6.Sınıflar İçin Fen Bilgisi 1.Dönem 1.Yazılı 2021

Solunum esnasında akciğerlere hava girişi ve çıkışı gerçekleşir. Soluk alırken diyafram kası kasılır ve aşağı doğru inerken, göğüs boşluğu genişler. Soluk verme sırasında ise diyafram kası gevşer ve yukarı doğru çıkarken, göğüs boşluğu daralır. Alveollerdeki karbondioksit solunum yoluyla dışarı atılır. Bu soruda soluk verme sırasında gerçekleşen olaylar sıralanmıştır ve bu olaylardan hangisinin olmadığı sorulmuştur. Dolayısıyla doğru cevap "C) Göğüs boşluğu genişler." olarak verilmiştir.

Bir araştırmacının "Hücreler canlıdır" ifadesini ispatlamak için hücrelerin özelliklerinden biri olarak "ağırlık ve hacme sahip olmaları" ifadesini kullanması yeterli değildir. Çünkü ağırlık ve hacme sahip olmak, cansız maddeler için de geçerli bir özelliktir. Hücrelerin canlı olduğunu ispatlamak için daha spesifik ve hücrelere özgü özelliklere odaklanmak gereklidir.

Öğrencilerden hiçbiri "Endoplazmik retikulum"un özelliğini söylememiştir. Bu nedenle sorunun cevabı C şıkkıdır. Diğer organellerin özellikleri öğrenciler tarafından ifade edilmiştir.

Hücre duvarı bitki hücrelerinde bulunan sert ve dışarıya destek sağlayan bir yapıdır. Hücre duvarı ölü hücrelerden oluşur ve hücre zarının hemen dışında yer alır. Aksine, hücre zarı canlı bir zar yapısıdır ve hücre içeriğini çevreleyen canlı bir zar tabakasıdır.

Verilen özellikler incelendiğinde, II. özellik kırmızı kemik iliğini tanımlamaktadır. Kırmızı kemik iliği, özellikle uzun kemiklerin uç kısımlarında bulunur ve kan hücreleri üretimi için önemli bir rol oynar. Diğer özellikler diğer kemik yapılarına aittir: I. özellik kemik zarını, III. özellik yassı kemikleri ve IV. özellik ise süngerimsi kemikleri tanımlamaktadır.

Verilen bilgiler incelendiğinde, hücre yapısıyla ilgili bilgi istendiği görülmektedir. Berat'ın bahsettiği "Büyük çoğunluğu sudan oluşur" ifadesi sitoplazmayı tanımlamaktadır. Sitoplâzma, hücre içindeki sıvı ortamıdır ve organelleri içinde barındırır. Asiye'nin bahsettiği "Beslenme ve solunum gibi canlılık olayları burada gerçekleşir" ifadesi de sitoplazmanın içerisinde gerçekleşen canlılık olaylarına dikkat çekmektedir.

Mikroskopta incelenen hücrede mitokondri sayısının normalden fazla olduğu belirtilmektedir. Mitokondriler, hücrede enerji üretimini gerçekleştiren organellerdir. Hücre enerji gerektiren bir iş yaparken (örneğin aktif taşıma, kas kasılması gibi), daha fazla enerji üretmek için mitokondri sayısının artabileceği görülür.

Kemik zarı, kemiklerin dış yüzeyini kaplayan zardır ve kemik iliği hücrelerinin oluşumunu destekler. Kemik iliği, kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücreleri ve trombositler gibi kan hücrelerinin üretildiği yerdir.

Cevap Anahtarı: B) Havada bulunan oksijenin kan damarlarına geçmesini sağlar. Alveoller, akciğerlerde bulunan küçük hava kesecikleridir ve gaz alışverişi gerçekleştirir. Kan damarlarıyla çevrili olan alveoller, havada bulunan oksijenin akciğerlerden kan dolaşımına geçmesini ve karbondioksitin de kan dolaşımından akciğerlere atılmasını sağlar.

Destek ve hareket sistemi, vücudun yapısını korurken aynı zamanda hareket etmemizi sağlar. İç organları koruma görevi ise sindirim sistemi gibi başka bir sistemle ilişkilidir. Kan hücrelerini üretme ve solunum gibi işlemler ise destek ve hareket sisteminin görevleri değildir. Bu nedenle, doğru cevap "B) Kan hücrelerini üretir." olmalıdır.

I. Diyafram kası kasılır. II. Akciğerler genişler. III. Akciğerlere oksijen içeren hava dolar. Bu nedenle, doğru cevap D) I, II ve III olmalıdır. Soluk alma sırasında, diyafram kasının kasılması (I), akciğerlerin genişlemesi (II) ve akciğerlere oksijen içeren hava dolması (III) gerçekleşir.

Doğru cevap C olmalıdır. Çünkü solunum sistemi yolculuğu şu şekildedir: Burun-gırtlak-soluk borusu-bronş-bronşçuk-yutak-alveol.

Cevap Anahtarı: A) Kıkırdak. Kıkırdak, kemik uçlarını ince bir tabaka halinde sararak hareket sırasında kemiklerin aşınmasını önleyen esnek bir doku türüdür. Bu özelliği sayesinde eklemlerin düzgün çalışmasını sağlar ve kemiklerin birbirine sürtünmeden hareket etmesini sağlar.

Kemik zarı, kemiklere esneklik ve dayanıklılık sağlayan bir doku değil, kemik yüzeyini kaplayarak koruyucu bir bariyer oluşturur. Bununla birlikte, kemiklerin esnekliği ve dayanıklılığı kollajen lifleri ile kemik minerali (kalsiyum ve fosfor) içeren sert yapılarına dayanmaktadır.

Doğru cevap C'dir. Akyuvarlar (lökositler), oksijen taşıma görevini değil, vücudun savunma sistemine katkı sağlama ve enfeksiyonlarla mücadele etme görevini üstlenirler.

I- Hücre IV- Doku II- Organ III- Sistem V- Organizma Bu nedenle, doğru cevap C) I-IV-II-III-V olmalıdır. Canlı organizmalar, hücrelerin bir araya gelerek dokuları, dokuların organları, organların sistemleri oluşturduğu hiyerarşik bir yapıya sahiptir. Bu sıraya göre, önce hücreler (I), sonra dokular (IV), ardından organlar (II), sistemler (III) ve son olarak organizma (V) gelir.

Doğru cevap B) Hücre çeperi(duvarı)'dır. Hem soğan zarı hem de derimizdeki hücrelerde bulunan yapı hücre çeperidir. Hücre çeperi, bitki hücrelerinin dışını saran, hücrenin şeklini ve sertliğini koruyan yapıdır.

Doğru cevap A) Gaz değişimini sağlamak'tır. Akciğerlerde bulunan alveoller, oksijenin kana geçip karbondioksidin atılmasını sağlayarak gaz değişimini gerçekleştirirler.

Mitokondri, hücre içerisinde enerji üretiminden sorumlu olan bir organeldir. Salgı üretimiyle doğrudan ilişkili değildir; bu yüzden eşleştirme yanlıştır.

doğru cevap D) Kloroplast-Golgi aygıtı'dır. Kloroplastlar bitki hücrelerinde bulunan ve fotosentez işlemini gerçekleştiren organellesken, Golgi aygıtı ise hücre içi proteinlerin işlenmesi, değiştirilmesi ve hücre dışına taşınması gibi işlevleri olan bir organelledir. Bu iki organel farklı görevlere sahip olduğu için aynı hücrede bulunmazlar.

Çekirdek, hücrenin kontrol merkezi olarak işlev görür ve genetik materyali (DNA) içerir. Bu sayede hücredeki tüm hayati olayları, büyümeyi, çoğalmayı, metabolizmayı ve diğer işlevleri yönetir.

Düz kaslar, istemsiz olarak çalışırlar (II) ve çabuk yorulabilirler (III) çünkü sürekli olarak çalışmak zorunda kalan kaslardır. Ancak enerji tüketimi fazla değildir (I) çünkü düz kaslar uzun süreli ve düşük yoğunluklu kasılma gerektiren fonksiyonları gerçekleştirirler.

Kan hücreleri, vücutta kırmızı ve beyaz olmak üzere iki tür iliğin bulunduğu kemik iliğinde üretilir. Kırmızı ilik, kan hücrelerinin üretildiği ve olgunlaştığı bir bölgedir. Bu nedenle kan hücreleri kırmızı ilikte üretilir. Kıkırdak ve kemik zarı ise kan hücrelerinin üretildiği bölgeler değildir.

skelet sistemi vücudun destek sağlamasının yanı sıra iç organları koruma, hareketi sağlama ve vücuda genel şeklini verme gibi görevleri üstlenir. Ancak vücut ısısını koruma, iskelet sisteminin doğrudan bir görevi değildir. Vücut ısısı, termoregülasyon sistemi ve cilt altı yağ dokusu gibi diğer faktörler tarafından kontrol edilir.

oğru cevap A) Kafatası'dır. Kafatası eklemi, hareket yeteneği en az olan eklemlerden biridir çünkü kafatası kemikleri genellikle sabittir ve çok az hareket ederler. Diğer eklemler gibi serbest hareket etme yeteneğine sahip değildir.

Doğru cevap gerçekten de B) Ribozom-lizozom-sentrozom'dur. Bu organeller hem hayvan hücrelerinde hem de bitki hücrelerinde bulunmazlar. Lizozomlar sadece hayvan hücrelerinde görülürken, sentrozomlar da yalnızca hayvan hücrelerinde bulunur. Ribozomlar ise tüm hücrelerde, yani hem bitki hem de hayvan hücrelerinde bulunur.

Bu sorunun cevap anahtarı C) I ve II'dir. İskeletin görevleri arasında vücuda şekil verme ve iç organları dış etkilerden koruma bulunmaktadır. İskelet, vücudun yapısını oluşturarak şeklini belirler ve iç organları dış etkenlere karşı korur. Ancak sindirim işlemi iskeletin görevleri arasında değildir. İskelet sistemi genel olarak destek, koruma ve hareket sağlama görevleri üzerine kuruludur.