2022-2023 6.Sınıf Bilim Uygulamaları 2.Dönem 1.Sınav (TEST)

[D] Sesin yayılma hızı, sıcaklık arttıkça artar.
[Y] Maddenin yoğunluğunun sesin yayılma hızına etkisi yoktur.
[D] Ses kaynakları titreşimler sonucu ses oluşturur.
[D] Ses en hızlı katı ortamda yayılır.
[Y] Ses kaynağından oluşan ses tek yönde yayılır.

Sesin yayılma hızı, sıcaklık arttıkça artar: Doğru bir ifade, çünkü sıcaklık arttıkça moleküllerin hareketleri hızlanır ve ses dalgaları daha hızlı hareket eder. Maddenin yoğunluğunun sesin yayılma hızına etkisi yoktur: Yanlış bir ifade, çünkü yoğunluğu daha yüksek olan maddelerde ses dalgaları daha hızlı yayılır. Ses kaynakları titreşimler sonucu ses oluşturur: Doğru bir ifade, çünkü ses kaynağı titreşimler sonucu ses dalgaları oluşturur. Ses en hızlı gaz ortamda yayılır: Doğru bir ifade, çünkü gaz molekülleri birbirine daha serbestçe hareket edebildiği için ses dalgaları daha hızlı yayılır. Ses kaynağından oluşan ses tek yönde yayılır: Yanlış bir ifade, çünkü ses kaynağından yayılan ses dalgaları tüm yönlere doğru yayılır.

Cevap anahtarı: D) Pencere çerçevelerini metal ile değiştirmek. Soruda Sevil Hanım'ın otoyol kenarındaki evinden kaynaklanan ses sorununu gidermek için aldığı önlemlerden biri belirtilmemiştir. Diğer seçeneklerde ise yol kenarına ağaç dikilmesini sağlamak, pencerelerde arası boşluklu çift cam kullanmak ve pencere camlarının kenarlarına sünger çekmek gibi önlemler yer almaktadır.

Cevap Anahtarı: D. Okul müdürünün aşağıdakilerden hangisini yapması uygun değildir sorusunun cevabı "D) Koridor duvarlarını mermer kaplatmak"tır. Ses yalıtımı için kullanılacak malzemelerin, yüksek sesleri emme özelliğine sahip olması gerekmektedir. Mermer ise yankı yapma eğiliminde olan bir malzemedir ve ses yalıtımı için uygun değildir.

Cevap anahtarı: B) Sonar cihazıyla deniz dibinin haritasının çıkarılması. Soruda verilen örnekler arasında yukarıda anlatılan soğurulma olayıyla ilişkilendirilemeyen bir seçenek bulunmaktadır. Soğurulma, ses dalgasının enerjisinin maddeler tarafından tutulmasıdır. Bu bağlamda, yol kenarlarına ve parklara ağaç dikilmesi (ağaçlar ses dalgalarını absorbe eder), çalar saat çaldığında üzerinin yastık veya yün kazakla kapatılması (sesi emer) ve sinema salonlarında duvarların özel bir malzemeyle kaplanması (sesi yutar) soğurulma olayıyla ilişkilendirilebilir. Ancak sonar cihazıyla deniz dibinin haritasının çıkarılması, ses dalgalarının yansıması ve geri dönmesi prensibine dayanan bir işlemdir, soğurulma ile ilişkilendirilemez.

Cevap anahtarı: D) Banyo duvarlarının tamamını fayanslarla kaplamak. Soruda, ses yalıtımı yapmanın amaçlarını değerlendirmek istenmektedir. Ses yalıtımı, sesin iletimini azaltarak gürültünün kontrol altına alınmasını sağlar. Verilen seçenekler arasında, evlerde çift camlı pencereler kullanmak, sinema duvarlarını sünger ile kaplamak ve araç kaportalarının iç kısmına keçe yapıştırmak, ses yalıtımı için yaygın olarak kullanılan uygulamalardır. Ancak banyo duvarlarının tamamını fayanslarla kaplamak, daha çok su yalıtımı ve temizlik kolaylığı amacıyla tercih edilen bir uygulamadır, ses yalıtımı yapmak amacıyla yapılmaz.

Cevap Anahtarı: B. Ses ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi hatalıdır sorusunun cevabı "B) İnsanlar doğadaki tüm sesleri duyarlar."dır. İnsanlar, bazı frekans aralıklarında ve belirli ses şiddetlerinde duyabilirler. Ancak, insanların duyamadığı veya duyulması zor olan sesler de bulunmaktadır, örneğin çok yüksek frekanslı veya çok düşük frekanslı sesler.

Cevap anahtarı: B) Fayans. Soruda, sesi daha az soğuran bir seçeneğin belirlenmesi istenmektedir. Sesin soğurulması, ses dalgalarının enerjisini kaybederek azalması anlamına gelir. Verilen seçenekler arasında, halı ve sünger sesi iyi bir şekilde soğuran malzemelerdir, cam yünü ise sesi daha iyi soğuran bir malzemedir. Fayans ise yüzeyi sert ve yansıtıcı olduğu için sesi daha az soğurur.

Cevap Anahtarı: C. Akustik bilimi, sesin yayılması, yankılanması, yutulması ve düzenlenmesiyle ilgilenen bir bilim dalıdır. Bu bilim dalı, özellikle sesin kalitesini iyileştirmek, yankıyı kontrol etmek ve istenen akustik ortamı sağlamak amacıyla mekanlarda uygulanır. Verilen seçenekler arasında "C) Konser salonları" akustik biliminin düzenlemesini yaptığı mekanlardan biridir. Konser salonları, müzik performanslarının en iyi şekilde duyulmasını sağlamak ve sesin doğru bir şekilde dağılmasını sağlamak için akustik düzenlemelere ihtiyaç duyar.

Cevap anahtarı: B) Yalnız II. İfadelerin doğrulukları değerlendirildiğinde, I ve III ifadeleri doğrudur. Ses bir enerji türüdür ve dalgalar halinde her yöne yayılır. Ancak, II ifadesi yanlıştır. Ses en hızlı katı ortamlarda yayılır, gazlarda ise daha yavaş yayılır.

Evet, ses en hızlı katı ortamlarda yayılır. Doğru cevap A olmalıdır. Metal levha katı bir ortamdır ve sesin hızla yayılmasını sağlar. Hava, deniz suyu ve boşluk ise sesin yayılmasını engelleyen veya yavaşlatan ortamlardır.

Cevap anahtarı: D) Sesin yayılması için maddesel bir ortama ihtiyaç vardır. Verilen bilgiye göre, uzay boşluğunda astronotlar birbirlerini duyamazlar. Bu, sesin yayılması için maddesel bir ortama ihtiyaç duyulduğunu göstermektedir. Uzay boşluğu vakumlu bir ortamdır ve sesin yayılabilmesi için ortamda madde bulunması gerekmektedir.

Doğru cevap D) Yalnız I'dir. İfade I doğrudur çünkü balina şarkısı sıvı ortamda yayılabilmektedir. İfade II yanlıştır çünkü ses dalgalarının yayılabilmesi için maddesel bir ortama ihtiyaç vardır. İfade III ise yanlıştır çünkü ışığın geçmediği maddelerden ses dalgaları da geçebilir. Doğru cevap D) Yalnız I'dir.

cevap anahtarı A olmalıdır. I. çıkarım doğrudur, çünkü farklı ortamlarda aynı kaynaktan çıkan sesler farklılık gösterebilir. Ancak, III. çıkarım yanlıştır, çünkü ses sadece gazlarla yayılmaz, katı ve sıvı ortamlarda da yayılabilir. Dolayısıyla, doğru cevap A olmalıdır.

Doğru cevap B) I - III olmalıdır. Öğrenci, farklı kaynaklardan çıkan sesleri karşılaştırmak için hoparlörlerden biri olan I düzenek ve mikrofonlardan biri olan III düzenek kullanmalıdır. Bu düzenekler sayesinde öğrenci, farklı ses kaynaklarından gelen seslerin mikrofonlar tarafından nasıl algılandığını karşılaştırarak farklı duyulduklarını ispatlayabilir.

Bu sorunun cevap anahtarı D) Farklı ortamlarda aynı cisimler farklı sesler çıkarır olmalıdır. Doruk'un yaptığı gözlemlere göre, basket topunun farklı yüzeylere çarptığında elde ettiği seslerde farklılıklar olduğunu görmüştür. Bu durum, aynı cismin farklı ortamlarda farklı sesler çıkarabileceğini gösterir. Doruk'un yaptığı gözlemler, sesin yüzeylerle etkileşimini ve yüzeylerin sesin niteliklerini nasıl değiştirebileceğini ortaya koymaktadır. Ses, farklı ortamlarda ve malzemelerde farklı şekillerde yayılır ve yansır. Ahşap, metal ve beton gibi farklı yüzeyler, ses dalgalarının etkileşimini değiştirerek farklı seslerin ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu nedenle, Doruk'un yaptığı gözlemler en iyi şekilde D seçeneğiyle açıklanabilir.

Doğru cevap B) I > II > III olmalıdır. Sesin Doruk'a ulaşma süreleri, I numaralı ortamdan en geç, II numaralı ortamdan daha erken ve III numaralı ortamdan ise en erken şekilde gerçekleşir. Görselde verilen ortamlar arasında sesin hızının farklı olduğu görülmektedir. I numaralı ortam katı olduğu için sesin hızı en düşüktür, II numaralı ortam sıvı olduğu için sesin hızı I numaralı ortama göre daha yüksektir ve III numaralı ortam gaz olduğu için sesin hızı en yüksektir. Dolayısıyla, seslerin Doruk'a ulaşma süreleri arasında ilişki I > II > III şeklindedir.

Bu sorunun cevap anahtarı D olmalıdır. Olcay Öğretmen, öğrencilerinin farklı cisimlere aynı şekilde ve eşit şiddette vurarak çıkan sesleri dinlemelerini istiyor. Bu deneyin amacı, öğrencilerin farklı ses kaynaklarının sesin özelliklerini nasıl etkilediğini keşfetmelerini sağlamaktır. Yani, ses kaynağı değiştikçe duyulan sesin nasıl değiştiğini anlamaları hedeflenmektedir.

cevap anahtarı C olmalıdır. Grafikte sırasıyla gaz, katı ve sıvı ortamlarının sesin yayılma hızlarını göstermektedir. Bu nedenle, K gaz ortamını, L katı ortamını ve M ise sıvı ortamını temsil etmektedir.

doğru cevap D) III > II > I olmalıdır. Bu durumda, III numaralı ortam en hızlı sesin yayıldığı ortam, II numaralı ortam orta hızda sesin yayıldığı ortam ve I numaralı ortam ise en yavaş hızda sesin yayıldığı ortamdır. Verilen tanecik modellerine göre, III numaralı ortam gaz olduğu için tanecikler arasındaki mesafe en fazladır ve sesin hızı en yüksektir. II numaralı ortam sıvı olduğu için tanecikler arasındaki mesafe daha azdır ve sesin hızı orta düzeydedir. I numaralı ortam ise katı olduğu için taneciklerin arası en azdır ve sesin hızı en düşüktür.

Bu sorunun cevap anahtarı A olmalıdır. Yarasalar, yönlerini bulmak ve çevrelerindeki nesneleri algılamak için yüksek titreşimli ses dalgaları gönderirler. Bu ses dalgaları çevredeki nesnelerle etkileşime girer ve yansır. Yarasalar, yansıyan ses dalgalarını dinleyerek çevrelerini algılarlar. Dolayısıyla, yarasalar bu özelliklerini sesin yansıması sayesinde kullanabilmektedirler. Yarasaların ultrasonik sesleri kullanarak yönlerini ve çevrelerini algılamaları, sesin yansıması ilkesine dayanmaktadır.

D, D, D, D, Y, D, D, D, D, D.

- Sıvı maddelerin katı hâle geçerken tanecikleri arasındaki boşluk azalır, dolayısıyla doğru bir ifadedir. (D) - Bütün maddelerin tanecikleri titreşim hareketi yapar, bu doğru bir ifadedir. (D) - Kütle/hacim oranı bir maddenin yoğunluğuna eşit değildir, bu yanlış bir ifadedir. (Y) - Yoğunluk, saf maddeler için ayırt edici bir özelliktir, bu doğru bir ifadedir. (D) - Maddeleri oluşturan tanecikler arasındaki boşluk fazla ise ısı iletimi yavaş olur, bu doğru bir ifadedir. (D) - Tencere, tava, çaydanlık gibi mutfak eşyalarının gövde kısımları genellikle iletken maddelerden yapılmıştır, bu doğru bir ifadedir. (D) - Doğal gaz, çevreye en az zarar veren fosil yakıttır, bu doğru bir ifadedir. (D) - Farklı ses kaynakları farklı ses üretir, bu doğru bir ifadedir. (D) - Sesin yayılabilmesi için maddesel bir ortama ihtiyaç vardır, bu doğru bir ifadedir. (D) - Sesin ortam değiştirirken enerjisinin bir kısmını yitirmesine yansıma denir, bu doğru bir ifadedir. (D)

1. Penceredeki çift cam arasında kalan hava ısı yalıtımı sağlar.

2. Isıyı iyi ileten maddelere ısı iletkeni denir.

3. Isı alan maddelerin tanecikleri daha hızlı hareket eder.

4. Aynı hacme sahip farklı maddeler farklı yoğunluklara sahiptir.

5. Düzgün şekli olmayan bir katının hacmi derecelisilindir kullanılarak bulunabilir.

6. Bir madde hâl değiştirdiğinde enerji değişir.

7. Sobalar yakılırken üstten tutuşturulmalıdır.

8. Hava ortamında sesleri duyabilmemiz, sesin gaz ortamlarda yayıldığını gösterir.

9. Şiddetli bir gök gürültüsünün camları titreştirmesi sesin bir enerji türü olduğunu ve hareket enerjisine dönüştüğünü gösterir.

10. Ses, yumuşak ve pürüzlü yüzeylerde daha çok soğrulmaya uğrar.