9.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı 2.Dönem 1.Test

Bu sorunun cevap anahtarı E) Oyunun müzikleri ve efektleri'dir. Tiyatro oyununun senaryosu genellikle aşağıdaki unsurları içerir: karakterlerin isimleri ve özellikleri, oyunun geçtiği mekanın tasviri, diyalogların metinleri ve sahne düzeninin ayrıntılı açıklaması. Bu unsurlar senaryonun temel bileşenleridir ve oyunun sahnelenmesi için gerekli bilgileri sağlar.

Cevap anahtarı: D) Oyuncuların giyim-kuşam tercihlerini belirtmek. Tiyatro senaryoları, oyunun sahnelenmesi için gereken talimatları içerir. Bu talimatlar arasında karakterlerin davranışları, fiziksel hareketleri, sahne dekoru, ışıklandırma, objeler ve kostümler gibi unsurlar yer alır. Ancak, oyuncuların giyim-kuşam tercihleri bu talimatlar arasında bulunmaz. Tiyatro senaryosunda, oyuncuların nasıl giyinmeleri gerektiği genellikle kostüm tasarımcısı veya yönetmen tarafından belirlenir, senaryoda yer almaz.

Cevap anahtarı: A) Yalnızca konuşma paragraflarını. Tiyatro senaryoları, karakterlerin sahnede söyleyecekleri konuşma metinlerini içerir. Bu metinler, karakterlerin diyaloglarını, konuşma paragraflarını ve replikleri içerir. Duygular veya düşünceler genellikle ayrıca belirtilmez ve oyunculara yönelik talimatlar şeklinde verilmez. Tiyatro senaryoları, temel olarak karakterlerin birbirleriyle iletişim kurdukları konuşmaları içerir.

Sorunun cevap anahtarı: Cevap D) "Etrafından dolaşarak çıkar". Tiyatro senaryolarında bir karakterin sahneden ayrılmasını belirtmek için farklı ifadeler kullanılabilir. Verilen seçenekler arasında, "Etrafından dolaşarak çıkar" ifadesi genellikle bir karakterin sahneden ayrılma yöntemini tanımlayan yaygın bir ifadedir. Diğer seçenekler, sahne kapanışı, perde veya karakterin yavaşça uzaklaşması gibi ayrılma yöntemlerini ifade etmeyebilir.

Sorunun cevap anahtarı: B) Diyalog. Tiyatro senaryolarında, bir karakterin bir diğer karakterle konuşmasını ifade etmek için kullanılan terim "Diyalog"dur. Diyalog, iki veya daha fazla karakter arasında gerçekleşen konuşmalardır. Diğer seçenekler, monolog (tek karakterin konuşması), anlatıcı (hikaye anlatıcısı), sahne talimatı (karakterin sahnede yapması gereken eylemleri belirten yönergeler) ve şarkı (müzikal parçalar) farklı tiyatro unsurlarını ifade eder, ancak karakterler arasındaki konuşmayı tanımlamazlar.

Cevap anahtarı: D) Oyunun geçtiği zaman ve mekanın tasviri. Tiyatro senaryolarında, sahne dekorunun tasviri genellikle oyunun geçtiği zaman ve mekanın tasviri bölümünde yer alır. Bu bölümde yazar, sahnenin nerede olduğunu, olayların hangi zaman diliminde gerçekleştiğini ve mekanın atmosferini betimler. Dekorun fiziksel özellikleri veya sahnedeki objelerin listesi diğer bölümlerde yer alabilir, ancak sahne dekorunun tasviri genellikle oyunun mekan ve zaman tanımlamasıyla ilişkilendirilir.

Cevap anahtarı: E) Karakter tasviri. Bir tiyatro senaryosunda, karakterlerin fiziksel özellikleri ve kişilik yapıları genellikle "karakter tasviri" olarak adlandırılan bir bölümde tanımlanır. Bu bölümde yazar, her karakterin görünümünü, yaşını, cinsiyetini ve kişilik özelliklerini detaylı bir şekilde açıklar. Karakter tasviri, okuyuculara ve oyunculara karakterleri daha iyi anlama ve canlandırma konusunda rehberlik eder.

Cevap anahtarı: D) Sanat teorisi. Soruda verilen tanıma göre, "edebî sanatların anlam ve etkisini belirli kurallara bağlayan ve bu kuralların uygulanmasını öğreten sanat dalı" ifadesi "sanat teorisi"ni ifade eder. Sanat teorisi, çeşitli sanat dallarının kurallarını, tekniklerini ve estetik prensiplerini inceleyen ve anlamlandıran bir disiplindir. Edebî sanatlar, edebiyat, şiir ve drama gibi ifade biçimlerini içerir, bu nedenle sanat teorisi bu sanat dallarının anlam ve etkisini anlamak ve değerlendirmek için kullanılır.

Sorunun cevap anahtarı: A) Teşbih. Soruda belirtilen durumda, şairin sevgilisini yıldıza benzetmesi edebî bir sanat örneğidir. Bu edebî sanata "teşbih" denir. Teşbih, bir şeyin benzetme yoluyla başka bir şeye benzetilmesidir. Şair, sevgilisinin yıldıza benzeterek onun güzelliğini, parlaklığını veya etkileyiciliğini anlatmayı amaçlamış olabilir. Diğer seçenekler ise farklı edebî sanat türlerini ifade etmektedir. İstiare, mecaz anlamında kullanılan bir terimdir. Teşhis, bir durumu veya olayı eleştiri amacıyla belirleme yöntemidir. Telmih, ima yoluyla anlatımı ifade eder. Tariz ise alay etme veya iğneleme amacıyla yapılan bir ifadedir.

Cevap anahtarı: B) Destan. "Dede Korkut" hikâyeleri, Türk edebiyatında önemli bir yere sahip olan destan türüne örnek teşkil eder. Destanlar, toplumun tarihini, kahramanlarını ve efsanelerini anlatan epik özelliklere sahip uzun hikâyelerdir. "Dede Korkut" hikâyeleri de Türk kültüründe geçmişin kahramanlık hikâyelerini anlatan destanlardır.

Sorunun cevap anahtarı: D) "Koca bir şehir çıkıyor ortaya her akşam üstü." Soruda, "Edip Cansever'in şiirlerinde sıklıkla kullanılan imgelerden biri, şehirlerdir." ifadesine en uygun bir örnek aranmaktadır. Bu ifadeye en uygun olan seçenek, D seçeneğidir: "Koca bir şehir çıkıyor ortaya her akşam üstü." Bu cümle, şehir imgesini kullanarak bir atmosfer yaratmaktadır ve Edip Cansever'in şiirlerinde sıkça karşılaşılan bir tarzdır.

Sorunun cevap anahtarı: A) İç monolog, anlatıcı, mektup, günlük, düşünce. Soruda, tiyatro eserlerinde karakterlerin konuşmaları dışında kullanılan diğer anlatım teknikleri aranmaktadır. Bu teknikler içerisinde en uygun olan seçenek, A seçeneğidir: İç monolog, anlatıcı, mektup, günlük, düşünce. Bu teknikler, tiyatro eserlerinde karakterlerin iç dünyalarını, duygularını ve düşüncelerini aktarmak için kullanılır. İç monolog, karakterin kendi iç sesiyle düşüncelerini ifade ettiği bir anlatım tekniğidir. Anlatıcı, olayları ve karakterleri tarafsız bir gözlemci olarak anlatır. Mektup ve günlük, karakterlerin yazılı formda duygu ve düşüncelerini ifade etmesine olanak sağlar. Düşünce ise karakterlerin içsel düşüncelerini doğrudan okuyucuya iletmek için kullanılır.

Sorunun cevap anahtarı: E) Doğaçlama oyunları. Soruda, tiyatroda kullanılan müziklerin hangi durum için kullanılmadığı sorulmaktadır. Bu durum, E seçeneği olan "Doğaçlama oyunları" için geçerlidir. Doğaçlama oyunları, spontane bir şekilde sahnelenen oyunlardır ve müzikal bir düzenlemeye ihtiyaç duymazlar. Diğer seçeneklerde ise müzik tiyatrodaki farklı türlerle ilişkilendirilmiştir. İkinci Dünya Savaşı'nı anlatan oyunlar, atmosferi ve dönemi yansıtmak için müzik kullanabilir. Halk oyunları gösterileri, dans ve müziği bir araya getirir. Balesi olan oyunlar ise bale performansı için müzik kullanır. Müzikaller ise tamamen müzik ve şarkı söylemeye dayalı tiyatro eserleridir.

Sorunun cevap anahtarı: B) Oyunun konusu, karakterlerin özellikleri, sahnenin boyutu. Tiyatroda sahne tasarımı yapılırken bazı faktörler göz önünde bulundurulur. Bunlar oyunun konusu, karakterlerin özellikleri ve sahnenin boyutudur. Oyunun konusu sahne tasarımında kullanılacak dekor ve aksesuarların belirlenmesinde etkili olur. Karakterlerin özellikleri ise kostüm ve makyaj tercihlerini etkiler. Sahnenin boyutu da sahne düzenlemesi ve oyuncuların hareket alanlarını belirler.

Sorunun cevap anahtarı: C) Reji. Bir tiyatro eserinde oyuncuların sahnede duruşları, hareketleri ve yönergeleri reji tarafından belirlenir ve yönlendirilir. Reji, bir tiyatro eserinin sahneleme sürecinde önemli bir rol oynar. Reji, oyuncuların sahne düzenini, hareketlerini, duruşlarını ve jestlerini planlar ve koordine eder. Oyuncuların nasıl duracaklarını, nasıl hareket edeceklerini ve sahne üzerinde nasıl etkileşimde bulunacaklarını belirleyen yönergeleri sağlar.

Cevap anahtarı: D) Anlatılan olaylar gerçek hayattan alınmıştır. Destanlar genellikle mitolojik olaylar ve varlıklarla ilgilenir, kahramanlık ve kahramanları anlatır, şiirsel bir anlatıma sahiptir ve uzun ve heyecanlı bir anlatıma sahiptir. Ancak, destanların olayları gerçek hayattan alınmış olaylara dayanmaz. Genellikle efsaneler, mitolojik hikayeler veya kurgusal olaylar destanlarda anlatılır.

Sorunun cevap anahtarı: E) Telmih. Dörtlükte yer alan "Hepimiz, birer birer yere düştük" ifadesi, bir durumu ya da olayı ima eden ve gerçek anlamının dışında sembolik bir anlam taşıyan bir ifadedir. Bu durum telmih olarak adlandırılır. Telmih, bir şeyi açıkça belirtmeden ima etmek amacıyla kullanılan bir edebi sanattır. Bu soru, telmihin ne olduğunu anlamak ve telmihin kullanıldığı bir dörtlüğü tanımlama becerisini ölçmektedir.

Cevap anahtarı: A) Annem yemek yaparken mutfağı doldururdu kokusu. Edebi bir sanat eseri, dilin sanatsal öğelerini kullanarak duygusal veya estetik bir etki yaratmayı amaçlar. Verilen seçenekler arasında, diğer cümleler doğal imgeler ve duygusal anlatımlar kullanarak estetik bir etki oluştururken, A seçeneği basit bir açıklama cümlesidir ve edebi bir sanat eseri niteliği taşımamaktadır.

Cevap: B) Şiir. Verilen seçenekler arasında nazım türü olmayan bir seçeneği bulmamız isteniyor. Nazım türleri arasında koşma, destan, mani ve güzellem gibi seçenekler yer alırken, "şiir" bir nazım türü olarak kabul edilmez. Şiir, nazım birimi olarak kullanılan bir dil sanatıdır. Dolayısıyla, nazım türlerinden biri olarak değil, nazım birimi olarak tanımlanır.

Cevap anahtarı: B) Tezat. Bu cümlede "Bir kısım insanlar hayatı gerçek bir şekilde yaşamaktansa hayallerinde yaşamayı yeğlerler" ifadesinde tezat kullanılmıştır. İki zıt fikir veya durumu bir araya getiren bir edebi sanat tekniği olan tezat, karşıtlıkları vurgulamak veya dikkat çekmek amacıyla kullanılır. Bu cümlede, gerçek hayat ile hayal dünyası arasındaki zıtlık ifade edilmektedir.