Fen Bilimleri 7.Sınıf Yeni Müfredata Uygun 1.Dönem 1.Sınav

Burunun görevleri arasında solunan havayı temizleme, nemlendirme ve kokuları algılama bulunmaktadır. Ancak, solunan havayı akciğerlere taşıma burunun görevleri arasında değildir. Solunan havanın akciğerlere taşınması solunum sistemi içindeki diğer organlar tarafından gerçekleştirilir.

Çevresel sinirlerden gelen uyartılar, nöronlar aracılığıyla merkezi sinir sistemine iletilir. Merkezi sinir sisteminden ise uyartı mesajları işlenerek tepki mesajları oluşturulur ve ilgili organlara iletilir.

Doğru cevap, B şıkkıdır. Asitli ve katkı maddeli yiyecekler tüketmek sindirim sistemi sağlığı için zararlı olabilir ve sindirim sisteminin korunması için yapılan öneriler arasında yer almaz. Asitli içecekler ve katkı maddeleri sindirim sistemini olumsuz etkileyebilir ve bazı rahatsızlıklara yol açabilir. A) Lokmaları iyice çiğnemek: İyi çiğnenmiş lokmalar sindirime yardımcı olur ve sindirim sistemi sağlığını korumak için önemlidir. C) Çok soğuk ve çok sıcak besinler tüketmemek: Çok soğuk veya çok sıcak besinler sindirim sistemi için uygun olmayabilir ve mide rahatsızlıklarına neden olabilir. D) Ağız ve diş sağlığına dikkat etmek: Ağız ve diş sağlığı, sindirime katkı sağlar ve sindirim sistemi sağlığını korumak için önemlidir.

Yağların sindirimi ve sindirim sürecinin düzenlenmesi karaciğer tarafından gerçekleştirilir. Karaciğer, safrayı üretir ve safranın içindeki safra asitleri yağların sindirimini kolaylaştırır. Bu nedenle, Selda'nın yemek yemekten kaçınma durumunda da karaciğerin rolü büyüktür.

Cevap: A) Safra sıvısı

Sindirilmiş besinlerin kana geçtiği organ ince bağırsaktır. İnce bağırsakta besin emilimi gerçekleşir. Geçmesini kolaylaştıran yapılar ise villuslardır. Villuslar, ince bağırsağın iç yüzeyini kaplayan ince uzantılardır ve emilimi artırarak besinlerin kana geçişini kolaylaştırırlar.

Fiziksel sindirim, besinlerin fiziksel olarak parçalanması ve yüzey alanının artırılması anlamına gelir. Kimyasal sindirim ise enzimler aracılığıyla besinlerin kimyasal olarak parçalanmasıdır. Ağızda hem fiziksel sindirim (çiğneme) hem de kimyasal sindirim (amilaz enzimi ile nişasta parçalanması) gerçekleşir. Mide ise daha çok kimyasal sindirim için asit ve enzimler salgılar, ancak aynı zamanda besinlerin fiziksel olarak karıştığı bir yerdir.

Beyincik, vücuttaki denge ve koordinasyonu düzenlemekten sorumlu bir beyin bölgesidir. Dengeli yürümek, vücuttaki dengeyi sağlamak ve adım adım koordinasyonu düzenlemek için beyincik tarafından kontrol edilen bir aktivitedir. Diğer olaylar: 1- Problem çözmek, düşünce ve mantıkla ilgili beyin bölgeleri tarafından yönlendirilir. 2- Yazı yazmayı öğrenmek, öğrenme ve hafıza işlemleriyle ilgilenen beyin bölgelerini içerir. 4- Besini sindirmek, sindirim sistemi tarafından otomatik olarak gerçekleştirilir ve beyincik ile doğrudan ilişkili değildir.

Kulak sağlığı için şiddetli ses ve patlamalarda ağzımızı kapamamız doğru bir davranıştır. Yüksek şiddetteki sesler, kulaklarımıza zarar verebilir ve işitme kaybına neden olabilir. Bu nedenle, şiddetli seslerin etkilerini azaltmak için ağzımızı kapamak iyi bir koruyucu önlemdir.

Beyincik, vücuttaki denge ve koordinasyonu düzenlemekten sorumlu bir beyin bölgesidir. Şenol Hoca'nın potaya basket atmada başarısız olmasının nedeni olarak dengesini sağlayamadığını söylemesi, beyincik fonksiyonlarının yeterince çalışmadığını düşündürmektedir. Beyincik, vücuttaki denge ve koordinasyonu düzenlediğinden, dengesini sağlayamaması basket atmada başarısız olmasının bir sebebi olabilir. Diğer organlar: A) Beyin, vücuttaki birçok işlevi düzenler, ancak dengeden çok daha geniş bir işlev yelpazesine sahiptir. C) Omurilik, beyin ile vücut arasında bilgi ve sinyal iletimi sağlar, ancak dengeden direkt olarak sorumlu değildir. D) Omurilik Soğanı, beyin ile omuriliği birleştiren ve bazı otomatik işlevleri düzenleyen bir yapıdır, dengeden sorumlu bir organ değildir.

Hipofiz bezi, büyüme hormonu gibi önemli hormonları üretir ve salgılar. Ergenlik dönemi boyunca hipofiz bezi, büyüme hormonunu yeterince salgılayarak çocukların uzamasını ve boyunun artmasını sağlar. Eğer kişi ergenlik döneminde hipofiz bezi tarafından yeterince büyüme hormonu salgılanmazsa, boy uzaması olumsuz etkilenebilir ve kişi yaşıtlarından kısa kalabilir. Diğer bezler: B) Böbrek üstü bezleri, kortizol gibi stres hormonları üretir ve büyümeyle doğrudan ilgisi yoktur. C) Eşey bezleri, cinsiyet hormonlarını üretir ve boy uzamasıyla ilişkili değildir. D) Pankreas, insülin gibi hormonları üretir ve büyümeyle doğrudan bağlantılı değildir.

Pankreas hem sindirim enzimleri (örneğin tripsin) salgılayarak sindirim sisteminde görev alır hem de insülin ve glukagon gibi hormonları salgılayarak kan şekerinin düzenlenmesine katkı sağlar. Bu nedenle, hem enzim hem de hormon salgılayan karma bir bezdir.

Pankreas, boşaltım sistemi ile ilişkili bir organdan ziyade sindirim sistemi ile ilişkilidir. Pankreas sindirim enzimleri ve hormonlar üretirken, boşaltım sistemi vücuttan atılması gereken atık maddelerin dışarıya çıkarılmasını sağlar.

İris, gözün renkli bölümüdür. İris, göz rengini belirler ve gözün ön kamerasını oluşturan saydam bir tabakadır. İrisin içerdiği pigment miktarına bağlı olarak farklı göz renkleri oluşur.

Doğru cevap D) Oval pencere olmalıdır. Sıralamada kulak kepçesi, kulak yolu, kulak zarı, çekiç, örs, üzengi, oval pencere ve salyangoz yer alır.

Doğru cevap D) Kalın bağırsak olacaktır. Kalın bağırsak, besinlerin emilimi için gerekli olan vitamin, mineral ve suyu emmez. Bunun yerine, kalın bağırsakta sindirilemeyen besin atıkları ve su emilmiş dışkı, vücuttan atılır. Vitamin, mineral ve suyun emilimi çoğunlukla ince bağırsakta gerçekleşir.

Doğru cevap A) Merkezi sinir sistemi'dir. Merkezi sinir sistemi, vücudun kontrol merkezini oluşturur ve diğer sistemlerin düzenlenmesi ve denetlenmesinde önemli bir rol oynar. Çevresel sinir sistemi, organlara ve dokulara mesaj ileten bir ağdır. Solunum sistemi, vücudun oksijen almasını ve karbondioksit atmasını sağlar. Hormonal sistem ise hormonların salgılanması ve vücut işlevlerinin düzenlenmesiyle ilgilidir.

Cevap anahtarı C) Lokmaları iyice çiğnemek olacaktır. Sindirim sistemi sağlığını korumak için besinlerin iyi çiğnenmesi önemlidir çünkü bu sindirime yardımcı olur, besinlerin daha iyi emilimini sağlar ve sindirim sistemi üzerindeki yükü azaltır. Besinlerin iyi çiğnenmesi aynı zamanda sindirim sürecinin daha düzenli ve etkili bir şekilde gerçekleşmesine yardımcı olur. Diğer seçenekler (A) stresli ortamlarda çalışmak, (B) alkol ve sigara tüketmek, ve (D) kafeinli ve asitli içecekler tüketmek sindirim sistemi sağlığını olumsuz etkileyebilecek faktörlerdir.

Doğru cevap A) Kalın bağırsak'tır. Kalın bağırsak, sindirim sisteminin son bölümüdür ve sindirimde önemli bir rol oynamaz. Mekanik sindirim (besinlerin fiziksel olarak parçalanması) genellikle ağız ve mide tarafından gerçekleştirilirken, kimyasal sindirim (besinlerin enzimler aracılığıyla moleküler düzeyde parçalanması) ağız, mide ve ince bağırsakta gerçekleşir. Kalın bağırsak ise daha çok su ve elektrolit emilimi ile dışkının oluşumuyla ilgilidir.

Cevap anahtarı C) I ve III olacaktır. İnce bağırsak ve kalın bağırsak, besin ve madde sindirimine katkı sağlayarak ortak bir özelliğe sahiptir. İnce bağırsakta besinlerin sindirimi tamamlanır ve besin öğeleri kana geçer. Kalın bağırsak ise atık maddelerin suyunun emilimi ve dışkının oluşumu gibi sindirime katkı sağlayan bir sürece sahiptir. Ancak kana madde geçişi (II) sadece ince bağırsakta gerçekleşir ve kalın bağırsak bu işleve katkı sağlamaz. Dolayısıyla, I ve III özellikleri her iki bağırsak için ortaktır.

Cevap anahtarı C) Dengeli uçamadığını olacaktır. Beyincik, denge ve koordinasyon gibi karmaşık hareketleri kontrol etmede önemli bir rol oynar. Kuşların uçarken dengeli ve koordineli bir şekilde hareket etmesini sağlayan beyinciktir. Bu nedenle, beyincikleri çıkarılan bir kuşun uçmada zorluk yaşayacağı veya dengesini kaybedeceği düşünülmektedir. Bilim adamı bu araştırma ile beyincik olmayan kuşların uçma yeteneğindeki önemli rolü ispat etmeyi amaçlamaktadır.

Sıcak bir cisme dokunma sonucu elin aniden geri çekilmesi beyin tarafından kontrol edilen bir tepkidir. Beyin, çevresel uyaranları değerlendirir ve buna bağlı olarak uygun tepkileri üretir. Bu olayda da beyin, sıcaklık değişimini algılar ve elin geri çekilmesi tepkisini oluşturur.

Doğru cevap D) Böbrek üstü bezinden salgılanan adrenalin hormonu'dur. Bu hormon vücudu stresli durumlarda harekete geçirir, kalp atış hızını artırır, kaslara daha fazla oksijen ve enerji sağlar, böylece kişinin tehlikeden kaçmasını veya hızlı bir tepki vermesini sağlar. Bu örnekte, köpek tarafından kovalanma durumu stresli bir durum olarak algılanır ve vücut adrenalin hormonunu salgılar, bu da Mustafa'nın hızlı koşmasını sağlar.

Doğru cevap B) İnce bağırsak olacaktır. İnce bağırsak, hem sindirime yardımcı olan hem de besinlerin emilimini sağlayan önemli bir organdır. Besinlerin sindirimi ince bağırsakta gerçekleşir ve bu süreçte enzimler ve safra sıvısı gibi maddeler sindirimi kolaylaştırır. Ayrıca, ince bağırsakta besinlerin emilimi de gerçekleşir ve vücuda gerekli olan besin maddeleri kana geçer. Selahattin, ince bağırsağın hem sindirim hem de emilim işlevini doğru bir şekilde anlamamış olabilir.

Doğru cevap A) Sindirim'dir. Sindirim sistemi, yediğimiz besinleri vücudumuzun kullanabileceği hâle getirir. Sindirim sırasında besinler fiziksel ve kimyasal sindirime uğrayarak daha küçük moleküllere ayrılır. Bu moleküller daha sonra emilerek kan dolaşımına geçerler ve hücrelere taşınarak enerji üretimi ve vücut fonksiyonları için kullanılırlar. Sindirimin gerçekleşmesi, diğer sistemlerin de düzgün çalışması için önemlidir.

Doğru cevap B) Karaciğer'dir. Karaciğer, vücutta birçok metabolik işlemi gerçekleştiren önemli bir organdır. Amonyak, proteinlerin sindirimi sırasında oluşan bir atık üründür ve zehirli bir maddedir. Karaciğer, amonyağı daha az toksik olan üre adlı maddeye çevirir ve bu ürenin idrar yoluyla vücuttan atılmasını sağlar. Bu süreç, böbrekler ve idrar sistemi ile birlikte çalışarak vücudun atık ürünlerden arınmasını sağlar.

Doğru cevap A) İdrarı uzun süre tutmak olacaktır. Boşaltım sistemi organlarının sağlığını korumak için idrarın uzun süre tutulmaması önemlidir. İdrarın uzun süre tutulması, böbreklerde ve idrar yollarında olumsuz etkilere neden olabilir ve idrar yolu enfeksiyonlarına yol açabilir. Diğer seçenekler ise boşaltım sistemi sağlığını korumak için yapılması gerekenler arasındadır. Günde yeterli miktarda su içmek, böbreklerin düzgün çalışmasını sağlar, diş çürüklerinin tedavi edilmesi de genel sağlık için önemlidir, böbrekler ve idrar yollarının soğuktan korunması da bu organların sağlıklı bir şekilde çalışmasını destekler.

Sağlıklı bir insanın böbreği, atamayacağı madde D) Besin yapı taşlarıdır. Böbrekler, vücuttaki atık maddelerin ve fazla suyun süzülerek idrar yoluyla atılmasını sağlar. Fakat besin yapı taşları olan glukoz, amino asitler ve yağ asitleri gibi önemli bileşenler böbreklerden süzülerek atılmazlar; bunlar vücudun fonksiyonları için gereklidir ve kan dolaşımında kalır. Bu şekilde vücut besin maddelerini kaybetmez ve sağlıklı bir denge sağlanır.

Doğru cevap D) Yemek borusu olacaktır. Sindirim süreci ağız, mide ve ince bağırsakta gerçekleşirken, yemek borusunda sindirim gerçekleşmez. Yemek borusu, ağızdan yutulan besinleri mideye taşımak için görev yapar, sindirim işlemi burada değil, daha sonra mide ve ince bağırsakta gerçekleşir. Yemek borusu, sindirim sırasında besinlerin geçtiği bir geçiş yoludur ve sindirim sürecine doğrudan katılmaz.

Bu olay, gözbebeklerinin düzenlenmesinden sorumlu olan C) Omurilik soğanı tarafından gerçekleştirilir. Omurilik soğanı, beyin ile omuriliğin bağlantısını sağlayan ve otomatik olarak birçok vücut fonksiyonunu düzenleyen bir yapıdır. Işık düzeyi değiştiğinde, omurilik soğanı gözbebeklerinin büyüklüğünü ayarlar. Düşük ışıkta gözbebekleri genişlerken, çok aydınlık bir ortama girdiğinde gözbebekleri küçülür, böylece göze giren ışık miktarı kontrol edilir ve görüntünün netliği sağlanır.

Doğru cevap C) Karbonhidrat olacaktır. Karbonhidratlar, sindirim sistemi tarafından glikoza parçalanır ve bu glikoz kana geçer. Sindirimin sonucunda glikoz molekülleri kana emilerek hızla dolaşıma katılır ve vücut hücrelerine enerji sağlar. Diğer besin çeşitleri olan proteinler ve yağlar ise sindirildikten sonra kana geçerler ve kullanıma hazır hale gelirler.