Sosyal Bilgiler 6.Sınıf 1.Dönem 1.Yazılı Yeni Müfredata Uygun

Verilen ifadelerin tamamı Türk Dil Kurumu (TDK) için doğrudur. TDK, Türk dilinin zenginliğini korumayı amaçlayan bir kurumdur (I), Atatürk tarafından kurulmuştur (II) ve Türkçenin yozlaşmasını engellemek, dilin doğru ve etkili kullanımını teşvik etmek gibi amaçları vardır (III).

Atatürk'ün Türk Tarih kurumunu açması ve arkeolojik kazılar başlatması, tarihi ve arkeolojik çalışmaları geliştirmeye yönelik adımlardır ve sosyal bilimleri desteklemektedir. Bu uygulamalar sayesinde Türk tarihini ve arkeolojisini daha iyi anlamak ve değerlendirmek mümkün olmuştur.

Bu soruda verilen bilgilerden yanlış olanı seçmek istenmektedir. Verilen bilgileri değerlendirdiğimizde, D seçeneğinde yer alan "Paralellerin boyları eşittir." ifadesi yanlıştır. Paraleller, ekvatora göre kutuplara doğru gidildikçe birbirine yaklaşır ve boyları eşit değildir. Dolayısıyla doğru cevap D seçeneğidir.

Verilen ifadeler arasında "elde edilen verilerin rapor haline getirilip, kaynakça ve dipnotların yazıldığı bölüm"ü açıklayan seçenek "D) Sonuç"tur. Araştırmanın tamamlanmasının ardından elde edilen bulguların ve sonuçların sunulduğu bölüm "Sonuç" bölümüdür.

Bu soruda, olgu kavramıyla ilgili bir ifade seçmek istenmektedir. Olgu, deney ve araştırmalarla kanıtlanabilen gerçek ve doğrulanmış bilgilerdir. Seçenekleri incelediğimizde, B seçeneğinde yer alan "Türkler çalışkan insanlardır." ifadesi bir olgu değildir, çünkü bu ifade doğrulanabilir bir bilgi değildir ve genelleme yapmaktadır. Diğer seçenekler, deney ve araştırmalarla kanıtlanabilir gerçekleri ifade etmektedir. Dolayısıyla doğru cevap B seçeneğidir.

Bu soruda, derslerin topluma faydalı, iyi, sorumlu ve etkin bir vatandaş olarak yetişmeyi hedeflediği ifade edilmektedir. Bu bağlamda, sosyal bilgiler dersi bu amaca en çok hizmet eder. Sosyal bilgiler dersi, öğrencilere toplumun işleyişini, tarihini, kültürünü, ekonomisini ve sosyal yapıyı anlama ve değerlendirme becerisi kazandırarak topluma faydalı, sorumlu ve bilinçli bireyler olarak yetişmelerini destekler.

Verilen bilgilere dayanarak hava kirliliğinin her zaman kötü sonuçlara neden olacağına ulaşılamaz. Bilgilerde hava kirliliğinin insanların ve diğer canlıların sağlığını tehdit ettiği ve mekânların dış görünüşünün çirkinleşmesine neden olduğu belirtilmiştir, ancak bu durumun her zaman kötü sonuçlar doğurduğu anlamına gelmez. Bu nedenle, doğru cevap A şıkkıdır.

Oğuz bey, bozuk çıkan buzdolabını iade etmek istedi ancak mağaza görevlileri isteğini reddetti. Tüketici olarak Oğuz beyin hakkı, tüketici haklarını korumak ve hakkını aramak için gereken adımları atmaktır. Bu durumda, Tüketici Hakları Derneği'ne başvurarak (I) ve Tüketici Hakları Mahkemesine dilekçe vererek (III) hakkını arama yolunu kullanabilir. Mağaza görevlilerini uyarma seçeneği (II) ise hatalı davranışlarını belirtmek için kullanılabilecek bir yol olabilir, ancak doğrudan hakkını arama yöntemi değildir.

Bilimsel bir araştırma yapmak isteyen bir kişi, belirli aşamaları takip eder. Bu aşamalar arasında araştırılacak konunun belirlenmesi (A), belgelerden oluşan verilerin toplanması (B) ve rapor yazılması (C) yer alır. Ancak yapılan araştırmanın reklamının yapılması (D) bilimsel bir araştırmanın aşamalarından biri değildir. Reklam, araştırma sonuçlarının paylaşılması veya duyurulması amacıyla yapılabilir, ancak araştırma sürecinin bir parçası değildir.

Bu soruda Atatürk'ün ülkemizde sosyal bilimlerin gelişmesi için yaptığı çalışmalardan biri olmayan seçeneği bulmamız isteniyor. Seçenekleri incelediğimizde, Türk Dil Kurumu, Ankara Hukuk Fakültesi ve Türk Tarih Kurumu gibi kuruluşların Atatürk tarafından ülkemizde sosyal bilimlerin gelişmesi için kurulmuş önemli kurumlar olduğunu biliyoruz. Ancak M. Kemal Üniversitesi, böyle bir kuruluş olarak bilinmemektedir. Dolayısıyla doğru cevap D şıkkıdır.

Cevap anahtarı: A) 555. Dünya üzerindeki enlemler arasındaki uzaklık, yüzeyin bir eğri olması nedeniyle düz bir çizgi üzerinden değil, yeryüzünün yuvarlaklığına göre hesaplanır. Bu nedenle uzaklığı hesaplamak için büyük daire yayını kullanmalıyız. İki enlem arası uzaklığı hesaplamak için aşağıdaki formülü kullanabiliriz: Uzaklık (km) = Yarıçap x Meridyen Uzunluğu x Büyük Daire Yayı / 360 Dünya yarıçapı yaklaşık olarak 6371 km olarak kabul edilir. 15° kuzey paraleli ile 23° kuzey paraleli arasındaki meridyen uzunluğu (doğu-batı uzaklığı) 360° x cos(ortalama enlem) formülü ile hesaplanır. Ortalama enlem ise (15° + 23°) / 2 = 19° olur. Büyük daire yayı ise aradaki açı farkıdır, yani 23° - 15° = 8°. Uzaklık (km) = 6371 km x (360° x cos(19°)) x (8°) / 360 ≈ 555 km

Atatürk'ün, Türk çocuğunun atalarını tanıyarak daha büyük işler yapması için kuvvet bulacağı düşüncesine uygun olarak Türk Tarih Kurumu'nu kurduğunu biliyoruz. Türk Tarih Kurumu, Türk milletinin tarihini araştırmak, incelemek, belgelemek ve tanıtmak amacıyla kurulmuş önemli bir kurumdur. Bu kurum, Türk çocuklarının tarihlerini tanımalarını ve geçmişlerinden güç alarak daha büyük başarılara ulaşmalarını sağlamak amacıyla oluşturulmuştur.

Atatürk'ün bu sözü, Türk Dil Kurumu'nun kurulmasına yönelik bir çağrıdır. Atatürk, Türk milletinin yüksek bağımsızlığını korumasının yanı sıra dilini de yabancı dillerin etkisinden kurtarması gerektiğini vurgulamıştır. Bu amaçla Türk Dil Kurumu kurulmuş ve Türkçenin geliştirilmesi, doğru kullanılması ve zenginleştirilmesi için çalışmalar yapılmıştır.

Yukarıdaki paragrafta boş bırakılan yerlere sırasıyla "İçindekiler - Kaynakça" kelime çifti getirilirse bilgi doğru olur. Bilimsel araştırmalarda "İçindekiler" bölümünde konu içindeki kavramların listesi yer alırken, "Kaynakça" bölümünde ise kullanılan kaynaklar yazılır. İçindekiler bölümü, çalışmada yer alan başlıkların ve sayfa numaralarının listesi olarak bilimsel raporun veya makalenin başında yer alırken, kaynakça bölümü ise çalışmada referans gösterilen kaynakların detaylı bilgilerinin verildiği bir liste olarak son sayfalarda yer alır.

Boşluğa getirilen ifade, "……………………..İstanbul’dur." cümlesini tamamlayarak bir görüş belirtmektedir. Bu görüş, kişisel bir yorum veya duygu ifadesi olan "Bence umutların diyarı" ifadesiyle ifade edilmektedir.

Aşağıdakilerden "Kanunlara uymak" hem hakkımız hem de görevimizdir. Kanunlar, toplumun düzenini sağlamak, insanların haklarını korumak ve toplumda adil bir yaşamı temin etmek amacıyla oluşturulmuş kurallardır. Her bireyin hem kendi haklarını korumak için kanunlara uyma hakkı vardır hem de diğer bireylerin haklarını korumak için kanunlara uyma görevi bulunmaktadır. Kanunlara uyarak toplumsal düzeni koruma ve adil bir yaşamı sürdürme sorumluluğu hepimizin ortak görevidir.

Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti'nin günümüzdeki adı "Türk Tarih Kurumu" dur. Bu kurum, Türk tarihini araştırmak, incelemek, belgelemek ve yaymak amacıyla 1931 yılında kurulmuştur. Türk Tarih Kurumu, Türk tarihine ve kültürüne dair önemli çalışmalar yapmakta ve bu alanda bilimsel araştırmalara katkı sağlamaktadır.

Başlangıç meridyeni, sıfır meridyeni veya başlangıç çizgisi olarak da bilinir ve Dünya'nın sıfır derece boylamının geçtiği çizgidir. Başlangıç meridyeni Greenwich, İngiltere'de bulunmaktadır ve dünya saatine referans alınır. Bu nedenle, başlangıç meridyeni ekvator değil, Greenwich meridyeni olarak adlandırılır. Dolayısıyla, C seçeneği yanlıştır. Diğer seçenekler doğrudur.

Vatandaşlık ödevleri, bir bireyin devlete ve topluma karşı sorumluluklarını ifade eder. Bu ödevler arasında yer alan "Derslerde başarılı olmak," vatandaşlık ödevleriyle doğrudan ilişkili değildir. Vatandaşlık ödevleri daha çok toplum düzenini ve devletin işleyişini etkileyen konulardır. Örneğin, askerlik yapmak ülkenin savunmasına katkı sağlamak, vergi vermek kamu hizmetlerinin finansmanına katkıda bulunmak, kanunlara uymak ise toplum düzeni ve güvenliği açısından önemlidir.

Meridyenler, yeryüzünden geçen hayali dikey çizgilerdir ve Dünya'nın dönme eksenine paralel olarak uzanırlar. Meridyenler, doğu ve batı yönlerini belirtirken kullanılır ve boylam olarak da adlandırılırlar. Ancak D seçeneğinde belirtildiği gibi, 90 derece kuzeyde ve 90 derece güneyde olmak üzere toplam 180 meridyen vardır şeklinde bir ifade yanlıştır. Gerçekte Dünya üzerinde 360 tane meridyen bulunur; 180 derece doğu ve 180 derece batı yönünde olmak üzere toplam 360 meridyen vardır. Diğer seçenekler doğrudur ve meridyenlerin özelliklerini ifade eder.

Olgular, gerçeklikleri ve somut verileri ifade eden ifadelerdir. Diğer seçeneklerde subjektif düşünceler veya görüşler bulunmaktadır. A seçeneğindeki "En güzel renk kırmızıdır" ve B seçeneğindeki "Bence futbol basketbola göre daha eğlencelidir" ifadeleri kişisel görüşleri yansıtırken, D seçeneğindeki "Bana göre Ankara ili en güzel ildir" ifadesi de kişisel bir görüşü ifade eder. C seçeneği ise doğru ve somut bir olguyu ifade etmektedir; Türkiye'nin başkenti Ankara'dır.

Verilen ifadelerden "İstanbul Türkiye’nin en kalabalık şehridir." ve "Soma Ege Bölgesi’nde yer alır." olgu ifadeleridir. Diğer ifadeler ise görüş ifadeleridir çünkü değerlendirmeler ve kişisel düşünceleri ifade ediyorlar. Bu nedenle toplamda 2 olgu ve 3 görüş cümlesi bulunmaktadır.

Verilen kavramlar arasında "İgloo" (kar evi), "Balıkçılık" (buzulların üzerinde avcılık), "Buzullar" ve "Eskimo" (Kutup halklarının adı) kavramları, Kutup İklimi'ne aittir. Kutup İklimi, soğuk ve buzlu bölgeleri ifade eder. Diğer iklim tipleri bu kavramlara uymamaktadır.

Sorun çıkaranlara kızmak, duygusal bir tepki olabilir ancak haksızlığa uğradığınızda etkili bir çözüm yöntemi değildir. Duygusal tepkiler yerine hukuki yolları kullanmak ve sorunu yasalara uygun bir şekilde çözmeye çalışmak daha etkili ve uygun bir yaklaşımdır. Diğer seçenekler (B, C, D) ise tüketici haklarını kullanarak sorunun çözümüne yönelik doğru adımları temsil etmektedir.

Haritaların özellikleri arasında yer alan ölçek, haritalarda bulunur ve gerçek uzaklıkları orantılı olarak göstermek için kullanılır. Bu sayede harita üzerindeki mesafelerin gerçek dünyadaki mesafelerle uyumlu olması sağlanır. Diğer seçenekler doğru ifadelerdir. Haritalar, yeryüzündeki yerleri göstermek için kullanılır, kuşbakışı çizim esas alınır ve haritaların toplandığı kitaplara atlas adı verilir.

Ölçek, harita üzerindeki bir birimin gerçek dünyadaki karşılığını gösteren orandır. Verilen haritada ölçek 1/200.000 olarak belirtilmiştir. Bu durumda, 1 cm'lik mesafe gerçek dünyada kaç kilometreye denk gelir? Ölçek formülü: Gerçek Mesafe = Ölçek x Harita Üzerindeki Mesafe Ölçek 1/200.000 olduğuna göre: Gerçek Mesafe = 1 cm x 200.000 = 200.000 cm Sonuç olarak, 1 cm'lik mesafe gerçek dünyada 200.000 cm'ye denk gelir. Ancak, kilometre cinsinden ifade etmek istiyoruz. 1 kilometre 100.000 cm olduğundan: Gerçek Mesafe = 200.000 cm ÷ 100.000 = 2 kilometre Bu nedenle, 1 cm gerçekte 2 kilometreyi gösterir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Ölçek, harita üzerindeki bir birimin gerçek dünyadaki karşılığını gösteren orandır. Soruda istenen, küçük ölçekli bir haritanın belirlenmesidir. Küçük ölçekli haritalar, ölçekleri 1/500.000'den daha küçük olan haritalardır. Verilen ölçekler arasından en küçük olanı seçmek gerekmektedir: A) 1/400.000 B) 1/2.000.000 C) 1/50.000 D) 1/250.000 En küçük ölçek olan 1/2.000.000, diğer seçeneklerden daha küçük olduğu için B seçeneği, küçük ölçekli bir haritadır.

Cevap Anahtarı: C) 26-42 Türkiye, coğrafi meridyenler aracılığıyla belirli bir boylam aralığında yer alır. Verilen seçenekler arasından doğru olanı belirlemek için Türkiye'nin boylam aralığına bakmalıyız. A) 36-42 B) 26-45 C) 26-42 D) 25-36 Türkiye'nin doğusundaki en doğru meridyen 26, batısındaki ise 42'dir. Bu nedenle, Türkiye 26-42 meridyenleri arasında yer alır.