4.Sınıf Fen Bilimleri Dersi (6. ÜNİTE İNSAN VE ÇEVRE) Özeti

Çevre ve Doğal Kaynaklar

Çevre, canlıların yaşamlarını sürdürebilmek için etkileşim içinde oldukları, canlı ve cansız varlıkların bir arada bulunduğu ortama denir. İnsanlar, ihtiyaçlarını karşılamak için çevrede bulunan doğal kaynakları kullanırlar.

Su

Su, tüm canlıların yaşamını sürdürebilmesi için gerekli olan en önemli doğal kaynaktır. Vücudun sıvı dengesini sağlamak, ihtiyaç duyduğu besinleri üretmek ve kişisel temizlik için suya gereksinim duyulur.

Suyu Tasarruflu Kullanmak İçin Alınabilecek Önlemler

• Damlatan musluklar tamir edilmelidir.
• Tasarruflu kullanım sağlayan musluk bataryaları tercih edilmelidir.
• Sebze ve meyveler; açık musluk altında değil, su dolu bir kabın içerisinde bekletilerek temizlenmelidir.
• Diş fırçalarken, el sabunlarken ihtiyaç olmadığında musluklar kapatılmalıdır.
• Bulaşıkları elde yıkamak için harcanan su, bulaşık makinesinde yıkamak için harcanandan daha çoktur. Bulaşıklar elde değil, bulaşık makinesinde yıkanmalıdır.
• Duş alınacağı zaman suyun sıcaklığı ayarlanana kadar akan su boşa harcanmamalıdır. Musluğu açtığınızda altına bir kova koyabilir ve depoladığınız suyu diğer işlerinizde kullanabilirsiniz.
• Bahçe sulanırken hortum yerine tasarruf sağlayan sulama aparatları kullanılmalıdır.

Besinler

Besinler, canlılar için en az su kadar önemlidir. Hem yaşamımızı sürdürebilmemiz için hem de bu kadar önemli olan besinlerin üretilebilmesi için suya ihtiyaç duyarız. Besinlerin üretim aşamasında suyun tasarruflu kullanılması gerekir. Bu nedenle tarımda damla sulama gibi sistemler kullanılmalıdır.

Besinleri Tasarruflu Kullanmak İçin Alınabilecek Önlemler

• Alışverişte temel ihtiyaçlara öncelik verilmelidir.
• Alınan ürünler uygun saklama koşulları sağlanarak zamanında tüketilmelidir.
• Paketlenmiş ürün satın alınırken son kullanma tarihine bakılmalı, tarihi geçmiş ürünler satın alınmamalıdır.
• Paketleri geri dönüştürülebilir ürünler tercih edilmelidir.
• Bayatlamaya başlayan gıdalar bozulmadan değerlendirilmelidir. Böylece ekmek, simit gibi gıdaların israfının da önüne geçilebilir.
• Yiyeceklerin uzun süre dayanmasını sağlamak için turşu ve konserve yapma, kurutma ve dondurma yöntemleri kullanılmalıdır.
• Tabağa ihtiyaçtan fazla yemek alınmamalıdır.

Elektrik

Elektrik, teknolojinin ilerlemesi ile yaşamımızda önemli bir kaynak hâline gelmiştir. Elektriğin üretim maliyeti yüksek olduğu için tasarruflu kullanılması gerekir. Ayrıca doğal çevrenin korunmasına katkı sağlamak için de elektriği tasarruflu kullanmaya önem verilmelidir.

Elektriği Tasarruflu Kullanmak İçin Alınabilecek Önlemler

• Tasarruf sağlayan ampuller kullanılmalıdır.
• Çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, buzdolabı, fırın gibi elektrikli aletler satın alınırken enerji verimi etiketine dikkat edilmelidir. Enerji verimi etiketi, A sınıfı elektrikli eşyaların en az enerji tüketen araçlar olduğunu gösterir.
• Televizyon, bilgisayar, çamaşır makinesi gibi elektronik cihazlar kullanılmadığı zaman kapatma tuşundan kapatılmalıdır.
• Cep telefonu, tablet gibi elektronik cihazlar bataryaları dolduktan sonra prizden çekilmelidir.
• Açık kalan buzdolabı kapakları elektrik tüketimini arttırır. Bu nedenle buzdolabı kapağı kısa süre açık tutulmalıdır.

Sonuç

Kaynakları verimli kullanır, israftan kaçınır, tutumlu davranırsak geleceğe yatırım yapmış oluruz.

Kaynakların Tasarruflu Kullanımı

Kaynakların tasarruflu kullanımı, gelecek nesillerin de yaşamlarını sürdürebilmeleri için önemlidir. Su, besin ve elektrik gibi kaynaklar sınırlıdır ve tükenebilir. Bu nedenle, bu kaynakları olabildiğince tasarruflu ve bilinçli kullanmak gerekir.

Su Tasarrufu

• Duş alırken suyu kısa tutun.
• Dişlerinizi fırçalarken suyu kapatın.
• Arabanızı yıkamak yerine silin.
• Bahçenizi sulamayı sabah veya akşam yapın.
• Sızdıran muslukları tamir ettirin.

Besin Tasarrufu

• Yemeklerinizi ihtiyacınız kadar pişirin.
• Artan yemekleri saklayıp daha sonra tüketin.
• Meyve ve sebzeleri mevsiminde tüketin.
• Yerel üreticileri destekleyin.
• Gıdaları üretimden tüketime kadar olan süreçte koruyarak israfı önleyin.

Elektrik Tasarrufu

• Kullanmadığınız ışıkları kapatın.
• Ev aletlerini enerji tasarruflu olanlarla değiştirin.
• Bilgisayarınızı ve diğer elektronik cihazlarınızı kapatmadan önce fişini çekin.
• Klima ve ısıtıcıları gereksiz yere kullanmayın.
• Güneş enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanın.

Sonuç

Kaynakların tasarruflu kullanımı, gelecek nesillerin de yaşamlarını sürdürebilmeleri için önemlidir. Su, besin ve elektrik gibi kaynaklar sınırlıdır ve tükenebilir. Bu nedenle, bu kaynakları olabildiğince tasarruflu ve bilinçli kullanmak gerekir.

Geri Dönüşüm

Geri dönüşüm, atıkların hammadde olarak kullanılması işlemidir. Çöpe giden atık miktarını azaltmak, doğal kaynakların hızlı tükenmesini engellemek ve tasarruflu kullanılmasını sağlamak amacıyla geri dönüşüm yapılır. Geri dönüşümle üretimdeki işlemler azaltılarak enerji tasarrufu sağlanır.

Geri Dönüştürülebilir Atıklar

• Kağıt
• Karton
• Plastik
• Metal
• Cam
• Organik atıklar
• Elektronik eşyalar

Geri Dönüşümün Faydaları

• Çöp miktarını azaltır.
• Doğal kaynakları korur.
• Enerji tasarrufu sağlar.
• Sera gazı emisyonlarını azaltır.
• İş yaratır.
• Ekonomiye katkı sağlar.

Geri Dönüşüm Nasıl Yapılır?

1. Atıklarınızı ayrı ayrı biriktirin.
2. Geri dönüşüm kutularını kullanın.
3. Atık yağları lavabolara dökmeyin, atık yağ toplama kutularına bırakın.
4. Organik atıkları kompost yaparak değerlendirin.
5. Atık suları su arıtma tesislerinde içme suyuna dönüştürün.

Sonuç

Geri dönüşüm, çevremizi korumak ve doğal kaynaklarımızı daha verimli kullanmak için önemli bir adımdır. Herkesin geri dönüşüme katkıda bulunmasıyla daha temiz ve yaşanabilir bir dünya yaratabiliriz.

Kaynaklar