Bilim Uygulamaları 6.Sınıf 1.Dönem 1.Sınav

Doğada bulunan tüm canlıların çok hücreli olmadığını ifade eden ifade doğru değildir. Örneğin, tek hücreli organizmalar da doğada bulunmaktadır. Bu nedenle "B) Doğada bulunan tüm canlılar çok hücrelidir." ifadesi yanlıştır.

Soluk borusunun zar tabakası, havadaki toz ve mikropları tutarak balgam şeklinde yutağa getirir. Soluk borusu, solunum sistemimizin bir parçasıdır ve hava yoluyla solunan havanın akciğerlere geçişini sağlar. Zar tabakası, soluk borusunun iç yüzeyini kaplar ve mukus adı verilen sıvıyı üretir. Bu mukus, havadaki toz, kir ve mikropları yakalar ve balgam haline gelerek yutağa doğru hareket eder. Bu mekanizma, solunum yoluyla vücudumuza giren zararlı maddelerin temizlenmesine yardımcı olur.

Soluk verme olayı sırasında göğüs boşluğu daralır (I), akciğerler daralıp küçülür (II), ve akciğerlerdeki kirli hava burundan dışarı atılır (III). Yani, I, II ve III ifadeleri doğrudur.

Soluk alma (inspirasyon) esnasında, göğüs boşluğu genişler, iç basınç düşer ve kaburgalar arasındaki kaslar kasılır. Bu olaylar sayesinde akciğerlere daha fazla hava çekilir ve vücudumuzun ihtiyacı olan oksijen alınır. Ancak diyafram kasının kubbeleşmesi soluk alırken gerçekleşmez. Diyafram kası, düzleşir ve aşağı doğru iner, böylece akciğerlerin genişlemesini sağlar ve solunum sırasında akciğerlere hava girişini kolaylaştırır.

Yukarıdaki bilgilere göre, Diyafram kası soluk alıp verme işine yardımcı olur (II) ve kasılıp gevşeyerek akciğerlere hava giriş çıkışını sağlar (I). Bu nedenle doğru seçenek "I, II ve II"dir.

Yukarıdaki bilgilere göre, Akciğerin yapısında milyonlarca alveol vardır (I). Alveoller kılcal damarlar ile gaz alışverişi yapar (II) ve alveollerin etrafı kılcal damarlarla çevrilmiştir (III). Bu nedenle doğru seçenek "I, II ve III"tür.

doğru cevap C. Akciğerlerin dışı ince bir zarla kaplıdır ifadesi yanlıştır. Akciğerlerin dış yüzeyi ince bir zarla değil, ince bir zarla kaplı olan akciğer zarı (plevra) ile çevrilidir. Dolayısıyla C seçeneği doğru değildir. Diğer seçenekler doğru bilgiler içermektedir. Akciğerler solunum sisteminin temel organıdır (A), göğüs boşluğunda bulunur (B), ve süngere benzer bir yapıda değildir ve hacmi büyük değildir (D).

Yukarıdaki özelliklere göre, solunum organının bronşlar olduğu sonucuna varabiliriz. Bronşlar soluk borusunun sağ ve sol akciğerlere bağlanmasını sağlar (I) ve akciğer içerisinde sürekli incelen kollara ayrılırlar (II). Bu nedenle doğru cevap "Bronşlar" (D) olarak seçilmelidir.

Yukarıdaki özelliklere göre, solunum organının yutak (farinks) olduğu sonucuna varabiliriz. Yutak, yemek borusu ile soluk borusunun birleştiği kavşak görevi yapar (I) ve lokmaların yemek borusuna geçmesini sağlar (II). Ayrıca, nefesin burundan alınamayacağı durumlarda nefesin ağızdan alınmasını sağlar (III). Bu nedenle doğru cevap "Yutak" (B) olarak seçilmelidir.

. İskelet sistemi, vücudun dik durmasını sağlamak (I) ve bazı mineralleri depolamak (II) gibi görevleri yerine getirir. Ancak kan hücrelerini üretmek (III) iskelet sisteminin görevlerinden biri değildir. Bu nedenle, doğru cevap B seçeneğidir.

Kemik zarı, kemiklere esneklik ve dayanıklılık sağlamak için önemli bir yapıdır. Kemik zarı, kemik dokusunun dış yüzeyini kaplayarak kemikleri korur ve aynı zamanda kollajen lifler içerir, bu da kemiklere esneklik kazandırır. Esneklik, kemiklerin darbelere ve baskılara karşı dayanıklı olmasını sağlar. Kemik zarı aynı zamanda kemiklerin beslenmesini de sağlayan kan damarları içerir.

Cevap Anahtarı: A) Gaz alışverişini sağlamak Akciğerlerin yapısında bulunan alveoller, gaz alışverişini sağlamak için önemli bir rol oynarlar. Alveoller, oksijenin kan dolaşımına geçişini ve karbondioksitin vücuttan atılmasını kolaylaştırarak solunum işlemini gerçekleştirirler. Bu sayede vücut hücreleri oksijen alabilir ve metabolizma sonucu oluşan karbondioksit dışarı atılabilir. Diğer seçenekler akciğerlerin görevleriyle ilişkili olmamakla birlikte, alveollerin temel görevi gaz alışverişini sağlamaktır.

Gözlemci, papatyanın hücresinde sitoplâzmayı göremeyeceğini söyleyemez. Çünkü sitoplâzma, hem bitki hücrelerinde hem de hayvan hücrelerinde bulunan temel yapıdır. Diğer seçenekler olan ribozom, hücre zarı ve sentrozom ise bitki hücrelerinde bulunurken, hayvan hücrelerinde bulunmayan yapılar arasındadır.

Baş iskeleti, yassı kemiklerden oluşmaz. Baş iskeleti, yuvarlak ve düzensiz kemiklerden oluşur. Bu nedenle, doğru cevap C şıkkıdır. Baş iskeleti, kafatası ve yüz kemiklerini içerir. Kafatası beyin ve çevresini korurken, yüz kemikleri yüz şeklini belirler ve çeşitli fonksiyonları yerine getirir.

Doğru cevap B şıkkıdır. İkinci ve üçüncü özellikler düz kaslara aittir. Düz kaslar iç organların yapısında bulunur ve istemsiz olarak çalışırlar. Ayrıca düz kaslar çabuk yorulurlar.

Soluk verme sırasında göğüs kafesinin hacmi azalır. Göğüs kafesinin iç hacmi solunum kaslarının (kaburga kasları ve diyafram) kasılmasıyla küçülür. Bu hareket sonucunda akciğerlerdeki hava dışarı doğru itilir ve soluk verme gerçekleşir.

Hücrede salgı maddelerinin oluşumunda ve paketlenmesinde görevli organel "Lizozom"dur. Lizozomlar, hücredeki atık maddelerin sindirilmesi ve zararlı mikroorganizmaların yok edilmesi gibi temel işlevleri yerine getiren organellerdir. Lizozomlar enzimler içerir ve hücre içindeki sindirim süreçlerini düzenlerler.

Doğru cevap C şıkkıdır. Hücre duvarı, bitki hücrelerinde bulunan ve hücreyi dış etkilerden koruyan bir yapıdır. Hücre zarı ise hem hayvan hücrelerinde hem de bitki hücrelerinde bulunur ve hücrenin içini çevreleyen zar olarak işlev görür. Klorofil bitkilerde fotosentez yapmak için kullanılan yapıdır. Çekirdek ise hem hayvan hem de bitki hücrelerinde bulunan ve hücrenin kontrol merkezi olan yapıdır. Dolayısıyla, hücre duvarı hayvan hücresinde bulunmaz, sadece bitki hücresinde bulunur ve hücreyi dış etkilerden korur.

Doğru cevap A şıkkıdır. Hücreye şeklini veren ve seçici geçirgen özellik gösteren organel hücre zarıdır. Hücre zarı, hücrenin içini çevreleyen ve hücrenin dış ortamla iletişimini sağlayan ince zar tabakasıdır. Ayrıca, hücre zarı, bazı maddelerin hücreye girişini veya çıkışını kontrol ederek seçici geçirgenlik özelliğine sahiptir. Sitoplazma, hücre zarının içinde yer alan sıvı kısmı ifade eder. Çekirdek, hücrenin kontrol merkezi olup genetik materyali içerir. Koful ise hücre içindeki atık maddeleri depolayan ve sindiren organeldir. Dolayısıyla, hücreye şeklini veren ve seçici geçirgen özellik gösteren organel hücre zarıdır.

Doğru cevap B şıkkıdır. Canlılık özelliği gösteren ve canlıların en küçük yapı birimi olarak adlandırılan yapı hücredir. Hücre, canlı organizmaların temel yapı birimidir ve yaşamın tüm temel işlevlerini yerine getiren yapısal ve işlevsel bir birimdir. Hücreler, canlı organizmaların büyümesi, gelişmesi, beslenmesi, enerji üretimi, atıkların uzaklaştırılması gibi yaşamsal işlevleri gerçekleştiren yapı taşlarıdır. Dokular, hücrelerin benzer görevleri yerine getirmek üzere bir araya gelmesiyle oluşan yapı birimleridir. Organlar, farklı dokuların bir araya gelerek belirli bir işlevi yerine getiren yapı birimleridir. Sistemler ise farklı organların bir araya gelerek vücuttaki işlevleri koordine ettiği yapı birimleridir. Dolayısıyla, canlılık özelliği gösteren ve canlıların en küçük yapı birimi hücredir.

Soluk alıp verme hızı, aktivite seviyesine ve vücudun ihtiyacına bağlı olarak değişebilir. Uyku sırasında vücut dinlenir ve aktivite düzeyi düşer, bu nedenle soluk alıp verme hızı da en azdır. Korku, koşma ve yürüme gibi fiziksel aktiviteler sırasında solunum hızı artar. Bu nedenle, soluk alıp verme hızı en az olan durum uyku durumudur.

Cümlede boş bırakılan yere sırasıyla "kafatası" ve "göğüs kafesi" kavramları yazılmalıdır. Kafatası, beyni koruyan bölümü ifade ederken, göğüs kafesi akciğer ve kalbi koruyan bölümü ifade eder.

Doğru nefes alıp-verme şekli, burundan alınan havanın ağızdan verilmesidir. Burun, havayı temizler, ısıtır, nemlendirir ve solunum yollarını korur. Ancak bazı durumlarda ağızdan alınan havanın verilmesi gerekebilir, örneğin yoğun fiziksel aktiviteler sırasında.

Cevap: B) Kas Vücudun hareketini sağlayan yapılar kaslardır. Kaslar, kasılma ve gevşeme yetenekleri sayesinde vücudun hareket etmesini sağlar. Kaslar, iskelet üzerine etki ederek kemiklerin hareket etmesini sağlar ve bu da vücut hareketlerini oluşturur.

Verilen seçenekler arasında, öğrencinin hata yaptığı seçenek B) "Vücutta besin ve oksijenin taşınmasını sağlar." olmuştur. Kaslar vücutta hareketi sağlar, vücuda şekil verir ve kasılıp gevşeyerek kemikleri hareket ettirir; ancak besin ve oksijenin taşınması işlevi kaslarla değil, kan ve dolaşım sistemi ile gerçekleşir.

Bu hastalığın adı "kabakulak"tır. Kabakulak, kulağın hemen önünde yer alan kulak altı tükürük bezinin virüsün etkisiyle iltihaplanarak şiştiği bir hastalıktır. Kabakulak genellikle tükürük yoluyla bulaşır ve belirtileri arasında yüzde şişlik, ağız açmada güçlük, yutma güçlüğü ve ateş bulunabilir.

Verilen seçenekler arasında, sindirim sistemi organlarına ait olmayan ve hata içeren seçenek C) "Dentin"dir. Dentin, dişlerin yapısal bir bileşenidir ve sindirim sistemi organlarıyla doğrudan ilişkili değildir.

Bu sorunun cevap anahtarı "B) Hücre"dir. Canlılık özelliği gösteren ve canlıların en küçük yapı birimi olan hücre, organizmaların temel yapı taşıdır. Tüm canlılar, tek hücreli ya da çok hücreli olarak yapılandırılmış olabilir ve bu hücrelerde yaşamsal faaliyetler gerçekleştirilir. Hücreler, organizmalardaki diğer yapıların ve sistemlerin temelini oluştururlar.