Fen Bilimleri Ortaokul 5.Sınıf 1.Dönem 1.Sınavı Yeni Müfredata Uygun

Doğru cevap B seçeneğinde yer alan "Erime"dir. Erime, katı halde bulunan bir maddenin ısı alarak sıvı hale geçmesi olayını ifade eder. Bu süreç, madde moleküllerinin termal enerji kazandığı ve aralarındaki bağların zayıfladığı bir durumu yansıtır. Örnek olarak, buzun ısıtılarak sıvı suya dönüşmesi erime olarak adlandırılır.

Bu sorunun cevap anahtarı "B) Erime" olmalıdır. Erime, katı halde bulunan bir maddenin ısı alarak sıvı haline dönüşmesidir. Maddeler ısı alarak eridiklerinde, içlerindeki moleküllerin düzeni değişir ve atomlar arasındaki çekim kuvveti azalır, bu nedenle katı haldeki moleküller bir arada tutulurken, sıvı halde daha hareketli ve serbest bir yapıya sahip olurlar. Erime, katı ve sıvı hal arasındaki geçiş sürecidir ve ısı alınarak gerçekleşir.

Doğru cevap C seçeneğinde yer alan "gaz - toz" şeklindedir. Güneş, hidrojen gazının çekirdeğindeki termonükleer füzyon reaksiyonları sonucu enerji üreten devasa bir gaz küresidir. Bulutlar ise çoğunlukla toz ve su damlacıklarından oluşur. Bu nedenle, "gaz - toz" ifadesi, güneşin ve bulutların bileşenlerini en doğru şekilde ifade eder.

Yukarıdaki boşluğa "A) ay" getirilmelidir. Dünya'nın doğal uydusu olan Ay, Dünya'nın tek uydusudur ve Güneş Sistemi'ndeki diğer gezegenlerin çoğunun birden fazla uydusu bulunmasına rağmen Dünya'nın sadece bir doğal uydusu vardır. Ay, Dünya etrafında dönen ve onun yerçekimi etkisi altında kalan büyük bir gök cisimidir.

Doğru cevap C seçeneğinde yer alan "150" milyon kilometredir. Dünya ile Güneş arasındaki ortalama uzaklık, yaklaşık 150 milyon kilometredir. Bu uzaklık, astronomik bir birim (AB) olarak adlandırılır ve Güneş Sistemi içindeki mesafeleri ölçmede yaygın olarak kullanılır.

Ay'ın yapısı ile ilgili olarak, II. ifade doğrudur, çünkü Ay küresel bir yapıya sahiptir, yani yuvarlak bir şekildedir. Aynı şekilde III. ifade de doğrudur, çünkü Ay hem kendi etrafında döner (kendi ekseni etrafında dönme hareketi yapar) hem de Dünya etrafında döner (Dünya'nın yörüngesinde hareket eder). Ancak, I. ifade yanlıştır. Ay, Dünya'nın 436 taşınan büyüklüğünden daha küçüktür, doğru ifade Dünya'nın yaklaşık 1/4'üdür. Dolayısıyla, doğru cevap B) II ve III olacaktır.

I. Dünya, Güneş sisteminde yer alır. II. Dünya, şişkin bir küre şeklindedir.

Doğru cevap C) Dengeli ve yeterli beslenmektir. "Diyet" terimi, günlük besin alımını dengeli ve yeterli bir şekilde yaparak sağlıklı bir yaşam sürdürmeyi amaçlayan bir beslenme düzenini ifade eder. Diyet, sadece kilo verme veya kilo alma amaçlı değil, aynı zamanda vücut için gerekli olan tüm besinleri alarak sağlığın korunması ve hastalıklardan korunmayı hedefler. Bu nedenle, seçenekler arasında en iyi şekilde açıklanan seçenek C) Dengeli ve yeterli beslenmektir.

Doğru cevap D) Paketlenmiş ürünlerin içindekiler bölümüne dikkat etmeliyiz. Paketlenmiş besinlerin tüketiminde dikkatli olmak önemlidir. İçindekiler bölümünde ürünün içerdiği malzemeler ve besin değerleri yer alır. Bu bilgileri inceleyerek ürünün sağlığımız için uygun olup olmadığını değerlendirebiliriz. Son Tüketim Tarihi geçen ürünler tüketilmemeli, gıda paketinin yırtılmış olması ürünün hijyenik olmadığını gösterebilir ve bu tür ürünler alınmamalıdır. Ayrıca, paketlenmiş gıdaların doğru koşullarda saklanması da ürünün kalitesini ve tazeliğini korumak için önemlidir.

Doğru cevap B seçeneğinde yer alan "Düzenli egzersiz yapmak" olmalıdır. Düzenli egzersiz yapmak obezite riskini azaltabilir ve kilo kontrolüne yardımcı olabilir. Diğer seçenekler obezite riskini artırabilecek faktörler arasında yer alır. Dengesiz ve aşırı yemek yemek (A), unlu ve şekerli gıdaları aşırı tüketmek (C) ve hareketsiz yaşam tarzı (D) obeziteye yol açabilecek etkenler arasında sayılabilir.

Doğru cevap A) Şekerli yiyecekleri fazla tüketmek. Şekerli yiyecekler, bakterilerin ağızda şekerleri asitlere dönüştürmesine neden olur ve bu asitler diş minesini zayıflatarak çürüklere yol açar. Bu nedenle şekerli yiyecekleri fazla tüketmek diş sağlığımızı olumsuz etkiler. Diğer seçenekler ise diş sağlığını olumlu yönde etkiler: Kabuklu yemişleri dişle kırmamak, dişlerin zarar görmesini engellemeye yardımcı olur; düzenli diş doktoruna gitmek, diş ve diş eti sağlığını kontrol altında tutmamıza ve erken müdahale yapmamıza yardımcı olur; her yemekten sonra dişleri fırçalamak, dişlerdeki artıkları temizleyerek çürük oluşumunu engeller.

Doğru cevap D seçeneğinde yer alan "Ağız-Yutak-Yemek borusu-Mide-İnce bağırsak-kalın bağırsak-Anüs" şeklindedir. Besinlerin sindirim sistemindeki yolculuğu bu sırayla gerçekleşir: Ağızdan alınan besinler önce çiğnenir ve tükürük ile karışır (ağız), ardından yutak yoluyla yemek borusuna geçer. Mide, yemekleri sindirmek ve asit salgılamak için görev yapar. Daha sonra ince bağırsakta sindirim ve besin emilimi gerçekleşir. Kalın bağırsakta ise su emilimi ve atık maddelerin dönüşümü gerçekleşir. Son olarak, artıklar anüs yoluyla dışarı atılır.

Doğru cevap D) I, III ve IV. Sağlıklı bir yaşam için dengeli ve düzenli beslenme (I), vücut için gerekli olan besin öğelerini almak ve gereksiz yağ, şeker gibi zararlı maddeleri sınırlamak önemlidir. Düzenli spor yapmak (III), vücudu aktif tutar, kasları güçlendirir ve genel sağlığı olumlu yönde etkiler. Sigara içilen ortamda durmamak (IV), pasif içicilikten kaynaklanan zararlı maddelerin solunum yoluyla vücuda girmesini engeller. Ancak, besinleri çok kızartarak yemek (II), sağlıksız bir davranıştır ve zararlı yağların tüketimini artırarak sağlık üzerinde olumsuz etkileri olabilir.

Dişler, ağız içerisinde farklı görevlere sahip olabilirler ve çeşitli tiplerde bulunurlar. Kesici dişler (A), ön tarafta bulunan ve besinleri kesmek ve dil yardımıyla ağız içinde yönlendirmek için kullanılan dişlerdir. Genellikle üst ve alt çenede dört çift kesici diş bulunur. Köpek dişleri (C), diğer dişlerin yanında bulunan ve yırtıcı hayvanların dişlerine benzer şekilde uzun ve sivri olan dişlerdir. Azı dişleri (D), moler dişleri olarak da bilinir, diğer dişlerin arkasında yer alır ve besinleri çiğnemek ve öğütmek için kullanılırlar. Yirmi yaş dişleri (B) ise üçüncü büyük azı dişleridir ve genellikle çıkmaları gerektiğinde diş etlerinde sorunlara neden olabilirler. Dolayısıyla, kesici dişler ağızdaki diş çeşitleri arasında sayıca daha fazla bulunurlar.

Doğru cevap D seçeneğinde yer alan "2 ve 3" olmalıdır. İki tane üst, iki tane de alt çenede olmak üzere toplam 4 tane olmaları ve besinleri çiğneyip öğütmeleri azı dişlerinin özelliklerindendir. Uçlarının sivri olduğu bilgisi azı dişlerinin özelliklerine dair değildir.

. Doğru cevap D seçeneğinde yer alan "4" olmalıdır. Sindirilen besinlerin kana geçtiği organ kalın bağırsaktır, özellikle ince bağırsakta emilimi gerçekleşen besin öğelerinin kalın bağırsakta son aşamaları tamamlanır ve dışkı oluşumu gerçekleşir. Şekildeki numaralandırmaya göre, kalın bağırsak organı "4" numarası ile gösterilmiştir.

Bu sorunun doğru cevabı B) Genleşme'dir. Haberde belirtilen demiryolu raylarının 65 dereceye kadar ısındığı bilgisi, rayların ısınarak genleştiğini gösterir. Yüksek sıcaklık, malzemelerin hacminin artmasına ve genleşmesine neden olur. Genleşen demiryolu rayları, sabit bir yapıya sahip olmadığı için eğilebilir ve trenin raylardan çıkmasına sebep olabilir. Raylar soğuduğunda tekrar eski haline dönerler. Dolayısıyla, bu durum genleşmenin rayların eğilmesine neden olduğunu gösterir.

doğru cevabı C) Elmayı ısırırken olacaktır. Boksör olan Kenan, aldığı darbelerle bazı dişlerini kaybettiği için elmayı ısırırken zorlanacaktır. Dişler, besinleri çiğnememize ve parçalamamıza yardımcı olduğu için, dişlerinin eksik olması elmayı ısırma işlemini etkileyecek ve zorlaştıracaktır. Dolayısıyla, şimdiki dişleri şekildeki gibi olan Kenan, elmayı ısırırken zorlanacaktır.

Doğru cevap B seçeneğinde yer alan "I ve II" olmalıdır. Su ve mineraller besinler arasında bağırsaklardan emilerek kana karışır. Besin atıkları ise bağırsaklardan geçerek dışkı oluşumunu sağlar, kana karışmazlar.

Sorunun cevap anahtarı C) 4'tür. Boşaltım sisteminin sağlığı açısından gereklilikler şunlardır: 1. İdrar uzun süre tutulmamalıdır: Uzun süre idrarın tutulması, böbreklerde biriken zararlı maddelerin vücuttan uzaklaştırılmasını engeller ve idrar yollarına zarar verebilir. 2. Temizliğe özen gösterilmeli: Genital bölge hijyenine dikkat edilmeli ve temizlik kurallarına uyulmalıdır, böylece idrar yolu enfeksiyonlarının önlenmesine yardımcı olunur. 3. Günde en az 2 litre su içilmeli: Yeterli su tüketmek, böbreklerin düzgün çalışmasını sağlar ve idrar yolu taşlarının oluşumunu engeller. 4. Böbrekler ve ayaklar soğuktan korunmalı: Soğuk havalarda böbrekler ve ayaklar dikkatli bir şekilde korunmalıdır çünkü soğuk, idrar yolları enfeksiyonlarına neden olabilir. 5. Süt ve süt ürünleri aşırı tüketilmemeli: Aşırı süt ve süt ürünü tüketimi, böbrek taşlarının oluşumunu teşvik edebilir.

Boşaltım sistemi, vücuttaki sindirim artıklarını ve metabolik atıkları dışarı atmaktan sorumludur. Sindirim süreci sonucu oluşan artıklar, boşaltım sistemi aracılığıyla dışkı olarak vücuttan uzaklaştırılır. Böylece sindirim sisteminin işlevi tamamlanmış olur ve vücut zararlı atıklardan arındırılmış olur.

Doğru cevap B seçeneğinde yer alan "çikolata" olmalıdır. Çünkü çikolata genellikle işlenmiş ve şekerli bir üründür, bu da onu doğal besinler kategorisinden çıkarır. Annesi Özge'ye doğal besinler yemesi gerektiğini söylediğine göre, çikolata gibi işlenmiş ve şekerli gıdaları tüketmemesi önerilir.

Doğru cevap C seçeneğinde yer alan "Yiyecekleri ısırmaya yarar."dır. Köpek dişleri, yiyecekleri ısırma görevini yerine getirir. Bu dişler genellikle yiyecekleri koparmak, çiğnemek ve parçalamak için kullanılır.

Mide, sindirime yardımcı organlardan biridir. Besinlerin ağızdan alınmasından sonra midede önemli bir sindirim süreci gerçekleşir. Mide, besinleri mekanik olarak parçalar ve mide suyunda bulunan enzimlerle kimyasal sindirime başlar. Besinlerin midede parçalanması, daha sonraki sindirim aşamaları için hazırlık yapar ve besinlerin bağırsaklarda emilimi kolaylaştırır.

Doğru cevap A seçeneğinde yer alan "Karbonhidrat"tır. Ekmek, patates yemeği ve baklava gibi yiyecekler karbonhidrat açısından zengin besinlerdir. Karbonhidratlar vücudun enerji kaynağı olarak kullanılır.

Doğru cevap B seçeneğinde yer alan "Her çeşit besinden yeterince tüketmektir." şeklindedir. Dengeli beslenme, vücudun ihtiyaç duyduğu besin öğelerini almak için farklı besin gruplarından yeterince tüketmeyi içerir. Bu sayede vücudun gereksinim duyduğu besin maddeleri dengeli bir şekilde alınmış olur.

Turunçgiller (portakal, mandalina), maydanoz, çilek ve domateste bol miktarda bulunan vitamin C'dir. C vitamini, vücut için önemli bir antioksidan vitaminidir. Bağışıklık sistemini güçlendirir, hücrelerin onarılmasına yardımcı olur, demirin emilimini artırır ve cilt sağlığı için önemli rol oynar. Bu besinler, C vitamini ihtiyacının karşılanmasına katkı sağlar.