2023-2024 9.Sınıf Bilgisayar Bilimi Dersi 1.Dönem 2.Yazılı Soruları (2022-01-02)

Cevap Anahtarı: A) Algoritma Tanımda bahsedilen, bir sorunu çözmek veya belirlenmiş bir amaca ulaşmak için tasarlanan yola ve takip edilen işlem basamaklarına "algoritma" denir. Algoritma, belirli bir problemi çözmek için adım adım talimatlar ve işlemler içeren bir plan veya yöntemdir. Bu talimatlar belirli bir sıra ve mantıkla uygulandığında, istenilen sonuca ulaşmayı sağlar.

Cevap Anahtarı: C) Gizlilik Yukarıdaki metinde bahsedilen bilişim teknolojileri kavramı, bilgilerin erişimlerinin kontrol altında tutulması ve bazı bilgilerin herkese açık olmaması gereken durumları ifade eder. Bu durum, gizlilik kavramıyla açıklanabilir. Bilişim teknolojilerinde gizlilik önemlidir ve devlet sırları, kişisel bilgiler gibi hassas verilerin korunması için erişim ayarlamaları yapılmalıdır.

Cevap Anahtarı: B) Erişim Bilişim teknolojilerini kullanarak saniyeler içerisinde milyonlarca bilgi içerisinden istediğimiz bilgiye ulaşmak, "erişim" kavramı ile açıklanabilir. Erişim, bilgi ve kaynaklara hızlı ve kolay bir şekilde ulaşma yeteneğini ifade eder. Bilişim teknolojileri, internet ve diğer bilgi depolama sistemleri sayesinde bu hızlı erişimi sağlamakta ve büyük miktardaki bilgiye kolayca erişmemize olanak tanımaktadır.

Cevap Anahtarı: C) Fikri Mülkiyet Bilişim teknolojileri alanında üretilen bir soyut ürün, örneğin bir yazılım veya dijital içerik gibi, tüm hakları üreten kişiye ait olduğunda "Fikri Mülkiyet" kavramı kullanılır. Fikri mülkiyet, bir düşünce veya yaratıcı çalışmanın üreticisine tanınan haklardır ve bu haklar, eserin çoğaltılması, dağıtılması ve kullanılması gibi işlemleri kontrol etmeyi içerir.

Doğru cevap "E) Yayıncılık" seçeneğidir. Bilişim teknolojilerinin kullanımında yaşanan etik problemler genellikle dört ana başlık altında incelenir: Gizlilik, Erişim, Fikri Mülkiyet ve Doğruluk. Bu başlıklar altında, örneğin kişisel verilerin gizliliği, bilgiye erişim hakkı, fikri mülkiyet hakları ve doğru ve dürüst iletişim gibi etik sorunlar ele alınır. Ancak "Yayıncılık" bu dört ana başlıktan biri olarak kabul edilmez, çünkü genellikle gizlilik, erişim, fikri mülkiyet ve doğruluk gibi temel etik konulara dahil edilmez.

Sorunun cevap anahtarı "E) www.duckduckgo.com" olarak belirlenmiştir. DuckDuckGo, kullanıcı gizliliği konusunda özellikle vurgu yapan bir arama motorudur ve kullanıcının isteği haricinde kişisel bilgileri toplamaz. İnternet ortamında pek çok web sitesi ve arama motoru, kullanıcıların çevrimiçi etkinliklerini izleyerek ve kişisel bilgilerini toplayarak kullanıcı profilleri oluşturabilir. Ancak, bazı açık kaynaklı yazılımlar kullanıcı gizliliğini önemser ve kullanıcının isteği haricinde kişisel bilgileri toplamaz. Bu soruda, kullanıcı gizliliğini gözeten arama motorları arasından "www.duckduckgo.com" doğru cevaptır.

Sorunun cevap anahtarı "E) Bir firmanın parçalarını toplayarak oluşturduğu bilgisayar kasası." olarak belirlenmiştir. Fikri mülkiyet kavramı, fikirlerin ve yaratıcı çalışmaların mülkiyet haklarını tanırken, bir firmanın parçalarını toplayarak oluşturduğu bilgisayar kasası daha çok üretim ve montaj süreciyle ilgili olduğu için fikri mülkiyet kapsamında yer almaz. Fikri mülkiyet kavramı, sanat eserleri, yazılı metinler, bilgisayar programları, mobil uygulamalar ve oyunlar gibi yaratıcı çalışmaları kapsar. Bu çalışmaların yaratıcıları, fikri mülkiyet haklarına sahiptir ve bu haklar yasal koruma altındadır. Dolayısıyla, A, B, C ve D seçenekleri fikri mülkiyet kavramıyla ilişkilendirilebilir. Ancak, E seçeneği olan bir firmanın parçalarını toplayarak oluşturduğu bilgisayar kasası, yaratıcı bir eser değildir ve bu nedenle fikri mülkiyet kapsamında yer almaz.

Sorunun cevap anahtarı "E) .gop" seçeneğidir. Diğer seçenekler (.com, .edu, .k12, .org) genel olarak alan adı uzantıları arasında kullanılan tanıdık uzantılardır, ancak ".gop" uzantısı, tipik olarak Amerika Birleşik Devletleri'nde siyasi parti olan Cumhuriyetçi Parti'yi temsil etmek amacıyla kullanılan bir alan adı uzantısıdır ve daha sınırlı bir kapsama sahiptir. Soru, farklı alan adı uzantıları arasındaki farkı ele almaktadır. Diğer uzantılar genel anlamda yaygın kullanılan alan adı uzantılarıdır; ancak ".gop" uzantısı, belirli bir siyasi partiye ait olduğu için diğerlerine kıyasla daha özeldir.

Ticari amaç güden internet siteleri genellikle ".com" uzantısını kullanırlar. ".com" uzantısı "komersiyel" anlamına gelir ve genellikle ticari faaliyetlerde bulunan şirketler, işletmeler veya ticari kuruluşlar tarafından tercih edilir. Diğer uzantılar da farklı amaçlar için kullanılır: - .gov: Hükümet ve devlet kuruluşları için - .edu: Eğitim kurumları için - .org: Genellikle kar amacı gütmeyen organizasyonlar için - .k12: Amerika Birleşik Devletleri'nde ilkokul ve ortaokul düzeyindeki eğitim kurumları için Doğru cevap A) .com olmalıdır.

*Virüsler

*Solucanlar

*Truva Atları

*Casus Yazılımlar

1. **Virüsler:** Bilgisayar virüsleri, diğer programlara bulaşarak kendilerini kopyalayan ve çoğalan kötü amaçlı yazılımlardır. Bilgisayarınızın performansını düşürebilir, verilerinizi bozabilir veya çalabilirler. 2. **Solucanlar:** Solucanlar, ağlar aracılığıyla yayılan zararlı yazılımlardır. Kendi kendine çoğalabilirler ve ağ trafiğini yavaşlatabilir veya ağdaki cihazlara zarar verebilirler. 3. **Truva Atları:** Truva atlaları, zararlı amaçlar için tasarlanmış görünüşte zararsız veya yararlı yazılımlardır. Kullanıcıları kandırarak bilgisayarlarına indirtirler ve sonra kötü amaçlar için kullanılırlar, örneğin gizli bilgileri çalmak. 4. **Casus Yazılımlar:** Casus yazılımlar (spyware), kullanıcının izni olmadan bilgi toplayan ve çalan yazılımlardır. Genellikle reklam amaçlı kullanılsa da, kişisel bilgilerinizi çalmak veya takip etmek amacıyla da kullanılabilirler. Bu tür zararlı programlara karşı korunmak için güvenlik yazılımları kullanmak, güncellemeleri yapmak, güvenilir kaynaklardan yazılım indirmek, e-posta eklerini dikkatlice kontrol etmek ve güçlü parolalar kullanmak önemlidir.

Siber suç: Bilişim teknolojilerini kullanarak gerçekleştirilen her türlü yasa dışı eylem ------ Siber Terörizm: Bilişim teknolojilerini belirli bir politik ve sosyal amaca ulaşabilmek için yapılan saldırılardır. ---- Siber Savaş: Farklı bir ülkenin bilgi sistemlerine yapılan planlı ve koordineli saldırıdır.

*Siber Suç:** Bilgisayar sistemlerine veya dijital ortama yönelik olarak işlenen suçları ifade eder. Örneğin, bilgisayar korsanlığı, veri hırsızlığı, kimlik avı gibi faaliyetler siber suç kapsamına girer. **Siber Terörizm:** İdeolojik veya siyasi amaçlarla bilgisayar sistemlerine saldırarak toplumsal korku ve panik yaratmayı hedefleyen eylemleri tanımlar. Bu tür saldırılar özellikle hükümetlere, kuruluşlara veya altyapılara yönelik olabilir. **Siber Savaş:** Ülkeler arasında dijital platformlarda gerçekleşen çatışmalardır. Bir ülke diğerinin bilgisayar sistemlerine sızarak bilgi çalabilir, altyapıya zarar verebilir veya hizmetleri aksatabilir. Bu tür saldırılar, geleneksel savaş yöntemleri yerine ekonomik, siyasi veya askeri amaçlar için kullanılabilir.

b -- c -- d -- a -- e

a. .com - Ticari amaç güden sitelerin uzantısıdır. b. .edu - Üniversite ve akademik kuruluşların siteleri için kullanılır. c. .k12 - Okul öncesinden başlayıp liseye kadar geçen öğretim kurumlarının site uzantısıdır. d. .gov - Devlet kurumlarının resmi sitelerinin uzantısıdır. e. .org - Ticari amaç gütmeyen vakıf, dernek gibi sitelerin uzantısıdır.

a: Fikri mülkiyet -- b. .org -- c: .k12 -- d: siber zorbalık -- e: gizlilik -- f: erişilebilirlik -- g: siber saldırı -- h: siber suç -- ı: parola -- i: bilgisayar solucanları

a. **Fikri mülkiyet** kapsamındadır. b. Ticari amaç gütmeyen, vakıf dernek gibi organizasyonların kullandığı internet sitesi uzantısı **.org**'dur. c. **.k12** uzantısı; okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve lise eğitim kurumlarına ait uzantıdır. d. İnternet etiğine uymayan davranışların tümüne **siber suç** denir. e. Bilginin yetkisiz kişilerin eline geçmemesi için korunması olayına **gizlilik** denir. f. Bilginin yetkili kişilerce ulaşılabilir olmasına **erişilebilirlik** denir. g. Bir bilişim sisteminin işleyişini bozmak veya durdurmak için yapılan kötü niyetli davranışlara **siber saldırı** denir. h. Bilişim teknolojileri kullanılarak gerçekleştirilen her türlü yasa dışı işleme **siber suç** denir. ı. Bilişim ortamında bir hizmete veya bilgiye erişebilmek için gerekli olan kullanıcıya özel karakter dizisi **parola** olarak adlandırılır. i. Ağ bağlantıları ile bulaşan ve kendi kendine çoğalan ve çalışabilen kötü niyetli yazılımlar **bilgisayar solucanları**'dır.

D -- D -- Y -- D -- Y -- Y -- D -- Y -- D -- D

D Bilişim alınında ve internet kullanımında uyulması gereken ilkelere bilişim etiği denir. D Eser sahiplerinin haklarını koruyarak eserlerin paylaşımını kolaylaştırıcı modeller sunan organizasyon Creative Commons'tur. Y google.com kullanıcılarının verilerini kaydetmeyen açık kaynaklı bir arama motorudur. D Lisanssız yada kırılmış yazılımlar kullanmak suçtur. Y Devlet kurumlarının resmi sitelerinin uzantısı .net'tir. Y Internette tanıştığımız, yüzünü veya sesini duymadığımız kişilere karşı saygı çerçevesinde konuşmamıza gerek yoktur. D Internet ortamında zorbalıkla karşılaşıldığı zaman ilk olarak zorbalık yapan hesabı engellememiz gerekmektedir. Y Bilişim alanında parola oluştururken parolanın unutulmaması için her faklı hesap için aynı parola oluşturulmalıdır. D Zararlı programlar sistem kaynaklarının izinsiz kullanılmasına neden olabilirler. Y Tanınmayan veya güvenilmeyen e-postaları ve ekleri açmak zararlı programların bulaşmasına sebep olur.

Doğru cevap seçeneği, büyükten küçüğe sıralanmış olan seçenekleri içerir. Bu durumda, doğru cevap A) "4 3 2" olmalıdır.

Sorunun cevap anahtarı "B) 'Sabit' olarak tanımlanan veriler problemin çözüm süreci boyunca değişebilen değerlerdir."dir. Çözüm açıklaması olarak, 'sabit' terimi, belirli bir program veya işlem sırasında değeri değişmeyen verileri ifade ederken, bu soruda yer alan B seçeneği doğru değil. Sabit değerler, programın çalışması sırasında değişmeyen değerler olarak kabul edilir ve E seçeneği doğru cevaptır.

Verilen akış şemasına göre çözüm açıklamasını ve cevap anahtarını aşağıda bulabilirsiniz: Bu akış şeması, klavyeden girilen iki sayıdan büyük olanın küçük olandan çıkarılmasını ifade ediyor. Akış şemasına baktığımızda: 1. İlk adımda "sayi1" ve "sayi2" adlı iki sayı girdisi alınıyor. 2. Ardından "sayi1" ve "sayi2" karşılaştırılıyor. Bu karşılaştırma sonucu büyük olan sayının "sayi1" olması bekleniyor. 3. Sonrasında soru işareti ile gösterilen yere hangi işlem yapılacağına karar vermemiz gerekiyor. Verilen seçenekler arasında: A) `sayi1 = sayi2`: Burada "sayi1" değişkeni "sayi2" değeri ile eşitleniyor, bu işlem beklenen sonucu vermez. B) `sayi1 += sayi2`: Burada "sayi1" değişkenine "sayi2" değeri ekleniyor, bu işlem de beklenen sonucu vermez. C) `sayi1 < sayi2`: Burada "sayi1" ve "sayi2" karşılaştırması yapılıyor, ancak bu karşılaştırma sonucu elde edilen değer programın amacına uygun değil. D) `sayi1 % sayi 2`: Burada "sayi1" sayısının "sayi2" sayısına bölümünden kalan alınıyor, bu da beklenen sonucu vermez. E) `sonuc > sayi1 + sayi2`: Burada "sonuc" adlı bir değişkenin, "sayi1" ve "sayi2" sayılarının toplamına göre karşılaştırıldığı bir ifade bulunuyor. Bu ifade, programın amacına uygun değil. Bu durumda doğru cevap, C) `sayi1 < sayi2` olmalıdır. Bu ifade "sayi1" sayısının "sayi2" sayısından küçük olup olmadığını kontrol eder ve amacı doğru şekilde ifade eder.

Bu sorunun cevap anahtarı, akış şeması oluştururken dikkat edilmesi gereken doğru uygulamaları içermektedir. Çözüm açıklaması ve kazanım aşağıda belirtilmiştir: Cevap Anahtarı: D) Hatırlatıcı bilgiler simgenin içine yazılmalıdır. Akış şeması oluştururken genel olarak dikkat edilmesi gereken bazı doğru uygulamalar bulunmaktadır. Ancak, hatırlatıcı bilgileri simgenin içine yazmamak gerekmektedir. Akış şeması, işlem adımlarını ve akışı anlatmak için kullanılırken, simgelerin içine fazladan metin veya hatırlatıcı notlar eklemek karmaşıklığa neden olabilir ve şemanın anlaşılmasını zorlaştırabilir. Bu tür hatırlatıcı bilgiler genellikle şemanın dışında ya da altında açıklamalar olarak verilir. Simgelerin kendisi, işlem adımlarını ve akışı net bir şekilde ifade etmelidir. Simgeler içerisine fazla metin eklemek yerine, akış şemasının okunurluğunu artırmak ve anlaşılmasını kolaylaştırmak amacıyla temiz ve net bir tasarım tercih edilmelidir.

Verilen akış şeması, bir denetim (karar) yapısını ifade etmektedir. Akış şemasındaki elmas şekli, genellikle denetim yapısını temsil eder. Bu yapıda belirli bir koşulun doğru olup olmadığını kontrol eder ve buna göre farklı işlem yollarını seçer. Bu tip denetim yapısı, genellikle "Eğer (if)" ve "Değilse (else)" ifadeleriyle ilişkilendirilir.

Öğrencinin sınıfı geçip geçmediğini belirlemek için "geçti" veya "kaldı" gibi iki farklı durum söz konusudur. Bu tür durumları ifade etmek için en uygun veri türü "mantıksal" (boolean) veri türüdür. Mantıksal veri türü yalnızca "doğru" veya "yanlış" değerlerini alabilir, bu nedenle "geçti" veya "kaldı" gibi iki durumu temsil etmek için idealdir.

doğru, "B) Veri türleri karışık olarak kullanabiliriz." ifadesi yanlıştır. Veri türlerini karışık olarak kullanmak genellikle hatalara yol açabilir ve veri türlerinin uyumsuzluğuna neden olabilir. Diğer ifadeler doğru bilgiler içeriyor.

Verilen açıklama, problem çözme sürecinin ilk adımı olan "Problemi Anlama" aşamasını ifade etmektedir. Bu aşamada problem detaylı bir şekilde analiz edilir, içeriği ve kapsamı anlaşılır, problemi çözmek için gerekli olan temel bilgiler belirlenir. Bu adım, doğru bir çözüm yolunu bulabilmek ve gereksiz yönergelerden kaçınmak için oldukça önemlidir.

Doğru cevap "D) I ve III"dir. I. Hesaplanması mümkün olmayan işlemler veya geçerli olmayan veriler çalışma zamanı hatalarına neden olabilir. III. Programlama dilleri için söz dizimi, dilin doğru bir şekilde anlaşılması ve yorumlanabilmesi için önemlidir. Yoruma açıklık veya kapalılık söz diziminin sağlıklı anlaşılmasına yardımcı olur. Bu bilgiler doğrultusunda, doğru cevap D seçeneğidir.

Verilen açıklamada, bir programın temel süreçlerinden bahsedilmektedir. Programlar genellikle girdi alır, matematiksel işlemler gerçekleştirir, belirli hesaplamaları yapar, tekrarlayan işlemleri yönetir ve çıktı üretir. Ancak, "Geometri" programın temel süreçlerinden biri değildir. Geometri genellikle matematiksel işlemlerle ilişkilendirilse de, programın temel adımları arasında yer almaz.

Verilen açıklamalarda, akış şeması oluşturulurken dikkat edilmesi gereken temel ilkeler yer almaktadır. Yönergelerin simgelerin içine yazılması (I), simgelerin içeriğindeki yazının rahatça okunacak kadar büyük olması (II) ve akış şemasının sayfanın başından başlayıp sonuna doğru gitmesi (III) gibi ilkeler akış şemasının düzgün ve anlaşılır bir şekilde oluşturulmasını sağlar.

Sorunun cevap anahtarı "C) İşlemler yalnızca tek yönlüdür."dir. Akış şemasındaki işlemler yalnızca tek yönlü olmak zorunda değildir, çünkü farklı akışlar veya döngüler nedeniyle işlemler farklı yollarla birbirine bağlanabilir. Diğer ifadeler doğru bilgiler içeriyor.

GSÇ (Girdi, Süreç, Çıktı) çizelgesi, bilgisayar programlarının işleyişini ve akışını göstermek için kullanılan bir modeldir. GSÇ çizelgesi üç ana bölümden oluşur: Girdi (Input), Kontrol (Control) ve Çıktı (Output). Verilen seçenekler arasında GSÇ çizelgesinin bölümlerinden biri olmayan "Kontrol" seçeneği doğru cevaptır.

Sorunun cevap anahtarı "C) Problemin çözüm süreci"dir. Problem analiz çizelgesi, bir problemi çözmek için yapılması gereken adımları içerir. Bu adımlar, ifade ve eşitlikler listesi, sıralama, arama, hesaplama gibi işlemleri içerir. Dolayısıyla, doğru cevap "C) Problemin çözüm süreci"dir.

Problem çözme sürecini destekleyen araçlar, problemin analiz edilmesi, çözümün tasarlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi aşamalarını kolaylaştırmak için kullanılır. Verilen seçenekler arasında "Etkileşimli İletişim" problem çözme sürecini destekleyen bir düzenleme aracı değildir. Diğer seçenekler (problem analiz çizelgesi, algoritmalar, akış şemaları ve GSÇ) problem çözme sürecini destekleyen araçlardır.

Boş bırakılan yere "Etik" kelimesi gelmelidir. Etik, bireylerin ahlaki değerleri, doğru ve yanlış davranışları araştıran ve inceleyen bir felsefe dalıdır. Bu disiplin, ahlaki kararlar alırken, ahlaki değerleri göz önünde bulundurmamıza yardımcı olur.

100 sayısının karekökünü almak için kullanılan fonksiyon "Sqrt" (Karekök) fonksiyonudur. Bu fonksiyon, bir sayının karekökünü bulmak için kullanılır. Dolayısıyla, doğru cevap D seçeneği olan "Sqrt(100)" olmalıdır. Diğer seçenekler, 100 sayısının karekökünü bulmak için uygun değildir. Örneğin, A seçeneği "Abs(100)" sadece 100'ün mutlak değerini alır ve karekök değil. B seçeneği "Right(100,2)" 100 sayısının sağdan 2 karakterini alır ve yine karekök değil. C seçeneği "Length(100)" ise 100 sayısının uzunluğunu ölçer, bu da karekök değil. E seçeneği "Mod(100)" ise 100 sayısının başka bir sayıya bölünmesinden kalanı hesaplar, yine karekök değil.

En güvenli parola D) !5m@!l19t085'dir. - Bir güvenli parola, karmaşık karakterler içermeli ve tahmin edilmesi zor olmalıdır. - Parola B) cemgur2001 basit bir kelime ve tarih kombinasyonundan oluşuyor, bu nedenle kolayca tahmin edilebilir. - Parola C) melisayener1905, bir kişinin adı ve tarihi içeriyor, bu da kolayca tahmin edilebilir. - Parola E) sifre123 oldukça basit ve yaygın bir parola türüdür, en zayıf seçenektir. - Parola A) 2223692325 ise karmaşık gibi görünse de, sadece rakamlardan oluştuğu ve tekrar eden rakamları içerdiği için yine güvenli değildir. - Parola D) !5m@!l19t085, büyük harf, küçük harf, rakam ve sembollerden oluşan karmaşık bir paroladır ve en güvenli seçenektir.