Lise Felsefe 2.Dönem 2.Yazılı - 12.Sınıflar

Siyaset felsefesinin ana sorusu, siyasal düzenin temel ilkelerini araştırarak, siyasi otoritenin kaynağı, gücün sınırlandırılması, adillik, haklar ve özgürlükler gibi konuları ele alır. Siyaset felsefesi, toplumun düzenlenmesindeki sorunları ele alarak, bu sorunlara yönelik etik, felsefi ve teorik çözümler sunmaya çalışır. Bu disiplin, farklı siyasal düzenlerin karşılaştırılması ve eleştirisi yaparak, toplumsal düzenin geliştirilmesine katkı sağlar.

Bu sorun, siyaset felsefesi alanında, özgürlük ve eşitlik kavramları arasındaki gerilimi ele alır. Özgürlük, bireyin özgür iradesi ve özerkliği ile ilgili bir kavramdır, ancak eşitlik, toplumsal adalet ve fırsat eşitliği ile ilgilidir. Bu nedenle, birçok siyasi teori ve felsefe, bu iki kavramın nasıl uyumlu hale getirilebileceği konusunda farklı yaklaşımlar önerir.

Siyaset felsefesi, birçok probleme odaklanır ancak en temel problemleri otorite-özgürlük ve adalet-eşitlik problemleridir. Otorite-özgürlük probleminde, devletin otoritesi ile bireylerin özgürlükleri arasındaki denge arayışı konu edilirken, adalet-eşitlik problemi ise toplumsal adaletin ne olduğu ve eşitliğin nasıl sağlanacağına ilişkin tartışmaları kapsar. Siyaset felsefesi ile ilgili olarak, bu problemlerin çözümüne yönelik farklı teoriler ve yaklaşımlar mevcuttur.

Otorite, bir kişinin veya bir grubun diğerlerine baskı uygulama yetkisine sahip olmasıdır. Otoritenin özgürlükle ilişkisi ise tartışmalıdır, çünkü bazıları otoritenin özgürlükleri kısıtladığını savunurken, diğerleri otoritenin özgürlükleri koruduğunu savunur. Ancak, otoritenin özgürlükle çatışabileceği ve bazı durumlarda baskıcı bir sistem olarak görülebileceği de doğrudur.

Ahlak Felsefesi, ahlakın temelinde yatan ilkeleri ve değerleri inceleyen bir felsefe dalıdır. Bu ilkeler ve değerler doğruluk, dürüstlük, adalet ve özgürlük gibi evrensel değerlerdir. Bu değerler, insanların birbirleriyle ilişkilerinde ve toplumsal yaşamda birlikte hareket etmelerinde önemli bir role sahiptir.

Bu sorunun doğru cevabı D seçeneğidir. İçgüdüsel eylemler bireysel fayda odaklı olabilirken, ahlaki eylemler evrensel değerlere dayanarak toplumun ortak faydasını gözetir. Bu nedenle ahlaki eylemler daha önceden düşünülerek gerçekleştirilirken, içgüdüsel eylemler rastgele ve doğal bir şekilde gerçekleşebilir.

Bu sorunun doğru cevabı B seçeneğidir. İyi bir insan olmak için ahlaki değerlerin evrensel olduğu görüşünü benimsemek gerekir. Ahlaki değerler evrensel olduğu için insanların cinsiyet, yaş, etnik köken gibi özelliklerine göre değişmezler ve herkesin uyması gereken kurallardır.

Cevap anahtarı E seçeneği olan "İyi bir insan olmaya yönelik kaliteleri" olan bu soruda, "erdem" kavramı, etikte iyi bir insan olmanın kalitelerini ifade eder. Erdem, ahlaki davranışlarda bulunmak, doğruyu yapmak, dürüstlük, sadakat, cesaret, adil olmak gibi kaliteleri içerir ve iyi bir insan olmanın yolu olarak kabul edilir.

Cevap anahtarı A olan bu soruda, ahlak felsefesi kavramı tanımlanmaktadır. Ahlak felsefesi, insan davranışlarını, ahlaki değerleri ve nedenlerini, doğruluğunu ve yanlışlığını, etiğini ve ölçütlerini inceleyen bir felsefe dalıdır. Bu alanda yapılan çalışmalar, insanların ahlaki değerlerini, inançlarını, normlarını ve davranışlarını anlamak ve değerlendirmek için felsefi yaklaşımlar geliştirir.

Cevap anahtarı: A) Etik ahlakın felsefi temellerini araştırırken, ahlak pratikteki ahlaki davranışları inceler. Etik ve ahlak kavramları birbirleriyle yakından ilişkilidir, ancak farklı anlamlar taşırlar. Etik, ahlaki davranışları incelerken felsefi temellere dayanır ve evrensel ahlaki değerlerin doğruluğunu sorgular. Ahlak ise, pratikteki ahlaki davranışları ve toplumda kabul edilen ahlaki normları inceler.

Bu sorunun cevap anahtarı B'dir, yani ahlaki doğruların ve yanlışların bireysel öznelliklere bağlı olduğunu savunan görüştür. Ahlaki öznelcilik, ahlaki değerlerin ve normların bireysel tercihlere, düşüncelere ve duygulara dayandığını ve nihai olarak bireysel öznelliklere bağlı olduğunu savunur. Bu görüş, farklı kültürler, toplumlar ve bireyler arasında farklı ahlaki değerlerin olabileceğini varsayar. Ahlaki öznelcilik, ahlaki konular hakkında farklı bakış açılarına sahip olan bireyleri anlamak ve kabul etmek için önemlidir.

Bu sorunun cevap anahtarı B şıkkı olan "ahlaki sorunlar" olarak verilmiştir. Etik, ahlaki konuların incelenmesiyle ilgilenen bir felsefe dalıdır ve insanların doğru ve yanlış davranışları hakkında nasıl kararlar vermesi gerektiğini ele alır. Etik, insanların etik değerleri, normları ve ilkeleri göz önünde bulundurarak nasıl hareket etmeleri gerektiğine dair bir rehber sunar.

Bu sorunun cevap anahtarı "C) Ahlaki değerlere göre" olarak belirtilmiştir. Etik, bir davranışın doğru veya yanlışlığını ahlaki değerler doğrultusunda değerlendirir. Ahlaki değerler, toplumun kabul ettiği doğru ve yanlış davranışlarla ilgili standartları ifade eder. Etik, insanların davranışlarını değerlendirirken bu standartlara uygunluğu ölçer.

Cevap anahtarı "C) Neden varız?" olan bu soru, etik felsefenin merkezi sorularından biri olarak kabul edilmemektedir. Etik felsefenin merkezi soruları arasında "Doğru ve yanlış nedir?", "İyi ve kötü nedir?", "Ne yapmalıyız?" ve "Nasıl yaşamalıyız?" yer almaktadır.

Cevap anahtarı B olan bu soruda utilitarizm, ahlaki davranışın sebebini bireyin ve toplumun en büyük faydasını sağlamak olarak tanımlar. Bu yaklaşım, bir davranışın doğru ya da yanlış olmasını, toplumun genel faydasına katkıda bulunup bulunmamasına göre değerlendirir. Utilitarizm, faydacı etik olarak da adlandırılır ve ahlaki kararların alınmasında, toplumsal yararın gözetilmesi gerektiğini savunur.

Cevap anahtarı C seçeneği olan Kantçılık'tır. Kant'ın ahlak felsefesi, ahlaki eylemlerin niyetlere bağlı olduğunu öne sürer. Bu felsefi düşünceye göre, eylemlerimizin ahlaki değeri, bizim amacımız ve niyetimiz doğrultusunda gerçekleştirdiğimiz eylemlerle belirlenir.

Cevap anahtarı: A) Sosyal Sözleşme Kuramı. "Herkesin eşit haklara sahip olduğu ve insanların kendilerini ne tür bir toplumda yaşamak istedikleri konusunda özgür oldukları bir dünyada yaşamalıyız" ifadesi, sosyal sözleşme kuramına aittir. Bu kurama göre insanlar, özgürlüklerini korumak ve toplumsal düzeni sağlamak amacıyla bir araya gelerek, bir sözleşme yaparlar.

Cevap anahtarı B'dir, yani bu ifade subjektivizm felsefi düşüncesine aittir. Subjektivizm, ahlaki değerlerin bireysel öznelliklerimizden kaynaklandığına inanır ve herkesin ahlaki değerlerinin farklı olabileceğini savunur. Bu düşünceye göre, ahlaki değerler nesnel bir gerçeklik değil, bireysel tercihlere ve perspektiflere dayanır. B

Bu sorunun cevap anahtarı A) Utilitarizm'dir. Utilitarizm, bir eylemin doğruluğunu veya yanlışlığını, eylemin sonuçlarına göre belirler. Utilitaristler, bir eylemin doğruluğunu, o eylemin insanların mutluluğuna katkısına göre değerlendirirler. Bu yaklaşımda, bir eylemin sonucunda yarattığı mutluluk, o eylemin doğru olup olmadığını belirler. Bu soru, ahlak felsefesi alanında klasik olarak tartışılan "sonuçlar etik" yaklaşımının utilitarist versiyonunu sorgulamaktadır.

Cevap: A) Aristotelesçilik. Bu ifade, Aristoteles'in etik teorisine atıfta bulunur. Aristoteles'e göre, ahlaki davranışlar, iyi bir karaktere sahip olmaktan kaynaklanır. Yani, karakter özellikleri, insanların ahlaki davranışlar sergilemelerini sağlar. Bu nedenle, bu ifade Aristotelesçilik'e aittir.

evap anahtarı C seçeneğidir, yani etik konusu değer sorularını ele alır. Etik, doğru ve yanlışa dair ahlaki değerleri, davranışları ve kararları inceler. Etik, insanların doğru olanı yapmaları gerekeni belirlemek için felsefi ve ahlaki ilkeleri kullanır.

Bu sorunun cevap anahtarı "D) Etik terimlerin anlamını ve kullanımını ele alır"dır. Metaetik, etik terimlerin anlamlarını, kullanımlarını ve doğruluğunu tartışan bir felsefe dalıdır. Metaetik, etik konuların öznel veya nesnel olup olmadığı, etik terimlerin gerçekliği, etik ifadelerin doğruluğu gibi sorulara odaklanır. B

Cevap Anahtarı: B Teleolojik etik teoriler, eylemlerin sonuçlarına göre iyi veya kötü olduğunu savunur. Bu teorilere göre, bir eylem doğru ya da yanlış değil, sonuçlarına bağlı olarak iyi veya kötüdür. Bu teorilerde, amaç ve sonuçlar önemlidir. Örneğin, bir eylemin amacı iyi olsa bile, sonuçları kötü olabilir ve bu nedenle eylem kötü kabul edilir.

Cevap: A) Deontolojik etik. Bu ifade, deontolojik etiğin temel prensibi olan eylemlerin kendisi değil, eylemlerin nasıl gerçekleştirildiği ve hangi ilkelere dayandığı önemli olduğu fikrini yansıtır. Bu yaklaşım, doğru olanı yapmak için belirli prensiplere ve kurallara uymayı savunur ve sonuçlardan bağımsız olarak doğru olanı yapmayı amaçlar.

Cevap anahtarı B olan bu soru, Kantçılık etik teorisinin eleştirilerinden biri olan ahlaki gerilim kavramını sorgulamaktadır. Ahlaki gerilim, bir ahlaki kararın uygulanması sırasında bireyin kişisel arzuları veya çıkarları ile ahlaki yükümlülükleri arasında bir çatışma yaşamasıdır. Kantçılık etik teorisi, ahlaki eylemlerin kategorik imperatifler tarafından yönlendirilmesi gerektiğini savunurken, ahlaki gerilim kavramı bu teoriyi eleştirmektedir.