10.Sınıf Tarih 1.Dönem 1.Yazılı 2021-2022

Verilen ifadelerden I, II ve III. ifadelerin hepsi doğrudur. Osmanlılar, Anadolu'da siyasi birliği sağlamak için diğer beyliklerin iç meselelerinden yararlanmış, topraklarını savaş yoluyla ve bazen barış yoluyla almış, ele geçirdikleri bölgelerde tahrir işlemlerini gerçekleştirmişlerdir.

Batı Anadolu'daki beylikleri Osmanlı himayesine almak için kullanılan politika "Vasallık" politikasıdır. Vasallık, daha güçlü bir devletin daha zayıf bir devleti koruma ve denetimi altında tuttuğu bir ilişki türüdür. Osmanlı Devleti, Anadolu'daki beylikleri himayesi altına alarak onların bağımsızlığını sürdürmelerine izin verirken, aynı zamanda Osmanlı hâkimiyetini kabul etmelerini ve askeri destek sağlamalarını sağlamıştır.

Doğru cevap E) II. Kosova Savaşı. II. Kosova Savaşı, 1448 yılında Osmanlı İmparatorluğu ile Macaristan Krallığı arasında gerçekleşmiş ve Osmanlıların Balkanlar'daki hakimiyetini güçlendiren bir zafer olmuştur. Bu savaş sonrasında Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkanlar'daki etkisi artmıştır.

Niğbolu'yu kuşatan Haçlı ordusunu bozguna uğratarak Abbasi Halifesi tarafından Sultan-ı İklim-i Rum ünvanını alan padişah Yıldırım Bayezid'dir.

Doğru cevap A) Yıldırım Beyazıt olacaktır. Anadolu Hisarı, Yıldırım Beyazıt tarafından inşa ettirilmiştir. Bu hisar, İstanbul Boğazı'nın Anadolu yakasında yer alır ve stratejik öneme sahip bir yapıdır.

Osmanlı Devleti'nde ilk topun kullanılması, I. Murad döneminde gerçekleşmiştir. I. Murad, 1364 yılında Niğbolu Savaşı'nda savaşırken topların kullanımını yaygınlaştırmış ve bu da Osmanlı ordusunun gücünü artırmıştır.

Osmanlı Devleti'nin Haçlılarla yaptığı ilk savaş, 1364 yılında gerçekleşen Sırpsındığı Savaşı'dır. Bu savaş, Osmanlı İmparatorluğu ile Sırp Despotluğu ve Haçlı güçleri arasında gerçekleşti. Osmanlılar bu savaşı kazanarak Balkanlar'daki genişlemelerine devam ettiler.

Doğru cevap A) Balkan fetihleridir. Osmanlı Devleti, Balkan fetihleriyle Bitinya bölgesinden dışarıya doğru genişlemeye başlamıştır. Bu fetihler, Osmanlı'nın Balkan Yarımadası'na doğru genişleme ve güçlenme stratejisinin bir parçası olarak gerçekleşmiştir.

Bitinya, antik dönemde Anadolu'nun kuzeybatısında bulunan bir bölgedir. Bu bölgeye ait olan şehirlerden İstanbul, Yalova, Sakarya ve Bursa Türkiye'de yer alırken, Bartın ise Karadeniz kıyısında bulunan bir şehirdir ve Bitinya bölgesine dahil değildir.

Doğru cevap A) Tekfuk'tur. Tekfuk unvanı, Bizans İmparatorluğu'nda valilik derecesindeki hizmetlerde bulunan kişilere verilen bir unvandır. Bu unvan, idari görevlerde bulunan yetkililere verilen bir unvan olarak kullanılmıştır. Tekfuklar, farklı yönetim bölgelerinde valilik gibi görevlerde bulunan kişileri ifade etmek için kullanılmıştır.

I. ifade doğrudur çünkü Osmanlılar Oğuzların Bozok Koluna bağlı Kayı Boy'una mensuptur. II. ifade doğrudur çünkü II. Murat döneminde bastırılan paralara ve dökülen toplara Kayı Boy'unun damgaları vurulmuştur. III. ifade de doğrudur çünkü Kayı Boyu'nun Anadolu'ya ne zaman geldiği kesin olarak tespit edilmemiştir.

Doğru cevap A) I ve II'dir. İlk ifade Osmanlı Beyliği'nin kuruluşunu anlatan ilk kaynakların zaman açısından zorluğunu ifade ederken, ikinci ifade Osmanlı tarihinin iki temel kaynak grubundan oluştuğunu belirtir.

I. ifade Anadolu'nun coğrafi ve iklimsel özelliklerinin yerleşim için uygun olduğunu ifade eder. Bu doğrudur çünkü Anadolu'nun coğrafi konumu ve iklimi, çeşitli medeniyetlerin bu bölgeye yerleşmesine ve etkileşime girmesine olanak sağlamıştır. II. ifade Anadolu'nun Türkleşmesinin tarihsel olarak önemli bir olay olduğunu ifade eder. Bu da doğrudur, çünkü Türklerin Anadolu'yu fethetmesi ve yerleşmesi, Osmanlı İmparatorluğu'nun temellerini atmıştır. III. ifade Anadolu'nun Türkleşmesi sırasında bölgede yaşayan gayri Müslim halkın direnmeden Türk hakimiyetine girdiğini ifade eder.

I. ifade doğrudur çünkü Türkiye Selçukluları döneminde yönetim merkezi olarak saraylar kullanılmıştır. II. ifade de doğrudur çünkü Türkiye Selçukluları döneminde saraylar "dergah" veya "bergah" olarak adlandırılmıştır. III. ifadesi de doğrudur çünkü Türkiye Selçukluları döneminde saraylarda harem bölümleri bulunmuştur.

Türk toplum yapısında en büyük yapı "il"dir. İl, Türk toplumunda en büyük idari birimdir ve çeşitli boyların ve urugların bir araya geldiği bir yapıyı ifade eder. İl içerisinde farklı boylar ve uruglar bulunabilir, ancak bu birim genellikle bir bölge veya coğrafi alanı kapsar. Diğer seçenekler ise daha alt düzeydeki toplumsal yapıları ifade eder.

Verilen bilgiler doğrultusunda, I. maddeye göre Danişmentliler 1080-1178 yılları arasında hüküm sürmüşlerdir. II. maddeye göre özellikle Malatya üzerinden Türkiye Selçukluları ile karşı karşıya gelmişlerdir. III. maddeye göre Danişmentliler bölgede yaptıkları hizmetleri Danişmentname adlı eserlerle anlatmışlardır. Dolayısıyla tüm maddeler doğrudur.

I. ifade Anadolu'ya ilk Türk akınlarının Avrupa Hunları tarafından IV. yüzyılın sonlarında düzenlendiğini ifade eder. II. ifade X. yüzyılın ikinci yarısına kadar Türklerin Anadolu'da gaza ve cihat hareketlerinde bulunduğunu ifade eder. III. ifade Anadolu'ya ilk Selçuklu akınlarının Büyük Selçuklu Devleti kurulmadan önce başladığını ifade eder

Osmanlı devletinde kasaba ve şehirlerde zanaatkarların bir araya gelerek oluşturdukları birliğe "lonca" adı verilir. Loncalar, belirli bir zanaat dalındaki zanaatkarları bir araya getirir, mesleklerinin standartlarını belirler, üretim kalitesini denetler, üyeler arasında dayanışma sağlar ve çeşitli düzenlemeleri gerçekleştirirdi.

Osmanlı devletinde "ocaklık" gelirleri, askeri ve sipahi sınıfının maaş, iaşe ve askeri harcamalarının karşılanması amacıyla ayrılan topraklardan elde edilen gelirlerdi. Bu topraklar özellikle askeri ihtiyaçlar için kullanılırdı.

Yıllık geliri 20 bin ile 100 bin akçe arasında değişen dirlik toprağı "Zeamet" olarak adlandırılır. Zeamet, Osmanlı İmparatorluğu'nda toprak düzenlemeleri ve gelir dağılımı sistemlerinden biridir. Bu sistemde zeamet sahipleri, belli bir gelir karşılığında devlete hizmet verirlerdi. Kazançlarına göre dirlik toprakları farklı isimlerle adlandırılırdı, ve zeamet bunlardan biridir.

Osmanlı devletinde Tımarlı Sipahilerde her yüz kişilik bölüklerin başında bulunan komutana "Subaşı" denirdi. Subaşılar, sipahi bölüklerinin idari ve askeri işlerini yönetirlerdi. Tımar sistemi, Osmanlı İmparatorluğu'nun toprak düzenlemesi ve askeri organizasyonunun temel bir parçasıydı. Subaşılar, bu sistemin bir parçası olarak sipahi bölüklerinin liderleri olarak görev yaparlardı.

Verilen özellikler, "Has" topraklarını tanımlar. Has toprakları, yüksek devlet görevlilerine verilen ve yıllık geliri 100 bin akçeden fazla olan topraklardır. Bu topraklar, genellikle sultanın ve sarayın ihtiyaçlarını karşılamak için ayrılırdı. Ayrıca, her beş bin akçe için bir atlı asker hazırlanması gerekliliği de Has topraklarının özelliklerindendir.

Verilen bilgiler, I. Murat'ı tanımlamaktadır. I. Murat döneminde Osmanlı İmparatorluğu, eyaletlere ayrılarak merkezi yönetim yapılanmasını güçlendirmiş, Kapıkulu Ocağı kurulmuş ve Tımar sistemi hayata geçirilmiştir.

Orhan Bey dönemi Osmanlı Devleti'nin kuruluş dönemidir ve birçok önemli gelişme bu dönemde gerçekleşmiştir. Kadı ataması, ilk Osmanlı medresesinin kurulması ve Divan sistemi oluşturulması gibi olaylar da Orhan Bey döneminde gerçekleşmiştir.

Verilen ifadeler Osmanlı padişahlarının temel görevlerini yansıtmaktadır. Osmanlı padişahları ülke topraklarını genişletmek, halkın refahını sağlamak ve devleti iç ve dış tehditlere karşı korumak gibi görevlerini yerine getirmişlerdir.