Fen Bilimleri 1.Dönem 1.Sınav Ortaokul 7.Sınıflar İçin

Sabit teleskoplar, uzay gözlemlerinin yapıldığı yerlerde kullanılır. Bu tür yerlere "rasathane" denir. Rasathaneler, gök cisimlerini gözlemlemek ve uzayla ilgili araştırmalar yapmak amacıyla kullanılan bilimsel araştırma merkezleridir. Uzay istasyonları ise genellikle uzay araçlarının fırlatıldığı ve insanların uzayda çalışmalarını sürdürdüğü yerlerdir. NASA ise Amerika Birleşik Devletleri Uzay ve Havacılık Dairesi'nin kısaltmasıdır ve uzay araştırmalarını yürüten bir kuruluştur. "Gök istasyonu" terimi ise genellikle kullanılan bir terim değildir. Sabit teleskopların kullanıldığı yerlere "rasathane" denir. Bu yerler, uzay gözlemlerinin yapıldığı ve gök cisimlerinin incelendiği bilimsel araştırma merkezleridir.

doğru cevap "B) Işık kirliliği" olacaktır. Işık kirliliği, yanlış yerde, yanlış miktarda, yanlış yönde ve zamanda ışık kullanılması sonucunda oluşan görsel kirlilik ve çevre problemini ifade eder.

Rasathane kurulacak bir bölgede havadaki nem oranının yüksek olması, uzay gözlemlerini olumsuz etkileyebilir. Çünkü yüksek nem, gözlemlerin netliğini düşürebilir ve teleskopta bulunan aynaların veya lenslerin buharlaşmasına neden olabilir. Bu nedenle rasathane bölgeleri genellikle düşük nem oranına sahip bölgeler tercih edilir. Diğer yandan, bulutsuz gece sayısının fazla olması, deprem kuşaklarından uzak olması ve hava kirliliğinin düşük olması, uzay gözlemleri için daha elverişli koşulları işaret eden özelliklerdir. Rasathane kurulacak bir bölgede havanın düşük nem oranına sahip olması tercih edilir, çünkü yüksek nem uzay gözlemlerini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle havadaki nem oranının yüksek olması, rasathane kurulacak bölgede olması gereken özelliklerden biri değildir.

Bu sorunun cevap anahtarı "D) I, II ve III" şeklindedir. Çünkü I. ifade doğrudur; bir teleskobun gücü gözlem yapılan alanda teleskoba ulaşan ışık miktarı ile doğru orantılıdır. II. ifade de doğrudur; ışık miktarı arttıkça teleskoba gelen görüntü netleşir. III. ifade de doğrudur; teleskop ışığa görüntü netleştirmek için ihtiyaç duyar. Bu nedenle doğru cevap D şıkkıdır.

Teleskop açıklığı, teleskopun optik tüpünün ön tarafında bulunan ve ışığı toplamak için kullanılan ana açıklık veya lensin çapını ifade eder. Bu açıklık ne kadar genişse, teleskop daha fazla ışığı toplayabilir ve daha net, parlak görüntüler elde etmemizi sağlar. Teleskop açıklığı, teleskopun en önemli bileşenlerinden biridir. Bu açıklık, teleskopun ne kadar fazla ışığı toplayabileceğini ve dolayısıyla ne kadar detaylı ve parlak görüntüler elde edebileceğimizi belirler.

Bulucu dürbün, teleskobun üzerine monte edilen ve gök cisimlerini daha kolay bulmayı sağlayan bir cihazdır. Teleskobun göz merceğine bakmadan önce, bulucu dürbünü kullanarak hedef gök cismini daha kolay odaklayabilir ve bulabiliriz.

Bu sorunun cevap anahtarı "D) I, II ve III" şeklindedir. Çünkü I. ifade doğrudur; teleskobun silindirik bir yapısı vardır. II. ifade de doğrudur; teleskoplar genellikle mercek ve aynalardan oluşur. III. ifade de doğrudur; teleskoplar ışığı bir noktada toplayarak gök cisimlerini daha parlak ve net gözlemlemeyi sağlar. Bu nedenle doğru cevap D şıkkıdır.

Yapay kalp pompası (II) ve güneş enerji panelleri (III), uzay araştırmalarının teknolojiye sağladığı yararlar arasında yer alır. Uzay araştırmaları sırasında geliştirilen teknolojiler, tıp alanında kullanılan yapay organlar gibi sağlık alanına da katkı sağlayabilir. Aynı şekilde, güneş enerji panelleri uzayda enerji elde etmek için kullanılan teknolojilerin Dünya'da enerji üretiminde ve sürdürülebilirliğinde kullanılmasını sağlar.

Bu sorunun cevap anahtarı "B) Uzay kirliliği" şeklindedir. Uzay kirliliği, Dünya çevresinde değişik yörüngelerde dönen ve artık bir işlevi olmayan, insan yapımı cisimlerin ve bu cisimlerin parçalarının neden olduğu uzayda bulunan nesnelerin bütünü olarak tanımlanır. Bu cisimlerin uzaya bırakılması, uzayın çevresel dengesini bozabilir ve gelecekteki uzay faaliyetlerini tehlikeye atabilir.

Ülkemizin uzaya gönderdiği aktif gözlem uydularından biri olan "Hitbird", mevcut seçenekler arasında yer almamaktadır. Diğer seçenekler (Rasat, Göktürk-2, Göktürk-1) gerçek uydularımızı temsil eder ve ülkemizin uzaydaki gözlem ve keşif faaliyetlerinde kullanılan uydulardır.

Türksat 5A, ülkemizin haberleşme uydularından biri değildir. Diğer seçenekler (Türksat 3A, Türksat 4A, Türksat 4B) gerçek haberleşme uydularımızı temsil eder ve ülkemizin iletişim altyapısını destekleyen uydulardır.

Bu sorunun cevap anahtarı "B) Yapay uydu" şeklindedir. Yapay uydu, insan eliyle tasarlanmış ve uzaya gönderilmiş olan uzay aracıdır. Uzay araştırmaları, iletişim, hava durumu tahmini, navigasyon gibi birçok farklı amaç için kullanılan yapay uydular, Dünya'nın yörüngesinde döner ve çeşitli verileri toplar veya iletişim sağlar. Uzay araştırmalarına yardımcı olmak amacıyla üretilirler.

Uzay teleskobu, yeryüzündeki atmosferin etkilerinden uzakta, uzayda belli bir yörüngede dolaşarak gözlem yapabilen araçlardır. Atmosferin etkilerinin olmadığı bir ortamda daha net ve keskin gözlemler yapmak için kullanılırlar. Diğer seçenekler (uzay sondası, uzay mekiği, uzay roketi) ise farklı amaçlarla kullanılan uzay araçlarını temsil eder.

Bu sorunun cevap anahtarı "A) Uzay sondası" şeklindedir. Uzay sondası, uzay boşluğunda dolaşarak uzay araştırmaları için bilimsel veriler toplamak amacıyla kullanılan araçlardır. Uzay sondaları, gezegenler, yıldızlar, galaksiler ve diğer gök cisimleri hakkında bilgi toplamak için uzaya gönderilirler.

Yukarıda verilen ifadelerin hepsi uzay istasyonuyla ilgilidir. Uzay istasyonları, dünya yörüngesinde dolaşan büyük uzay araçlarıdır. İçlerinde astronotların yaşayabileceği bir ortam bulunur ve bu istasyonlar deney ve araştırmaların uzaydan yapılmasına olanak sağlar.

Bu sorunun cevap anahtarı "D) Günümüzde uzay araştırmaları önceki yıllara göre daha azdır." şeklindedir. Uzay araştırmaları, teknolojinin ilerlemesiyle birlikte daha da artmış ve çeşitlenmiştir. Günümüzde uzay araştırmaları, önceki yıllara göre daha fazla ve kapsamlı bir şekilde gerçekleştirilmektedir. Uzay teknolojisinin gelişimi, uzay araştırmalarını daha etkili ve verimli hale getirmiştir.

Kanda bulunan su ve tuzun beraberce dışarı atılmasında böbrekler ve deri işbirliği yapar. Böbrekler idrar yoluyla fazla su ve tuzu vücuttan uzaklaştırırken, deri terleme yoluyla su ve tuz kaybını sağlar.

Bu sorunun cevap anahtarı "D) Böbrek" şeklindedir. Sindirim sistemi, besinleri sindirerek vücudun enerji ihtiyacını karşılayan bir dizi organdan oluşur. Böbrek ise sindirim sisteminin bir parçası değildir. Böbrekler, vücuttan atık maddeleri ve fazla suyu temizleyen, idrar üretiminden sorumlu organlardır.

Pankreas, hem enzimler hem de hormonlar salgılayan bir karma bezdir. Sindirim enzimleri salgılayarak sindirim sürecine katkı sağlarken, insülin gibi hormonları da kana salgılayarak kan şekeri düzenlemesine yardımcı olur.

Bu sorunun cevap anahtarı "A) Tat almaya yardımcıdır" şeklindedir. Tükürük, sindirim sisteminin başlangıcında yer alan tükürük bezleri tarafından üretilir. Tükürüğün içeriğinde sindirim enzimleri, mukus (salgıların kayganlık sağlaması için üretilen madde) ve su bulunur. Tükürüğün görevleri arasında tat alma ile ilgili bir işlev yer almaz. Tükürük, özellikle besinlerin ıslatılması, yutulmasının kolaylaştırılması, kimyasal sindirimde etkili olması gibi görevleri üstlenir.

Cevap: A) Limon görünce ağzımızın sulanması. Limon görünce ağzımızın sulanması sonradan kazanılmış bir reflekstir. Bu refleks, zamanla deneyimlerimize dayanarak gelişir ve limon gibi asitli yiyecekleri yemeye hazırlık olarak ortaya çıkar.

Ayşe öğretmenin açıklamalarına göre, ışık gözdeki iki yapıda kırılarak sarı benek üzerine düşer. Bu yapılar kornea ve göz merceğidir. Işığın korneadan geçtikten sonra göz merceği tarafından kırılarak odaklanması, sarı benek üzerinde görüntünün oluşmasını sağlar.

Bu sorunun cevap anahtarı "C) Böbrek" olarak verilmiştir. Soruda bahsedilen "A organı," hastanın büyükbabasının sağlığının bozulmasına neden olan ve doktorun diyaliz makinesine bağlanma ihtiyacını belirleyen yapıdır. Bu bağlamda, böbrekler vücuttaki atık maddeleri ve fazla suyu süzerek idrar üretme görevini yerine getirirler. Ancak hastanın büyükbabasının böbrekleri görevini yerine getiremediği için diyaliz tedavisi gerekmektedir. Böbrekler vücuttaki toksinleri ve atık maddeleri temizlemekten sorumlu olduğundan, bu durum böbrek yetmezliği veya işlev bozukluğu ile ilgili olabilir

Bu sorunun cevap anahtarı "B) Omurilik" olarak verilmiştir. Soruda bahsedilen durumda, Mehmet'in eli sobaya değdiği anda sinir hücreleri (nöronlar) hızla sinyal ileterek bu bilgiyi omuriliğe iletecektir. Omurilik, vücutta gerçekleşen pek çok refleksin kontrol merkezi olarak görev yapar. Bu durumda, Mehmet'in elini hızla geri çekmesi de bir refleks tepkisi olarak omurilik tarafından yönetilir. Sinir sinyalleri omuriliğe iletilir ve orada hızlı bir şekilde değerlendirilir, ardından uygun tepki (elini çekme gibi) hızla gerçekleştirilir.