Türk Dili ve Edebiyatı 10.Sınıf 1.Dönem 1.Yazılı sınavı 10.Sınıf kategorisinin Türk Dili ve Edebiyatı alt kategorisinin, 1 dönemine ait. Bu sınav Zor derecede zorluktadır. Toplamda 30 sorudan oluşmaktadır.
Kutatgu Bilig ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi doğru değildir?
A) Didaktiktir.
B) Yusuf Has Hacip tarafından yazılmıştır.
C) 6645 beyitten oluşmaktadır.
D) Aruz ölçüsü kullanılmıştır.
E) Arapça dili kullanılmıştır.
Kutatgu Bilig'de kanaati veya akibeti temsil eden tümce hangisidir?
A) Küntogdı B) Aydoldı C) Ögülmiş
D) Odgurmış E) Kültilge
Aşağıdakilerden hangisi geçiş dönemi eserlerinden biri değildir?
A) Dede Korkut Hikayeleri B) Divan-ı Hikmet
C) Kutatgu Bilig D) Atabetü'l Hakayk
E) Servet-i Fünun
İslamiyet öncesi Türk edebiyatı ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi doğru değildir?
A) Nazım birimi dörtlüktür.
B) Hece ölçüsü kullanılmıştır.
C) Dizelere genel olarak tam uyak vardır.
D) Doğa, aşk ve ölüm konuları işlenmiştir.
E) Arı bir dile sahiptir.
İslamiyet öncesinde Türk toplumlarında bugünkü atasözlerine .............. denmekteydi.
Yukarıda verilen boşluğa hangisi getirilmelidir?
A) sagu B) destan C) kopuz
D) sav E) koşuk
I. Devletin ve milletin karşılıklı olarak görevlerini dile getirir.
II. Bilge Kağan ve Kül Tigin'in savaşlarda gösterdikleri kahramanlıkları anlatır.
III. Göktrüklerin sosyal devlet anlayışını gösterir.
Orgun abideleri için yukarıda verilenlerden hangisi veya hangileri doğrudur?
A) I ve II B) II ve III C) I, II ve III
D) Yalnız II E) I ve III
Bu destana göre İskender Türkistan'a geldiğinde Türkmenlerin dışındaki Türkler doğuya çekilmişlerdi. İskender Türkistan'da mukavemetle karşılaşmamış bu sebeple de ilerlememiştir. Çoğunlukla çadırlarda yaşayan Türkler İskender'in seferinden sonra şehirler kurmuş ve yerleşik hayatı geliştirmişlerdir.
Yukarıda açıklaması verilen destan hangisidir?
A) Alp Er Tunga destanı B) Göktürk destanı
C) Şu destanı D) Manas destanı
E) Ergenekon destanı
Evrenin yaratılışını, iyilik ve kötülüğün kaynaklarını, evrendeki düzeni konu edinen destandır. XIX. yüzyılda Prof. W. Radloff tarafından Altay Türkleri arasında derlenmiştir. Türkler tarafından kabul edilmiş eski ve yeni dinlerin, özellikle de şamanizmin izlerini taşır. Türk mitolojisi, düşüncesi ve inancı bakımından önemli izler taşır.
Yukarıda verilen destan hangisidir?
A) Yaratılış destanı B) Göktürk destanı
C) Uygur destanı D) Manas destanı
E) Atilla destanı
Aşağıdakilerden hangisi hem doğal destanların özellikleri arasında hem de yapay destanların özellikleri arasında değildir?
A) Manzum yapıya sahiptir.
B) Anonimdir.
C) Topluma mesaj verir.
D) Olağanüstü olay ve kişilere yer verir.
E) Yer, zaman ve mekan unsuru vardır.
Bu destanda Charlemagne döneminde Müslümanlar ile Hristiyanlar arasında yapılan savaşlar ele alınmıştır.
Yukarıda verilen yapay destan hangisidir?
A) Çılgın Orlando B) İlahi Komedya
C) Kayıp Cennet D) Kurtarılmış Kudüs
E) Maraş'ın ve Ökkeş'in Destanı
Aşağıdakilerden hangisi gazel türlerinden biri değildir?
A) Rindane gazel B) Hikemi gazel
C) Aşıkane gazel D) Şühane gazel
E) Tenazzül gazel
Başta aşk ve güzellik olmak üzere ayrılık, sevgi, baharın verdiği neşe gibi konuları işleyen ve daha çok lirik olarak işlenen edebi yazıt türü hangisidir?
A) Gazel B) Kaside C) Naat
D) Beyit E) Tegazzül
Din veya devlet büyüklerini övmek amacıyla yazılan bazen de yermek amacıyla yazılan edebiyat yazıtı hangisidir?
A) Kaside B) Matka C) Nesib
D) Tegazzül E) Naat
Asıl adı Ahmet olan bu sanatçımız İstanbul'da doğmuştur. Lale devrinin aşk ve sevgili gibi konularını işleyen şairimizdir. Yaşadığı devrin özelliklerini şiirlerine yansıtmıştır. En tanınmış eseri Divan'dır.
Yukarıda özellikleri verilen şair hangisidir?
A) Nefi B) Karacaoğlan C) Nedim
D) Mevlana E) Baki
Koşma türü ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi doğru değildir?
A) 7'li hece ölçüsü kullanır.
B) Saz eşliğinde söylenir.
C) Belirli bir kafiye düzenine sahiptir.
D) Sevgi, ayrılık, yiğitlik gibi konuları işler.
E) Bir nazım biçimidir.
I. Divan edebiyatına ait bir nazım şeklidir.
II. Fars edebiyatından Türk edebiyatına geçmiştir.
III. Her beyti kendi arasında kafiyelidir.
Yukarıda verilenlerden hangisi veya hangileri mesnevi için doğrudur?
A) I ve II B) II ve III C) I, II ve III
D) Yalnız II E) Yalnız III
I. Divan edebiyatının güçlü şairlerindendir.
II. Sonraki dönemlerin şairlerini de etkilemiştir.
III. Türk edebiyatında lirik şair olarak önemli bir yer kaplar.
Fuzuli ile ilgili yukarıda verilenlerden hangisi veya hangileri doğrudur?
A) Yalnız II B) Yalnız I C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
Kahvemi sen içtin, fincanımı sen kırdın, öyle mi? diyerek odasından bastonunu alıp ayaklarının ucuna basarak yavaş yavaş kedinin yanına sokuldu. Hazır eline fırsat geçmişken, istediği gibi intikamını almak için bastonunu kaldırdı. Kedi kımıldıyor; kaçacak. Değneği şiddetle üzerine indirir indirmez, serî-üs-seyr olan bu afacan, hemen sıçrayınca, ayağı kayarak azîm bir gürültü ile merdivenlerden aşağı yuvarlandı. (Kediler)
Yukarıda verilen paragrafta hangi teknik kullanılmıştır?
A) İç konuşma B) Diyalog C) Gösterme
D) Anlatma E) Betimleme
Milli edebiyat dönemi hikayeleri ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi doğru değildir?
A) 1911'den Cumhuriyet'in kurulmasına kadar devam etmiştir.
B) Ömer Seyfettin ve arkadaşları tarafından başlatılmıştır.
C) Türk dilinin sadeleştirilmesi çalışmaları yapılmıştır.
D) Hikayelerde sade dil kullanılmıştır.
E) Genellikle bireysel temalı konular işlenmiştir.
Aynı şair tarafından yazılmış beş mesneviye .................. denir.
Yukarıdaki boşluğa hangisi gelmelidir?
A) Beyt B) Nazım C) Hamsin D) Kitap E) Eser
Aşağıda verilenlerden hangisi mesnevi yazarı değildir?
A) Yunus Emre B) Mevlana C) Fuzuli
D) Aşık Seyfi E) Şeyh Galip
Mesnevi ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi veya hangileri doğru değildir?
A) Aynı vezinde devam eder.
B) Her beyti diğerinden bağımsızdır.
C) Beyitler kendi aralarında kafiyeli bir nazıma sahiptir.
D) Kelime manası ikilemedir.
E) Oldukça kısa tutulmuştur.
Tekke edebiyatı ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğru değildir?
A) 12. yüzyıldan sonra başlamıştır.
B) Ahmet Yesevi ile ortaya çıkmıştır.
C) Anadolu'nun Türkleşmesinde ve İslamlaşmasında önemli rol oynamıştır.
D) Mevlevilik ve Bektaşilik tarikat çevreleri olmuştur.
E) Bektaşiliğin daha çok aydın kesime hitap ettiği gözlemlenmiştir.
Aşık edebiyatı nazımlarından olan koşma ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?
A) Halk edebiyatının en yaygın türüdür.
B) Yakıştımak, isnat etmek anlamındadır.
C) Genellikle 11'li hece ölçüsü ile yazılır.
D) Kahramanlık, yiğitlik, mertlik konularını işler.
E) Kafiye düzeni (xaxa, bbba,ccca...) ya da (abab,cccb,dddb...)
İslamiyet'ten önce Türk toplumlarında ozan, baksı, kam ve şaman ismi ile anılan halk şairlerine İslamiyet'ten sonra hangi isim verilmiştir?
A) Yazar B) Şair C) Aşık
D) Semai E) Koşuk
Türk halk şiiri ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi doğru değildir?
A) Tarih boyunca farklı kültürlerle ilişkiler kurmuştur.
B) Tarih boyunca şiir biçim özgünlüğünü korumuştur.
C) Ölçü, kafiye ve nazım birimleri yıllara göre farklılık göstermiştir.
D) Kam ve baksıların müzik eşliğinde okudukları şiirler Türk halk şiirinin ilk örnekleri olarak kabul edilir.
E) Başlıca tema aşktır.
Divanu Lügati't Türk eseriyle ilgili aşağıda verilenlerden hangisi doğru değildir?
A) Türkçenin ilk sözlüğü ve dil bilgisi kitabıdır.
B) Araplara Türkçe öğretmek ve Türk dilinin zenginliğini ortaya koymak amacıyla yazmıştır.
C) İlk Türk dünya ansiklopedisi olarak kabul edilir.
D) Hakaniye Türkçesi ile yazılmıştır.
E) İslam öncesi edebi ürünlerin günümüze ulaşmasında oldukça yarar sağlamıştır.
Alplar birle uruşma, begler birle turuşma. (Yiğitlerle vuruşma, beylere karşı gelme.)
Yukarıdaki eski Türk toplumuna ait olan söz hangi şiir kapsamındadır?
A) Destan B) Sav C) Sagu
D) Koşuk E) Yuğ
Eski Türk şiirlerinden olan savlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?
A) Uzun ve özlü sözlerdir.
B) Türklerin dünyaya bakışını ve geleneklerini ortaya koymaktadır.
C) Savların çoğu manzum özelliğindedir.
D) Uyak, redif gibi özellikleri bulunur.
E) Bugünkü atasözlerinin karşılığıdır.
Eski Türk şiirleri ile ilgili aşağıda verilen ifadelerden hangisi doğru değildir?
A) Hece ölçüsü ile yazılmıştır.
B) Bazı durumlarda dize başında kafiye yapılmıştır.
C) Genellikle yedili, sekizli ve on birli geçe ölçüsü kullanılmıştır.
D) Nazım birimi ikidir.
E) Doğa, aşk, kahramanlık gibi konular işlemiştir.
Kutatgu Bilig ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi doğru değildir?
A) Didaktiktir.
B) Yusuf Has Hacip tarafından yazılmıştır.
C) 6645 beyitten oluşmaktadır.
D) Aruz ölçüsü kullanılmıştır.
E) Arapça dili kullanılmıştır.
Verilen ifadeler arasında Kutadgu Bilig ile ilgili yanlış olanı seçmek gerekiyor. Diğer ifadeler doğru bilgiler içeriyor. Ancak E ifadesi yanlıştır çünkü Kutadgu Bilig, Yusuf Has Hacip tarafından Türkçe olarak yazılmış bir eserdir, Arapça değildir.
Kutatgu Bilig'de kanaati veya akibeti temsil eden tümce hangisidir?
A) Küntogdı B) Aydoldı C) Ögülmiş
D) Odgurmış E) Kültilge
"Odgurmış" tümcesi, Kutadgu Bilig'de "sona ermiş, gitmiş" anlamını taşır ve bu tümce akibeti ifade eden bir ifadedir.
Aşağıdakilerden hangisi geçiş dönemi eserlerinden biri değildir?
A) Dede Korkut Hikayeleri B) Divan-ı Hikmet
C) Kutatgu Bilig D) Atabetü'l Hakayk
E) Servet-i Fünun
Geçiş dönemi, geleneksel Türk edebiyatı ile modern Türk edebiyatı arasındaki dönemi ifade eder. Bu dönemde eserler arasında farklı tarzlar ve temalar görülmektedir. "Dede Korkut Hikayeleri," "Divan-ı Hikmet," "Kutatgu Bilig" ve "Atabetü'l Hakayk" geleneksel Türk edebiyatının örnekleridir ve geçiş dönemi eserleridir. Ancak "Servet-i Fünun" ise Tanzimat ve Servet-i Fünun edebiyatının temsilcisi olup, modern Türk edebiyatının örneklerindendir.
İslamiyet öncesi Türk edebiyatı ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi doğru değildir?
A) Nazım birimi dörtlüktür.
B) Hece ölçüsü kullanılmıştır.
C) Dizelere genel olarak tam uyak vardır.
D) Doğa, aşk ve ölüm konuları işlenmiştir.
E) Arı bir dile sahiptir.
Doğru cevap "C) Dizelere genel olarak tam uyak vardır." ifadesidir. İslamiyet öncesi Türk edebiyatında genellikle tam uyak kullanılmamıştır. İslamiyet öncesi Türk edebiyatında nazım birimi dörtlüktür, hece ölçüsü kullanılmıştır, doğa, aşk, ölüm gibi konular işlenmiştir. Ancak dizelere genellikle tam uyak yerine zengin ses uyakları tercih edilmiştir.
İslamiyet öncesinde Türk toplumlarında bugünkü atasözlerine .............. denmekteydi.
Yukarıda verilen boşluğa hangisi getirilmelidir?
A) sagu B) destan C) kopuz
D) sav E) koşuk
İslamiyet öncesi Türk toplumlarında bugünkü atasözlerine "sav" denmekteydi. Savlar, sözlü gelenek içinde kuşaktan kuşağa aktarılan atasözleri ve özlü sözlerdi.
I. Devletin ve milletin karşılıklı olarak görevlerini dile getirir.
II. Bilge Kağan ve Kül Tigin'in savaşlarda gösterdikleri kahramanlıkları anlatır.
III. Göktrüklerin sosyal devlet anlayışını gösterir.
Orgun abideleri için yukarıda verilenlerden hangisi veya hangileri doğrudur?
A) I ve II B) II ve III C) I, II ve III
D) Yalnız II E) I ve III
Verilen özellikler Orgun Abideleri'nin içeriğini tanımlamaktadır. Orgun Abideleri, Bilge Kağan ve Kül Tigin'in savaşlarda gösterdikleri kahramanlıkları anlatırken aynı zamanda devletin ve milletin karşılıklı görevlerini dile getirmektedir. Ayrıca Göktrüklerin sosyal devlet anlayışını yansıtmaktadır.
Bu destana göre İskender Türkistan'a geldiğinde Türkmenlerin dışındaki Türkler doğuya çekilmişlerdi. İskender Türkistan'da mukavemetle karşılaşmamış bu sebeple de ilerlememiştir. Çoğunlukla çadırlarda yaşayan Türkler İskender'in seferinden sonra şehirler kurmuş ve yerleşik hayatı geliştirmişlerdir.
Yukarıda açıklaması verilen destan hangisidir?
A) Alp Er Tunga destanı B) Göktürk destanı
C) Şu destanı D) Manas destanı
E) Ergenekon destanı
Bahsedilen açıklamalar, Göktürk Destanı'nda yer alan olayları yansıtmaktadır. Göktürk Destanı'nda İskender'in Türkistan'a gelmesi, Türklerin çekilmesi, yerleşik hayata geçmeleri gibi temalar yer almaktadır.
Evrenin yaratılışını, iyilik ve kötülüğün kaynaklarını, evrendeki düzeni konu edinen destandır. XIX. yüzyılda Prof. W. Radloff tarafından Altay Türkleri arasında derlenmiştir. Türkler tarafından kabul edilmiş eski ve yeni dinlerin, özellikle de şamanizmin izlerini taşır. Türk mitolojisi, düşüncesi ve inancı bakımından önemli izler taşır.
Yukarıda verilen destan hangisidir?
A) Yaratılış destanı B) Göktürk destanı
C) Uygur destanı D) Manas destanı
E) Atilla destanı
Verilen açıklamalara göre bahsedilen destan "Evrenin yaratılışını, iyilik ve kötülüğün kaynaklarını, evrendeki düzeni" konu edinir. Bu tarif Yaratılış Destanı'nı tanımlamaktadır. Ayrıca, Altay Türkleri arasında derlenmiş olması ve eski ve yeni dinlerin, özellikle de şamanizmin izlerini taşıması, Yaratılış Destanı'nın özelliklerine uygun düşer.
Aşağıdakilerden hangisi hem doğal destanların özellikleri arasında hem de yapay destanların özellikleri arasında değildir?
A) Manzum yapıya sahiptir.
B) Anonimdir.
C) Topluma mesaj verir.
D) Olağanüstü olay ve kişilere yer verir.
E) Yer, zaman ve mekan unsuru vardır.
"Anonimdir" özelliği hem doğal destanlar hem de yapay destanlar için geçerlidir. Her iki tür de genellikle belirli bir yazar veya yaratıcı tarafından değil, halk kültüründen veya geleneklerden doğmuş eserlerdir.
Bu destanda Charlemagne döneminde Müslümanlar ile Hristiyanlar arasında yapılan savaşlar ele alınmıştır.
Yukarıda verilen yapay destan hangisidir?
A) Çılgın Orlando B) İlahi Komedya
C) Kayıp Cennet D) Kurtarılmış Kudüs
E) Maraş'ın ve Ökkeş'in Destanı
Verilen bilgiler, Charlemagne döneminde Müslümanlar ile Hristiyanlar arasındaki savaşların ele alındığı yapay destanın "Çılgın Orlando" olduğunu gösteriyor.
Aşağıdakilerden hangisi gazel türlerinden biri değildir?
A) Rindane gazel B) Hikemi gazel
C) Aşıkane gazel D) Şühane gazel
E) Tenazzül gazel
Verilen gazel türleri arasından hangisinin gerçek bir gazel türü olmadığını seçmek gerekiyor. "Tenazzül gazel" gerçek bir gazel türü değildir. Diğer dört seçenek, gerçek gazel türlerini temsil eder.
Başta aşk ve güzellik olmak üzere ayrılık, sevgi, baharın verdiği neşe gibi konuları işleyen ve daha çok lirik olarak işlenen edebi yazıt türü hangisidir?
A) Gazel B) Kaside C) Naat
D) Beyit E) Tegazzül
Gazel, başta aşk ve güzellik olmak üzere ayrılık, sevgi, baharın verdiği neşe gibi duygusal ve lirik konuları işleyen bir edebi yazıt türüdür. Gazel, Osmanlı edebiyatında özellikle Divan edebiyatının önemli bir türüdür.
Din veya devlet büyüklerini övmek amacıyla yazılan bazen de yermek amacıyla yazılan edebiyat yazıtı hangisidir?
A) Kaside B) Matka C) Nesib
D) Tegazzül E) Naat
Kaside, geleneksel Türk şiirinde dinî veya devlet büyüklerini överek yazılan bir nazım biçimidir. Bu türde övgü ve methiyeler yer alırken, aynı zamanda içerdiği sanatlı ifadelerle de dikkat çeker.
Asıl adı Ahmet olan bu sanatçımız İstanbul'da doğmuştur. Lale devrinin aşk ve sevgili gibi konularını işleyen şairimizdir. Yaşadığı devrin özelliklerini şiirlerine yansıtmıştır. En tanınmış eseri Divan'dır.
Yukarıda özellikleri verilen şair hangisidir?
A) Nefi B) Karacaoğlan C) Nedim
D) Mevlana E) Baki
Verilen özellikler, İstanbul doğumlu, Lale Devri'nin aşk ve sevgili konularını işleyen, yaşadığı devrin özelliklerini şiirlerine yansıtan ve en tanınmış eseri "Divan" olan şairin "Nedim" olduğunu göstermektedir.
Koşma türü ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi doğru değildir?
A) 7'li hece ölçüsü kullanır.
B) Saz eşliğinde söylenir.
C) Belirli bir kafiye düzenine sahiptir.
D) Sevgi, ayrılık, yiğitlik gibi konuları işler.
E) Bir nazım biçimidir.
Verilen özellikler arasından koşma türü ile ilgili yanlış olanı seçmek gerekiyor. Koşma, aslında bir nazım biçimidir, dolayısıyla "Bir nazım biçimidir." ifadesi doğru değildir. Diğer dört özellik koşma türüne aittir.
I. Divan edebiyatına ait bir nazım şeklidir.
II. Fars edebiyatından Türk edebiyatına geçmiştir.
III. Her beyti kendi arasında kafiyelidir.
Yukarıda verilenlerden hangisi veya hangileri mesnevi için doğrudur?
A) I ve II B) II ve III C) I, II ve III
D) Yalnız II E) Yalnız III
I. Divan edebiyatına ait bir nazım şekli olan mesnevi, Fars edebiyatından Türk edebiyatına geçmiştir. Her beyti kendi arasında kafiyelidir ve genellikle dört mısradan oluşur. Dolayısıyla, verilen üç açıklama da mesnevi için doğrudur.
I. Divan edebiyatının güçlü şairlerindendir.
II. Sonraki dönemlerin şairlerini de etkilemiştir.
III. Türk edebiyatında lirik şair olarak önemli bir yer kaplar.
Fuzuli ile ilgili yukarıda verilenlerden hangisi veya hangileri doğrudur?
A) Yalnız II B) Yalnız I C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
Verilen ifadelerin hepsi Fuzuli ile ilgili doğru bilgileri içermektedir. Fuzuli, Divan edebiyatının güçlü şairlerinden biridir, sonraki dönemlerin şairlerini etkilemiştir ve Türk edebiyatında lirik şair olarak önemli bir yer tutmaktadır.
Kahvemi sen içtin, fincanımı sen kırdın, öyle mi? diyerek odasından bastonunu alıp ayaklarının ucuna basarak yavaş yavaş kedinin yanına sokuldu. Hazır eline fırsat geçmişken, istediği gibi intikamını almak için bastonunu kaldırdı. Kedi kımıldıyor; kaçacak. Değneği şiddetle üzerine indirir indirmez, serî-üs-seyr olan bu afacan, hemen sıçrayınca, ayağı kayarak azîm bir gürültü ile merdivenlerden aşağı yuvarlandı. (Kediler)
Yukarıda verilen paragrafta hangi teknik kullanılmıştır?
A) İç konuşma B) Diyalog C) Gösterme
D) Anlatma E) Betimleme
Doğru cevap A) İç konuşma olmalıdır. Paragrafta karakterin düşünceleri doğrudan okuyucuya aktarılıyor. "Kahvemi sen içtin, fincanımı sen kırdın, öyle mi?" ifadesi, karakterin kendi iç düşüncelerini dile getirmesi olarak iç konuşma tekniğini kullanıldığını gösterir.
Milli edebiyat dönemi hikayeleri ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi doğru değildir?
A) 1911'den Cumhuriyet'in kurulmasına kadar devam etmiştir.
B) Ömer Seyfettin ve arkadaşları tarafından başlatılmıştır.
C) Türk dilinin sadeleştirilmesi çalışmaları yapılmıştır.
D) Hikayelerde sade dil kullanılmıştır.
E) Genellikle bireysel temalı konular işlenmiştir.
Milli edebiyat dönemi hikayeleri genellikle toplumsal temalı konuları işlemiş, halkın yaşam tarzını ve sosyal sorunlarını ele almıştır. Bireysel temalar ise daha çok Tanzimat dönemindeki edebiyatta ve sonraki dönemlerde yer bulmuştur.
Aynı şair tarafından yazılmış beş mesneviye .................. denir.
Yukarıdaki boşluğa hangisi gelmelidir?
A) Beyt B) Nazım C) Hamsin D) Kitap E) Eser
Mesneviler, bir şair tarafından yazılan ve genellikle manzum hikayeleri anlatan eserlerdir. Bir şairin aynı konuda veya tema üzerine yazdığı beş mesneviye "hamsin" denir. Bu terim, beş mesnevinin bir araya gelmesiyle oluşan bir topluluk anlamını taşır.
Aşağıda verilenlerden hangisi mesnevi yazarı değildir?
A) Yunus Emre B) Mevlana C) Fuzuli
D) Aşık Seyfi E) Şeyh Galip
Mesneviler genellikle dini veya ahlaki temaları işleyen uzun nazım türleridir. Yunus Emre, Mevlana ve Fuzuli gibi isimler mesnevi yazmış önemli şairler arasında yer alırken, Aşık Seyfi ise daha çok gazel ve kasideleriyle tanınmış bir halk şairidir.
Mesnevi ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi veya hangileri doğru değildir?
A) Aynı vezinde devam eder.
B) Her beyti diğerinden bağımsızdır.
C) Beyitler kendi aralarında kafiyeli bir nazıma sahiptir.
D) Kelime manası ikilemedir.
E) Oldukça kısa tutulmuştur.
Mesnevi, genellikle uzun ve hikayeleri anlatan bir nazım biçimidir. Beyitler arasında kafiyeli bir nazım düzeni bulunur ve beyitler birbirine bağlı bir şekilde ilerler. Ayrıca, her beyit diğerinden bağımsız değil, genellikle birbirine bağlı hikayeleri anlatmak için kullanılır. Ancak, Mesnevi türünün en belirgin özelliği olan uzunluk, E şıkkında belirtilen "oldukça kısa tutulmuştur" ifadesine uymaz.
Tekke edebiyatı ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğru değildir?
A) 12. yüzyıldan sonra başlamıştır.
B) Ahmet Yesevi ile ortaya çıkmıştır.
C) Anadolu'nun Türkleşmesinde ve İslamlaşmasında önemli rol oynamıştır.
D) Mevlevilik ve Bektaşilik tarikat çevreleri olmuştur.
E) Bektaşiliğin daha çok aydın kesime hitap ettiği gözlemlenmiştir.
Tekke edebiyatı, Türk-İslam kültüründe önemli bir yere sahip olan bir edebiyat türüdür. Ahmet Yesevi'nin de etkisiyle 12. yüzyıldan sonra ortaya çıkmıştır. Anadolu'nun Türkleşmesinde ve İslamlaşmasında önemli bir rol oynamış, Mevlevilik ve Bektaşilik tarikat çevrelerinde de etkili olmuştur. Ancak Bektaşilik daha çok halk kesimine hitap etmiştir, aydın kesimine değil.
Aşık edebiyatı nazımlarından olan koşma ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?
A) Halk edebiyatının en yaygın türüdür.
B) Yakıştımak, isnat etmek anlamındadır.
C) Genellikle 11'li hece ölçüsü ile yazılır.
D) Kahramanlık, yiğitlik, mertlik konularını işler.
E) Kafiye düzeni (xaxa, bbba,ccca...) ya da (abab,cccb,dddb...)
Koşmalar genellikle kahramanlık, yiğitlik, mertlik gibi konuları işlemez, daha çok aşk, güzellik gibi temaları ele alır. Diğer seçeneklerde verilen açıklamalar koşmanın özelliklerine uygundur.
İslamiyet'ten önce Türk toplumlarında ozan, baksı, kam ve şaman ismi ile anılan halk şairlerine İslamiyet'ten sonra hangi isim verilmiştir?
A) Yazar B) Şair C) Aşık
D) Semai E) Koşuk
İslamiyet öncesi Türk toplumlarında ozan, baksı, kam ve şaman gibi isimlerle anılan halk şairleri, İslamiyet'in kabulünden sonra "aşık" ismiyle anılmaya başlanmıştır. Bu terim daha sonra İslam kültürü ve edebiyatıyla da bütünleşerek kullanılmıştır.
Türk halk şiiri ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi doğru değildir?
A) Tarih boyunca farklı kültürlerle ilişkiler kurmuştur.
B) Tarih boyunca şiir biçim özgünlüğünü korumuştur.
C) Ölçü, kafiye ve nazım birimleri yıllara göre farklılık göstermiştir.
D) Kam ve baksıların müzik eşliğinde okudukları şiirler Türk halk şiirinin ilk örnekleri olarak kabul edilir.
E) Başlıca tema aşktır.
Türk halk şiiri, tarih boyunca farklı dönemlerde farklı ölçüler, kafiyeler ve nazım birimleri kullanmıştır. Bu çeşitlilik zamanla değişmiş ve gelişmiştir. Diğer verilen ifadeler ise Türk halk şiirinin genel özelliklerini yansıtmaktadır.
Divanu Lügati't Türk eseriyle ilgili aşağıda verilenlerden hangisi doğru değildir?
A) Türkçenin ilk sözlüğü ve dil bilgisi kitabıdır.
B) Araplara Türkçe öğretmek ve Türk dilinin zenginliğini ortaya koymak amacıyla yazmıştır.
C) İlk Türk dünya ansiklopedisi olarak kabul edilir.
D) Hakaniye Türkçesi ile yazılmıştır.
E) İslam öncesi edebi ürünlerin günümüze ulaşmasında oldukça yarar sağlamıştır.
Cevap olarak verilen ifade doğrudur. "D) Hakaniye Türkçesi ile yazılmıştır." ifadesi doğru değildir. Çünkü Divanu Lügati't-Türk, Gazneli Mahmud tarafından farklı Türk lehçelerini incelemek amacıyla yazılmıştır. Hakaniye Türkçesi, Gazneli Mahmud'un hükümdarlığı dönemine ait değildir.
Alplar birle uruşma, begler birle turuşma. (Yiğitlerle vuruşma, beylere karşı gelme.)
Yukarıdaki eski Türk toplumuna ait olan söz hangi şiir kapsamındadır?
A) Destan B) Sav C) Sagu
D) Koşuk E) Yuğ
Verilen söz "Alplar birle uruşma, begler birle turuşma." ifadesi "Sav" türü bir eski Türk şiirine aittir. "Sav" türü eski Türk şiirlerinde yiğitlik, kahramanlık ve savaş teması ön plandadır.
Eski Türk şiirlerinden olan savlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?
A) Uzun ve özlü sözlerdir.
B) Türklerin dünyaya bakışını ve geleneklerini ortaya koymaktadır.
C) Savların çoğu manzum özelliğindedir.
D) Uyak, redif gibi özellikleri bulunur.
E) Bugünkü atasözlerinin karşılığıdır.
Savlar, eski Türk şiirlerinin bir türüdür ve uzun özlü sözler olarak nitelendirilirler. Savlar genellikle savaş, yiğitlik, kahramanlık gibi konularda yazılan manzum metinlerdir. Bu nedenle "Uzun ve özlü sözlerdir" ifadesi doğru değildir. Savlar uzun metinlerdir ve atasözleriyle karşılaştırılamazlar.
Eski Türk şiirleri ile ilgili aşağıda verilen ifadelerden hangisi doğru değildir?
A) Hece ölçüsü ile yazılmıştır.
B) Bazı durumlarda dize başında kafiye yapılmıştır.
C) Genellikle yedili, sekizli ve on birli geçe ölçüsü kullanılmıştır.
D) Nazım birimi ikidir.
E) Doğa, aşk, kahramanlık gibi konular işlemiştir.
Eski Türk şiirlerinde nazım birimi "dörtlük"tür, yani dört mısradan oluşur. Bu nedenle "D) Nazım birimi ikidir" ifadesi doğru değildir. Eski Türk şiirlerindeki nazım birimi "dörtlük" olarak bilinir ve dört mısradan oluşur. Şiirler genellikle hece ölçüsüyle yazılmış, dize başında kafiye yapılabildiği gibi, genellikle orta kısımda kafiye kullanılmıştır. Ölçüler ise yedili, sekizli ve on birli geçe ölçüsü gibi farklı ölçülerden oluşmuştur. Doğa, aşk, kahramanlık gibi çeşitli konular işlenmiştir.
Kutadgu Bilig'in yazılış dili ve özellikleri hakkında bilgi sahibi olmak.
Kutadgu Bilig'in içeriği ve eserde kullanılan ifadeler hakkında bilgi sahibi olmak.
Geçiş dönemi eserlerinden "Servet-i Fünun"un olmadığı, diğer eserlerin geçiş dönemi örnekleri olduğu anlatılır.
İslamiyet öncesi Türk edebiyatında genellikle tam uyak kullanılmadığı, bunun yerine zengin ses uyaklarının tercih edildiği anlatılır.
İslamiyet öncesi Türk toplumlarının kültürel öğeleri olan "sav"ları ve bu terimin atasözlerini ifade ettiğini bilmek.
Orhun Abideleri'nin içeriği, Bilge Kağan ve Kül Tigin'in kahramanlıkları ve Türk devlet anlayışı hakkında bilgi sahibi olmak.
Açıklamada anlatılan olayların "Göktürk Destanı"nda geçtiği belirtilir.
Verilen açıklamalara göre bahsedilen destanın "Yaratılış Destanı" olduğu ifade edilir.
"Anonimdir" özelliği, her iki tür destan için de ortak bir özellik olarak ifade edilir.
Edebiyat eserlerinin dönemsel ve konusal özellikleri hakkında bilgi sahibi olmak.
Edebiyat türleri ve alt türleri hakkında bilgi sahibi olmak.
Bahsedilen duygusal ve lirik konuları işleyen edebi yazıt türünün "Gazel" olduğu ifade edilir.
Din veya devlet büyüklerini övmek amacıyla yazılan edebi yazıtın "Kaside" olduğu belirtilir.
Türk edebiyatının önemli şairlerinden biri olan Nedim'in hayatı, eserleri ve edebi kişiliği hakkında bilgi sahibi olmak.
Türk edebiyatının nazım biçimleri arasında yer alan koşma türünün özelliklerini ve tanımını bilmek.
Mesnevi'nin Divan edebiyatına ait olduğu, Fars edebiyatından Türk edebiyatına geçtiği, ve her beytin kendi arasında kafiyeli olduğu ifade edilir.
Fuzuli'nin Divan edebiyatındaki yeri, etkileri ve lirik şair olarak önemi hakkında bilgi sahibi olmak.
Edebiyat metinlerinde kullanılan iç konuşma tekniğini tanımak ve bu tür teknikleri anlayabilmek.
Milli edebiyat dönemi hikayelerinin genellikle toplumsal temaları işlediği ifade edilir.
Edebiyat terimlerini ve türleri tanımak, mesnevilerin ve bu türün özelliklerini anlamak.
Farklı dönemlerdeki mesnevi yazarları ve Aşık Seyfi'nin farklı nazım türlerinde eserler verdiği ifade edilir.
Edebiyat terimlerini ve türleri anlamak, Mesnevi türünün özelliklerini kavramak.
Tekke edebiyatının özellikleri ve etkilediği kesimler açıklanırken, Bektaşiliğin halk kesimine daha çok hitap ettiği ifade edilir.
Edebiyat türlerini ve özelliklerini anlamak, koşma türünün temalarını bilmek.
İslamiyet öncesi ve sonrası dönemlerde halk şairlerinin isimlendirmeleri ve İslamiyet'in etkisi üzerine açıklama yapılırken, "aşık" teriminin ne zaman ve neden kullanıldığı ifade edilir.
Türk halk şiirinin dönemsel özelliklerini ve değişimini anlamak, halk kültürü ve edebiyatının gelişimini incelemek.
Eski Türk edebiyatının farklı türlerini tanımak, bu türlerin özelliklerini ve kullanım amaçlarını anlamak.
Eski Türk edebiyatının türlerini ve özelliklerini anlamak, savlar hakkında bilgi sahibi olmak.
etiketlerini kapsamaktadır.Değerli öğretmenlerimiz, isterseniz sistemimizde kayıtlı binlerce sorudan 10.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı dersi için sınav-yazılı hazırlama robotu ile ücretsiz olarak beş dakika içerisinde istediğiniz soru sayısında, soru tipinde ve zorluk derecesinde sınav oluşturabilirsiniz. Yazılı robotu için Sınav Robotu tıklayın.