9.Sınıf Coğrafya 2.Dönem 1.Yazılı

Verilen sorunun cevap anahtarı, A seçeneği olan "Erozyon ve Volkanizma" şeklindedir. Dünya'nın yüzey şekillerini oluşturan iki ana süreç erozyon ve volkanizmadır. Erozyon, su, rüzgar ve buzun etkisiyle toprak ve kayaların aşındırılması ve taşınması sürecidir. Volkanizma ise yer altındaki lav, gaz ve külün yeryüzüne çıkarak volkanlar, dağlar ve diğer şekillerin oluşmasına sebep olan süreçtir. Dünya'nın yüzey şekillerini oluşturan iki ana süreç erozyon ve volkanizmadır. Erozyon, su, rüzgar ve buzun etkisiyle toprak ve kayaların aşındırılması ve taşınması sürecidir. Bu süreç, dağların erozyonla aşındırılması, vadilerin oluşması, kıyı şeritlerinin şekillenmesi gibi birçok yüzey şeklinin oluşumuna katkı sağlar. Volkanizma ise yer altındaki lav, gaz ve külün yeryüzüne çıkarak volkanların, dağların ve diğer şekillerin oluşmasına sebep olan bir süreçtir. Volkanlar lav püskürtmesiyle yeni yüzeylerin oluşumuna yol açar ve volkanik dağlar, adalar ve volkanik arazi şekilleri ortaya çıkarır. Dolayısıyla, doğru cevap A seçeneği olan "Erozyon ve Volkanizma" şeklindedir.

Verilen sorunun cevap anahtarı, C seçeneği olan "Çok yüksek nem" şeklindedir. Çok yüksek nem, çöl ikliminin özelliklerinden biri değildir. Çöl iklimi genellikle az yağış, sıcak ve kurak hava, bitki örtüsünün az olduğu ve rüzgarın şekillendirmeler yaptığı bir iklim tipidir. Çöl iklimi, genellikle az yağış, sıcak ve kurak hava koşulları, bitki örtüsünün az olduğu ve rüzgarın şekillendirmeler yaptığı bir iklim tipidir. Çöl bölgeleri, genellikle düşük nem seviyelerine sahip olup, nemin hızla buharlaşmasıyla karakterizedir. Bu nedenle, çöl iklimi için yüksek nem, tipik bir özellik değildir. Bu iklim tipinde genellikle nem oranı düşüktür ve havanın kuru olduğu bir ortam hakimdir. Dolayısıyla, doğru cevap C seçeneği olan "Çok yüksek nem" değildir.

Verilen sorunun cevap anahtarı, C seçeneği olan "Kısa yaz günleri ve uzun kış geceleri" şeklindedir. Dünya'nın kuzey ve güney kutup bölgeleri, kısa yaz günleri ve uzun kış geceleri koşullarına sahiptir. Bu bölgelerde, yaz aylarında güneş sürekli olarak yükselmez ve kış aylarında ise sürekli olarak batmaz, bu da kısa yaz günlerine ve uzun kış gecelerine neden olur. Dünya'nın kuzey ve güney kutup bölgeleri, kısa yaz günleri ve uzun kış geceleri koşullarına sahiptir. Bu bölgeler, yılın belirli dönemlerinde güneşin sürekli olarak yükselmediği veya batmadığı bir fenomene sahiptir. Yaz aylarında güneş sürekli olarak yükselmez ve kutup bölgelerindeki günler çok kısa olurken, kış aylarında güneş sürekli olarak batmaz ve kutup bölgelerindeki geceler uzun sürer. Bu durum, kuzey ve güney kutup bölgelerinde mevsimlerin farklılığına ve ekstrem hava koşullarına yol açar.

Verilen sorunun cevap anahtarı, A seçeneği olan "Tarım, Sanayi, Turizm" şeklindedir. Ekonomik faaliyetler genellikle tarım, sanayi ve turizm gibi sektörlere sınıflandırılır. Bu sektörler, bir ülkenin ekonomik gelişimine ve kaynak kullanımına katkıda bulunurlar. Ekonomik faaliyetlerin sınıflandırılması, genellikle sektörlere dayalı olarak yapılır. Tarım, sanayi ve turizm, bu sınıflandırmada sıkça kullanılan kategorilerdir. Tarım sektörü, gıda üretimi ve tarım ürünleri yetiştirme faaliyetlerini kapsar. Sanayi sektörü, üretim ve imalat işlerini içerir. Turizm sektörü ise seyahat, konaklama, eğlence gibi hizmetlerin sunulduğu bir sektördür. Bu üç sektör, bir ülkenin ekonomik faaliyetlerinde önemli bir rol oynar.

Verilen sorunun cevap anahtarı, A seçeneği olan "Yapay afetler oluşturma" şeklindedir. Doğal afetlerin etkisini azaltmak için alınabilecek önlemler arasında yer almayan seçenek budur. Doğal afetlerin etkisini azaltmak için çeşitli önlemler alınabilir. Bu önlemler arasında acil durum planları hazırlamak, güçlü binalar yapmak, şehir planlaması yapmak ve uygun arazi kullanımı gibi tedbirler bulunmaktadır. Acil durum planları, afet durumunda hızlı ve etkili müdahaleyi sağlamak için hazırlanan stratejik planlardır. Güçlü binalar, depremler gibi doğal afetlere karşı daha dayanıklı olacak şekilde inşa edilir. Şehir planlaması ve uygun arazi kullanımı ise riskli bölgelerde yapılaşmanın önlenmesi veya kontrol altına alınması amacıyla yapılır.

Verilen sorunun cevap anahtarı, D seçeneği olan "İnsanların doğayla daha uyumlu yaşamaya çalışması" şeklindedir. Bu seçenek, doğal afetlerin sosyal etkilerinden biri değildir. Doğal afetlerin insanlara etkisi sadece maddi hasarlarla sınırlı kalmaz, aynı zamanda psikolojik ve sosyal etkiler de yaratır. Göçlerin artması, afetler sonucunda insanların güvenli bölgelere yer değiştirmesi ve toplumların dağılmasına neden olabilir. Eğitimde aksamalar yaşanması, afetlerin eğitim kurumlarına ve altyapıya verdiği zararlar nedeniyle öğrenme süreçlerinde aksaklıkların yaşanmasına sebep olabilir. Sağlık sorunlarının artması, afetlerin sonucunda sağlık hizmetlerine erişimin zorlaşması, hijyen koşullarının bozulması ve salgın hastalıkların yayılmasıyla ilişkilidir. Ekonomik kayıplar ise afetlerin ekonomi üzerindeki olumsuz etkilerini ifade eder.

Cevap anahtarı olarak, D) Atmosfer, yeryüzündeki canlıların hayatta kalmasını sağlayan dengeli bir iklim sistemi oluşturur ifadesi doğru değildir. Bu soruda, doğru olmayan bir ifadeyi belirlememiz isteniyor. İfadeleri inceleyerek doğru olanları kontrol etmeliyiz: A) Atmosfer, yeryüzünü saran gaz tabakasıdır. Bu ifade doğrudur. Atmosfer, yeryüzünü çevreleyen gaz tabakasıdır. B) Atmosfer, yeryüzünü zararlı güneş ışınlarından korur. Bu ifade doğrudur. Atmosfer, zararlı güneş ışınlarını tutarak yeryüzüne ulaşmalarını engeller. C) Atmosfer, yaşamın sürdürülebilmesi için gerekli oksijeni sağlar. Bu ifade doğrudur. Atmosfer, oksijen gibi yaşam için gerekli olan gazları içerir. D) Atmosfer, yeryüzündeki canlıların hayatta kalmasını sağlayan dengeli bir iklim sistemi oluşturur. Bu ifade yanlıştır. Atmosfer, iklimi etkileyen faktörlerden biridir, ancak canlıların hayatta kalmasını sağlayan dengeli bir iklim sistemi oluşturmaz. E) Atmosfer, yeryüzünde meydana gelen doğal afetleri önlemeye yardımcı olur. Bu ifade doğrudur. Atmosfer, yeryüzündeki doğal afetlerin oluşumunu engellemese de bazı etkilerini azaltabilir. Sonuç olarak, D seçeneği olan "Atmosfer, yeryüzündeki canlıların hayatta kalmasını sağlayan dengeli bir iklim sistemi oluşturur" ifadesi doğru değildir.

Bu sorunun cevap anahtarı, E seçeneği olan "Termosfer" şeklindedir. Termosfer, atmosferin en üst tabakasıdır. Atmosfer, farklı katmanlardan oluşan bir gaz tabakasıdır. Bu katmanlar, yerden yükseklik arttıkça farklı özelliklere sahiptir. Termosfer, atmosferin en üst tabakasıdır ve 80 km ile 1000 km yükseklik arasında yer alır. Bu tabakada, atmosferdeki gaz moleküllerinin sıcaklığı artar ve uluslararası uzay istasyonları gibi uzay araçlarının yörüngesinde bulunur.

Bu sorunun cevap anahtarı, B seçeneği olan "Uludağ" şeklindedir. Uludağ, bir volkanik dağ değildir. Volkanik dağlar, yer kabuğundaki volkanik faaliyetler sonucu oluşan dağlardır. Erciyes, Ağrı Dağı, Ararat ve Nemrut Dağı volkanik dağlardır ve Türkiye'nin farklı bölgelerinde yer alırlar. Ancak Uludağ, bir volkanik dağ değildir. Uludağ, Bursa ilinde bulunan bir dağdır ve volkanik faaliyetlerle oluşmamıştır.

Cevap anahtarı olarak, C) Paris Anlaşması olarak verilebilir. Bu soruda, çevre kirliliği ile mücadele eden uluslararası bir anlaşmayı belirlememiz isteniyor. Verilen seçenekler arasında çevre kirliliği ile mücadelede önemli bir rol oynayan uluslararası anlaşmalar yer almaktadır. Bu anlaşmalardan hangisinin çevre kirliliği ile mücadele etmek amacıyla oluşturulduğunu bulmamız gerekiyor. A) Kyoto Protokolü: Küresel iklim değişikliğiyle mücadele etmek amacıyla oluşturulan bir anlaşmadır. B) CITES Sözleşmesi: Tehlikede olan türlerin uluslararası ticaretini düzenlemek amacıyla oluşturulan bir anlaşmadır. C) Paris Anlaşması: Küresel sera gazı emisyonlarının azaltılması ve iklim değişikliğiyle mücadele edilmesi amacıyla oluşturulan bir anlaşmadır. D) Montreal Protokolü: Ozon tabakasının korunması amacıyla ozon tüketici maddelerin kullanımının kontrol altına alındığı bir anlaşmadır. E) Ramsar Sözleşmesi: Sulak alanların korunması ve sürdürülebilir kullanımı amacıyla oluşturulan bir anlaşmadır. Çevre kirliliği ile mücadele eden uluslararası anlaşma C) Paris Anlaşması'dır. Paris Anlaşması, küresel iklim değişikliğiyle mücadele etmek için ülkeler arasında bir çerçeve oluşturmuş ve sera gazı emisyonlarının azaltılması için taahhütler içermektedir.

Cevap anahtarı olarak, D) Magmanın erime sıcaklığı olarak verilebilir. Bu soruda, volkanların oluşumunda rol oynayan faktörleri değerlendirmemiz isteniyor. Verilen seçenekler arasından volkan oluşumunda rol oynamayan faktörü bulmamız gerekiyor. A) Levha hareketleri: Volkanların çoğu, yer kabuğunda gerçekleşen levha hareketleri sonucunda oluşur. Levhaların birbirlerine doğru hareket etmesi veya bir levhanın diğerinin altına dalması sonucunda volkanik faaliyetler meydana gelebilir. B) Yer kabuğu çatlamaları: Yer kabuğunda meydana gelen çatlaklar, magmanın yeryüzüne çıkmasını sağlayabilir. Bu çatlaklar boyunca magmanın yukarı doğru hareket ederek volkanların oluşumuna neden olabilir. C) Yer altı suları: Yer altı suları, volkanların oluşumunda etkili olabilir. Yüksek sıcaklıklara maruz kalan yer altı suları buharlaşabilir ve bu buharlar volkanik patlamalara yol açabilir. D) Magmanın erime sıcaklığı: Magmanın erime sıcaklığı, volkanların oluşumunda bir faktör değildir. Magmanın erime sıcaklığı, magmanın hangi koşullarda eriyebileceğini belirler, ancak volkan oluşumu daha çok levha hareketleri, kabuk çatlakları ve yer altı sularının etkileşimi ile ilişkilidir. E) Kıtasal çarpışma: Kıtasal çarpışmalar, levhaların birbirleriyle çarpışması sonucunda dağ zincirlerinin oluşmasına neden olabilir. Ancak doğrudan volkan oluşumunu etkileyen bir faktör değildir. Bu şekilde değerlendirildiğinde, volkanların oluşumunda rol oynamayan faktör D) Magmanın erime sıcaklığı'dır.

Cevap anahtarı olarak, A) Aral Gölü'nün bir çöküntü gölü olduğu verilebilir. Bu soruda, verilen denizler arasından hangisinin bir çöküntü gölü olduğunu bulmamız isteniyor. A) Aral Gölü: Aral Gölü, Orta Asya'da yer alan ve Kazakistan ile Özbekistan arasında bulunan bir çöküntü gölüdür. Yıllar içinde su seviyesi önemli ölçüde azalmıştır. B) Kızıldeniz: Kızıldeniz, Akdeniz ile Hint Okyanusu arasında yer alan bir denizdir. Çöküntü gölü değildir. C) Hazar Denizi: Hazar Denizi, Orta Asya'da yer alan bir tuzlu su gölüdür. Çöküntü gölü değildir. D) Karadeniz: Karadeniz, Türkiye, Rusya, Ukrayna ve diğer bazı ülkeler arasında yer alan bir denizdir. Çöküntü gölü değildir. E) Akdeniz: Akdeniz, Avrupa, Asya ve Afrika kıtaları arasında yer alan bir denizdir. Çöküntü gölü değildir. Bu şekilde değerlendirildiğinde, çöküntü gölü olan deniz A) Aral Gölü'dür.

Sorunun cevap anahtarı "B) Savan iklimi"dir. Afrika'nın çoğu bölgesinde az yağış alınması ve sınırlı su kaynaklarına sahip olunması, savan iklimi ile ilişkilidir. Savan iklimi, yağış miktarının yıllık olarak düşük olduğu ve mevsimsel olarak belirli dönemlere yoğunlaştığı bir iklim tipidir. Bu nedenle, Afrika'da kuraklık ve susuzluk sorunları yaşanmaktadır. Bu sorunun çözüm açıklaması ise, Afrika'nın savan iklimi bölgelerinde su kaynaklarını korumak için sürdürülebilir su yönetimi politikalarının uygulanması, alternatif sulama yöntemlerinin kullanılması ve su tasarrufu önlemlerinin alınmasıdır.

Cevap: E) Roma Dönemi. Türkiye'de madencilik faaliyetleri, Roma Dönemi'nden itibaren başlamıştır. Roma İmparatorluğu döneminde, Türkiye topraklarında çeşitli madenlerin keşfi ve çıkarılması önemli bir faaliyet haline gelmiştir. Roma Dönemi'nde Türkiye, zengin maden kaynaklarına sahip bir bölge olarak bilinmektedir. Bu dönemde madencilik faaliyetleri, madenlerden elde edilen değerli metallerin ve diğer hammaddelerin kullanımını içermiştir.

Cevap: E) Deniz turizmi. Türkiye'nin turizm faaliyetlerinde en çok tercih edilen turizm türü deniz turizmidir. Türkiye, sahip olduğu güzel plajları, turkuaz renkli denizleri ve çeşitli su sporları imkanlarıyla deniz turizmi için popüler bir destinasyon konumundadır. Özellikle Ege ve Akdeniz kıyıları, tatilcilerin güneşlenme, yüzme, su sporları yapma ve kumsallarda dinlenme gibi aktiviteleri gerçekleştirebilecekleri önemli turistik bölgelerdir. Bu nedenle deniz turizmi, Türkiye'nin turizm faaliyetlerinde en çok tercih edilen turizm türüdür.

Cevap: C) Fırat ve Dicle. Türkiye'nin sahip olduğu hidroelektrik potansiyelinin büyük bölümü Fırat ve Dicle nehirlerinde bulunmaktadır. Fırat ve Dicle, Türkiye'nin doğu ve güneydoğu bölgelerinden geçen önemli akarsulardır. Bu nehirler üzerinde inşa edilen hidroelektrik santralleri, Türkiye'nin enerji üretiminde büyük bir rol oynamaktadır. Hem Fırat nehrindeki barajlar hem de Dicle nehrindeki barajlar, hidroelektrik enerji üretimi için kullanılan su kaynaklarını temsil etmektedir.

Sorunun cevap anahtarı "E) Kasırga" olarak verilmiştir. Türkiye'nin doğal afet riskleri arasında kasırga yer almamaktadır. Türkiye, çeşitli doğal afetlere maruz kalabilen bir ülke olsa da kasırga riski düşüktür. Türkiye'nin coğrafi konumu ve iklimi, kasırgaların oluşumunu destekleyen faktörlerin bulunmamasına işaret eder. Bu soru, Türkiye'nin doğal afet riskleri hakkında bilgi gerektiren bir sorudur. Verilen seçenekler arasında Türkiye'deki doğal afetlerden birini belirtmeyen seçeneği bulmamız isteniyor. Deprem, çığ, heyelan ve yangın gibi doğal afetler Türkiye'de sıkça meydana gelebilen olaylardır. Ancak kasırgalar, Türkiye'nin iklim ve coğrafi koşullarından dolayı nadiren yaşanan bir doğal afettir. Bu nedenle, cevap anahtarı "E) Kasırga" olarak belirlenmiştir.

Sorunun cevap anahtarı "D) Deniz seviyesi değişimi"dir. Parçada bahsedilen olay, deniz seviyesinin yükselmesi sonucu kıyı şeridindeki alanların sular altında kalması veya suların yükselerek kıyı şeridine kadar gelmesi durumunu ifade etmektedir. Bu durum, deniz seviyesindeki değişikliklere bağlı olarak gerçekleşir. Deniz seviyesi değişimi, iklim değişikliği, buzulların erimesi, küresel ısınma gibi faktörlerden etkilenebilir. Sorunun çözüm açıklaması ise, parçadaki açıklamaların deniz seviyesi değişimi durumunu anlattığı ve bu durumun kıyı şeridindeki alanların sular altında kalmasına veya suların yükselerek kıyı şeridine kadar gelmesine neden olduğu belirtilmektedir.

Sorunun cevap anahtarı "B) İklim"dır. İklim, yeryüzünde bitki örtüsü oluşumunu etkileyen faktörlerden biridir. İklim koşulları, bitkilerin büyüme ve gelişme süreçlerini etkiler. İklim, sıcaklık, nem, yağış miktarı gibi unsurları içerir ve bitki örtüsünün çeşitliliği üzerinde belirleyici bir rol oynar. Diğer seçenekler ise farklı doğal olayları veya etkileri ifade etmektedir. Sorunun çözüm açıklamasında, iklimin bitki örtüsünü nasıl etkilediği ve iklimin sıcaklık, nem ve yağış gibi unsurları içerdiği belirtilmelidir.

Sorunun cevap anahtarı "D) Deprem"dır. Parçada bahsedilen kavram, yer kabuğunun belirli bir bölgesinde birikmiş enerjinin aniden serbest kalması sonucu meydana gelen doğal afettir. Bu tanım en iyi şekilde depremi tarif etmektedir. Deprem, yer kabuğundaki hareketlilik sonucunda oluşan sarsıntı ve titreşimlerdir. Depremler genellikle yer kabuğundaki fay hatlarındaki gerilmelerin serbest kalmasıyla meydana gelir. Depremler büyük hasarlara, can kayıplarına ve diğer doğal afetlere yol açabilir. Sorunun çözüm açıklamasında, depremin yer kabuğundaki birikmiş enerjinin serbest kalması sonucu meydana gelen doğal afet olduğu ve fay hatlarındaki gerilmelerin etkisiyle ortaya çıktığı belirtilmelidir.

Sorunun cevap anahtarı "A) Sıcak ve nemli iklimlerde" dir. Yağmur ormanları genellikle sıcak ve nemli iklim bölgelerinde yaygın olarak görülür. Bu bölgelerde yıl boyunca yüksek sıcaklık ve yoğun yağışlar mevcuttur. Yağmur ormanları, tropikal ve subtropikal bölgelerde yer alır ve dünyanın ekvatoral bölgelerinde, özellikle Amazon yağmur ormanları gibi yerlerde bulunur. Bu bölgelerde sürekli yeşil kalan, yoğun bitki örtüsüne sahip ormanlar bulunur. Sorunun çözüm açıklamasında, yağmur ormanlarının sıcak ve nemli iklimlerde yaygın olarak görüldüğü, tropikal ve subtropikal bölgelerde yer aldığı ve yoğun bitki örtüsüne sahip olduğu belirtilmelidir.

Sorunun cevap anahtarı "D) Superior Gölü" olarak verilmiştir. En büyük tatlı su gölü olarak Superior Gölü kabul edilmektedir. Bu soru, en büyük tatlı su gölünün hangisi olduğunu belirlememizi istemektedir. Verilen seçenekler arasında "D) Superior Gölü" yer almaktadır. Superior Gölü, Kuzey Amerika'nın Büyük Göller bölgesinde yer alan ve yüzölçümü açısından en büyük tatlı su gölüdür. Bu göl, yaklaşık 82,100 km²'lik bir alanı kaplamaktadır. Dolayısıyla, cevap anahtarı "D) Superior Gölü" olarak belirlenmiştir.