10.Sınıf Coğrafya 2.Dönem 1.Yazılı

Sorunun cevap anahtarı: C) Astenosfer. Verilen seçenekler arasında yer kabuğunu oluşturan kayaçların sıvı halde olduğu, yer kabuğunun hareket ettiği, sarsıntılar, çatlaklar ve volkanların meydana geldiği katmanı tanımlayan en uygun seçenek "Astenosfer"dir. Astenosfer, yer kabuğunun altında yer alan ve plastik benzeri bir davranış sergileyen, sıvı hale yakın bir katmandır. Yer kabuğunun hareket ettiği tektonik plakalar astenosfer üzerinde yüzerler ve depremler, volkanik aktiviteler bu katmanda gerçekleşir.

Sorunun cevap anahtarı: E) Çölleşme. Verilen tanımda bahsedilen faktörlerin sonucunda doğal kaynakların yok olması ve yaşam koşullarının zorlaşması durumuna çölleşme denir. Çölleşme, toprakların kuruması ve verimsiz hale gelmesiyle karakterizedir. Bu süreçte meralar ve ormanlar tahrip olur, tarımsal alanlar verimsizleşir, nüfus artışı ve iklim değişikliği gibi etkenlerle beraber çevre koşulları kötüleşir ve çöl alanları yayılır.

Sorunun cevap anahtarı: D) Kasırga. Kasırga, tektonik levha hareketleri sonucu meydana gelen doğal afetlerden biri değildir. Kasırgalar, atmosferdeki hava hareketlerinin neden olduğu tropikal siklonlardır. Genellikle okyanus üzerinde oluşurlar ve şiddetli rüzgarlar, yağışlar ve fırtınalarla karakterizedir. Kasırgaların oluşumu, deniz suyu sıcaklığı, nem ve rüzgar şartlarıyla ilişkilidir, tektonik levha hareketleriyle bağlantısı yoktur.

Bu sorunun cevap anahtarı "C) Orangutan" olarak belirlenmiştir. Soruda tanımlanan primat türü, sadece tropik bölgelerde yaşayan, tüylü kuyruklarıyla ünlü bir türdür. Maymunlar genel bir terim olduğu için doğru cevap değildir. Gibbonlar da tüylü kuyruklarıyla ünlü olsalar da, sadece tropik bölgelerde yaşamazlar. Goriller ve şempanzeler ise kuyruksuz primatlardır. Orangutanlar ise derin ormanlık alanlarda yaşar, tüylü kuyrukları vardır ve sadece tropik bölgelerde bulunurlar. Dolayısıyla doğru cevap "C) Orangutan"tır.

Bu sorunun cevap anahtarı "B) Ova ve düzlükler" olarak belirlenmiştir. Soruda, nüfusun yoğun olduğu yerleşim yerlerinin genellikle hangi coğrafi bölgelerde bulunduğu sorulmaktadır. Yoğun nüfuslu yerleşimlerin daha çok ovalar ve düzlüklerde bulunduğu bilinmektedir. Bu bölgeler, tarıma elverişli topraklara sahip olması, su kaynaklarına yakınlığı ve ulaşım kolaylığı gibi faktörlerden dolayı insanların yerleşim tercihini etkilemektedir. Diğer seçenekler, yoğun nüfuslu yerleşimlerin görülmediği veya daha az tercih edildiği coğrafi bölgeleri temsil etmektedir. Dolayısıyla doğru cevap "B) Ova ve düzlükler"dir.

Bu sorunun cevap anahtarı "E) Tüm seçenekler doğrudur" olarak belirlenmiştir. Soruda, doğal unsurların göstergesi olarak bitkilerin önemini açıklayan seçenek aranmaktadır. Bitkilerin önemi, birçok farklı açıdan değerlendirilebilir. Bitkiler oksijen üretir ve atmosferdeki oksijen miktarını dengeleyerek yaşamın devamını sağlar. Ayrıca, bitkiler toprak erozyonunu engeller ve erozyonla mücadelede önemli bir rol oynar. Bitkiler, turizm açısından da önemlidir, peyzajın güzelleşmesine katkıda bulunur ve doğal alanlara cazibe katar. Bitkilerin türü, ekosistemlerin çeşitliliğini etkileyerek nüfus yoğunluğunu da etkileyebilir. Dolayısıyla, tüm seçenekler doğrudur ve bitkilerin doğal unsurların göstergesi olarak önemini vurgular.

Bu sorunun cevap anahtarı "A) Zeytin ağacı" olarak belirlenmiştir. Soruda, Türkiye'de bulunan önemli bitki türlerinden hangisinin seçilmesi gerektiği sorulmaktadır. Şıklar arasında yer alan "Zeytin ağacı" Türkiye'de önemli bir bitki türüdür. Zeytin ağacı, Akdeniz iklimine uyum sağlamış ve Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde yaygın olarak yetiştirilmektedir. Zeytin ağacı, zeytin meyvesi ve zeytinyağı üretimi açısından da büyük öneme sahiptir. Bu nedenle, doğru cevap "A) Zeytin ağacı" olarak verilmiştir.

Sorunun cevap anahtarı: C) Tarım. Türkiye'de tarım faaliyetleri en yaygın olarak yapılan ekonomik faaliyetler arasında yer almaktadır. Tarım sektörü, ülkenin geniş ve verimli tarım arazileri sayesinde büyük öneme sahiptir. Tarım, hem kırsal kesimdeki insanların geçim kaynağıdır hem de ülkenin gıda ihtiyacını karşılamada önemli bir rol oynamaktadır. Türkiye'de tarım sektörü, çeşitli ürünlerin yetiştirilmesi, hayvancılık ve tarım ürünlerinin işlenmesi gibi farklı alt sektörleri kapsamaktadır.

Bu sorunun cevap anahtarı "C) Akdeniz bölgesi" olarak belirlenmiştir. Türkiye'nin en verimli tarım toprakları genellikle Akdeniz bölgesinde bulunmaktadır. Akdeniz bölgesi, iklimi, toprak yapısı ve su kaynakları gibi faktörlerin birleşimiyle tarım için elverişli bir ortama sahiptir. İklimi ılıman ve yağışlı olan bu bölgede, tarım ürünleri yetiştiriciliği ve bahçecilik yaygın olarak yapılmaktadır. Ayrıca, Akdeniz bölgesi, seracılık ve zeytin gibi özel tarım ürünlerinin yetiştirilmesiyle de tanınmaktadır.

Bu sorunun cevap anahtarı "B) Karadeniz bölgesi" olarak belirlenmiştir. Türkiye'de ormanlar, kereste ve kağıt üretimi için en önemli bölge Karadeniz bölgesidir. Karadeniz bölgesi, yoğun yağış alması ve nemli iklimiyle birlikte geniş orman alanlarına sahiptir. Bu ormanlar, ağaç türleri açısından zenginlik gösterir ve kereste üretimi için önemli kaynakları içerir. Aynı zamanda, kağıt üretimi için kullanılan odun hammaddesinin büyük bir kısmı da Karadeniz bölgesindeki ormanlardan elde edilmektedir.

Bu sorunun cevap anahtarı "A) Pamuk ve mısır" olarak belirlenmiştir. Harran Ovası, Türkiye'nin en önemli tarım alanlarından biridir. Bu ovada özellikle pamuk ve mısır tarımı ön plandadır. Harran Ovası'nın iklim ve toprak özellikleri, pamuk ve mısır gibi bitkilerin yetişmesi için uygun bir ortam sağlar. Bu nedenle, Harran Ovası'nda pamuk ve mısır yetiştiriciliği önemli bir tarımsal faaliyettir.

Bu sorunun cevap anahtarı "D) Lateritler" olarak belirlenmiştir. Türkiye'de yaygın olarak bulunan toprak tipleri arasında Çernezyom, Kestane-Kahverengi Topraklar, Alüvyal Topraklar ve Kumlu Topraklar bulunmaktadır. Ancak Lateritler Türkiye'de yaygın bir toprak tipi değildir. Lateritler, genellikle tropik bölgelerde bulunan ve yüksek nem ve sıcaklık koşullarında oluşan kırmızımsı bir toprak tipidir.

Sorunun cevap anahtarı: D) Kızıl Deniz. Türkiye'nin kara suları, Türkiye'nin denizlere kıyısı olan bölgelerde yer alır. Verilen seçenekler arasında yer alan denizler şunlardır: Ege Denizi, Akdeniz, Karadeniz ve Marmara Denizi. Kızıl Deniz ise Türkiye'nin kara suları içerisinde yer almaz. Dolayısıyla, Türkiye'deki kara suları Kızıl Deniz'de bulunmaz.

Sorunun cevap anahtarı: D) Zeytin ve narenciye. Akdeniz ve Ege bölgeleri, iklimsel özellikleri ve toprak yapısı nedeniyle zeytin ve narenciye üretimi için uygun koşullara sahiptir. Bu bölgelerde zeytin ağaçları yaygın olarak yetiştirilir ve zeytinyağı üretimi önemli bir ekonomik faaliyettir. Ayrıca, Akdeniz ikliminin etkisiyle narenciye üretimi de bu bölgelerde yoğundur, limon, portakal, mandalina gibi meyveler yetiştirilir.

Bu sorunun cevap anahtarı "D) Sanayi" olarak belirlenmiştir. Türkiye'de çay, fındık, üzüm, pamuk gibi tarım ürünleri yetiştirilirken aynı zamanda madenlerden ve enerji kaynaklarından da faydalanılır. Bu durum, tarım faaliyetlerinin yanı sıra sanayi faaliyetlerinin de gerçekleştirildiğini gösterir. Sanayi faaliyetleri, ham madde ve enerji kaynaklarının işlenmesi, üretim süreçlerinin gerçekleştirilmesi ve sonuç olarak ekonomik değer yaratılması anlamına gelir. Tarım ürünlerinin işlenmesi, enerji kaynaklarının kullanılması ve madencilik faaliyetleri de sanayi faaliyetlerine örnek olarak gösterilebilir.

Bu sorunun cevap anahtarı "A) Kahverengi orman toprağı" olarak belirlenmiştir. Türkiye'de yer alan en verimli toprak tipi "Kahverengi orman toprağı" olarak bilinir. Kahverengi orman toprağı, genellikle ormanlık alanlarda bulunur ve yüksek organik madde içeriğiyle verimlidir. Bu toprak tipi, bitki yetiştiriciliği için uygun besin içeriği ve iyi drenaj özellikleri sunar. Tarım faaliyetleri için elverişli bir ortam sağlayarak verimli üretim imkanı sunar.

Sorunun cevap anahtarı: A) Ege bölgesi. Ege bölgesi, Türkiye'nin batısında yer alır ve Ege Denizi'ne kıyısı bulunur. Bu bölge, çeşitli doğal güzelliklere sahip olup hem tarım, turizm hem de sanayi faaliyetlerinin sürdürülebilir bir şekilde yapıldığı bir ekosisteme sahiptir.

Bu sorunun cevap anahtarı "D) Bitkilerin ekonomik değeri yoktur." olarak belirlenmiştir. Bitkiler, doğal unsurların göstergesi olarak coğrafi bölgelerin belirlenmesinde önemli bir kriterdir. İklim ve toprak özelliklerine bağlı olarak farklı bitki türleri ortaya çıkar ve bitki örtüsü, bölgenin iklim ve toprak özelliklerini yansıtır. Bitkiler, ekosistemlerin önemli bir parçasıdır ve ekosistem sağlığı için hayati bir rol oynarlar. Ayrıca, bitkiler biyolojik çeşitlilik açısından da büyük bir öneme sahiptirler, çünkü farklı bitki türleri ekosistemlerin dengesini ve işleyişini destekler.

Bu sorunun cevap anahtarı "A) Ekonomik faaliyetlerde" olarak belirlenmiştir. Bitkiler, ekonomik faaliyetlerde geniş bir kullanım alanına sahiptir. Tarım sektöründe bitkiler, gıda üretimi için yetiştirilir ve tarım ürünleri olarak değerlendirilir. Orman endüstrisi, ağaçların kullanımıyla ilgili bitkisel kaynakları içerir. Bitkisel lifler, tekstil endüstrisinde kullanılır. Bitkisel yağlar, kozmetik ve ilaç sanayisinde kullanılır. Ayrıca, biyoenerji üretimi, bitkilerin biyokütle olarak kullanılmasıyla gerçekleştirilir.

Sorunun cevap anahtarı: A) Tarım ve hayvancılık. Türkiye'de tarım ve hayvancılık faaliyetleri daha yaygındır. Türkiye, iklim ve coğrafi özellikleri nedeniyle tarıma elverişli bir ülke olduğundan tarım sektörü önemli bir ekonomik faaliyettir. Tarım, Türkiye'nin GSYİH'sına ve istihdamına büyük katkı sağlamaktadır. Türkiye'de bu sektörde tarım ürünleri yetiştirilirken, aynı zamanda hayvancılık da yaygın olarak yapılmaktadır. Tarım ve hayvancılık sektörü, Türkiye'nin iç talebinin büyük bir bölümünü karşılamakta ve tarım ürünleri ihraç etmektedir.

Bu sorunun cevap anahtarı "A) Van Gölü" olarak belirlenmiştir. Türkiye'nin en büyük tatlı su kaynağı Van Gölü'dür. Van Gölü, Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alır ve ülkemizin en geniş gölüdür. Hem alan bakımından hem de su hacmi açısından Türkiye'nin en büyük tatlı su kaynağıdır. Van Gölü, aynı zamanda çevresindeki ekosisteme ve doğal yaşam çeşitliliğine de ev sahipliği yapmaktadır.

Cevap anahtarı: A) Buğday, arpa, mısır. Türkiye'deki en yaygın tarım ürünleri genellikle hububat ürünleridir. Buğday, arpa ve mısır, Türkiye'nin tarım sektöründe yaygın olarak yetiştirilen ürünler arasındadır. Bu ürünler hem iç tüketimde büyük öneme sahiptir hem de ihracatta önemli bir rol oynamaktadır. Diğer seçeneklerde ise pamuk, tütün, zeytin gibi ürünler, patates, soğan, domates gibi sebzeler ve elma, armut, şeftali gibi meyveler yer alır, ancak bu ürünler buğday, arpa ve mısır kadar yaygın değillerdir.

Bu sorunun cevap anahtarı "C) Buğday" olarak belirlenmiştir. Türkiye'de en fazla yetiştirilen bitkilerden biri buğdaydır. Buğday, Türkiye'nin tarım sektöründe önemli bir yere sahip olan ve yaygın olarak ekilen bir tahıl bitkisidir. Türkiye, buğday üretiminde dünya genelinde önemli bir oyuncudur ve çeşitli iklim bölgelerinde buğday tarımı yapılmaktadır. Buğday, Türkiye'nin temel gıda maddelerinden biridir ve hem iç piyasada tüketilir hem de ihraç edilir.

Cevap anahtarı: D) Asi Nehri. Türkiye'nin su kaynakları arasında Dicle Nehri, Fırat Nehri, Sakarya Nehri ve Kızılırmak Nehri bulunmaktadır. Ancak Asi Nehri Türkiye'nin su kaynaklarından biri değildir. Asi Nehri, Türkiye'nin sınırları dışında, Hatay ilinin sınırları içerisinde yer alan bir akarsudur.

Cevap anahtarı: C) Alüvyal Topraklar. Türkiye'de en yaygın toprak tipi olarak kabul edilen seçenek C) Alüvyal Topraklar'dır. Alüvyal topraklar, akarsu ve nehirlerin taşıdığı alüvyonlarla oluşan verimli topraklardır. Türkiye'nin birçok bölgesinde akarsu vadileri ve deltası alanlarında alüvyal topraklar bulunmaktadır.