2023-2024 9.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Dersi 1.Dönem 2.Yazılı Soruları (2021-12-29)

Cevap Anahtarı: E) I, II ve III Verilen ifadeler sanat metinlerinin yazılış amaçlarından üçünü de içermektedir: - I. Edebi bir heyecan uyandırmak: Sanat metinleri genellikle edebi bir dil kullanarak okuyucuda duygusal bir etki yaratmayı amaçlar. - II. Estetik zevk ve anlayış kazandırmak: Sanat metinleri, güzellik ve estetik unsurları kullanarak okuyucuya estetik bir deneyim sunmayı hedefler. - III. Coşku ve heyecanı dile getirmek: Sanat metinleri, duygu ve düşünceleri coşkulu ve heyecanlı bir şekilde ifade ederek okuyucuda duygusal bir tepki uyandırmayı amaçlar.

Cevap Anahtarı: E) I, II ve III Verilen ifadelerin tamamı ritmik sanatlar kategorisine girer: - I. Tiyatro: Tiyatro, sahne performansları ve oyuncuların ritmik olarak hareket ettiği bir sanat formudur. - II. Dans: Dans, ritmik hareketlerin müzikle uyumlu bir şekilde sergilenmesiyle oluşan bir ritmik sanattır. - III. Opera: Opera, şarkı, müzik ve dansın birleştiği bir ritmik sanat türüdür.

Cevap anahtarı "E) I, II ve III" olarak ifade edilir. Verilen kategorilerin hepsi güzel sanatlar kapsamındadır. Soruda verilen üç kategori şunlardır: I. İşitsel (Sesle ilgili sanatlar) II. Görsel (Görüntüyle ilgili sanatlar) III. Dramatik (Tiyatro ve sahne sanatları) Bu kategorilerin hepsi güzel sanatlar alanına girer ve farklı sanatsal ifade biçimlerini içerir. Dolayısıyla doğru cevap "E) I, II ve III" olacaktır.

Cevap Anahtarı: C) Edebiyat ile bilim birbirleriyle aynı yöntemleri kullanırlar. Verilen ifadeler arasında yanlış olan C seçeneğidir. Edebiyat ve bilim farklı disiplinlerdir ve farklı yöntemleri kullanırlar. Edebiyat, duygu, hayal gücü ve estetik üzerine odaklanırken, bilim, gözlem, deney ve analitik düşünceye dayanır. Bu nedenle, edebiyat ve bilim arasında farklı yöntemler ve odak noktaları vardır.

Verilen seçenekler arasında İslamiyet öncesi Türk edebiyatına örnek olarak "Sözlü edebiyat (I)" ve "Yazılı edebiyat (II)" verilebilir. İslamiyet öncesi Türkler, yazıya geçmemiş bir kültüre sahip oldukları için edebiyatlarını sözlü olarak nesilden nesile aktarıyorlardı (Sözlü edebiyat). Ancak zamanla İslamiyet'in etkisiyle yazılı edebiyat da gelişmiştir ve eserler yazılı olarak da korunmuştur (Yazılı edebiyat). Divan edebiyatı (III) ise daha çok İslam medeniyeti ve Osmanlı döneminde gelişmiş bir edebiyat türüdür ve İslamiyet öncesi Türk edebiyatına dahil edilemez.

Sorunun cevap anahtarı "C) I, II ve III" olmalıdır. Çünkü verilen seçenekler arasında I. Anonim halk edebiyatı, II. Dini-tasavvufi halk edebiyatı ve III. Aşk edebiyatı, İslamiyet etkisinde gelişen Türk edebiyatına örneklerdir. Her üç seçenek de İslamiyet etkisi altında gelişmiş olan farklı edebiyat türlerini temsil eder.

Cevap Anahtarı: E) Şive Mustafa'nın Azeri arkadaşının konuşmasının farklı olduğunu gözlemlemesi, arkadaşının farklı bir "şiveye" sahip olmasından kaynaklanabilir. Şive, bir dilin belirli bir bölge veya topluluk içerisinde kullanılan özel bir lehçe veya ağız biçimidir. Her coğrafi bölge veya topluluk kendi şive özelliklerine sahip olabilir ve bu da konuşmalarda farklılık yaratır.

Sorunun cevap anahtarı "C) Ağız" olarak ifade edilir. Dilin bölgelere göre ses, şekil, söz dizimi ve anlam olarak farklı bir şekilde kullanılması biçimine "ağız" denir. "Ağız", bir ülke içerisindeki belirli bir bölge veya topluluk içinde dilin farklı şekilde kullanılmasını ifade eder. Bu farklılıklar, ses özellikleri, kelime şekilleri, dilbilgisi yapıları ve kavramların anlamında değişiklikler içerebilir. Her bölge veya topluluk kendi ağzına sahip olabilir, bu nedenle ağızlar yerel dil çeşitliliklerini temsil eder.

Doğru cevap "D) Şiir" olmalıdır. Şiir, coşku, heyecan, duygu ve düşünceleri yoğun bir şekilde dile getirmek için kullanılan bir sanat metnidir. Şairler, şiirlerinde duygularını, hayallerini ve düşüncelerini estetik bir dil ve ritimle ifade ederler. Bu nedenle, coşku ve heyecanı dile getirmek için en uygun sanat metinlerinden biri şiirdir. Şiir, dilin estetik ve ritmik kullanımıyla duyguları, düşünceleri ve hayalleri ifade etmek için kullanılır. Şairler, şiirlerinde coşku ve heyecanı, kelimelerin ve dizelerin özenle seçilmesi ve ritmik bir şekilde sıralanmasıyla aktarır. Destanlar da heyecan ve coşkuyu anlatma eğiliminde olabilir, ancak genellikle uzun epik öyküleri anlatmak için kullanılırken, şiir daha yoğun ve duygusal bir ifade sunar.

Cevap Anahtarı: B) I, II ve IV Verilen seçenekler arasında resim (I), mimari (II) ve heykel (IV), plastik sanatlara örnek olarak gösterilebilir. Plastik sanatlar, üç boyutlu formların yaratılmasında kullanılan sanat türleridir. Resim, iki boyutlu bir yüzeye yapılan görsel bir ifadedir, mimari üç boyutlu yapıların tasarımı ve inşasıdır, ve heykel ise üç boyutlu formların gerçek veya hayali varlıklarını şekillendirme sanatıdır.

Cevap Anahtarı: B) I ve III Verilen seçenekler arasında batı etkisinde gelişen Türk edebiyatı dönemlerinden Tanzimat Dönemi Edebiyatı (I) ve Milli Edebiyat Dönemi (III) bulunmaktadır. Tanzimat Dönemi, 19. yüzyılın ortalarında batı edebiyatının etkisiyle başlamış ve batılı tarzda edebi eserlerin yazıldığı bir dönemdir. Milli Edebiyat Dönemi ise 1911 yılından itibaren Türk milli kimliğinin ön plana çıktığı ve yerli unsurlara yönelinen bir edebiyat dönemidir. Anonim Halk Edebiyatı (II) ise batı etkisinden bağımsız olarak gelişmiş ve halkın geleneksel kültürünü yansıtan bir edebiyat türüdür.

Cevap Anahtarı: D) Fecriati Topluğu Verilen seçenekler arasından Fecriati Topluluğu (D), İslamiyet etkisinde gelişen Türk edebiyatı dönemlerinden biri değildir. Fecriati Topluluğu, Servet-i Fünun edebiyatının son dönemlerinde ortaya çıkan bir topluluktur ve daha çok Batı edebiyatının etkisi altında kalmıştır. Bu topluluk, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde modernleşme sürecine uygun olarak edebiyatta yenilikler yapmaya çalışmıştır. Diğer seçenekler olan Anonim halk edebiyatı, Divan edebiyatı, Aşık edebiyatı ve Tekke halk edebiyatı, İslamiyet etkisinde gelişen Türk edebiyatının önemli dönemlerindendir ve farklı özelliklere sahiptirler.

Yukarıdaki boşluğa "B) Yazın" gelmelidir. Yazın, olayların, düşüncelerin ve hayallerin dil aracılığıyla sözlü veya yazılı olarak biçimlendirilmesini ifade eder. Yazın, edebiyatın bir alt dalıdır ve şiir, hikaye, roman gibi farklı türlerde eserler üretilmesini kapsar. Yazın terimi, edebiyatın bir alt dalıdır ve olayların, düşüncelerin ve hayallerin dil aracılığıyla sözlü veya yazılı olarak biçimlendirilmesini ifade eder. Yazarlar, farklı edebi türlerde eserler oluşturarak duygularını, düşüncelerini ve hayallerini yazın yoluyla ifade ederler. Bu terim, edebiyatın çeşitliliğini ve insanların yazarak iletişim kurma yeteneğini vurgular.

Cevap Anahtarı: B) Biçimciler Yukarıdaki açıklamalar edebiyat kuramlarından "Biçimciler"i tanımlamaktadır. Biçimciler, edebiyatın asıl işlevinin estetik yaşantı uyandırmak olduğunu savunurlar ve edebiyat eserlerini yapısal ölçütlerle değerlendirirler. Onlara göre edebi eserin estetik ve biçimsel özellikleri, içeriği kadar önemlidir. Biçimciler, dilin ve sanatsal biçimlerin edebiyat eserlerindeki rolünü vurgularlar ve estetik deneyimin anahtarını biçimde bulduklarını düşünürler.

Anlatımcılar, edebiyat eserlerinde anlatılan olayların ve karakterlerin gerçek hayattan alınarak aktarıldığına inanırlar. Bu kurama göre, sanatçıların eserlerinde gerçekçi ve nesnel bir anlatım kullanması önemlidir. Anlatımcılar, okuru bilgi ve gerçeklerle donatarak edebiyatın eğitici ve aydınlatıcı bir rolü olduğunu vurgularlar. Anlatımcılar kuramı, edebiyat eserlerinin gerçek hayattan alınarak aktarıldığına ve sanatçıların gerçekçi bir anlatım kullanması gerektiğine inanır. Bu kurama göre, edebiyatın eğitici ve aydınlatıcı bir rolü vardır ve okuru bilgi ve gerçeklerle donatarak onu eğitir. Anlatımcılar, edebiyatın objektif ve gerçekçi bir anlatımla toplumu anlamak ve anlatmak için kullanılması gerektiğini düşünürler.

Soruda edebî metinlerin hangi özelliğinin görüldüğü soruluyor, bu nedenle cevabın "Edebî metinler kültürün taşıyıcısıdır." şeklinde olması gerekir. Çünkü edebî metinler, bir toplumun, bir dönemin kültürel değerlerini ve yaşantısını aktaran taşıyıcılardır. Bu yüzden doğru cevap A şıkkıdır. Cevap Anahtarı: A) Edebî metinler kültürün taşıyıcısıdır.

Cevap Anahtarı: A) Şair-sanat eseri-şiir. Soruda, şiir yazan kişinin adı, sanatçının ortaya koyduğu edebî eser ve ölçülü ve uyaklı anlatım şeklinin adı sorulmaktadır. Şiir yazan kişiye "şair" denir, sanatçının ortaya koyduğu edebî esere "sanat eseri" veya "şiir" denir ve ölçülü ve uyaklı anlatım şekline ise "şiir" denir. Bu nedenle doğru cevap A şıkkıdır.

Metinde verilen açıklamalara göre, belirli bir dönemdeki sosyal, siyasal, idari, adli, dinî ve ticarî hayatın bir arada oluşturduğu ortam ve kabul edilmiş sanat zevki ve anlayışı kastedilmektedir. Dolayısıyla bu ortamı ve anlayışı ifade etmek için "sanat" kelimesi doğru cevaptır.

Cevap Anahtarı: C) Cinas. Dizedeki "Ok değmiş yara sızlar" ifadesinde "Ok" ve "yara" kelimeleri birbirleriyle zıtlık (tezat) oluşturacak şekilde kullanılmıştır. "Ok" genellikle yaralama veya acı verme anlamında kullanılırken, "yara" ise acı verilmiş veya incinmiş bir durumu ifade eder. Bu kullanım cinas (tezat) adı verilen bir söz sanatıdır. Diğer seçeneklerde böyle bir zıtlık veya tezat ifadesi bulunmamaktadır.

Doğru cevap B) I. ve III. cümlelerdir. Kişileştirme sanatı, cansız varlıklara insan özellikleri veya insan gibi davranışlar atfetmektir. Parçadaki cümleler incelendiğinde, kişileştirme sanatının kullanıldığı cümleler şunlardır: I. cümlede "deli rüzgârlar" ifadesi ile rüzgârların insan gibi "heyacanla yüzümü yalayan" davranışı atfedilmiştir. III. cümlede "göletler, gökyüzünü kıskandırırcasına mavi mavi göz kırpıyor bize" ifadesiyle göletlerin insan gibi "göz kırpma" eylemiyle nitelendirildiği görülmektedir.

Cevap Anahtarı: D) Çiçek - yapraklar - mağara. Dizedeki "Bir çiçek üşüyor, karlar altında", "Rüzgarda yapraklar fısıldaşıyor" ve "Bir mağara ağlıyor Anadolu'da" ifadelerinde çiçek, yapraklar ve mağara insan özellikleriyle donatılarak kişileştirilmiştir. Varlık olmayan bu nesneler insan gibi düşünüp hissediyor gibi tasvir edilmiştir. Bu nedenle bu kişileştirmelerin tamamı seçenek D'de verilmiştir.

Cevap Anahtarı: D) Herkese aynı derecede hitap eden bir dille oluşturulmaları. Edebi metinler, herkese aynı derecede hitap eden bir dille oluşturulmazlar. Tam tersine, edebi metinlerde dilin anlatım olanaklarının zenginleştirilmesi ve yaratıcısının anlatım özelliklerini yansıtması önemlidir. Edebi metinler, yazıldıkları dönemin kültürel özelliklerini yansıtarak okuyucuda güzel duygular uyandırabilirler. Farklı üsluplar ve dil kullanımları, edebi metinleri çeşitlendirir ve onları etkileyici kılar.

Cevap anahtarı D) Atasözlerinin kulaktan kulağa çağımıza ulaşmasıdır. Dil, bir milletin veya topluluğun kültürel mirasını taşıyan önemli bir unsurdur. Atasözleri, bir toplumun deneyimlerini, bilgeliğini ve değerlerini aktaran önemli dil unsurlarından biridir. Atasözleri, nesilden nesile aktarılır ve toplumun değerlerini kuşaktan kuşağa taşıyan önemli bir dil aracıdır. Dolayısıyla, atasözlerinin kulaktan kulağa çağımıza ulaşması, dilin kültür taşıyıcısı olduğunu gösterir.

Cevap Anahtarı: E) Güzel sanatların dış dünya ile ilişkisi yoktur. Güzel sanatlar, dış dünya ile güçlü bir ilişki içindedirler. Güzel sanatlar, insanın iç dünyasını dışa yansıtma ve ifade etme çabasının ürünüdür. Sanat eserleri, sanatçının duygularını, düşüncelerini, gözlemlerini ve hayal gücünü yansıtarak özgün bir çalışma oluşturur. Güzel sanatlar, sürekli olarak gelişen, değişen ve zenginleşen bir alandır ve insanın güç ve yeteneğinin bir ifadesidir. Sanatçılar, yeni bir yapı kurma ve şekil verme girişiminde bulunarak sanat eserleri yaratırlar.

Cevap anahtarı B) Kaynağının insan olması ve insanı konu almasıdır. Metinde güzel sanatların temel özelliği üzerinde durulmaktadır. Güzel sanatlar, tarihî ve kültürel olandan hareketle dil aracılığıyla gerçekleştirilen etkinliklerdir ve insanı konu alan çalışma alanlarının yetkinlikleri dile getirilir. Dolayısıyla, güzel sanatların kaynağının insan olması ve insanı konu alması vurgulanmaktadır.

Cevap Anahtarı: B) yalınlık - duruluk. Bir metinde anlatımda gereksiz ayrıntıdan kaçınmaya "yalınlık", gereksiz sözlere yer vermemeye ise "duruluk" denir. Yalın ve açık bir anlatım, okuyucunun metni daha kolay anlamasına ve odaklanmasına yardımcı olur.

doğru cevap E) Somutlama olmalıydı. Metinde soyut bir kavram olan "sanatın yetkinleştirdiği dil" somut bir örnekle ("anlatılan bir resim, bir heykel, bir mimari eser") açıklanmıştır. Somutlama yöntemi kullanılmıştır.

İlgili açıklama ve değerlendirmeleri dikkate alarak, I, II ve III ifadelerinin hepsi de doğrudur.

Doğru cevap A) I ve II'dir. "Manzum Hikaye" ve "Roman" türleri edebi eserler arasında yer alırken, "Deneme" ise daha çok düşünsel ve fikri içerikleriyle öne çıkan bir türdür

Cevap anahtarı "C" olmalıdır. Edebiyat sadece belirli bilim dalları ile etkileşimli değil, aksine çok çeşitli disiplinlerle etkileşim içerisindedir. Edebiyat, psikoloji, sosyoloji, tarih, felsefe ve daha pek çok farklı bilim dalıyla ilişkilendirilebilir. Bu ilişkiler edebiyatın insan doğasını, toplumsal dinamikleri ve düşünsel derinlikleri anlama yeteneğini yansıtır. Öte yandan, edebiyatın bilimsel özellikler taşıdığını söylemek de yanıltıcı olabilir. Edebiyatın öncelikle estetik ve duygusal boyutları vardır; bu nedenle tam anlamıyla bilimin tüm ikincil özelliklerine sahip değildir.

doğru seçenek "D) Divan Edebiyatı" olmalıdır. Divan Edebiyatı, Osmanlı İmparatorluğu'nun klasik Türk edebiyatının önemli bir parçasını oluşturur ve batı etkisinde gelişen bir tür değildir. Diğer taraftan, Milli Edebiyat Dönemi, Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı, Tanzimat Dönemi edebiyatı ve Servetifünün Dönemi Edebiyatı Türk edebiyatının farklı dönemlerini ve batı etkisinin olduğu süreçleri kapsar.

Cevap anahtarı "B" şıkkıdır. Olay hikayesinin özelliklerinden biri, "Merak ögesi arka planda bırakılmıştır." şeklinde ifade edilen B şıkkıdır. Olay hikayesi, okuyucunun merakını canlı tutarak hikayenin ana olayına odaklanır. Bu tür hikayelerde genellikle karakterlerin duygusal ve içsel dünyaları daha az vurgulanırken, olayın akışı ve gelişimi ön plana çıkar. Diğer şıklar doğru özellikleri ifade etmektedir: A) Olay ağırlıklıdır, C) Serim, düğüm ve çözüm bölümlerinden oluşur, D) Hikaye beklenmedik bir sonla biter ve E) Olay hikayesi yaygın bir hikaye türüdür.

Cevap anahtarı olarak seçilecek doğru seçenek "B) Argo" olmalıdır. Verilen cümledeki ifadeler argo bir dil kullanımına örnek teşkil eder. Argo, genellikle belirli bir sosyal grup içinde kullanılan, yaygın dilin dışında kalan ve sıklıkla kabul edilmeyen, argo kelimeler veya ifadeler içeren bir türdür. Bu tür dil kullanımı, özellikle mahalle kültürü gibi gruplar arasında yaygındır.

Cevap anahtarı "D" şıkkıdır. Halk hikayeleri, öğretici metin türlerine örnek değildir. Halk hikayeleri genellikle geleneksel anlatılar olarak kabul edilir ve genellikle eğlence veya kültürel paylaşım amacı taşırlar. Diğer şıklar (A) Felsefi metinler, (B) Tarihi metinler, (C) Bilimsel metinler ve (E) Otobiyografi, öğretici metin türlerine örnek olarak sayılabilirler.

Cevap anahtarı olarak seçilecek doğru seçenek "C) I ve II" olmalıdır. Verilen seçenekler arasında görsel sanatlar kategorisine giren heykel ve mimari eserlerdir. Bale ise görsel sanatlar kategorisine değil, performans sanatları kategorisine girer.

Doğru cevap "B) Planlama" seçeneğidir. Bu aşamada yazar, metni oluşturmadan önce metnin ana düşüncesini belirler, ana düşünceyle bağlantılı yardımcı düşünceleri sıralar, yardımcı düşünceleri destekleyen düşünce geliştirme yollarını belirler. Bu aşama metin yazma sürecinin temel adımlarından biridir ve metnin daha tutarlı ve organize bir şekilde oluşturulmasına yardımcı olur.

Cevap anahtarı olarak seçilecek doğru seçenek "D) Jargon" olmalıdır. Jargon, belirli bir meslek grubuna veya uzmanlık alanına özgü terimler, ifadeler ve anlam düzenlemelerini içeren özel bir dil kullanımını ifade eder. Bu dil, genellikle sadece belirli bir meslek veya uzmanlık alanındaki kişiler arasında anlaşılabilir ve kullanılır. Jargon, teknik terimler, kısaltmalar ve özel anlam taşıyan ifadeleri içerir.

Doğru cevap "A) Lirik şiir" seçeneğidir. Bu dörtlük, duygusal bir ifade ve içsel düşüncelere odaklanarak yazılmış bir lirik şiir örneğidir. Lirik şiir, şairin duygusal ve içsel dünyasını yansıtan, genellikle kısa ve öz metinlerden oluşan bir şiir türüdür. Şairin duygusal deneyimleri ve içsel düşünceleri bu tür şiirlerde ön planda tutulur.

Doğru cevap "A) Redif" seçeneğidir. Bu dörtlükte, "dediler" kelimesi hem birinci hem de üçüncü dizede tekrarlanarak redif oluşturmuştur. Redif, bir beyit veya dizede aynı kelimenin veya kelime grubunun tekrarlanmasıdır. Diğer uyak türleri olan uyak (redif+uyak) gibi özelliklerin yanı sıra redif de dörtlüğü birbirine bağlayan özelliklerden biridir.

Doğru cevap "A) Dini yaşayış" seçeneğidir. Yunus Emre'nin dini yaşayışı, onun tasavvuf düşüncesini ve şiir yazma motivasyonunu etkileyen önemli bir faktördür. Tasavvufi bir bakış açısına sahip olan Yunus Emre, yaşadığı dönemdeki tasavvufi değerleri ve inançları içselleştirmiş ve bu değerleri şiirlerine yansıtmıştır. Onun dini yaşayışı, onun içsel dünyasını şekillendiren ve şiirlerinin temel temasını oluşturan bir etmendir.

Doğru cevap "B) Dönemindeki Zihniyet" değil, "D) Tarihi faktörler" olmalıdır. Yunus Emre'nin dönemindeki tasavvuf anlayışı, İslam kültürü, Anadolu coğrafyasının sosyal ve kültürel yapısı gibi tarihi faktörlerden etkilenmiştir. Yunus Emre'nin dünya ve ahiret anlayışını şekillendiren en önemli etmenlerden biri de bu tarihi faktörlerdir.

Bu paragrafta sanat eserinin "B) Özgünlüğü" vurgulanmaktadır. Metinde belirtilen ifadelerle, sanat eserinin kendine özgü bir yapı ve ifade biçimi kazandığı, kullanılan malzeme ve ifade edilmek istenen hususun birleşerek bütün oluşturduğu ve artık bu bütünün yeni bir varlık haline geldiği vurgulanarak eserin özgünlüğüne dikkat çekilmektedir. Sanat eserlerinin benzerlerinin olabileceği ancak her eserin kendine özgü ve eşsiz bir karakter taşıdığı ifade edilmektedir.

Doğru cevap "D) Heykel" olmalı çünkü heykel de görüntüyle yapılan plastik sanat örneklerindendir. Sanat eseri üç boyutlu bir şekilde fiziksel olarak var olur ve bu nedenle plastik sanata örnektir. Duvarcılık ise daha çok yapının inşasıyla ilgilidir ve yalnızca görüntüye odaklanan plastik sanat anlayışıyla uyuşmaz.

Bu soruda doğru cevap "B) Tiyatro" olmalıdır. Tiyatro, hem sesi (diyalogları, müziği) hem de görüntüyü (oyuncuların kostümleri, sahne tasarımı) kullanarak yapılan bir sanat dalıdır. Bu nedenle ses ve görüntüyü bir arada kullanan karma sanatlardan biridir.

Doğru cevap "A) Resim-heykel-müzik- tiyatro- edebiyat" seçeneğidir. Bu sıralama, insanlığın sanatsal ve kültürel gelişimiyle ilgili önemli aşamaları temsil ediyor. İnsanlar önce duygularını resim ve heykel gibi fiziksel yüzeylere kazıyarak ifade etmişlerdir. Daha sonra müzikle duygusal ifadelerini sesler aracılığıyla iletmeye başlamışlardır. Tiyatro ise bu ifadeleri sahneleyerek daha etkili bir şekilde aktarmıştır. Sonrasında yazı ve edebiyat, insanların duygusal ve düşünsel içeriklerini kalıcı bir şekilde ifade etmelerine olanak tanımıştır.

Bu soruda yanlış olan ifade "V) Edebiyat sadece görsel bir sanattır."dır. Edebiyat sadece görsel bir sanat değil, kelime ve dil kullanarak yapılan bir sanat dalıdır. Edebiyatın güzelliklerini kelimelerle ifade etme yeteneği vurgulanmaktadır.

Bu sorunun cevap anahtarı "E) Halıcılık" olarak verilmiştir. Halıcılık, güzel sanatlar arasında yer almayan bir el sanatıdır. Güzel sanatlar genellikle estetik yaratım ve ifade üzerine odaklanırken, halıcılık daha çok el işçiliği ve dekoratif amaçlar taşıyan bir faaliyettir.

Doğru cevap "E) Müzik" seçeneğidir. Müzik, görsel sanat dalları içinde değil, işitsel bir sanat dalıdır. Görsel sanatlar genellikle görsel estetik ve öğeleri kullanarak eserler oluştururken, müzik işitsel öğelerle duygusal ve estetik deneyimler sunar. Müziğin temelde seslerden oluştuğunu ve görsel bileşenler içermediğini söyleyebiliriz.

Doğru cevap "A" olmalıdır. Özür dilerim, önceki yanıtlarımda yanlış bilgi vermişim. İlgili cümlede herhangi bir yanlışlık bulunmuyor.

Doğru cevap "E) İnsan düşüncesinin ürünü olan her yazılı ve sözlü ifade edebiyatın inceleme alanına girer." seçeneğidir. Diğer özellikler doğru tanımlandığı için, bu seçenek edebiyatın özelliklerinden biri değildir.

Doğru cevap "B) Sanat insanı ölümsüzleştirir." şeklinde olmalıdır. Paragraf, sanatın insanı geleceğe hazırlama ve ölümsüzleştirme işlevini anlatmaktadır.

Atatürk'ün ifadeleri, edebiyatın güzel sanatlar içerisindeki yerini belirtiyor. Edebî metinlerin, dilin estetik özelliklerini kullanarak insan duygularını, düşüncelerini ve hayallerini etkileyici bir şekilde anlatma amacıyla oluşturulduğunu vurguluyor. Bu açıklama edebiyatın güzel sanatlar arasındaki konumunu ve estetik değerini vurguluyor.

Metinde sanatın ve sanat eserinin hangi özelliklerine değinilmediği sorulmaktadır. Metinde sanat eserinin "dile getirdiği gerçeklik kişiye özgü değildir" özelliğine (E seçeneği) değinilmemiştir. Diğer seçeneklerde metinde geçen özelliklere değinilmiştir: Sanatın insanlara öğüt vermemesi (A), gerçeği yeniden yorumlaması (B), insanın hayal dünyasından dış dünyaya yansıması (C), insanın sezgisel yeteneğini geliştirmesi (D).

Verilen tanıma göre, bir düşünceyi desteklemek amacıyla konuyla ilgili söz sahibi, güvenilir bir kişinin sözünden yararlanılması yöntemi "Tanık gösterme" olarak adlandırılır. Bu yöntem, düşünceleri güçlendirmek ve inandırıcılığı artırmak için başvurulan bir yol olarak kullanılır.

Yazının temasının seçildiği aşama "Hazırlık" aşamasıdır. Bu aşamada yazar, yazının amacını, ana fikirlerini belirler, gerekli araştırmaları yapar ve genel bir plan oluşturur. Yazının ana hatları bu aşamada belirlenir ve yazının hangi yönde ilerleyeceği planlanır. Bu aşama, yazma sürecinin temel taşıdır ve yazının kalitesini belirleyen önemli bir adımdır.

Verilen metinde öğretici metinlerin özellikleri sıralanmıştır. Bu özellikler şunlardır: I. Uyarmak ve bilgi vermek: Öğretici metinler genellikle okuyucuya belirli bir konuda bilgi verir ve onu bilgilendirmeyi amaçlar. II. Düşündürmek ve tanıtmak: Öğretici metinler, okuyucunun düşünmesini sağlar ve yeni fikirler sunarak konuları derinlemesine inceleme fırsatı tanır.

I. ifade, edebiyatın bir güzel sanat olarak kabul edildiğini belirtir ve doğrudur. II. ifade, edebiyatın diğer güzel sanat dallarından farklı olarak kullanılan malzeme ve ifade tarzıyla ayrıldığını belirtir, bu da doğrudur. III. ifade, edebiyatın diğer güzel sanat dallarına kaynaklık edebileceğini belirtir; bu ifade de doğrudur, çünkü edebiyat diğer sanat dallarına ilham kaynağı olabilir.

Verilen seçenekler arasında Türk Edebiyatı dönemlerine ait terimler bulunmaktadır. Fecriati Topluluğu, diğer dönemlere göre daha sonradan ortaya çıkmış bir edebi akımdır. Fecriati Topluluğu, 20. yüzyılın başlarında ortaya çıkmış olan bir edebiyat hareketidir ve Tanzimat ve Servet-i Fünun dönemlerinden sonra gelir.

I. İlk kez Şinasi tarafından bir sanat türünün adı olarak kullanılmıştır. (Doğru) II. Edebiyat kavramı birçok anlama gelmektedir. (Doğru) III. Edebiyatın başlangıcı sanatın başlangıcı olarak alınmıştır. (Doğru) Verilen üç ifade de doğru olduğu için doğru cevap E) I, II ve III olacaktır.

Aynı meslek veya topluluk içindeki insanlar, genellikle daha spesifik ve özelleşmiş terimler kullanarak iletişim kurarlar. Bu tür özel terimler, dışarıdaki insanlar tarafından anlaşılması zor olabilir. İşte bu tür özel ve dar bir dil veya terimler bütününe "jargon" denir. Jargon, genellikle belirli bir meslek veya konuyla ilgili detayları ifade etmek için kullanılır.

Verilen cümlede, bir dilin farklı yerleşim bölgelerindeki ses, şekil ve anlamca farklılaşan konuşma biçiminden bahsedilmektedir. Bu farklılaşmaya "ağız" denir. Dilin belirli bir coğrafi veya toplumsal bölgedeki kullanım şekli "ağız" olarak adlandırılır.

I. Trajedi, ciddi ve dramatik olayları ele alan bir tiyatro türüdür. II. Komedi, mizahi ve eğlenceli olayları içeren bir tiyatro türüdür. III. Dram, genel olarak tiyatro eserlerini tanımlar ve modern tiyatronun temel bir öğesidir.

Verilen ifadeleri incelediğimizde: I. Kanıları değiştirmek II. Yönlendirmek ve uyarmak III. Bilgi ve haber vermek Öğretici metinlerin yazılış amaçları genellikle bu üç ifadeyi içerir. Metinler hem okuyucunun kanılarını değiştirmeye yönelik olabilir, hem de bilgi ve haber verme amacı güderken aynı zamanda okuyucuyu yönlendirip uyarmayı hedefleyebilirler.

Parçada, Arif Nihat Asya'nın millî ve manevî değerleri savunuculuğunu yaptığı ve tarih şuuruyla milletin kahramanlığına duyduğu hayranlığı ifade eden bir şair olduğu belirtilmektedir. Bunun temel sebebinin, onu bu şekilde yazmaya zorlayan unsurlar arasında yaşadığı dönemin şartları olduğu ifade ediliyor. Bu bağlamda, sanatçının çevresi ve yaşadığı dönem, eserlerini şekillendiren etkenlerdir.

Verilen parçada, sanat eserinin seçim, ayıklama, yorumlama ve yeni bir yapı oluşturma süreçlerinden bahsedilmektedir. Ancak, varolanı farklı bir perspektifle gösterme özelliği parçada değinilmemiştir.

Cevap anahtarı "E) Sanat ile insan arasındaki ilişki" seçeneğidir. Paragraf, sanatın insanın güzel duygularını ve düşüncelerini ortaya çıkardığını, insanın günlük hayattan uzaklaşmasına yardımcı olduğunu ve edebi yönünü açığa çıkardığını vurgulayarak sanat ile insan arasındaki ilişkiye odaklanmaktadır. Paragrafta, insanın içsel güzelliklere ve güzellik arayışına duyduğu gereksinimden bahsedilirken, sanatın bu güzellikleri ortaya çıkarttığı ve insanın hayatının anlamsız yönlerinden uzaklaşmasına yardımcı olduğu ifade edilmektedir. Ayrıca, insanın edebi yönünü de ortaya koyduğu belirtilmiştir. Bu nedenle, paragraf sanat ile insan arasındaki ilişkiyi açıklamaktadır.

Cevap anahtarı "E) Sanat ile insan arasındaki ilişki" seçeneğidir. Paragraf, sanatın insanın güzel duygularını ve düşüncelerini ortaya çıkardığını, insanın günlük hayattan uzaklaşmasına yardımcı olduğunu ve edebi yönünü açığa çıkardığını vurgulayarak sanat ile insan arasındaki ilişkiye odaklanmaktadır. Paragrafta, insanın içsel güzelliklere ve güzellik arayışına duyduğu gereksinimden bahsedilirken, sanatın bu güzellikleri ortaya çıkarttığı ve insanın hayatının anlamsız yönlerinden uzaklaşmasına yardımcı olduğu ifade edilmektedir. Ayrıca, insanın edebi yönünü de ortaya koyduğu belirtilmiştir. Bu nedenle, paragraf sanat ile insan arasındaki ilişkiyi açıklamaktadır.

Cevap anahtarı "E) Müzik" seçeneğidir. Müzik, anlatmaya bağlı edebi metinler kategorisine girmez. Verilen tanıma göre, anlatmaya bağlı edebi metinler, anlatmayla veya nakletmeyle gerçekleştirilen sanat metinlerini kapsar. Destan, masal, halk hikayesi ve roman gibi türler bu kategoriye girebilir çünkü metinlerde anlatım ve anlatı öne çıkar. Ancak müzik, sözlü metinlerin dışında bir sanat formudur ve anlatım veya nakletme gerektirmez, bu nedenle bu gruba girmez.

Verilen parçada fonetik sanatın sesle yapılan bir sanat olduğu belirtilmektedir. Bu nedenle, resim gibi görsel bir sanat dalı bu tanıma göre bu gruba girmez.

Sanat eserleri genellikle doğrudan öğretmek veya açıklamak yerine, sezdirme, çağrıştırma, hissettirme gibi yollarla izleyiciye deneyim ve duygusal bağlam sunar. Sanat eserleri genellikle soyut ve subjektif bir ifade biçimidir, bu nedenle somut ve kesin öğretiler sunma amacı taşımazlar.

Verilen şiirdeki dize sonlarındaki kelimelerin son sesleri incelendiğinde "düğüm", "nelerden", "ürktüğüm", "mesafelerden" gibi kelimelerde çapraz kafiyenin örüldüğü görülür. Bu durum, "çapraz" kafiye türünü göstermektedir.

Verilen ifadeleri incelediğimizde: I. Anlatıcı olaylara ve kahramanlara hakimdir. (Doğru) II. Olayların nasıl gelişeceğini bilir. (Doğru) III. Gördüklerini ve tanık olduklarını anlatır. (Hakim-Tanrısal bakış açısında genellikle karakterlerin düşünceleri ve duyguları anlatılmaz, bu yüzden doğru değil) Hakim-Tanrısal bakış açısı, anlatıcının olaylara dışarıdan bakarak olaylara ve karakterlere hakim olduğu bir anlatım tarzıdır. Olayların gelişimini ve sonuçlarını bildiği gibi karakterlerin iç dünyasına doğrudan girmeyebilir. Bu nedenle I ve II ifadeleri doğrudur.

Verilen ifadeleri incelediğimizde: I. Serim: yer ve zamanın belirtildiği, kişilerin tanıtıldığı, olayın anlatılmaya başlandığı bölümdür. (Doğru) II. Düğüm: olayın okuyucuda merak uyandıracak şekilde işlendiği bölümdür. (Doğru) III. Çözüm: olayların düğümlerinin çözüldüğü bölümdür. (Doğru) Bu ifadeler, hikayenin bölümlerini doğru bir şekilde tanımlamaktadır.

Verilen ifadeleri incelediğimizde: I. Serim: yer ve zamanın belirtildiği, kişilerin tanıtıldığı, olayın anlatılmaya başlandığı bölümdür. (Doğru) II. Düğüm: olayın okuyucuda merak uyandıracak şekilde işlendiği bölümdür. (Doğru) III. Çözüm: olayların düğümlerinin çözüldüğü bölümdür. (Doğru) Bu ifadeler, hikayenin bölümlerini doğru bir şekilde tanımlamaktadır.

Verilen tanıma göre, yaşanmış veya yaşanabilir olayların kişi, yer ve zamana bağlı olarak okuyucuda heyecan ve zevk uyandıracak şekilde anlatıldığı kısa edebi tür hikayedir. Hikayeler, genellikle kısa bir zaman diliminde geçen ve belirli bir olay veya durumu odaklayan anlatılardır.

Dizelerde "gece kadar aydınlık" ve "gündüz gibi karanlık" ifadeleri zıtlık anlamı taşıyan terimlerdir. Bu tür zıtlıklar, tezat sanatını oluşturur. Tezat, metinde zıtlık oluşturarak anlamı güçlendiren bir sanattır.

Cevap Anahtarı: C) II-V-IV-I-III-VI Verilen dizeleri anlamlı bir şekilde sıraladığımızda: II. Bir ah çeksem V. dağı taşı eritir IV. Gözüm yaşı I. değirmeni yürütür III. Ne halden anlayan VI. bulunur

Doğru cevap "B) Telmih"dir. Telmih, geçmişteki kişileri veya olayları ima ederek anlatmak amacıyla kullanılan bir edebi sanattır. Bu terim, metinde bir gönderme yaparak anlatılmak istenen şeyi daha özlü ve etkili bir şekilde ifade etmek için kullanılır.

Bu sorunun cevap anahtarı "A) Hece Ölçüsü" seçeneğidir. Hece ölçüsü, dizelerdeki hece sayısının eşitliğine dayalı bir ölçüdür. İslamiyet Öncesi Şiirlerde, genellikle 7’li, 8’li ve 11’li hece kalıpları kullanılmıştır. Bu ölçü aynı zamanda milli ölçü olarak da adlandırılabilir. Hece ölçüsü, Türk şiir geleneğinde ve İslamiyet Öncesi dönemde sıkça kullanılan bir ölçüdür. Dizelerdeki hece sayısı belirli bir düzende eşit olur.

Doğru cevap "B) I ve II" olmalıdır. İslamiyet Öncesi Türk şiirleri arasında "I. Sagu" ve "II. Koşuk" yer almaktadır. "Türkü" ise daha çok İslamiyet sonrası döneme ait bir türdür. İslamiyet Öncesi Türk şiiri türlerinden "Sagu" destanları ve "Koşuk"lar İslam öncesi döneme aitken, "Türkü" türü daha sonraki dönemde ortaya çıkmıştır.

Sorunun cevap anahtarı "D) I ve III" olmalıdır. Divan şiiri, Osmanlı İmparatorluğu'nda 13. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar olan dönemde yazılan klasik Türk şiirini ifade eder. Gazel ve Mesnevi, Divan şiiri türlerindendir. Gazel, lirik bir şiir türüdür ve duygusal içerikli beyitlerden oluşur. Mesnevi ise hikayeleri ve öğütleri içeren, dize uyaklı bir manzum eser türüdür.

Bu sorunun cevap anahtarı "D) I, II ve III" seçeneğidir. Verilen üç ifade de nazım birimleri ile ilgili doğru tanımlamalardır: - I. Dize: Şiirdeki her bir satırı ifade eder. - II. Beyit: İki dizeden oluşan ve aralarında anlam bütünlüğü bulunan birimleri ifade eder. - III. Bent: Şiirde üç veya daha fazla dizeden oluşan ve anlam bütünlüğü taşıyan bölümleri ifade eder. Nazım birimleri, şiirin yapı taşlarıdır ve dize, beyit ve bent gibi farklı boyutlarda olabilirler.

Bu sorunun cevap anahtarı "D) I, II ve III" seçeneğidir. Verilen üç ifade de şiirle ilgili doğru tanımlamalardır: - I. İnsanın düşünce dünyası, duygularına hitap eder: Şiir, insanların duygusal ve düşünsel yönlerini ifade etmelerine olanak sağlar. - II. Ahenkli ve etkili bir söyleyiş vardır: Şiir, özel bir ritm ve dil kullanımı ile ahenkli ve etkileyici bir söyleyişi içerir. - III. Kişide coşku uyandırır: Şiir, içerdiği imgeler, sözcük seçimleri ve duygusal yüklemelerle kişilerde coşku ve duygusal etkiler uyandırabilir. Şiirin, duygulara, düşüncelere hitap eden, özgün bir dil ve söyleyişe sahip, etkileyici ve coşku uyandırıcı özellikleri vardır.

Doğru cevap "E) Yoksun kafiye"dir. Diğer seçenekler kafiye türlerini ifade ederken, "yoksun kafiye" ise bir kafiye türü değildir.

Doğru cevap "D) Redif" olmalıdır. Dize sonlarında tekrarlanan ve aynı harflerden, aynı görev ve anlam taşıyan eklerden oluşan kelime gruplarına "redif" denir. Redif, şiirde tekrar ve ritmi sağlayan bir unsurdur.

Sorunun cevap anahtarı "A) Serbest ölçü" olmalıdır. Verilen şiir, belirli bir kafiye düzenine veya hece sayısına uymayan, ritmik veya yapısal bir kısıtlama olmadan yazılmış gibi görünüyor. Bu nedenle "serbest ölçü" olarak adlandırılan şiir türüne örnek olarak verilebilir.

Sorunun cevap anahtarı "C) 11'li hece ölçüsü" olmalıdır. Şiirin her dizesinde 11 hece bulunmaktadır. Bu tip ölçüye "11'li hece ölçüsü" denir. Her dizede aynı hece sayısının olması şiirin ritmik bir uyum içinde akmasını sağlar.

Bu sorunun cevap anahtarı "E) Dizelerdeki hecelerin açık veya kapalı olması özelliği aranır." seçeneğidir. Hece ölçüsünde dize sonlarındaki açık veya kapalı hece düzeni aranmaz. Hece ölçüsünde dizelerdeki hece sayılarının eşitliğine dayanılır ve Türk şiirinde en eski dönemlerden beri kullanılan bir ölçüdür. Ayrıca, genellikle 7'li, 8'li ve 11'li kalıplar kullanılır ve milli ölçümüzdür. Hece ölçüsü, Türk şiir geleneğinin temel ölçülerinden biridir ve dizelerdeki hece sayılarının eşitliği üzerine kuruludur.

Sorunun cevap anahtarı "B) Mahlas" olmalıdır. Divan şairlerinin şiirlerinde kullandığı takma isme "mahlas" denir. Mahlaslar, şairlerin kimliğini gizlemek veya farklı bir kimlik altında eserler vermek amacıyla kullandıkları özel isimlerdir.

Doğru cevap "E) Muhammes" olmalıdır. Aşık tarzı halk şiiri nazım türleri arasında "Muhammes" bulunmaz. Diğer seçenekler olan Koşma, Semai, Destan ve Varsağı aşık tarzı halk şiirine özgü türlerdir.

. Doğru cevap "B) Kıt'a" olmalıdır. Kıt'a, geleneksel Türk şiirinin bir nazım biçimidir ve batı etkisindeki Türk şiirinin özellikleri ile ilgili değildir. Diğer seçeneklerdeki nazım türleri, batı etkisindeki Türk şiirine ait örnekler arasında yer alabilir.

Bu sorunun cevap anahtarı "B) Kalender" seçeneğidir. Aruz ölçüsüyle yazılan halk şiirleri arasında "Kalender" türü bulunmaz. Diğer seçenekler olan Divan, Semai, Gazel ve Selis türleri aruz ölçüsüyle yazılan halk şiirlerine örnek olarak verilebilir. Kalender şiiri, hece ölçüsüyle yazılan halk şiirlerine örnektir. Diğer türler aruz ölçüsüyle yazılmış halk şiirlerine örnektir.

Bu sorunun cevap anahtarı "D) Ahenkli ve etkili söyleyiş bulunmaz." seçeneğidir. Diğer ifadeler şiirin özelliklerini doğru bir şekilde yansıtmaktadır. Şiirde ahenkli ve etkili bir söyleyiş önemli bir unsurdur, bu nedenle "D" seçeneği yanlıştır. Şiirin temel özellikleri arasında düş gücüne dayanması, insanın duyu dünyasına seslenmesi, coşku uyandırması, ahenkli ve etkili bir söyleyişe sahip olması, imge ve sezginin önemli yer tutması bulunur.

Sorunun cevap anahtarı "A) Şiir" olmalıdır. Şiir, zengin imgelerle, ritimli sözlerle seslerin uyumlu kullanımıyla ortaya çıkan bir edebi türdür. Şiirin temel özellikleri arasında kafiye, ölçü, ritim gibi unsurlar bulunur. Şairler, duygularını, düşüncelerini ve hayallerini bu özellikleri kullanarak ifade ederler.

Doğru cevap "E) Temelinde kahraman vardır." seçeneğidir. Olay hikayesi türü, genellikle bir kahramanın etrafında gelişen olayları anlatır. Bu nedenle temelde bir kahramanın bulunması, olay hikayesinin özelliğidir. Diğer seçenekler olan olayın mantıksal bir sıralama ile sonuca bağlanması, kahramanların ve çevrelerinin tasvirine önem verilmesi, okuyucuda merak ve heyecan uyandırılması, serim-düğüm-çözüm yapısının bulunması gibi özellikler olay hikayesine aittir. Olay hikayesi türü, bir kahramanın etrafında gelişen olayları anlatır ve bu kahramanın karşılaştığı durumlar, olayların merkezinde yer alır.

Doğru cevap "A) Serim, düğüm ve çözüm kullanılır." olmalıdır. Durum hikayesinde genellikle olay örgüsü yerine karakterlerin ruhsal durumlarına odaklanılır, bu nedenle serim, düğüm ve çözüm gibi geleneksel olay yapısı öğeleri bu türde önemli bir rol oynamaz.

Bu sorunun cevap anahtarı "B) Tema" seçeneğidir. Hikayedeki temel duygu ve düşünceyi soyut ve genel şekline tema denir. Tema, hikayenin özünde bulunan ana fikir veya mesajı ifade eder. Hikayenin tema, ana fikir veya mesajını ifade eder. Tema, hikayenin derin anlamını yansıtır.

Doğru cevap "B) Uyak" olmalıdır. Yukarıdaki dizelerde "i" ve "e" ünlülerinin tekrarlanması, bir uyak örneğidir. Uyak, bir şiirde veya metinde ses benzerliği taşıyan kelimelerin veya hecelerin tekrarlanmasıdır.

Doğru cevap "D) Cinaslı uyak" seçeneğidir. Yukarıdaki dizelerde "görmemiş" kelimesinin sonundaki "-eş" ünlüsü ile "soyum" kelimesinin sonundaki "-um" ünlüsü cinaslı uyak örneğidir. Cinaslı uyakta, ünlü harf ve ünsüz harf benzerliği bulunur. Yukarıdaki dizelerdeki uyak, cinaslı uyak türüdür çünkü hem ünlü hem de ünsüz harf benzerliği bulunur.

Sorunun cevap anahtarı "A) Hece ölçüsüyle yazılmıştır." olmalıdır. Şiirdeki dizelerin sayısının, her dizenin hece sayısının ve uyak düzeninin verildiği bir metinde hece ölçüsü kullanıldığını söyleyebiliriz. Ancak, verilen dörtlüğün hece ölçüsü hakkında herhangi bir bilgi verilmemiştir. Dolayısıyla, dörtlüğün hece ölçüsüyle yazıldığını doğrulamak için yeterli bilgi yoktur.

Doğru cevap "C) Seci – tezat" seçeneğidir. Yukarıdaki dizelerde bulunan sanatlar seci ve tezat sanatlarıdır. Seci, aynı sözcüklerin farklı anlamlarda kullanılmasıyla oluşan bir tür tezattır. Yukarıdaki dizelerde bulunan sanatlar seci ve tezat sanatlarıdır. Seci, aynı sözcüğün farklı anlamlarda kullanılmasıyla oluşan bir tür tezattır. "Dersin" kelimesi hem "ders almak" hem de "söylemek" anlamlarına gelirken, "yâr sana" ifadesi "sevgiliye" ve "gel sana" anlamlarına gelir, bu da seci sanatına örnektir.

Doğru cevap C) Mecazımürsel'dir. Mecazımürsel, bir sözün gerçek anlamında değil de benzetme amacı güdülmeden, yerine başka bir sözün kullanılmasıdır. Bu retorik figürde, gerçek anlamıyla kullanılan kelime veya ifade bir benzetme amacı gütmeksizin farklı bir bağlamda yer almış olur. Bu tür kullanımlar yazı veya konuşmada çeşitli etkiler yaratmak amacıyla kullanılır ve dilin zenginliğini artırır.

Sorunun cevap anahtarı "A) Hüsnütalil" olmalıdır. Hüsnütalil, bir olayın veya durumun gerçek nedeni dışında daha olumlu veya makul bir nedenle açıklama yapmaktır. "Hüsnütalil", "güzel sebep" anlamına gelir ve bir olayın gerçek nedeni dışında daha olumlu veya makul bir sebep öne sürme anlamına gelir. Diğer seçenekler farklı anlatım şekillerini ifade eder; örneğin "telmih" daha çok ima etme, "mecazımürsel" bir tür mecaz anlatım türünü ifade eder.

Doğru cevap D) Satirik Şiir'dir. Satirik şiir, kişilerin veya toplumda oluşan aksamaların eleştirel bir dille anlatıldığı şiir türüdür. Bu türde, alaylı ifadeler ve iğneli sözler kullanılarak eleştiri yapılır. Şair, toplumsal sorunları veya bireysel zaafları alaycı bir dille yansıtarak okuyucuya düşündürücü mesajlar verir. Satirik şiir, toplumun veya kişilerin hatalarını, çelişkilerini ve eksikliklerini yüzlerine vurmayı amaçlar.

Verilen şiir, doğanın ve hayvanların tasvirine dayalıdır. Doğaya, karıncalara, hanımböceklerine, uç böceklere vurgu yaparak doğal unsurların öne çıktığı görülmektedir. Bu pastoral bir temayı yansıtırken, lirik şiirlerde duygular ve içsel düşünceler ön planda olur. Diğer türlerden farklı olarak, verilen şiir epik, satirik veya didaktik bir yapıya sahip değil.

Evet, doğru cevap A) Lirik Şiir'dir. Şiirde duygu ve düşüncelerin bireysel bir ifadeyle dile getirildiği, genellikle içsel bir içerik taşıyan şiir türüne "lirik şiir" denir. Verilen şiirdeki dizelerde yoğun duygusal bir ifade ve içsel düşüncelerin dile getirilmesi, lirik şiirin özelliklerini taşımaktadır. Şairin duygusal deneyimleri ve iç dünyası bu türde ön plandadır, dış olaylar veya epik anlatım değil, kişisel duygu ve düşünceler öne çıkar.

Sorunun cevabı "D) Kafiye" olmalıdır. Şiirde iki veya daha fazla dize arasında oluşan farklı anlam ve görevlerdeki seslerin, kelimelerin benzerliğine "kafiye" denir.

Verilen şiir Aruz Ölçüsü ile yazılmıştır. Aruz Ölçüsü, Türk edebiyatında sıkça kullanılan bir nazım birimidir. Bu ölçüde her dize belirli bir kalıp ve hece sayısıyla oluşturulur. Aruz ölçüsü, hece sayısına ve hecelerin uzunluk kısalık düzenine dayanır. Şiirdeki uyak ve ritm bu ölçüye göre oluşturulur. Bu şiirde de her dizenin belirli bir kalıp ve hece sayısıyla uyumlu olarak yazıldığı görülmektedir.

Doğru cevap "C) II ve III" olacaktır. İlahi (II) ve Nutuk (III) tasavvufi halk şiirleri arasında yer almaktadır. Ağıt (I) ise tasavvufi halk şiirlerine dâhil değildir.

Görsel imgeler, dize içinde kullanılan dil ve sözcüklerle zihinde canlandırma yaratır. Bu dizelerdeki imgeler, duyusal deneyimleri ve atmosferi yansıtarak okuyucunun metindeki olayları ve duyguları daha iyi anlamasına yardımcı olur.

Bu soruda, farklı edebi terimlerin tanımlarını ve kullanımlarını belirtmeniz gerekmektedir. Her bir boşluğa doğru kelimenin yerleştirilmesi gerekmektedir. Sorunun cevapları aşağıda açıklanmıştır: 1. **Tezat:** Zıt anlamlı kelimelerin veya düşüncelerin bir arada kullanılmasıdır. 2. **Teşhis:** İnsan dışındaki varlıklara insan özellikleri vererek konuşturma sanatıdır. 3. **Beyit:** Divan edebiyatında iki mısradan oluşan nazım birimidir. 4. **Dörtlük:** Halk edebiyatında dört mısradan oluşan nazım birimidir. 5. Şairler döneminin kültürel, sosyal ve siyasi yapılarından etkilenir ve bu etkileri eserlerine yansıtarak eserlerini zenginleştirirler.

Bu tür sorular, öğrencilerin edebiyat terimlerini ve kavramları anlayabilme yeteneklerini ölçmeyi amaçlar. Öğrencilerin farklı edebi terimleri bilmeleri ve metin içinde kullanılan bağlamlara uygun şekilde yerleştirebilmeleri gerekmektedir.

Bu soruda verilen cümlelerde manzume ve şiirle ilgili farklı özellikler karşılaştırılmıştır. Doğru veya yanlış ifadelerin belirlenmesi istenmektedir. Doğru ifadeleri "D" ile yanlış ifadeleri "Y" ile belirtmeniz gerekmektedir. İşte cevaplar ve açıklamaları: 1. Şiirde anlatılanları düzyazıyla ifade edemeyiz çünkü şiirin özgün yapısı ve ritmi düzyazı ile aynı şekilde ifade edilemez. 2. Şiirde olay örgüsü genellikle olmasa da manzumede olay örgüsü, hikayelerin anlatıldığı manzumelerde bulunabilir. 3. Bireysellik duygu ve çağrışım şiirde ön planda olurken manzumede toplumsal konular ve olaylar daha belirgin olabilir. 4. Manzumeler genellikle toplumsal konuları işler, özellikle tarihsel veya toplumsal olaylara dair anlatılar manzume türünde olabilir. 5. Şiirde imge ve çok anlamlılık önemlidir, manzumede ise genellikle sözcükler mecaz anlamda kullanılır. 6. Manzumelerin didaktik yönü olabilir, yani öğretici bir amacı da bulunabilir. 7. Manzumelerin dil ve anlatımı, hikayelerin anlatımına daha yakın olabilir. 8. Manzum hikayeler, hikaye anlatımı kullanarak manzumelerdir.

Doğru cevap B seçeneğidir: Dizelerde altı çizili olarak verilen sözcüklerin anlamları sırasıyla şu şekildedir: Âti: Gelecek Sebât: Sabır Merhûme: Rahat Bu nedenle doğru cevap B seçeneğidir.

Doğru cevap B seçeneğidir. "Babamın çalışması" ifadesindeki "Babamın" kelimesi, bir ismin iyelik durumunu belirtir ve bu nedenle yüklem görevindedir. Cümlenin öznesi olan "çalışması" bu nedenle yüklem görevini üstlenir. Diğer seçeneklerde ise edat grubu yüklem görevinde değildir

Bu sorunun cevap anahtarı C seçeneğidir. Sanat eseriyle ilgili olarak "yararlılık" esas değildir. Sanat, genellikle estetik zevk, güzellik ve duygusal ifade üzerine odaklanır. Sanat eseri, izleyicisine duygusal deneyimler sunmayı ve estetik bir tatmin sağlamayı amaçlar. Yani sanatın temel amacı, yararlılık değil, estetik ve duygusal deneyimlerdir. Sanatın çok anlamlılık veya sembolizm içermesi ise sanat eserlerinin farklı yorumlara açık olabileceği anlamına gelir.

Bu sorunun cevap anahtarı şu şekildedir: Cevap: D) Yalın bir dil kullanılmıştır. Nâzım Hikmet'in "Horozla İnci" adlı fablının dili oldukça yalındır. Metinde karmaşık sözcükler veya cümle yapıları kullanılmamıştır. Dil, basit ve anlaşılır bir şekilde yazılmıştır. Bu nedenle "Yalın bir dil kullanılmıştır" ifadesi doğrudur.

Cevap Anahtarı: D) IV Verilen cümlelerde geçen "yalnız" kelimeleri tür yönünden eşleştirildiğinde şu şekilde gruplanır: I. Bize yalnız bir saatini ayırabilirmiş. (Zamanı ifade ediyor) II. Yalnız insanlar genelde paylaşımcı olmuyor. (Kişiyi ifade ediyor) III. Sırrımı yalnız güvendiğim kişilere söyleyebilirim. (Kişiyi ifade ediyor) IV. Size gelirim yalnız bana yardım edeceksin. (Durumu veya koşulu ifade ediyor) V. Yalnız Savaşçı filmini daha önce izlememiştim. (Filmi ifade ediyor) "Yalnız" kelimesi burada farklı türleri ifade ediyor: zamanı (I), kişiyi (II ve III), durumu veya koşulu (IV), ve bir filmi (V). Bu nedenle, dışarıda kalan kelime "IV" yani "Size gelirim yalnız bana yardım edeceksin" cümlesinde geçen "yalnız"dır.

Doğru cevap "C) III." olmalıdır. Doğru sıralama şu şekildedir: III. Fertler ve nesiller arasında anlaşma vasıtası olarak iş görür. IV. Dil insanlar arasında anlaşmayı sağlayan tabii bir vasıtadır. V. İnsanlar duygularını, düşüncelerini, fikirlerini, hükümlerini birbirlerine nakletmek, meramlarını birbirlerine anlatmak için dil denilen vasıtaya başvururlar. Bu sıralamada "C) III." cümlesi baştan üçüncü cümle olur.

Cevap: E) Manzum hikâye Verilen metin, bir hikayeyi anlatmaktadır. Metin, bir olayı veya durumu anlatırken dil ve anlatım özellikleriyle bir hikaye formatında sunulmuştur. Hikayenin içeriği dilin önemine ve doğru kullanımına dair bir mesaj içeriyor. Ayrıca, metin içinde kurgusal unsurlar ve karakterler bulunmaktadır. Bu nedenle, metin manzum hikaye türüne örnek olarak değerlendirilebilir.

Doğru cevap D) Eflatun Cem Güney'dir. Eflatun Cem Güney, "Masalcı Baba" olarak tanınan ve "Dede Korkut Masalları" adlı kitabıyla Andersen Kurumu tarafından verilen "Dünya Çocuk Edebiyatı Onur Belgesi"ni almış olan yazardır.

Cevap Anahtarı: C) Hayatın gerçeklerini, tarihî olayları, düşünceleri, bilimsel gerçeklikle anlatır. Sanatsal metinlerle ilgili verilen bilgilerin incelenmesi: A) Sanatsal metinler kurmaca metinlerdir. (Doğru) B) Sanatsal metinlerde yazarın amacı estetik duygu uyandırmaktır. (Doğru) C) Hayatın gerçeklerini, tarihî olayları, düşünceleri, bilimsel gerçeklikle anlatır. (Yanlış - Sanatsal metinler genellikle gerçeklikten soyutlanır ve estetik veya duygusal bir bakış açısıyla ele alınır.) D) Kelimeler, yan ve mecaz anlamda kullanılır. (Doğru) E) Anlatım, çağrışım ve duygularla değer kazanır. (Doğru) Verilen seçenekler arasından yalnızca "C) Hayatın gerçeklerini, tarihî olayları, düşünceleri, bilimsel gerçeklikle anlatır." ifadesi yanlıştır. Sanatsal metinler genellikle gerçeklikten saparak farklı bir bakış açısı veya duygu uyandırmak için kullanılır.

I. Bir dilin, yazılı kaynaklarla izlenebilen tarihî gelişimi içinde ayrılmış kollarıdır. (Yazı Dili) Bu tanım "Yazı Dili" ile uyumlu değildir. "Yazı Dili," bir dilin yazılı formunu ifade ederken, tanımda bahsedilen "ayrılmış kollar" daha çok diyalektleri veya lehçeleri ifade eder. Yazı Dili ise genellikle standart bir dilin yazılı formunu temsil eder. Sonuç olarak, doğru cevap A) I. olmalıdır.

Doğru cevap E) Bir akşamüstü yanımızda kimsecikler olmaz Yada olması gerekenler yanımızdakiler değildir şeklindeki dizedir. Burada "Yada" kelimesinin yazımı yanlış olmuştur. Doğru yazımı "Ya da" şeklinde olmalıdır. Yanıtınız doğrudur. Teşekkür ederim düzeltmeniz için.

Bu beyitte dil, şiirsel (sanatsal) bir işlevle kullanılmıştır. Şair, dizelerde özgürlüğü vurgulamak ve duygusal bir etki yaratmak için dilin estetik ve duygusal yönlerini kullanmıştır. Dizeler, özgürlüğünü savunan bir kişinin iç dünyasını ve kendine olan güvenini ifade etmektedir. Şiirsel işlev, dilin estetik ve duygusal bir amacı ifade etmek için kullanıldığı işlevidir. Bu beyitteki kullanım, şiirin özgürlük ve özgüven temasını vurgulamak için yapılmıştır.

Parçanın ana teması, sanat ile bilim arasındaki etkileşim ve ilişkidir. Parçada, Leonardo da Vinci'nin sanatı bir bilgi türü olarak gördüğü ve günümüzde sanat ile bilim arasında güçlü bir bağın olduğu belirtilmektedir. Ayrıca, bilimsel üretimlerin sanatsal bir objeye dönüşmesi ve bu iki disiplinin birbirlerini nasıl beslediği konuları ele alınmaktadır. Bu nedenle, parçaya getirilebilecek en uygun başlık "D) Sanat-Bilim Etkileşimi"dir. Bu başlık, parçanın ana temasını en iyi şekilde yansıtmaktadır.

Verilen şiir parçası, şairin duygu ve içsel düşüncelerini anlatan bir lirik şiir örneğidir. Şair, İstanbul'un atmosferini ve etkilerini içsel bir deneyimle ifade ediyor. Duygusal bir ton ve kişisel ifadeler, lirik şiirin belirleyici özellikleridir.

Bu metin, bilgi ve düşünce aktarmak amacıyla kullanılan dilin göndergesel işlevini taşır. Metinde, yazarın belirli bir düşünceyi ifade etmek için dili kullanması ve okuyucuya bilgi vermesi söz konusudur. Yazarın amacı, insanların hem Doğu hem de Batı kültürlerine ait olduğunu ve bu iki kültürün etkilerini taşıdığını açıklamaktır. Göndergesel işlev, dilin temel amacı olan bilgi iletişimini ifade eder. Bu metin, bu işleve uygun olarak dilin bilgilendirici işlevini yerine getirir.

Dörtlükteki kafiye düzeni incelendiğinde, 1. dize ile 3. dize arasında ve 2. dize ile 4. dize arasında bir çapraz kafiye düzeni bulunmaktadır. Yani, 1. dize ile 3. dize ve 2. dize ile 4. dize arasındaki kelimeler aynı şekilde kafiyelenmiştir. Bu nedenle dörtlük çapraz kafiyelidir. Diğer verilen bilgiler de doğrudur; 11'li hece ölçüsü kullanılmıştır, bütün dizeler 6+5 duraklıdır, ve kelime redife yer verilmemiştir.

Parçada nesnel bir anlatım tarzı kullanılmıştır. Hikayeyi aktaran anlatıcı, olayları ve karakterlerin davranışlarını tarafsız bir şekilde anlatmıştır. Örneğin, Aslan'ın tepkileri, kurt ve tilkinin diyalogları nesnel bir şekilde sunulmuştur. Parçada duygusal veya öznelerarası bir dil kullanılmamıştır. Diğer seçenekler ise yanlıştır: A) Öyküleyici anlatım kullanılmıştır. Parça bir hikaye olarak sunulmuştur. B) Diyaloglara yer verilmiştir. Parçada karakterler arasında geçen diyaloglar bulunmaktadır. C) Teşhis ve intak sanatına başvurulmuştur. Parçada karakterlerin düşünceleri ve duyguları hakkında yargılarda bulunulmuştur. D) Ders verme amacı vardır. Parçada öğretici bir amacın olduğu ve ders çıkarılması gereken bir durumun anlatıldığı görülmektedir.