2023-2024 9.Sınıf Coğrafya Dersi 1.Dönem 2.Yazılı Soruları (2023-12-08)

B -- C -- A

A. Büyük Ölçekli Haritalar: Yer şekillerini, yollar ve yerleşim merkezlerini ayrıntılı olarak göstermek için kullanılır. Bu tür haritalar, belirli bir bölgenin detaylarını incelemek için kullanılır. Örneğin, şehir haritaları, köy haritaları gibi. B. Orta Ölçekli Haritalar: Geniş alanları, dünyanın tamamını ve ülkeleri göstermek için kullanılır. Bu haritalar, bölge veya ülke sınırlarını, önemli şehirleri ve coğrafi özellikleri gösterir. Genel bir bakış sunarlar. C. Küçük Ölçekli Haritalar: Hava ve kara yolu haritaları ile fiziki haritalar yapılır. Bu tür haritalar, büyük alanları küçük bir alanda göstermek amacıyla kullanılır. Geniş bölgeleri veya dünyanın tamamını yansıtmak için kullanılırlar.

1: Silindirik projeksiyon -- 2: Konik projeksiyon -- 3: Düzlem projeksiyon

Uygun projeksiyon türleri, harita oluştururken kullanılan projeksiyonlar arasında şunlar yer alabilir: Düzlemsel (Azimutal) projeksiyonlar, Konik projeksiyonlar ve Silindirik projeksiyonlar. Harita oluşturulurken kullanılan projeksiyon türleri, yeryüzünün eğriliğini düz bir yüzeye aktarmak için kullanılan matematiksel yöntemlerdir. Bu projeksiyonlar farklı şekillerde sınıflandırılabilir. Özellikle üç temel projeksiyon türü vardır: 1. Düzlemsel (Azimutal) Projeksiyonlar: Bu projeksiyonlar, yeryüzünün bir noktasını düz bir düzlem üzerine aktaran projeksiyonlardır. Örneğin, kutupsal projeksiyon (Polar Azimutal Projeksiyon) buna bir örnektir. 2. Konik Projeksiyonlar: Bu projeksiyonlarda, yeryüzü bir koni üzerine projekte edilir. Ekvator yakınlarındaki bölgeler için daha uygun olan bu projeksiyonlar, genellikle orta enlem bölgeleri için kullanılır. 3. Silindirik Projeksiyonlar: Bu projeksiyonlar, yeryüzünü bir silindir yüzeyine aktaran projeksiyonlardır. Özellikle ekvator yakını bölgeler için uygundur.

a: sırt -- b: eş aralık -- c: plato -- d: delta ovası -- e: boyun -- f: falez -- g:haliç -- h: izohips -- i: ölçek -- ı: projeksiyon

Bu soru, coğrafya terimlerinin tanımlarını eşleştirme becerisini ölçer. Her terim, sorunun içeriğine ve coğrafya bilgisine dayalı olarak doğru bir şekilde eşleştirilmelidir.

Bu sorunun cevap anahtarı A) 1 / 100.000 olmalıdır. Harita ölçekleri, haritanın küçültüldüğü oranı temsil eder. Bir harita ne kadar büyük bir ölçekte çizilirse, ayrıntılar o kadar büyük ve net görünür. Örneğin, 1 / 100.000 ölçekli bir harita, 1 birim uzunluğunun gerçek dünyada 100.000 birim uzunluğuna karşılık geldiği anlamına gelir. Dolayısıyla, daha büyük bir ölçek kullanıldığında, daha fazla ayrıntı gösterilir ve bu da daha büyük bir kâğıt gerektirir. Bu nedenle, 1 / 100.000 ölçekli bir harita için daha büyük bir kâğıda ihtiyaç duyulur çünkü bu ölçek daha fazla ayrıntıyı temsil eder. Diğer ölçekler daha küçük ayrıntıları temsil ettiği için daha küçük kâğıtlara sığabilir.

doğru cevap B) Kara ve denizlerin boyutlarında hata fazladır. Verilen seçenekler arasında, küçük ölçekli haritaların özellikleri hakkında yanlış olan tek seçenek budur. Küçük ölçekli haritalarda kara ve denizlerin boyutlarında hata fazla olabilir çünkü bu tür haritalar büyük bir alanı küçük bir alana sığdırmaya çalıştığı için detayları kaybetme eğilimindedirler. Diğer seçenekler doğru özellikleri ifade etmektedir.

Bu sorunun cevap anahtarı B) I ve III olmalıdır. Harita özelliği taşıyan bir çizimde aşağıdaki özellikler bulunmalıdır: I. Kuş bakışı görünümün gösterilmesi: Bir harita, yeryüzünün kuş bakışı bir görünümünü sunar. Bu, yeryüzünün yukarıdan nasıl göründüğünü gösterir ve coğrafi yerleşimleri, yolları ve diğer özellikleri temsil eder. III. Küçültmelerin belli bir ölçeğe göre yapılması: Haritalar, gerçek dünyanın küçültülmüş bir temsilini sunar. Bu nedenle bir ölçek kullanılmalıdır, bu da haritanın ölçekli olduğu anlamına gelir. Ölçek, harita üzerindeki birim uzunluk ile gerçek dünyadaki uzunluk arasındaki ilişkiyi gösterir. Diğer seçenekler yalnızca bazı özellikleri ifade ediyor, ancak harita oluşturmak için gerekli olan tüm özellikleri içermiyorlar. Bu nedenle I ve III özelliklerinin bir haritanın temel özellikleri olduğu söylenebilir.

Doğru cevap A) Kartografya olacaktır. Verilen ifadelerde iklim olaylarının incelenmesi, yer altı ve yer üstü sularının incelenmesi, bitki ve hayvan dağılışının incelenmesi, yüzey şekillerinin incelenmesi belirtilmiştir. Ancak kartografya, bu ifadeler arasında yer almamaktadır. Dolayısıyla, yukarıda verilen konular arasında yer almayan bilim dalı kartografyadır.

Doğru cevap B) Çizgisel (I), Noktasal (II), Alansal (III) şeklindedir. Bu soruda, haritaya aktarılacak verilerin hangi sembollerle ifade edileceği sorulmaktadır. I. Yol, akarsu, ülke sınırları gibi çizgisel özellikler, çizgisel sembollerle temsil edilir. II. Binalar, elektrik direkleri, volkan konileri gibi noktasal özellikler, noktasal sembollerle temsil edilir. III. Göllerin alanı, tarım alanları, sanayi bölgeleri gibi alansal özellikler, alansal sembollerle temsil edilir.

Bu sorunun cevap anahtarı şıkkı "A) 1/10.000"dır. İşte çözüm açıklaması ve kazanımı: Sancaktepe İmar Müdürü'nün Belediye Başkanı'na en ayrıntılı brifingi verebilmesi için en uygun ölçekli harita 1/10.000 ölçeği olan haritadır. Bu ölçekteki harita, daha detaylı ve yakın mesafeden alanları göstererek imara açılan ilçelerin durumunu daha ayrıntılı bir şekilde gösterir.

Doğru cevap A seçeneğidir. Görselde verilen projeksiyon yöntemi kullanılarak yapılan harita çizimlerinde, Ekvator ve çevresindeki bozulma daha az olur. Bu projeksiyon yöntemi, Ekvatora yakın bölgelerde bozulmayı minimize etmek için kullanılır. Diğer bölgelerde ise bozulma daha fazla olabilir.

Cevap anahtarı olarak A seçeneği verilebilir. Çünkü ölçeğin paydası ne kadar küçükse, harita üzerindeki birim uzunluk gerçek dünyadaki uzunluğa o kadar yaklaşır ve dolayısıyla daha fazla ayrıntı görülebilir. - A seçeneği, 1/30.000 ölçeğinde çizilecek bir harita, diğer seçeneklere göre daha büyük bir ölçekte olduğu için daha fazla ayrıntı içerecektir. - B, C, D ve E seçenekleri ise daha büyük ölçeklerde çizilecek haritaları temsil eder, dolayısıyla ayrıntı düzeyi daha düşük olacaktır.