7.Sınıf Çevre Eğitimi Dersi (2. ÜNİTE: MADDE DÖNGÜSÜ VE DOĞAL DENGE) Özeti

Madde Döngüsü

Madde döngüsü, canlı ve cansız varlıklar arasındaki madde alışverişidir. Bu sayede doğal denge korunur ve kaynaklar sürekli olarak kullanılır.

Su Döngüsü

Su döngüsü, suyun yeryüzünden atmosfere ve tekrar yeryüzüne dönmesidir. Bu döngü, canlıların yaşamı için çok önemlidir.

• Güneş ışınları su yüzeyini ısıtır.
• Isınan su buharlaşır ve atmosfere yükselir.
• Atmosferde soğuyan su buharı yoğunlaşır ve yağmur, kar veya dolu olarak yeryüzüne düşer.
• Yeryüzüne düşen su, yüzey akışkanları veya yeraltı suyu olarak hareket eder.
• Yüzey akışkanları nehir, göl ve okyanuslara dökülür.
• Yeraltı suyu ise bitkiler tarafından kullanılır veya yeryüzüne çıkarılır.

Karbon Döngüsü

Karbon döngüsü, karbonun canlılar arasında ve cansız çevre arasında dolaşmasıdır. Karbon, canlıların yapısının temel unsurlarından biridir.

• Karbon, bitkiler tarafından fotosentez yoluyla havadan alınır.
• Bitkiler karbonu besin olarak kullanır ve hayvanlar da bitkileri yiyerek karbonu alır.
• Hayvanlar ve bitkiler öldüklerinde, vücutlarındaki karbon toprağa karışır.
• Topraktaki karbon, bakteriler tarafından ayrıştırılır ve tekrar atmosfere salınır.

Madde Döngüsünün Bozulması

Madde döngüsü, çeşitli faktörler nedeniyle bozulabilir. Bu faktörler şunlardır:

• Kirlilik
• Ormanların tahribi
• Tarım faaliyetleri
• Endüstriyel faaliyetler

Madde döngüsünün bozulması, doğal dengeyi olumsuz yönde etkiler ve canlıların yaşamı için tehdit oluşturur.

Sonuç

Madde döngüsü, canlı ve cansız varlıklar arasındaki madde alışverişidir. Bu döngü, doğal dengeyi korur ve kaynakların sürekli olarak kullanılmasını sağlar. Madde döngüsünün bozulması, doğal dengeyi olumsuz yönde etkiler ve canlıların yaşamı için tehdit oluşturur.

Madde Döngüsü ve Doğal Denge

Madde döngüleri, doğada var olan tüm maddelerin sonsuz bir döngü içerisinde durmadan değişip dönüşmesidir. Bu döngüler sayesinde madde kayıpları olmaz ve Dünya üzerindeki yaşam devamlılığını korur. Ancak insan faaliyetleri, madde döngülerini bozarak doğal dengeyi olumsuz yönde etkilemektedir.

Madde Döngüleri Üzerindeki İnsan Etkileri

İnsan faaliyetleri, madde döngüleri üzerinde olumsuz etkilere neden olmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:

• Ormanların tahribi: Ormanlar, atmosferdeki karbondioksiti emerek oksijen üretirler. Ormanların tahrip edilmesiyle atmosferdeki karbondioksit miktarı artmakta ve küresel ısınmaya neden olmaktadır.
• Fosil yakıtların tüketimi: Fosil yakıtlar (kömür, petrol, doğal gaz vb.), enerji üretimi için kullanılır. Ancak fosil yakıtların yakılmasıyla atmosfere karbondioksit, metan ve azot oksit gibi sera gazları salınmaktadır. Sera gazları, atmosferdeki ısının hapsedilmesine neden olarak küresel ısınmaya yol açmaktadır.
• Atıkların uygun şekilde bertaraf edilmemesi: Atıkların uygun şekilde bertaraf edilmemesi, su kaynaklarının ve toprağın kirlenmesine neden olmaktadır. Ayrıca açık alanda yakılan atıklar, hava kirliliğine ve küresel ısınmaya katkıda bulunmaktadır.

Küresel Isınmanın Etkileri

Küresel ısınma, Dünya'nın ortalama sıcaklığının artmasıdır. Küresel ısınma, aşağıdaki gibi olumsuz etkilere neden olmaktadır:

• Buzulların erimesi ve deniz seviyelerinin yükselmesi
• Aşırı hava olaylarının sıklığı ve şiddetinin artması (kasırgalar, tayfunlar, seller vb.)
• Su kaynaklarının azalması
• Bitki örtüsünün değişmesi ve biyolojik çeşitliliğin azalması
• İnsan sağlığının olumsuz etkilenmesi

Sonuç

İnsan faaliyetleri, madde döngülerini bozarak küresel ısınmaya ve diğer çevre sorunlarına yol açmaktadır. Küresel ısınmanın etkileri giderek daha da belirgin hale gelmektedir. Bu nedenle, insan faaliyetlerinin çevreye olan olumsuz etkilerini azaltmak için önlemler alınması gerekmektedir. Bu önlemlerden bazıları şunlardır:

• Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması
• Enerji verimliliğinin artırılması
• Ormanların korunması ve ağaçlandırma çalışmaları
• Atıkların uygun şekilde bertaraf edilmesi
• Çevre bilincinin artırılması

Madde Döngüsü ve Doğal Denge

Doğal denge, yeryüzündeki tüm varlıkların birbirleriyle olan ilişkilerinin düzenli şekilde sürdüğü durumu ifade eder. Madde döngüsü ise, doğada bulunan elementlerin ve bileşiklerin canlilar ve cansızlar arasında dolaşımını ifade eder. Madde döngüsü, doğadaki yaşamın sürdürülebilirliği için önemlidir.

Madde Döngüsü

Madde döngüsü, doğadaki elementlerin ve bileşiklerin canlilar ve cansızlar arasında dolaşımını ifade eder. Bu döngü, doğadaki yaşamın sürdürülebilirliği için önemlidir.

Su Döngüsü

Su döngüsü, suyun bulutlardan yeryüzüne, yeryüzünden de tekrar bulutlara doğru hareketini ifade eden bir döngüdür.

Su döngüsü, üç aşamadan oluşur:

1. Buharlaşma: Suyun sıvı halden gaz hale geçmesi.
2. Yoğunlaşma: Su buharının tekrar sıvı hale gelmesi.
3. Yağış: Yoğunlaşan suyun yeryüzüne düşmesi.

Karbon Döngüsü

Karbon döngüsü, karbonun atmosfer, kara ve denizler arasında dolaşımını ifade eden bir döngüdür. Bitkiler, fotosentez yoluyla atmosferdeki karbondioksiti (CO2) alıp oksijen (O2) verirler. Hayvanlar ise bitkileri yiyerek karbondioksiti tekrar atmosfere verirler. Ayrıca, yakıtların yanması ve ormanların tahribi de atmosfere karbondioksit salınımına neden olur.

Azot Döngüsü

Azot döngüsü, azotun atmosfer, kara ve denizler arasında dolaşımını ifade eden bir döngüdür. Bitkiler, azotu atmosferden alıp protein sentezlemek için kullanırlar. Hayvanlar ise bitkileri yiyerek azotu alırlar. Azot bakterileri, hayvanların dışkılarındaki ve ölü organik maddelerdeki azotu tekrar atmosfere verirler.

Doğal Denge

Doğal denge, yeryüzündeki tüm varlıkların birbirleriyle olan ilişkilerinin düzenli şekilde sürdüğü durumu ifade eder.

Doğal Dengeden Korumak için Neler Yapılabilir?

• Ağaç dikimi yapmak.
• Suyu ve elektriği israf etmemek.
• Atıkları geri dönüştürmek.
• Doğayı kirletmemek.
• Doğa olayları hakkında bilgi edinmek

Sonuç

Madde döngüsü ve doğal denge, doğadaki yaşamın sürdürülebilirliği için önemlidir. Bu döngüleri korumak için doğayı kirletmemeli, su ve elektriği israf etmemeli ve atıkları geri dönüştürmeliyiz.