Fen Bilimleri 2.Dönem Başı Sınav (Klasik)

Sesin üç temel özelliği vardır: perde, şiddet ve tını. Perde, sesin yüksekliği veya düşüklüğünü ifade eder. Perde, sesin frekansı ile belirlenir. Frekans, bir saniyede oluşan titreşim sayısıdır. Sesin frekansı yüksekse, perde de yüksek olur. Sesin frekansı düşükse, perde de düşük olur. Şiddet, sesin gürlüğü veya zayıflığını ifade eder. Şiddet, sesin genliği ile belirlenir. Genlik, titreşimin en yüksek noktası ile en düşük noktası arasındaki mesafeyi ifade eder. Sesin genliği büyükse, şiddet de büyük olur. Sesin genliği küçükse, şiddet de küçük olur. Tını, sesin kaynağını belirleyen özelliktir. Sesin tınısı, sesin dalga biçimine göre belirlenir. Her ses kaynağının kendine özgü bir dalga biçimi vardır. Bu nedenle, farklı ses kaynaklarından gelen sesler farklı tınılara sahiptir.

Sesin günlük hayatta birçok önemi vardır. Ses, insanların birbirleriyle iletişim kurmasını sağlar. Ses, insanların çevrelerindeki olaylardan haberdar olmasını sağlar. Ses, insanların müzik ve diğer sanat eserlerinden zevk almasını sağlar. Ses, insanların eğlenmesini ve rahatlamasını sağlar. Ses, insanların eğitim görmesini ve bilgi edinmesini sağlar.

Sesin soğurulması, ses şiddetinin azalmasına neden olur. Sesin soğurulmasını sağlayan malzemeler genellikle gözenekli ve yumuşak yapıya sahiptir.

Sesin yalıtımı, sesin bir ortamdan diğerine geçmesini önleme işlemidir. Sesin yalıtımı için çeşitli teknolojik ve mimari uygulamalar kullanılmaktadır.

Yoğunluk, maddenin birim hacminin kütlesidir. Bu nedenle, yoğunluğu hesaplamak için maddenin kütlesi gram cinsinden, hacmi ise santimetreküp cinsinden ölçülür.

Isı yalıtım kabiliyeti, ısı yalıtım malzemesinin ısıyı ne kadar iyi engellediğinin bir ölçüsüdür. Yanmazlık, ısı yalıtım malzemesinin yangına dayanıklı olup olmadığını gösterir. Nem direnci, ısı yalıtım malzemesinin neme dayanıklı olup olmadığını gösterir. Ses yalıtımı, ısı yalıtım malzemesinin sesi ne kadar iyi engellediğinin bir ölçüsüdür. Çevre dostu olma, ısı yalıtım malzemesinin çevreye zarar verip vermediğini gösterir. Ekonomiklik, ısı yalıtım malzemesinin fiyatını ifade eder. Uygulama kolaylığı, ısı yalıtım malzemesinin uygulanmasının ne kadar kolay olduğunu gösterir.

Sıvı yakıtlar genellikle taşıtlarda ve sanayide kullanılır.

Gaz yakıtlar genellikle ısınma, yemek pişirme ve taşıtlarda kullanılır.

Bileşke kuvvetin çeşitleri, uygulanan kuvvetlerin yönlerine ve büyüklüklerine göre belirlenir. Aynı doğrultu ve aynı yönlü kuvvetler, bileşke kuvvetin yönünün uygulanan kuvvetlerin yönüyle aynı olduğu ve bileşke kuvvetin büyüklüğünün uygulanan kuvvetlerin büyüklükleri toplamına eşit olduğu kuvvetlerdir. Aynı doğrultu ve zıt yönlü kuvvetler, bileşke kuvvetin yönünün uygulanan kuvvetlerin yönlerinden birinin tersi olduğu ve bileşke kuvvetin büyüklüğünün uygulanan kuvvetlerin büyüklükleri farkına eşit olduğu kuvvetlerdir. Farklı doğrultu ve aynı yönde kuvvetler, bileşke kuvvetin yönünün uygulanan kuvvetlerin yönlerinden biriyle aynı olduğu ve bileşke kuvvetin büyüklüğünün uygulanan kuvvetlerin büyüklükleri toplamına eşit olduğu kuvvetlerdir.

Sabit süratli hareketin yol-zaman grafiği, cismin hareketinin bir görsel temsilidir. Grafik, cismin zaman içinde kat ettiği yolu gösterir. Grafiğin eğimi, cismin süratine eşittir. Eğimin sabit olması, cismin hızının zamanla değişmediği anlamına gelir.

Sabit bir noktadan uzaklaşan veya ona yaklaşan cisimler, günlük hayatta sıklıkla karşılaştığımız hareket türleridir. Örneğin, yola çıkan bir araba, sabit bir noktadan uzaklaşırken; eve dönen bir kişi, sabit bir noktaya yaklaşmaktadır.

1. Ses, maddesel ortamda dalgalar hâlinde her yöne yayılır. Boşlukta sesi iletecek tanecik olmadığı için ses yayılamaz. 2. Sesin yayılabilmesi için maddesel ortam gereklidir. Sesin titreşimini iletecek taneciklere sahip olmayan ortamda ses yayılamaz. 3. Boşlukta, sesi iletecek tanecik olmadığı için ses yayılamaz. 4. Sesin yayıldığı ortamın değişmesiyle sesi duyma şeklimiz değişir. Örneğin, su altında duyulan ses, havada duyulandan daha farklıdır. 5. Sesin şiddeti, sesin yayıldığı ortamın yoğunluğuna bağlıdır. Sesin yayıldığı ortamın yoğunluğu arttıkça sesin şiddeti artar. 6. Sesin yayıldığı ortamın sıcaklığı arttıkça sesin hızı artar. 7. Sesin yayıldığı ortamın nemi arttıkça sesin hızı azalır. 8. Sesin yayıldığı ortamın rüzgârı arttıkça sesin hızı artar. 9. Sesin yayıldığı ortamın içeriği arttıkça sesin hızı artar. 10. Sesin yayıldığı ortamın yoğunluğu arttıkça sesin hızı azalır.

1. Yoğunluk, birim hacminin kütlesi olarak ifade edilir. 2. Yoğunluk, maddeler için ayırt edici bir özelliktir. 3. Bir maddenin kütlesi ile hacmi arasında doğru orantı vardır. 4. Sıcaklık arttıkça bir maddenin yoğunluğu azalır. Bu durum, sıcaklık arttıkça maddenin taneciklerinin titreşimlerinin artması ve tanecikler arasında boşluğun oluşması sonucu gerçekleşir. 5. Basınç arttıkça bir maddenin yoğunluğu artar. Bu durum, basınç arttıkça maddenin taneciklerinin birbirine daha yakınlaşması sonucu gerçekleşir. 6. Gazların yoğunluğu sıvılardan ve katılardan daha azdır. Bu durum, gazların taneciklerinin diğer maddelere göre daha uzak aralıklarla dizilmesi sonucu gerçekleşir. 7. Demir, sudan daha yoğundur. Bu durum, demirin taneciklerinin suyun taneciklerinden daha yakın aralıklarla dizilmesi sonucu gerçekleşir. 8. Suyun yoğunluğu 1 g/cm3'tür. 9. Yoğunluk birimi g/cm3'tür. 10. Yoğunluk, bir maddenin kütlesi ve hacmi kullanılarak hesaplanabilir.

Maddeler, kütlesi olan ve boşlukta yer kaplayan varlıklardır. Maddeler, çıplak gözle görülemeyecek küçük taneciklerden oluşur. Tüm maddelerin tanecikleri arasında boşluk vardır. Tanecikler arası boşluk miktarı, maddenin fiziksel hâline göre farklılık gösterir. Mürekkebin suda dağılması ve kolonya kokusunun odayı sarması, madde taneciklerinin hareketli ve boşluklu yapıda olmasından kaynaklanır. Aynı amaçla kullanılmasına rağmen metal kaşık ve tahta kaşık farklı özellikteki maddelerdir. Bunun nedeni, taneciklerinin farklı olmasıdır. Aynı maddenin üç farklı fiziksel hâlinde tanecikler arası boşluk miktarları farklıdır. Boşluk; katı hâlde en az miktardayken sıvı hâlde daha fazla, gaz hâlde ise en fazladır. Tanecikler arası boşluk miktarının maddesel özellikler üzerindeki etkileri belirgindir. Tanecikler arası boşluk miktarının maddesel özellikler üzerindeki etkileri taneciksellik olarak adlandırılır.

Isı yalıtkanlığı, bir maddenin ısıyı iletme özelliğinin ölçüsüdür. Isı yalıtkanlığı yüksek olan maddeler ısıyı iyi iletmezken, ısı yalıtkanlığı düşük olan maddeler ısıyı iyi iletir.