11. Sınıf Tarih Yazılı Soruları (Klasik)

Kilisenin siyasi gücü sınırlanmıştır. Vestfalya Barışı'yla birlikte kilisenin devlet üzerindeki etkisi azaltılmıştır. Kilise artık devletlerin içişlerine karışamaz hale gelmiştir. * Avrupa, kalıcı olarak Katolik ya da Protestan mezhebini benimseyen devletlere bölünmüştür. Vestfalya Barışı'yla birlikte Avrupa, dinî temelde iki ayrı bloka ayrılmıştır. Bu durum, Avrupa'da din savaşlarının sona ermesini sağlamıştır. * Uluslararası alanda modern devletler hukukunun temelleri atılmıştır. Vestfalya Barışı, uluslararası hukukun temellerini oluşturan ilk antlaşmadır. Bu antlaşmayla birlikte devletler arası ilişkilerde yeni kurallar belirlenmiştir. * Devletler arası antlaşmalar, Papalık tarafından onaylanırken antlaşma metni papaya imzalattırılmamıştır. Vestfalya Barışı'yla birlikte devletler arası antlaşmaların geçerliliği için Papa'nın onayı gerekli görülmemiştir. Bu durum, devletlerin egemenliklerinin artmasını sağlamıştır. * Avrupa'da dinî etkenlerin yerini, modern diplomasi kuralları almaya başlamıştır. Vestfalya Barışı'yla birlikte Avrupa'da dinî çatışmalar sona ermiş ve yerine modern diplomasi kuralları geçmiştir. Bu durum, Avrupa'nın siyasi ve ekonomik açıdan gelişmesini sağlamıştır. * Hollanda, Portekiz ve İsviçre bağımsızlıklarına kavuşmuştur. Vestfalya Barışı'yla birlikte Hollanda, Portekiz ve İsviçre bağımsızlıklarını kazanmıştır. Bu durum, Avrupa'da ulus devletlerin ortaya çıkmasına katkıda bulunmuştur. * Evrensel imparatorluklar yerine, ulus devletler kurulmaya başlamıştır. Vestfalya Barışı'yla birlikte Avrupa'da evrensel imparatorluklar yerini ulus devletlere bırakmaya başlamıştır. Bu durum, Avrupa'da siyasi ve ekonomik açıdan yeni bir dönemin başlamasını sağlamıştır.

Aydınlanma Çağı’nda yaşanan bilimsel gelişmelerden en önemlisi, Newton’un geliştirdiği evrensel çekim yasasıdır. Bu yasa, gezegenlerin hareketlerini açıklamaya yardımcı olmuş ve gökbilimde yeni bir çağın açılmasını sağlamıştır. Newton’un yasaları, aynı zamanda mühendislik alanında da büyük gelişmelere yol açmıştır. Bu gelişmeler, gemilerin inşası, köprülerin yapımı ve fabrikaların kurulması gibi alanlarda kullanılmıştır. Bu gelişmeler, modern devletlerin ortaya çıkmasında önemli rol oynamıştır.

Osmanlı Devleti'nin bu düzenlemeleri, merkezî nitelikteki askerî yapıyı ortadan kaldırmış, savaşlar sırasında lojistik kaynaklar üzerinde devletin kontrolü zayıflamıştır.

16. yüzyılın sonlarına doğru Avrupa’da ateşli silahlar yaygınlaşmaya başlamış ve bu durum savaşların gidişatını değiştirmiştir. Tüfekli piyade birlikleri, düşmana uzaktan ve etkili bir şekilde ateş ederek, savaşlarda büyük avantaj elde etmiştir. Osmanlı Devleti ise bu üstünlüğü ele almak için kendi askerî gücünü modernize etmeye başlamıştır. Bu kapsamda yeniçeri sayısı artırılmış ve sekban, sarıca ve levent gibi piyade birlikleri oluşturulmuştur. Bu birlikler, ateşli silahlarla donatılarak Avrupa’nın ateş gücüyle mücadele etmek üzere görevlendirilmiştir.

Lâle Devri'nde yapılan yeniliklerin temel amacı, Osmanlı Devleti'ni yeniden güçlendirmek ve Avrupa'nın gerisinde kalmamaktı. Bu amaçla, bilim, kültür ve sanat alanında yenilikler yapıldı. Halkın kullanımı için kütüphaneler kurmak, bu yeniliklerin bir parçasıydı. Bu sayede, halkın kültürel ve bilimsel gelişimine katkı sağlanarak, Osmanlı Devleti'nin daha modern bir toplum hâline gelmesi hedeflenmiştir.

Lâle Devri'nde yapılan yeniliklerin temel amacı, Osmanlı Devleti'ni yeniden güçlendirmek ve Avrupa'nın gerisinde kalmamaktı. Bu amaçla, dış ilişkiler alanında da yenilikler yapıldı. Avrupa'ya geçici elçiler göndermek, bu yeniliklerin bir parçasıydı. Bu sayede, Avrupa'nın siyasi, ekonomik ve kültürel durumu öğrenilmeye çalışılmış ve Osmanlı Devleti'nin bu duruma uyum sağlaması için gerekli önlemler alınmaya çalışılmıştır.

Fransız İhtilali'nin Avrupa'ya etkileri şu şekilde sıralanabilir: * Eşitlik, özgürlük, milliyetçilik ve demokrasi gibi fikirler, Avrupa'nın birçok ülkesinde siyasi hareketlere yol açmıştır. * İhtilal Savaşları ile Fransa, Avrupa'nın birçok ülkesine yayılmıştır. Bu savaşlar, Avrupa'nın siyasi ve ekonomik yapısını önemli ölçüde etkilemiştir. * İhtilal ile ortaya çıkan milliyetçilik fikri, Avrupa'da birçok ulus devlet kurulmasına yol açmıştır.

1848 Devrimleri, Avrupa’da 1789 Fransız Devrimi’nin ardından ikinci büyük devrim hareketi olarak kabul edilir. Bu devrimler, Avrupa’da uzun süredir süregelen feodal düzenin yıkılmasına ve modern devletlerin kurulmasına katkıda bulunmuştur.

Zorunlu askerlik sistemi, bireylerin vatan savunmasında sorumluluk almasını ve orduların modernleşmesini sağlamıştır. Ancak bu sistem, bireylerin özgürlüklerini kısıtlaması ve zorunlu çalıştırmaya dayalı olması gibi eleştirilere de maruz kalmıştır.

Osmanlı Devleti, 19. yüzyıldan itibaren Avrupalı devletlerle rekabet edebilmek için askerî alanda modernleşmeye gitmiştir. Bu kapsamda, 1839'da Gülhane Hatt-ı Hümayunu ile zorunlu askerlik uygulamasına geçilmiştir. Zorunlu askerlik uygulamasıyla, Osmanlı Devleti'nin askerî gücü artmış, merkezî otoritesi güçlendirilmiş ve ulusal kimlik oluşturulmasına katkı sağlanmıştır.

Osmanlı Devleti, 19. yüzyılda modernleşme hareketlerine hız vermiştir. Bu hareketin uygulanabilmesi için, devlet yönetiminde de modernleşmeye ihtiyaç duyulmuştur. Bu nedenle 1859 yılında Mekteb-i Mülkiye kurulmuştur. Bu okulda, tarih, coğrafya, iktisat, siyaset, muhasebe, devletler hukuku gibi dersler verilerek çağdaş ve bilgili devlet adamları yetiştirilmiştir.

Dârülaceze, çocuk, yaşlı, sakat ve kimsesizleri korumak amacıyla kurulmuştur. Dârülhayr-ı Ali, 1890'lı yıllardaki Ermeni Olayları sonrasında yetim kalan Müslüman çocukların başta eğitimi olmak üzere diğer tüm ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla açılmıştır. Himaye-i Etfal Cemiyeti ise kimsesiz ve korumaya muhtaç çocuklar için kurulmuştur.

1. Milliyetçilik, ulusların kendi kültürlerini koruma ve geliştirme isteğidir. Bu nedenle doğrudur. 2. Fransız İhtilali, milliyetçilik akımının yayılmasında önemli rol oynamıştır. Bu nedenle doğrudur. 3. Osmanlı Devleti'nde milliyetçilik akımı, XIX. yüzyılın başlarından itibaren görülmeye başlamıştır. Bu nedenle doğrudur. 4. Sırp İsyanı, Osmanlı Devleti'nde ilk milliyetçilik hareketidir. Bu nedenle doğrudur. 5. Yunan İsyanı, Osmanlı Devleti'nde son milliyetçilik hareketi değildir. 1848 Devrimleri ile birlikte Balkanlarda ve Avrupa'nın diğer bölgelerinde de milliyetçilik hareketleri görülmüştür. Bu nedenle yanlıştır. 6. Sırp İsyanı'nı Rusya desteklemiştir. Bu nedenle doğrudur. 7. Yunan İsyanı'nı İngiltere desteklemiştir. Bu nedenle doğrudur. 8. Osmanlı Devleti, Yunan İsyanı'nı bastırmayı başaramamıştır. 1829 Edirne Antlaşması ile Yunan Devleti'nin bağımsızlığı tanınmıştır. Bu nedenle yanlıştır. 9. 1830'da Polonya'da çıkan isyan, milliyetçilik akımının bir sonucudur. Bu nedenle doğrudur. 10. 1848 Devrimleri, milliyetçilik akımının yayılmasında etkili olmuştur. Bu nedenle doğrudur.

1. Cümle doğrudur. 19. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde nüfus artışı yaşanmıştır. Bu artışın başlıca nedenleri arasında sağlık koşullarının iyileşmesi, salgın hastalıkların azalması ve savaşların sona ermesi yer almaktadır. 2. Cümle doğrudur. 19. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde kentleşme artmıştır. Bu artışın başlıca nedenleri arasında sanayileşme, ticaretin gelişmesi ve göçler yer almaktadır. 3. Cümle doğrudur. 19. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde eğitim alanında modernleşme çabaları başlamıştır. Bu çabaların sonucunda ilköğretim, ortaöğretim ve yükseköğretim kurumlarının sayısı artmıştır. 4. Cümle doğrudur. 19. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde ulusçuluk akımı yaygınlaşmıştır. Bu akımın yaygınlaşmasında milliyetçilik akımlarının Avrupa'da yayılması ve Osmanlı Devleti'nin parçalanmasının hızlanması etkili olmuştur. 5. Cümle yanlıştır. 19. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde kadının toplumdaki yeri değişmeye başlamıştır. Bu değişimin başlıca nedenleri arasında eğitim alanındaki gelişmeler, sanayileşme ve toplumsal hareketler yer almaktadır.