Sosyal Bilgiler 1.Dönem Sonu Yazılı (5.Sınıflar)

Bu sorunun cevap anahtarı "A) erozyon" olmalıdır. Soruda, su ve rüzgarın etkisiyle toprağın aşınıp taşınmasının ne olduğu soruluyor. Bu sürece "erozyon" denir. Erozyon, doğal güçlerin etkisiyle toprak tabakalarının aşındırılması ve taşınmasıdır. Su ve rüzgar gibi etmenler, toprağın üst tabakasını aşındırarak erozyona neden olurlar.

Bu sorunun cevap anahtarı "B) Heyelan en çok Akdeniz Bölgesi’nde görülür" şeklindedir. Verilen seçenekler arasında doğru olmayan ifadeyi belirlememiz isteniyor. A seçeneği doğrudur, çünkü yağışın fazla olduğu yerlerde heyelanlar daha sık görülür. B seçeneği yanlıştır, çünkü heyelanlar sadece Akdeniz Bölgesi'nde değil, dünyanın birçok farklı bölgesinde görülebilir. Akdeniz Bölgesi sadece heyelan riskinin yüksek olduğu bir bölgedir. C seçeneği doğrudur, çünkü destek duvarlarının yapılarak heyelan etkisi azaltılabilir. D seçeneği doğrudur, çünkü heyelan riski olan yerlerin yerleşim alanı olarak seçilmemesi önemlidir.

Bu sorunun cevap anahtarı "C) plato" olmalıdır. Soruda, çevresine göre yüksekte kalmış ve derin akarsu vadileri ile yarılmış düzlüklere ne denildiği soruluyor. Bu tanım plato coğrafi şekillerini ifade etmektedir. Plato, yüksek kesimlerde bulunan ve etrafındaki alanlardan yüksekçe bir şekilde yükselen düzlüklerdir. Genellikle akarsu vadileri tarafından yarılmışlardır ve derin vadiler oluştururlar.

Doğru cevap "A) I ve II" olmalıdır. İlk ifade doğrudur çünkü çevresine göre alçakta kalmış ve vadilerle derin yarılmamış düzlüklere "ova" denir. İkinci ifade ise doğrudur çünkü ülkemizde çoğunlukla kıyı ovaları bulunur. Üçüncü ifade ise yanlıştır çünkü İç ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde çok sayıda ova bulunmasına rağmen, bu ifadeye açık bir şekilde atıfta bulunulmamıştır.

Bu sorunun cevap anahtarı D) I, II ve III'dir. İlk ifadeye göre (I), ülkemizin dağlık bir yapıya sahip olduğu doğrudur. İkinci ifadeye göre (II), Doğu Anadolu'da sönmüş volkanik dağlar olduğu doğrudur. Üçüncü ifadeye göre (III), ülkemizde yükseklik batıdan doğuya doğru artmaktadır. Dolayısıyla, tüm ifadeler doğrudur ve cevap anahtarı I, II ve III'dir.

Bu sorunun cevap anahtarı D) Sel'dir. Yukarıdaki anlatımlarda insanların ve evlerin zarar gördüğü, yer altı şebekelerinin çöktüğü, tarlaların ve bahçelerin sular altında kaldığı ve bu durumun ani eriyen kar suları ve şiddetli yağan yağmur sularıyla oluştuğu belirtilmektedir.

Cevap Anahtarı: D) Rize ve çevresi. Çay üretimi özellikle Rize ve çevresinde yapılmaktadır. Rize, Türkiye'nin Karadeniz bölgesinde yer almaktadır ve iklimi çay üretimi için uygundur. Bölgedeki dağlık ve yağışlı iklim, çay bitkisinin yetişmesi için ideal koşullar sağlar. Rize'nin çevresi de çay üretimi için önemli bölgeler arasında yer alır. Diğer seçenekler olan Çukurova, İzmir ve Marmara Bölgesi ise çay üretimi için uygun olmayan bölgelerdir.

Bu sorunun cevap anahtarı D) En geniş ve verimli ovalarımız Karadeniz Bölgesi’ndedir. ifadesidir. Çünkü yurdumuzun yeryüzü şekilleri ile ilgili verilen diğer ifadeler doğrudur. Kuzey ve güneyde dağların kıyıya paralel uzandığı, en dağlık bölgenin Doğu Anadolu Bölgesi olduğu ve Ege kıyılarında girinti ve çıkıntıların fazla olduğu bilinmektedir.

Cevap Anahtarı: A) Üretim-dağıtım-tüketim. Ekonomik faaliyetler genellikle üretim, dağıtım ve tüketim aşamalarından oluşur. Üretim aşaması, mal ve hizmetlerin üretilmesini içerir. Dağıtım aşaması, üretilen mal ve hizmetlerin tüketicilere ulaştırılmasını ve pazarlanmasını kapsar. Tüketim aşaması ise tüketicilerin mal ve hizmetleri satın alarak kullanmalarını ifade eder. Bu nedenle, doğru sıralama A seçeneğindeki gibi "Üretim-dağıtım-tüketim" olarak verilmiştir.

Cevap Anahtarı: A) Ağaçlandırma çalışmaları. Yaşadıkları bölgede erozyon sorunu yaşayan köylerin karşılaştığı sorunlar arasında çayır ve meraların azalması, tarım topraklarının küçülmesi ve gelirlerin düşmesi yer almaktadır. Bu sorunların çözümü için en etkili yöntemlerden biri ağaçlandırma çalışmalarıdır. Ağaçlandırma, toprak erozyonunu önlemeye yardımcı olur, su kaynaklarını korur, toprak verimliliğini artırır ve ekosistemleri destekler. Bu şekilde, çayır ve meraların artması, tarım topraklarının korunması ve gelirlerin artması sağlanabilir.

Cevap Anahtarı: C) Binalarda dayanıklı malzeme kullanmak. Depremin etkilerini azaltmak için yapılan uygulamalardan biri binalarda dayanıklı malzeme kullanmaktır. Dayanıklı malzemeler, deprem sırasında binaların hasar görmesini ve çökmesini engeller. Bu malzemeler, deprem kuvvetlerine karşı dirençli olup binanın sağlamlığını artırır. Örneğin, deprem dayanıklı çelik yapılar veya güçlendirilmiş beton kullanımı, binaların deprem sırasında daha güvenli olmasını sağlar.

Bu sorunun cevap anahtarı B) Çığ olarak belirlenmiştir. Çünkü cılız bitki örtüsüne sahip olan, eğimi fazla olan yamaçlarda aşırı kar yağışı biriken karların kayarak aşağı doğru hareket etmesine ve çığ oluşumuna neden olur. Çığlar, kar ve buzun hızla hareket ettiği ve aşağıya doğru yuvarlandığı tehlikeli doğal afetlerdir.

Cevap Anahtarı: A) Ankara. Atatürk'ün naaşının bulunduğu Anıtkabir, bugün Ankara şehrinde yer almaktadır. Anıtkabir, Türkiye'nin başkenti olan Ankara'da inşa edilmiştir ve Atatürk'ün anısına yapılan önemli bir anıt mezar kompleksidir. Burası, Atatürk'ün vefat ettiği tarihten sonra naaşının defnedildiği yer olmuştur.

Cevap Anahtarı: C) Soyadı Kanunu’nun çıkarılması. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin "Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir." ilkesini benimsemesi, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş döneminde gerçekleştirilen inkılaplara ilham kaynağı olmuştur. Bu ilke doğrultusunda yapılan inkılaplardan biri de Soyadı Kanunu'nun çıkarılmasıdır. 21 Haziran 1934 tarihinde kabul edilen Soyadı Kanunu, Türk vatandaşlarına soyadı alma zorunluluğunu getirmiş ve her bireyin eşitliğini ve bağımsızlığını vurgulamıştır. Bu kanun, kişilerin aile bağından bağımsız olarak kendi kimliklerini oluşturmalarına ve egemenliğin millete ait olduğunu vurgulayan ilkeye uygun bir adım olmuştur.

Bu sorunun cevap anahtarı A) Saltanatın kaldırılması olarak belirlenmiştir. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açıldığı tarih olan 23 Nisan 1920'de benimsenen "Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir." ilkesi, halkın egemenliğini vurgulamaktadır. Bu ilke doğrultusunda gerçekleştirilen inkılaplardan biri, Osmanlı İmparatorluğu'nda var olan saltanatın kaldırılmasıdır. Saltanatın kaldırılması, halkın egemenliğini ve meclis sistemini güçlendirmeyi amaçlamaktadır.

Cevap Anahtarı: B) Deniz, göl ve akarsuları. Fiziki haritalarda kullanılan mavi renk ve tonları, genellikle su kaynaklarını temsil etmek için kullanılır. Bu renkler denizler, göller, akarsular ve diğer su kütlelerini göstermek amacıyla kullanılır. Mavi renk, suyun doğal rengini yansıttığı için su kaynaklarının belirgin bir şekilde gösterilmesine yardımcı olur. Bu sayede haritada su kaynaklarının yayılımı, göllerin ve akarsuların konumları daha net bir şekilde görülebilir.

Cevap Anahtarı: D) Futbol oynamak Sosyal bilgilerin gelişmesi genellikle kültürel, bilimsel ve eğitimsel faktörlere dayanır. Dil, tarih, coğrafya gibi alanlara yönelik çalışmalar, TDK (Türk Dil Kurumu) ve TTK (Türk Tarih Kurumu) gibi kurumların faaliyetleri ve Dil, Tarih-Coğrafya fakültelerinin açılması gibi önemli adımlar sosyal bilgilerin gelişmesine katkı sağlar. Futbol oynamak ise sporla ilgili bir etkinlik olup, sosyal bilgilerin gelişimine doğrudan katkı sağlamaz.

D İnsan birden çok rol üstlenebilir.

D Barınma, beslenme ve giyinme zorunlu ihtiyaçlarımızdandır.

Y Düğünler insanların bir araya gelmesini engelleyen kültürel öğelerdendir.

D Adıyaman ilimizde kilim dokumacılığı yaygındır.

D Bayramlarda küskünler barışır, büyükler ziyaret edilir.

D Atatürk inkılapları, Türk halkını çağdaş bir yaşama kavuşturmuştur.

1. Orman - erozyon 2. Kahverengi 3. Fay hattı 4. Muz 5. Orman 6. Doğal afet

1. Ormanlar, erozyon olayını engelleyerek verimli toprakların yok olmasını önler. 2. Türkiye fiziki haritasında en yüksek yerler kahverengi renkle gösterilir. 3. Yer kabuğundaki derin çatlaklara fay hattı denir ve depremlere neden olabilir. 4. Muz, ülkemizde Akdeniz ikliminin görüldüğü yerlerde yetiştirilir. 5. Ormanlar, Karadeniz ikliminin doğal bitki örtüsüdür. 6. Doğada meydana gelen yıkıcı değişikliklere doğal afet denir.

D Güneydoğu Anadolu bölgesinde en çok fıstık, karpuz ve kırmızı mercimek yetişir.

Y Van gölü ülkemizin en küçük gölüdür.

D Fiziki haritalarda karalarda yükselti arttıkça haritalarda kullanılan renkler koyulaşır.

D Çığ doğal bir afettir. Y Karadeniz iklimi sıcak ve kuraktır.

D Atatürk ilkeleri Türkiye Cumhuriyeti’nin temelini oluşturur.

D Zarara ve can kaybına neden olan büyük ateşlere yangın denir.

D İlimizde görülen iklim tipi Karadeniz iklimidir.

D Konya Ovası İç Anadolu Bölgesinde yer alır.

D Kayısı en çok Malatya ilimizde yetişir.

1) Sığır 2) Koyun 3) Keçi 4) Tavuk 5) Balık

1) Hayvancılık türlerinden biri sığırlardır, sığır yetiştiriciliği et ve süt üretimi için yapılır. 2) Koyunlar da hayvancılıkta önemli bir yer tutar ve et ile yün üretimi için yetiştirilir. 3) Keçiler, süt ve et üretimi için yetiştirilen bir başka hayvandır. 4) Tavuklar, yumurta ve et üretimi için yaygın olarak yetiştirilen kümes hayvanlarıdır. 5) Hayvancılık türlerinden bir diğeri de balıklardır, özellikle su ürünleri yetiştiriciliği yapılarak balık tüketimi sağlanır.