8.Sınıf T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Yazılı

1. [D] Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile Eğitim-Öğretim birleştirilmiştir.

2. [D] 29 Ekim 1923 tarihinde Ankara başkent oldu.

3. [Y] TBMM’nin imzaladığı ilk antlaşma Gümrü’dür.

4. [D] Kurtuluş Savaşı, Mudanya Ateşkes Antlaşmasıyla sona ermiştir.

5. [Y] I.Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti İtilaf Devletleri’nin yanında yer almıştır.

6. [D] Erzurum Kongresi toplanış olarak bölgesel, aldığı kararlar bakımından milli bir kongredir.

7. [Y] Türklerin 1683 II. Viyana Kuşatması’ndan sonra başlayan geri çekilişleri Sakarya Savaşı ile sona erdi.

8. [Y] Yeni Türk Devleti’nin ilk siyasi partisi Serbest Cumhuriyet Fırkası’dır.

9. [D] Tekâlif-i Milliye Emirleri ile ordunun ihtiyaçları halk tarafından karşılanmıştır.

10. [D] Lozan Barış Antlaşmasında Türkiye’yi Mustafa Kemal ATATÜRK başkanlığındaki heyet temsil etmiştir.

Bu soruda verilen cümlelerin doğru ya da yanlış olduğunu belirlememiz gerekiyor. Doğru cümlelerin yanına "D" (Doğru) ve yanlış cümlelerin yanına "Y" (Yanlış) harfini yerleştiriyoruz.

a. Gümrü

b. Şanlı

c. Çerkez Ethem

d. Ankara

e. Afganistan

a. TBMM'nin uluslararası alanda imzaladığı ilk antlaşma "Gümrü" antlaşmasıdır. b. TBMM, Milli Mücadele'de gösterdiği başarılardan dolayı Urfa'ya, "Şanlı" unvanını verilmiştir. c. "Çerkez Ethem" düzenli ordu kurma çalışmalarına karşı çıkan Kuvay-ı Milliye liderlerinden biridir. d. I. İnönü zaferinden sonra "Ankara" ile TBMM Hükümeti arasında dostluk antlaşması imzalanmıştır. e. TBMM ile Fransa arasında imzalanan "Afganistan" Antlaşması ile Güney Cephesi kapanmıştır.

Rusya'nın Türkiye'yi işgal etmekten vazgeçmesinin nedeni olarak çeşitli faktörler gösterilebilir. Bunlar arasında Türk direnişi, uluslararası baskı ve anlaşmalar yer alabilir. Türk direnişi, Türk halkının Milli Mücadele'yi başlatması ve ülkenin bağımsızlığı için verilen mücadele Rusya'nın işgal planlarını engellemiştir. Ayrıca, uluslararası baskı ve antlaşmalar da Rusya'yı Türkiye'yi işgal etmekten vazgeçmeye zorlamış olabilir. Bu faktörlerin birleşimi Rusya'nın Türkiye'yi işgal etmekten vazgeçmesine yol açmıştır.

Rusya'nın Türkiye'yi işgal etmekten vazgeçmesinin nedenleri arasında Türk direnişi, uluslararası baskı ve anlaşmalar önemli rol oynamıştır. Türk halkının Milli Mücadele'ye başlaması ve bağımsızlık için verilen mücadele, Rusya'nın işgal planlarını engellemiştir. Ayrıca, uluslararası toplumun baskısı ve antlaşmalar da Rusya'yı işgalden vazgeçmeye zorlamıştır. Bu nedenler bir araya gelerek Rusya'nın Türkiye'yi işgal etmekten vazgeçmesine yol açmıştır.

Mustafa Kemal, Büyük Taarruz ve Başkumandanlık Meydan Muharebesi öncesinde orduyu güçlendirmek için çeşitli önlemler almıştır. Bunlardan ikisi şunlardır: Ordunun eğitimini ve disiplinini güçlendirmek için askeri okulların kurulması ve yeniden yapılandırılması, ordunun moral ve motivasyonunu artırmak için propaganda ve milli duyguları harekete geçirecek etkinlikler düzenlenmesi.

Mustafa Kemal, Büyük Taarruz ve Başkumandanlık Meydan Muharebesi öncesinde orduyu güçlendirmek için çeşitli adımlar atmıştır. Bunlardan ikisi şunlardır: Öncelikle, askeri okulların kurulması ve yeniden yapılandırılmasıyla ordunun eğitimi ve disiplini güçlendirilmiştir. Ayrıca, ordunun moral ve motivasyonunu artırmak için propaganda faaliyetleri yürütülmüş ve milli duyguları harekete geçirecek etkinlikler düzenlenmiştir. Bu önlemlerle Mustafa Kemal, orduyu güçlendirmiş ve Büyük Taarruz için hazırlık yapmıştır.

Birinci ve İkinci İnönü Muharebelerini kazanmamızın bize sağladığı yararlardan bazıları şunlardır:

Moral ve motivasyon artışı: Bu zaferler, Türk ordusu ve halkı arasında büyük bir moral ve motivasyon artışına yol açmıştır. Bu, Türk güçlerinin savaşma azmini güçlendirmiş ve düşmana karşı daha kararlı bir duruş sergilemelerini sağlamıştır.

Düşmana verilen zarar: Birinci ve İkinci İnönü Muharebelerinde Türk kuvvetleri, düşmana önemli kayıplar verdirerek onları zayıflatmıştır. Bu, düşmanın saldırı hedeflerini ertelemesine ve stratejik planlarını yeniden gözden geçirmesine neden olmuştur.

Doğu ve Güney cephelerinde başarılı olduktan sonra sınırlarımızı belirleyen antlaşmalar şunlardır: Gümrü Antlaşması (1921) ile Doğu cephesinde Gümrü'nün Türkiye'ye bırakılması sağlanmıştır. Ankara Antlaşması (1921) ile Güney cephesinde Türkiye'nin sınırları belirlenmiş ve Fransız işgaline son verilmiştir.

Doğu ve Güney cephelerindeki başarılarından sonra, Türkiye'nin sınırlarını belirleyen antlaşmalar imzalanmıştır. Bunlardan biri olan Gümrü Antlaşması (1921), Doğu cephesindeki sınırları belirlemiştir ve Gümrü şehri Türkiye'ye bırakılmıştır. Diğer bir antlaşma olan Ankara Antlaşması (1921), Güney cephesinde Türkiye'nin sınırlarını belirlemiş ve Fransız işgaline son vermiştir. Bu antlaşmalar, Türkiye'nin sınırlarını güvence altına alarak uluslararası tanınırlığını ve egemenliğini sağlamıştır.

Politik amaçlar: Düşman devletler, Ermenileri destekleyerek Türkiye'ye karşı politik çıkarlar elde etmeyi hedefleyebilirler. Ermeni sorununu kullanarak Türkiye'yi zayıflatmaya ve iç çatışmalara neden olarak kendi çıkarlarını ilerletmeyi amaçlayabilirler.

Propaganda ve baskı aracı: Düşman devletler, Ermeni meselesini kullanarak uluslararası alanda Türkiye aleyhine propaganda yapabilir ve baskı oluşturabilirler. Bu, Türkiye'nin itibarını zedelemek ve uluslararası ilişkilerini olumsuz etkilemek için bir araç olarak kullanılabilir.

Tarihî bağlar ve ideolojik destek: Bazı düşman devletler, tarihî bağlar veya ideolojik nedenlerle Ermenilere destek verebilirler. Bu, ulusal veya ideolojik bir dayanışma gösterme amacıyla gerçekleşebilir.

Ankara'nın başkent seçilme nedenlerinden iki tanesi şunlardır: Coğrafi konumu ve güvenliği ile Ankara, iç kesimlerde yer aldığından dış saldırılara karşı daha korunaklı bir konumdadır. Ayrıca, Ankara'nın tarafsızlığı ve politik açıdan merkezi bir konumda olması, milli mücadeledeki liderlik rolü ve istikrarlı bir yönetim için tercih edilmiştir.

Ankara'nın başkent seçilme nedenlerinden biri, coğrafi konumu ve güvenliğidir. Ankara, iç kesimlerde yer alması ve dağlık bölgelerle çevrili olması nedeniyle dış saldırılara karşı daha korunaklı bir konumdadır. Bu durum, milli mücadele döneminde düşman işgalinden kaçınmak için Ankara'nın tercih edilmesinde etkili olmuştur. Diğer bir neden ise Ankara'nın tarafsızlığı ve politik açıdan merkezi bir konumda olmasıdır. Ankara, o dönemde siyasi çekişmelerin yoğun olduğu İstanbul'dan uzakta bulunması ve daha istikrarlı bir yönetim sağlama potansiyeli taşıması sebebiyle başkent olarak seçilmiştir.

Bu sorunun cevap anahtarı B şıkkıdır. Osmanlı Devleti, I. Dünya Savaşı sırasında Ermenilerin Doğu Anadolu'yu işgale başlaması ve Ruslarla işbirliği yaparak Türk ordusunu arkadan vurmaya başlaması üzerine Ermenileri Tehcir Kanunu ile Suriye'ye göç ettirmiştir. Çözüm açıklaması olarak, soruda verilen bilgilere dayanarak Osmanlı Devleti'nin tepkisinin Ermenileri Suriye'ye göç ettirmek olduğunu söyleyebiliriz. Bu, Osmanlı Devleti'nin Ermeni tehdidine karşı aldığı bir politika ve önlem olarak görülmektedir.

Cevap Anahtarı: B) İstiklal mahkemelerini kurmak. TBMM'nin askerden kaçmaları önlemek, Anadolu'daki isyanları bastırmak ve otoriteyi sağlamak amacıyla yaptığı çalışmalardan biri, İstiklal mahkemelerini kurmaktır. İstiklal mahkemeleri, milli mücadele döneminde vatana ihanet suçlarıyla mücadele etmek ve iç düşmanları cezalandırmak için kurulmuş özel mahkemelerdir. Bu mahkemeler, milli egemenliğin ve bağımsızlığın korunması amacıyla hukuki yaptırımlar uygulamıştır.

Bu sorunun cevap anahtarı B şıkkıdır. Tevfik Fikret'in savunduğu devletin dağılmasını önlemek için ortaya çıkan fikir akımı Batıcılık'tır. Tevfik Fikret'in Batıcılık akımını benimsediği ve Türkiye'nin çağın fikir ve ihtiyaçlarına uygun, medeni bir millet ve devlet haline gelmesi gerektiğini savunduğu bilinmektedir.

Cevap Anahtarı: B) Çok uluslu bir yapıda olduğuna. Verilen bilgilere göre Selanik'te Türklerle birlikte Rum, Bulgar, Sırp, Yahudi ve Ermenilerin yaşadığı belirtilmiştir. Bu da gösteriyor ki Selanik, çok uluslu bir yapıya sahip bir şehirdir. Farklı etnik ve dini grupların bir arada yaşadığı ve etkileşim içinde olduğu bir yer olduğu anlaşılmaktadır.

Cevap Anahtarı: C) İtalyan hükümeti büyükelçiyi görevden almıştır. Verilen metinde, İtalyan Büyükelçisi ile yapılan görüşme sonucunda Atatürk'ün Hatay konusundaki tutumunu anlatılmaktadır. Ancak metinde, İtalyan hükümetinin büyükelçiyi görevden aldığına dair herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Dolayısıyla bu sonuca ulaşılamaz.

Cevap Anahtarı: B) Güçlü bir İtalya yerine kolayca yönlendirebileceği bir devletin İzmir'i almasını istemesi. Verilen metinde, İzmir'in gizli antlaşmalarla İtalya'ya bırakılmasına rağmen, Paris Barış Konferansı'nda İngiltere'nin çabaları sonucu Yunanistan'a verildiği belirtilmektedir. Bu durum, İngiltere'nin İzmir'in kontrolünü İtalya yerine Yunanistan'a vermek istemesinin bir göstergesidir. İngiltere'nin Yunanistan'ı kolayca yönlendirebileceği bir devlet olarak görmesi ve bölgedeki denetimini güçlendirmek istemesi bu politikanın arkasındaki neden olabilir.

Bu sorunun cevap anahtarı A şıkkıdır. M. Kemal'in Erzurum Milletvekili olmasına rağmen Son Osmanlı Mebusan Meclisi'ne katılmamasının temel sebebi, İstanbul'un işgal tehdidi altında olması ve güvenli olmamasıdır. Bu nedenle, M. Kemal başka bir yerde, yani Anadolu'da meclisin toplanmasını önermiştir. M. Kemal'in İstanbul'dan uzakta bir yerde toplanan bir meclisin daha güvenli olacağına inandığı bilinmektedir. İstanbul'un işgal tehdidi altında olması, M. Kemal'in Anadolu'da milli mücadeleyi örgütlemek ve bağımsızlık için çalışmak istemesinin temel sebeplerinden biridir.

Cevap Anahtarı: A) Ankara’da milli bir hareketin başlaması. Sevr Barış Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'ndaki yenilgisinin ardından imzalandı. Ancak, Ankara'da milli bir hareketin başlaması ve Mustafa Kemal Atatürk liderliğindeki Türk Kurtuluş Savaşı'nın güçlenmesiyle birlikte Sevr Antlaşması hukuki bakımdan geçersiz hale geldi. Ankara Hükümeti, Sevr Antlaşması'nı tanımadı ve Lozan Antlaşması ile yeni bir anlaşma yapıldı. Bu nedenle, Sevr Antlaşması'nın hukuki geçersizliği Ankara'da milli bir hareketin başlamasıyla açıklanabilir.

Bu sorunun cevap anahtarı B şıkkıdır. TBMM'nin I. İnönü savaşında hem Yunan kuvvetleriyle savaşması hem de Çerkez Ethem isyanını bastırmakla uğraşması, Yunan işgalinin durdurulmasını güçleştirmiştir. TBMM'nin kaynaklarını ve enerjisini hem Yunan kuvvetleriyle mücadeleye hem de iç isyanları bastırmaya ayırması, Yunan işgalinin durdurulmasını zorlaştırmıştır. Bu durum, TBMM'nin gücünü ve kaynaklarını bölerek savaş stratejisi ve savunma kabiliyetini etkilemiştir.

Bu sorunun cevap anahtarı C şıkkıdır. TBMM'nin Hıyanet-i Vataniye Kanunu'nu çıkarması, İstiklal Mahkemelerini kurması ve isyancıları cezalandırması, otoritesini güçlendirmeye çalıştığının bir göstergesidir. TBMM'nin iç isyanlara karşı aldığı bu önlemler, devlet otoritesini ve güvenliği sağlamak amacıyla atılmış adımlardır. Hıyanet-i Vataniye Kanunu, vatan hainleriyle mücadeleyi hedeflerken, İstiklal Mahkemeleri ise isyancıları yargılamak ve cezalandırmak için kurulmuştur. Bu uygulamalar, TBMM'nin iç düzeni sağlama ve otoritesini pekiştirme çabasını göstermektedir.

Cevap Anahtarı: C) Bütün birlikler vatanın her bölgesini savunacaktır. Mustafa Kemal Paşa'nın "Hatt-ı Müdâfaa yoktur, sath-ı müdâfaa vardır. O satıh bütün vatandır." emri, Sakarya Meydan Muharebesi öncesinde verilen bir emirdir. Bu emirle, savunma hattının belirli bir noktasında değil, tüm vatanın her bölgesinde savunmanın yapılması gerektiği vurgulanmıştır. Bu emirle, Türk birliklerinin sadece belirli bir bölgede savunma yapmak yerine, düşmana karşı geniş bir cephe boyunca birlikte hareket etmeleri ve tüm vatanı savunmaları amaçlanmıştır.

Bu sorunun cevap anahtarı A şıkkıdır. Kuva-yi Milliye hareketi, işgallere karşı halkın oluşturduğu direniş kuvvetlerini ifade eder. Bu hareket, Türk milletinin ulusal bağımsızlık mücadelesi sırasında çeşitli bölgelerde ortaya çıkan ve işgal güçlerine karşı direnen yerel direniş örgütlerini kapsar. Kuva-yi Milliye, Türk halkının milli iradesini temsil eden bir harekettir ve Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerini atmıştır. Kuva-yi Milliye hareketi, Türk halkının işgalcilere karşı direnişini simgeler. Halkın kendi inisiyatifiyle oluşturduğu bu direniş kuvvetleri, işgal güçlerine karşı çeşitli eylemler gerçekleştirmiş ve Türkiye'nin bağımsızlığını kazanmasında önemli bir rol oynamıştır. Kuva-yi Milliye'nin oluşumu, halkın milli bilinç ve birlik ruhuyla hareket ettiğini gösterir.

Doğru cevap A şıkkıdır. Mehmet Akif Ersoy, "Allah bu millete bir daha İstiklal Marşı yazdırtmasın" sözüyle, İstiklal Marşı'nın yazılmasının zorluğunu ve büyük bir emek gerektirdiğini vurgulamıştır. Bu ifadeyle, İstiklal Marşı'nı yeniden yazmanın kolay olmadığını ve aynı değeri ve gücü taşıyan bir marşın tekrar ortaya çıkmasının zor olduğunu ifade etmiştir. Bu cevapla, Mehmet Akif Ersoy'un İstiklal Marşı'nın değerini ve benzersizliğini vurguladığı, marşın önemini koruması gerektiğini ifade ettiği anlaşılır. İstiklal Marşı'nın yazılmasının birinci elden tanıklık etmiş olan Mehmet Akif Ersoy, onun yerine başka bir marşın gelmesini istememiş ve bu sözüyle İstiklal Marşı'nın özel bir yeri olduğunu vurgulamıştır.

Cevap Anahtarı: D) Galiçya. Mustafa Kemal, I. Dünya Savaşı sırasında Çanakkale, Kafkas ve Suriye cephelerinde görev almıştır. Ancak Galiçya cephesinde görev almamıştır. Galiçya cephesi, I. Dünya Savaşı'nda Rusya ve Avusturya-Macaristan arasında gerçekleşen bir cepheydi. Mustafa Kemal'in aktif olarak yer aldığı cephe ve kampanyalar arasında Galiçya cephesi bulunmamaktadır.

Cevap Anahtarı: C) Ordunun ihtiyaçlarını karşılamak. Mustafa Kemal'in Tekalif-i Milliye Emirleri'ni yayımlamasının amacı, savaş döneminde ordunun ihtiyaçlarını karşılamak ve düzenli bir ordu oluşturmak için halktan silah ve cephanenin teslim edilmesini sağlamaktı. Bu emirlerle, halkın elindeki silah ve cephanenin toplanarak merkezi bir kontrol altına alınması ve savaşın finansmanının sağlanması amaçlanmıştır. Bu sayede ordunun donanım ve malzeme ihtiyaçları karşılanacak, savaşın etkin bir şekilde yürütülmesi ve Türk Kurtuluş Savaşı'nın başarılı bir şekilde devam etmesi hedeflenmiştir.