4.Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi (3. ÜNİTE SOSYAL VE DOĞAL ÇEVREMİZ) Özeti

Doğal Afetler

Doğal afetler, can ve mal kayıplarına neden olan, insan eliyle önlenemeyen felaketlerdir.

Depremler

Depremler, yer kabuğunda yer alan fay hatlarından kaynaklanmaktadır. Ülkemiz, şiddetli depremler oluşturabilen önemli fay hatları üzerindedir.

Depremlerden Korunma Yolları

Depremlerden korunmak için alınması gereken önlemler şunlardır:

• Deprem yönetmeliğine uygun binalarda yaşamak
• Evlerde ve iş yerlerinde deprem çantası bulundurmak
• Deprem anında sakin kalmak ve doğru davranışlarda bulunmak
• Deprem sonrası yetkililerin talimatlarına uymak

Heyelanlar

Heyelanlar, zemini kayalardan oluşan bir yamacın üstündeki toprak kütlelerinin yer çekimi, eğim, su ve benzeri diğer kuvvetlerin etkisiyle yerlerinden koparak yer değiştirmesine verilen addır.

Heyelanlardan Korunma Yolları

Heyelanlardan korunmak için alınması gereken önlemler şunlardır:

• Heyelana yatkın alanlarda yerleşim yeri kurulmaması
• Heyelana yatkın alanlarda yapılan inşaatların mühendislik açısından güvenli olması
• Heyelan tehlikesi olan bölgelerde yaşayan insanların bilgilendirilmesi ve eğitimi
• Heyelan tehlikesi olan bölgelerde düzenli olarak kontroller yapılması

Sel ve Su Baskınları

Sel ve su baskınları, aşırı yağışlardan sonra toprağın suyu emme gücünü kaybetmesiyle yüzeysel akışa geçen su kütlelerinin oluşturduğu baskınlardır.

Sel ve Su Baskınlarından Korunma Yolları

Sel ve su baskınlarından korunmak için alınması gereken önlemler şunlardır:

• Akarsu yataklarının konutlaşmaya kapatılması
• Akarsu yataklarına setler yapılması
• Toprak ve ağaç varlığına dost kentler oluşturulması
• Sel ve su baskını tehlikesi olan bölgelerde yaşayan insanların bilgilendirilmesi ve eğitimi

Orman Yangınları

Orman yangınları, ormanlık alanlarda çıkan yangınlardır. Orman yangınlarının oluşmasında hem doğal sebepler hem beşerî sebepler etkilidir.

Orman Yangınlarından Korunma Yolları

Orman yangınlarından korunmak için alınması gereken önlemler şunlardır:

• Ormanlık alanlarda ateş yakılmaması
• Piknik için ateş yakılmışsa ateşin söndürüldüğünden emin olunması
• Ormanlara yanıcı kimyasal maddeler, cam ve metal parçalar kesinlikle atılmaması
• Orman yangınlarının önlenmesi için eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları yapılması

Çığ Düşmeleri

Çığ düşmeleri, eğimli arazi üzerinde birikmiş büyük kar örtüsünün, yer çekimi, deprem, şiddetli rüzgârlar, aşırı kar yağışı ya da dengesiz kar erimeleri nedeniyle büyük bir hızla kaymasına verilen addır.

Çığ Düşmelerinden Korunma Yolları

Çığ düşmelerinden korunmak için alınması gereken önlemler şunlardır:

• Çığ tehlikesi olan bölgelerde yaşamamak
• Çığ tehlikesi olan bölgelerde yolculuk yaparken dikkatli olmak
• Çığ tehlikesi olan bölgelerde düzenli olarak kontroller yapılması
• Çığ tehlikesi olan bölgelerde yaşayan insanların bilgilendirilmesi ve eğitimi

Afet ve Acil Durum Planı

Afetler öncesinde, sırasında ve sonrasında yapmamız gerekenler var. Bunları önceden planlayarak hazırlık yapabiliriz. Öncelikle ailenle birlikte bir plan yapmalısın. Ardından bir afet ve acil durum çantası olusturmalısın. Su, yiyecek, battaniye, ilk-yardım malzemeleri, ilaç, kıyafet ve diğer gerekli eşyaları bu çantada toplamalısın. Ayrıca evinizdeki ve yakın çevrenizdeki güvenli bölgeleri belirlemelisin.

Afetler Öncesinde Yapılacaklar

• Afet ve acil durum planı gelistir.
• Afet ve acil durum çantası olustur.
• En son acil durum uyarıları hakında bilgi sahibi ol.
• Tahliye durumunda gidilebilecek güvenli yerleri belirle.
• Tahliye planlarının hazarlanasına desek ver ve tatbikatlara katıl.

Afetler Sırasında Yapılacaklar

• Afet esnasında sakin ve pencerelerden uzak dur, asansörleri kullanma.
• Elektriği, gazı ve diğer himetleri kapat.
• Afet zararından kaçınmak için güvenli alanlara git.
• Afet ve acil durum çantanı yanına almayı unutma.

Afetler Sonrasında Yapılacaklar

• Afet yardım sağlayan yerel ve ulusal kuruluştan yardım iste.
• Yetkililerin yönlendirmelerini dikatle takip et ve bunlara uy.
• Yaralanma oldığını kontrol et ve gerekirse tıbbi yardım al.
• Olabildice sakin olmaya çalış ve afetten etkilen insanlara yardımcı ol.

Sonuç

Afetler öncesinde, sırasında ve sonrasında yapmamız gerekenleri bilerek güvende kalabiliriz. Bunları önceden planlayarak hazırlık yapabiliriz. Ailemizin desteğiyle ailenizle birlikte bir afet ve acil durum planı yapmanız durumunda daha güvende olursunuz.