Hiçbir zaman gül dikensiz olamaz
Bu dizelerde anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yalnızlığın olumsuz etkileri
B) Her derdin bir dermanının olduğu
C) Yardımseverlik duygusunun yitirilmesi
D) Dert çekmenin değerli olabileceği
E) Kişi sıkışmadan yardımın gelmeyeceği
Karlı dağların başında
Salkım salkım olan bulut,
Saçın çözüp benim için
Yaşın yaşın ağlar mısın?
Yukarıdaki dörtlükte "bulut" sözcüğünde görülen söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kinaye B) Tenasüp C) Teşhis
D) İntak E) Tezat
I. Bizi sen sevgisiz, susuz, havasız ve vatansız bırakma Allah'ım!
II. İlmi öyle büyüktür ki (!) kimseyi dinlemesi gerekmez.
III. Aferin, dasyısının bir tanesine!
Ünlemin numaralanmış cümlelere kattığı anlamlar aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir?
A) Dilek-Alay-Gurur
B) Korku-Övgü-Sevinç
C) Mutluluk-Küçümseme-Şefkat
D) Saygı-Kınama-Beğeni
E) İstek-Alay-Sabır
“Hastayım diye inledi, kendisini yatağa attı. Ateşler içinde yanıyordu. Yusuf kendinden geçti ve üç gün üç gece sayıkladı durdu. Hekimler çağırdılar. Hekimler ona ilaçlar verdiler. Avuçları yumulmuş açılmıyordu. Üçüncü günün sonunda Yusuf gözlerini açtı, bu arada elleri de gevşedi, parmakları açıldı.”
Ağrı Dağı Efsanesi adlı romandan alınan yukarıdaki parça hangi bakış açısıyla kaleme alınmıştır?
A) İlahi bakış açısı
B) İlahi-gözlemci bakış açısı
C) Gözlemci bakış açısı
D) Kahraman bakış açısı
E) Kahraman-ilahi bakış açısı
Bergsan'a göre sanatçı: "Bir şeye aşkla bakabilen kimsedir." Sanat eseri bu bakıştan doğar. Bu yüzden en büyük sanatkârlar, aynı zamanda en büyük âşıklardır. Aşkın şiddeti ne kadar kuvvetli olursa, sanat eseri de o kadar büyük olur.
Parçada düşünceyi geliştirme yollarından hangisine başvurulmamıştır?
A) Benzetme B) Tartışma
C) Tanık Gösterme D) Tanımlama
E) Karşılaştırma
Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise (D), yanlış ise (Y) yazınız.
[.....] Güzel sanatların en önemli amacı topluma yol göstermek, insanları bilgilendirmektir.
[.....] Bilimin amacı, nesnel gerçekleri öğretmek ve onlarla ilgili bilgi vermektir.
[.....] Edebî metinler, yan anlam değeri taşıyan sözcükler bakımından zengindir.
[.....] Hikâye ve roman öğretici metinler arasında yer alır.
[.....] Edebî metinlerde yazar, söyleyiş özelliklerini (üslubunu) ön plana çıkarır.
Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun sözcükleri yazınız
• Hikâyeler tür bakımından ................. ve ................. olarak iki grupta incelenir.
• ................. anlatıcının kullanıldığı anlatımlarda anlatıcı olup biteni bir kameranın sessizliği ile aktarır, olayların akışına müdahale etmez.
• Dünya edebiyatında hikâye türünün kurucusu ................. kabul edilir, ................. adlı eseri bu türün ilk örneğidir.
• Olay hikâyesinin, Türk edebiyatındaki en önemli temsilcisi ........................................., durum hikâyesinin Türk edebiyatındaki en önemli temsilcileri ise ....................................... ve ...................................’dır.
I. Anonim halk edebiyatı
II. Dini-tasavvufi halk edebiyatı
III. Aşk edebiyatı
Yukarıda verilenlerden hangisi veya hangileri İslamiyet etkisinde gelişen Türk edebiyatına örnektir?
A) I ve II B) II ve III
C) I, II ve III D) I ve III
E) Yalnız I
Sorunun cevap anahtarı "C) I, II ve III" olmalıdır. Çünkü verilen seçenekler arasında I. Anonim halk edebiyatı, II. Dini-tasavvufi halk edebiyatı ve III. Aşk edebiyatı, İslamiyet etkisinde gelişen Türk edebiyatına örneklerdir. Her üç seçenek de İslamiyet etkisi altında gelişmiş olan farklı edebiyat türlerini temsil eder.
Âşıklar beyhude gurbeti gezer,
El oğlu ariftir ne olsa sezer,
Güzellerde vefa biz de sîm ü zer,
Ne kışın bulunur ne yaz bulunur.
Yukarıdaki dörtlük için aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenemez?
A) 11’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.
B) Bütün dizeler 6+5 duraklıdır.
C) Kelime redife yer verilmemiştir.
D) 1.,2. ve 3. dizede "zer" tunç kafiyedir.
E) Dörtlük çapraz kafiyelidir.
Dörtlükteki kafiye düzeni incelendiğinde, 1. dize ile 3. dize arasında ve 2. dize ile 4. dize arasında bir çapraz kafiye düzeni bulunmaktadır. Yani, 1. dize ile 3. dize ve 2. dize ile 4. dize arasındaki kelimeler aynı şekilde kafiyelenmiştir. Bu nedenle dörtlük çapraz kafiyelidir. Diğer verilen bilgiler de doğrudur; 11'li hece ölçüsü kullanılmıştır, bütün dizeler 6+5 duraklıdır, ve kelime redife yer verilmemiştir.
Bir sıfatın kendisinden sonra gelen kelime veya kelime gruplarıyla yapı ve anlam bakımından bağlantısı olmadığını göstermek ve anlam karışıklığını önlemek için virgül kullanılır.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu kurala uymamaktan doğan bir anlam karışıklığı vardır?
A) Gemide bulaşık yıkamak kolay iş değildi.
B) Bir çocuk gibi kedilerle saklambaç oynuyor.
C) Dosdoğru yolun karşısına geçerek bağırdım.
D) Limana bakan penceresinden deniz görünürmüş.
E) Hayat sahnesinde altmış yaşın basamaklarındayım.
Doğru cevap anahtarı C) Dosdoğru yolun karşısına geçerek bağırdım cümlesidir. Bu cümlede virgül kullanılmış olmasına rağmen, anlam karışıklığı mevcuttur. "Dosdoğru yolun karşısına geçerek" ifadesi "bağırdım" ifadesine bağlı olmalıdır, ancak virgül nedeniyle anlam bozulmuş ve cümlenin anlamı belirsiz hale gelmiştir.
Ortak zevk ve dil anlayışına sahip şairlerin ortak şekil özelliklerini, ahenk unsurlarını, imge ve temaları kullanarak oluşturduğu şiir anlayışına şiir geleneği denir.
Buna göre aşağıdaki dizelerden hangisinin diğerlerinden farklı bir şiir geleneğine ait olduğu söylenebilir?
A) Kazanmak istersen sen de zaferi, /Gürleyen sesinle doldur gökleri, /Zafer dedikleri kahraman peri, /Susandan kaçar da koşana gider.
B) Dur yolcu! /Bilmeden gelip bastığın, /Bu toprak, bir devrin battığı yerdir. /Eğil de kulak ver, bu sessiz yığın, /Bir vatan kalbinin attığı yerdir.
C) Yelkenler biçilecek, yelkenler dikilecek; /Dağlardan çektiriler, kalyonlar çekilecek; /Kerpetenlerle surun dişleri sökülecek. /Yürü, hâlâ ne diye oyunda oynaştasın? /Fatih’in İstanbul’u fethettiği yaştasın!
D) Saat beş nalburları pencerelerden /Madenî paralar gösteriyorlar
/Yalnızlığı soruyorlar, yalnızlık /Bir ovanın düz oluşu gibi bir şey
E) Milletin kalbinde yer etmez keder; /Asırlar değişir, seneler geçer.. /Ne kadar karanlık olsa geceler, /Mümkün mü sonunda sabah olmasın.
Doğru cevap D) Saat beş nalburları pencerelerden / Madenî paralar gösteriyorlar / Yalnızlığı soruyorlar, yalnızlık / Bir ovanın düz oluşu gibi bir şey dizeleridir. Bu dizeler diğerlerinden farklı bir şiir geleneğine ait gibi görünmektedir. Diğer dizeler genellikle daha geleneksel bir şiir geleneğini yansıtırken, D seçeneğindeki dizeler daha modern ve çağdaş bir şiir geleneğini yansıtmaktadır. Dil ve anlatım tarzı diğer dizelerden ayrılmaktadır ve imgeleri farklı bir estetik taşımaktadır.
I.
Ana başa taç imiş,
Her derde ilaç imiş,
Bir evlat pir olsa da,
Anaya muhtaç imiş.
II.
Arzular başka şey,
Hatıralar başka,
Güneşi görmeyen şehirde
Söyle nasıl yaşanır.
III.
Beni candan usandırdı, cefadan yar usanmaz mı?
Felekler yandı ahımdan, muradım şem'i yanmaz mı?
Yukarıdaki dizelerde kullanılan ölçü çeşidinin doğru sıralanışı hangisidir?
A) Serbest ölçü/hece ölçüsü/aruz ölçüsü
B) Aruz ölçüsü/hece ölçüsü/serbest ölçü
C) Hece ölçüsü/serbest ölçü/aruz ölçüsü
D) Aruz ölçüsü/serbest ölçü/hece ölçüsü
E) Hece ölçüsü/serbest ölçü/serbest ölçü
Doğru cevap anahtarı C) Hece ölçüsü/serbest ölçü/aruz ölçüsü'dür. Yukarıdaki dizelerde sırasıyla hece ölçüsü, serbest ölçü ve aruz ölçüsü kullanılmıştır. Bu soruda, verilen dizelerde kullanılan ölçü çeşidinin doğru sıralanışını belirlememiz istenmektedir. İlk dizede kullanılan ölçü hece ölçüsüdür çünkü her mısra belirli bir hece sayısıyla yazılmıştır. İkinci dizede ise serbest ölçü kullanılmıştır çünkü uyak veya ölçü kısıtlamaları olmaksızın yazılmıştır. Üçüncü dizede ise aruz ölçüsü kullanılmıştır, çünkü mısraların belirli bir vuruş düzeni ve uzunlukları vardır. Bu nedenle, doğru sıralama C) Hece ölçüsü/serbest ölçü/aruz ölçüsü'dür.
Baş yorgun yaslanır yeşil otlara,
Göz dalgın uzanır ta bulutlara,
Öğleyin bu uyku bir aralıktır,
Saf hava bir kanat gibi ılıktır.
Yukarıdaki dörtlük konusuna göre hangi şiir türüne girer?
A) Lirik B) Didaktik C) Epik
D) Pastoral E) Satirik
Sorunun cevap anahtarı "D) Pastoral" olarak verilmiştir. Yukarıdaki dörtlük, pastoral şiir türüne girer. Pastoral şiir türü, genellikle doğayı, kırsal yaşamı ve doğal güzellikleri anlatan şiirlerdir. Yukarıdaki dörtlükte de doğaya ve doğal unsurlara vurgu yapılmıştır. Baş yorgunluğun yeşil otlara yaslanması, gözlerin dalgın bir şekilde bulutlara uzanması gibi doğa imgeleri kullanılmıştır. Bu nedenle, dörtlük pastoral şiir türüne girer.
Aşağıdakilerden hangisi masalların ilk bölümün verilen addır?
A) Dilek B) Tekerleme C) Döşeme
D) Düğüm E) Serim
Doğru cevap anahtarı C) Döşeme'dir. Masalların ilk bölümüne "döşeme" adı verilir. Bu soruda, masalların ilk bölümünün verilen adını belirlememiz istenmektedir. Masallar genellikle üç ana bölümden oluşur: döşeme, düğüm ve çözüm. Döşeme, masalın başlangıç bölümüdür ve olayların ve karakterlerin tanıtıldığı kısımı içerir. Bu nedenle, doğru cevap C) Döşeme'dir.
I. Pamuk gibi bir kalbi vardır (Benzetme)
II. Saatlerce aramasına karşın bir türlü bulamıyordu (Koşul)
III. Amcam ile yarın köye gideceğiz (Birliktelik)
IV. Çiçek demetini annesi için almıştı (Özgürlük)
V. Hiçbiri bu işi senin kadar öğrenemedi (Karşılaştırma)
Numaralanmış cümlelerin hangisinde edatın cümleye kattığı anlam yanlış verilmiştir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Doğru cevap "B) II" olmalıdır. Bu cümlede edatın cümleye kattığı anlam yanlış verilmiştir. "II" numaralı cümlede "karşın" edatı kullanılmıştır. Verilen anlam açıklaması olan "koşul" kelimesi yanlış bir anlamdır. "Karşın" edatı, zıtlık veya muhalefet ifade etmek için kullanılırken, koşul anlamı vermez. Bu nedenle, edatın cümleye kattığı anlam yanlış verilmiştir.
Aşağıdakilerden hangisi kalıplaşmış bir masal cümlesidir?
A) Kralın bu emrini duyan prens hemen kardeşinin yanına gitmiş.
B) Anne ceylan, yavrularının bir saldırıya uğramasından korktuğu için daima tetiktedir.
C) Ordunun nereye gideceği kimse tarafından bilinmiyormuş.
D) Bir varmış, bir yokmuş, ülkenin birinde elinden her iş gelen usta bir marangoz yaşarmış.
E) Bu olağanüstü varlıkların hangi zamanda karada da yaşayabilme özelliği kazandığı belli değil.
Sorunun cevap anahtarı "D) Bir varmış, bir yokmuş, ülkenin birinde elinden her iş gelen usta bir marangoz yaşarmış." cümlesidir. "D" seçeneğindeki cümle "Bir varmış, bir yokmuş" ifadesiyle başlamaktadır. Bu ifade, masalların tipik açılış cümlelerinden biridir ve masal anlatısına özgü bir kalıplaşmış ifadedir. Bu nedenle, "D" seçeneği kalıplaşmış bir masal cümlesi olarak değerlendirilebilir.
Aşağı(I) köylerden Halil İbrahim, on sekiz yaşlarında bir delikanlıydı(II). Sazlık köyünde Tevfik Ağa'nın yanında duruyordu. Yaşı(III) ufaksa da kütüğe büyük yazılmış, askere (IV) çağırıyorlar. Ağa'dan hesabını (V) alıp gidecektir.
Bu parçadaki numaralandırılmış sözcüklerden hangisi diğerlerinden farklı bir türdedir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Doğru cevap anahtarı A) I'dır. Numaralandırılmış sözcükler arasında, I sözcüğü diğerlerinden farklı bir türdedir. I, bir yer adı olan "Aşağı" sözcüğüdür, diğerleri ise cümle içinde kullanılan isim veya zamir türünde sözcüklerdir. Bu soruda, verilen numaralandırılmış sözcüklerden hangisinin diğerlerinden farklı bir türde olduğunu belirlememiz istenmektedir. II, III, IV ve V sözcükleri cümle içinde kullanılan isim veya zamir türünde sözcüklerdir. Ancak I sözcüğü "Aşağı" ifadesiyle bir yer adını temsil etmektedir. Bu nedenle, doğru cevap A) I'dir.
"Senin bendeki son fotoğrafına özlemle bakıyorum."
Cümlesindeki "ki"nin kullanımına benzer örnek aşağıdakilerin hangisinde yoktur?
A) Bahçedeki çocuklar top oynuyordu.
B) Evdeki hesap çarşıya uymaz.
C) Sizinkilerin ziyaretini sabırsızlıkla bekliyoruz.
D) Okuldaki sınavlar yeni bitti.
E) Ekipteki öğretmenler gece gündüz çalıştı.
Doğru cevap anahtarı C) Sizinkilerin ziyaretini sabırsızlıkla bekliyoruz'dur. Bu cümlede "ki" bağlacı kullanılmamıştır. Bu soruda, verilen cümlelerde "ki" bağlacının kullanımına benzer bir örneği belirlememiz istenmektedir. "Ki" bağlacı, bir isimden sonra gelerek bir sıfat veya belirtme durumunu ifade eder. Verilen seçeneklerde, A, B, D ve E cümlelerinde "ki" bağlacı kullanılmıştır. Ancak C seçeneğinde "Sizinkilerin ziyaretini sabırsızlıkla bekliyoruz" cümlesinde "ki" bağlacı kullanılmamıştır.
Anlatamam derdimi dertsiz insana
Dert çekmeyen dert kıymetin bilemez
Derdim bana derman imiş bilmedim
Hiçbir zaman gül dikensiz olamaz
Bu dizelerde anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yalnızlığın olumsuz etkileri
B) Her derdin bir dermanının olduğu
C) Yardımseverlik duygusunun yitirilmesi
D) Dert çekmenin değerli olabileceği
E) Kişi sıkışmadan yardımın gelmeyeceği
Doğru cevap "D) Dert çekmenin değerli olabileceği" olmalıdır. Bu dizelerde anlatılmak istenen, dert çekmenin değerli olabileceğidir. Dörtlükte derdini anlatamamak ve dert çekmeyen insanın dermanın değerini bilememesi vurgulanmaktadır. Bu durumda, dert çekmenin, insanın dermanı bulması ve değerli olabileceği anlatılmaktadır.
Karlı dağların başında
Salkım salkım olan bulut,
Saçın çözüp benim için
Yaşın yaşın ağlar mısın?
Yukarıdaki dörtlükte "bulut" sözcüğünde görülen söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kinaye B) Tenasüp C) Teşhis
D) İntak E) Tezat
Doğru cevap anahtarı C) Teşhis'tir. "Bulut" sözcüğü teşhis sanatını içermektedir. Bu soruda, verilen dörtlükte "bulut" sözcüğünde görülen söz sanatını belirlememiz istenmektedir. "Bulut" sözcüğü, gerçek anlamından farklı bir anlamı ima ederek kullanılmıştır. Bu, teşhis sanatının bir örneğidir. Şair, karlı dağların başında salkım salkım olan bulutun saçlarına benzeterek bir teşhis yapmıştır. Bu nedenle, doğru cevap C) Teşhis'tir.
I. Bizi sen sevgisiz, susuz, havasız ve vatansız bırakma Allah'ım!
II. İlmi öyle büyüktür ki (!) kimseyi dinlemesi gerekmez.
III. Aferin, dasyısının bir tanesine!
Ünlemin numaralanmış cümlelere kattığı anlamlar aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir?
A) Dilek-Alay-Gurur
B) Korku-Övgü-Sevinç
C) Mutluluk-Küçümseme-Şefkat
D) Saygı-Kınama-Beğeni
E) İstek-Alay-Sabır
Doğru cevap "A) Dilek-Alay-Gurur" olmalıdır. I cümlesinde ünlem "Bizi sen sevgisiz, susuz, havasız ve vatansız bırakma Allah'ım!" şeklinde kullanılmıştır. Bu ifade dilek anlamını taşımaktadır. II cümlesinde ünlem "İlmi öyle büyüktür ki (!) kimseyi dinlemesi gerekmez." şeklinde kullanılmıştır. Bu ifade ise alay anlamını taşımaktadır. III cümlesinde ise ünlem "Aferin, dasyısının bir tanesine!" şeklinde kullanılmıştır. Bu ifade ise gurur ve beğeni anlamını taşımaktadır.
“Hastayım diye inledi, kendisini yatağa attı. Ateşler içinde yanıyordu. Yusuf kendinden geçti ve üç gün üç gece sayıkladı durdu. Hekimler çağırdılar. Hekimler ona ilaçlar verdiler. Avuçları yumulmuş açılmıyordu. Üçüncü günün sonunda Yusuf gözlerini açtı, bu arada elleri de gevşedi, parmakları açıldı.”
Ağrı Dağı Efsanesi adlı romandan alınan yukarıdaki parça hangi bakış açısıyla kaleme alınmıştır?
A) İlahi bakış açısı
B) İlahi-gözlemci bakış açısı
C) Gözlemci bakış açısı
D) Kahraman bakış açısı
E) Kahraman-ilahi bakış açısı
Sorunun cevap anahtarı "C) Gözlemci bakış açısı" olarak verilmiştir. Yukarıdaki parça, gözlemci bakış açısıyla kaleme alınmıştır. Parçada anlatılan olaylar nesnel bir şekilde aktarılmaktadır. Anlatıcı, olayları dışarıdan gözlemleyen bir konumda durmaktadır. Anlatıcı, karakterlerin iç dünyasına girmez ve duygusal bir bakış açısıyla olayları aktarmaz. Bu nedenle, parça gözlemci bakış açısıyla kaleme alınmıştır.
Bergsan'a göre sanatçı: "Bir şeye aşkla bakabilen kimsedir." Sanat eseri bu bakıştan doğar. Bu yüzden en büyük sanatkârlar, aynı zamanda en büyük âşıklardır. Aşkın şiddeti ne kadar kuvvetli olursa, sanat eseri de o kadar büyük olur.
Parçada düşünceyi geliştirme yollarından hangisine başvurulmamıştır?
A) Benzetme B) Tartışma
C) Tanık Gösterme D) Tanımlama
E) Karşılaştırma
Sorunun cevap anahtarı "B) Tartışma" olarak verilmiştir. Parçada düşünceyi geliştirme yollarından tartışma yöntemine başvurulmamıştır. Parçada düşüncenin geliştirilmesi için benzetme, tanık gösterme ve tanımlama gibi yöntemlere başvurulmuştur. Ancak tartışma yöntemi kullanılmamıştır. Tartışma, bir konu üzerinde çeşitli görüşleri ve argümanları sunarak düşüncenin geliştirilmesine yardımcı olan bir yöntemdir.
Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise (D), yanlış ise (Y) yazınız.
[.....] Güzel sanatların en önemli amacı topluma yol göstermek, insanları bilgilendirmektir.
[.....] Bilimin amacı, nesnel gerçekleri öğretmek ve onlarla ilgili bilgi vermektir.
[.....] Edebî metinler, yan anlam değeri taşıyan sözcükler bakımından zengindir.
[.....] Hikâye ve roman öğretici metinler arasında yer alır.
[.....] Edebî metinlerde yazar, söyleyiş özelliklerini (üslubunu) ön plana çıkarır.
Sorunun cevap anahtarı ve çözüm açıklaması aşağıdaki gibidir: [Y]
Güzel sanatların en önemli amacı topluma yol göstermek, insanları bilgilendirmektir. (Yanlış)
[D] Bilimin amacı, nesnel gerçekleri öğretmek ve onlarla ilgili bilgi vermektir. (Doğru)
[D] Edebî metinler, yan anlam değeri taşıyan sözcükler bakımından zengindir. (Doğru)
[Y] Hikâye ve roman öğretici metinler arasında yer alır. (Yanlış)
[D] Edebî metinlerde yazar, söyleyiş özelliklerini (üslubunu) ön plana çıkarır. (Doğru)
Açıklama:İlk cümledeki ifade yanlıştır, çünkü güzel sanatların amacı sadece topluma yol göstermek veya insanları bilgilendirmek değildir. Diğer cümlelerde ise doğru ifadeler bulunmaktadır. Edebî metinlerin yan anlam değeri taşıyan sözcüklerle zenginleştiği, hikâye ve romanın öğretici metinler arasında yer almadığı ve edebî metinlerde yazarın üslubunun ön plana çıktığı doğru ifadelerdir.
Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun sözcükleri yazınız
• Hikâyeler tür bakımından ................. ve ................. olarak iki grupta incelenir.
• ................. anlatıcının kullanıldığı anlatımlarda anlatıcı olup biteni bir kameranın sessizliği ile aktarır, olayların akışına müdahale etmez.
• Dünya edebiyatında hikâye türünün kurucusu ................. kabul edilir, ................. adlı eseri bu türün ilk örneğidir.
• Olay hikâyesinin, Türk edebiyatındaki en önemli temsilcisi ........................................., durum hikâyesinin Türk edebiyatındaki en önemli temsilcileri ise ....................................... ve ...................................’dır.
- Hikâyeler tür bakımından **olay** ve **durum** olarak iki grupta incelenir.
- **Olay** anlatıcının kullanıldığı anlatımlarda anlatıcı olup biteni bir kameranın sessizliği ile aktarır, olayların akışına müdahale etmez.
- Dünya edebiyatında hikâye türünün kurucusu **Edgar Allan Poe** kabul edilir, **The Murders in the Rue Morgue** adlı eseri bu türün ilk örneğidir.
- Olay hikâyesinin, Türk edebiyatındaki en önemli temsilcisi **Sait Faik Abasıyanık**, durum hikâyesinin Türk edebiyatındaki en önemli temsilcileri ise **Ömer Seyfettin** ve **Reşat Nuri Güntekin**'dir.
Açıklama:Bu soruda, boş bırakılan yerlere uygun sözcükleri belirlememiz istenmektedir. İlk cümlede hikâyelerin tür bakımından iki grupta incelendiği belirtilmiştir, bu iki grup olay ve durum hikâyeleridir. İkinci cümlede, olay anlatıcısının sessiz bir gözlemci olduğu ve olayların akışına müdahale etmediği ifade edilmiştir. Üçüncü cümlede ise dünya edebiyatında hikâye türünün kurucusu olarak Edgar Allan Poe'nun kabul edildiği ve The Murders in the Rue Morgue adlı eserinin bu türün ilk örneği olduğu belirtilmiştir. Son cümlede ise olay hikâyesinin Türk edebiyatındaki en önemli temsilcisinin Sait Faik Abasıyanık olduğu, durum hikâyesinin ise Ömer Seyfettin ve Reşat Nuri Güntekin tarafından temsil edildiği ifade edilmiştir.
Şiirlerde kafiye düzenlerini tanıma yeteneği.
Bu soru, sıfatların ardından gelen kelime veya kelime gruplarıyla bağlantı kurma ve anlam karışıklığını önleme becerisini ölçer.
Farklı şiir geleneği ve tarzlarını ayırt etme yeteneği.
Bu soru, şiirde kullanılan ölçü çeşitlerini tanıma ve doğru bir şekilde sıralayabilme becerisini ölçer.
Şiir türlerini tanıma ve ayırt etme becerisi.
Bu soru, masalların yapısal öğelerini ve ilk bölümün adını tanıma becerisini ölçer.
Edatların cümle içerisindeki işlevlerini ve anlamlarını anlama ve ayırt etme becerisi.
Masal anlatısında kullanılan kalıplaşmış ifadeleri tanıma ve ayırt etme becerisi.
Bu soru, kelime türlerini ayırt etme becerisini ölçer.
Bu soru, "ki" bağlacının kullanımını anlama becerisini ölçer.
Şiirsel ifadelerin anlamını çözme ve yorumlama becerisi.
Bu soru, teşhis sanatını tanıma ve bir metinde kullanımını ayırt etme becerisini ölçer.
Ünlem kullanımının farklı anlamlarını ve ifade ettiği duyguları tanıma ve ayırt etme becerisi.
Farklı anlatım bakış açılarını tanıma ve ayırt etme becerisi.
Farklı düşünce geliştirme yöntemlerini tanıma ve ayırt etme becerisi.
Metinlerin amacını anlama ve metin türlerini ayırt etme becerisi.
Bu soru, hikâye türü ve hikâye anlatımı ile ilgili bilgilerin anlama ve uygun kavramları kullanma becerisini ölçer.
etiketlerini kapsamaktadır.Değerli öğretmenlerimiz, isterseniz sistemimizde kayıtlı binlerce sorudan 9.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı dersi için sınav-yazılı hazırlama robotu ile ücretsiz olarak beş dakika içerisinde istediğiniz soru sayısında, soru tipinde ve zorluk derecesinde sınav oluşturabilirsiniz. Yazılı robotu için Sınav Robotu tıklayın.