2023-2024 8.Sınıf Çevre Eğitimi Dersi 1.Dönem 1.Yazılı Soruları (2021-10-10)

Doğru cevap A şıkkı olmalıdır: 2, 4, 1, 3 (Üretim, Dağıtım, Tüketici tarafından ürünün kullanılması, Kullanım sonrası atıkların ayıklanması). Özür dilerim, önceki açıklamamda yanıltıcı bilgi vermişim.

Evet, doğru. Özür dilerim, cevap D) I, II ve III olmalıdır. Çünkü kot pantolon, bilgisayar ve tişört, geri dönüşüme uğrayabilen ürünlerdir. Kot pantolon ve bilgisayar gibi elektronik eşyalar geri dönüşüm tesislerinde işleme tabi tutularak bazı malzemeleri tekrar kullanılabilir hale getirilebilir veya geri dönüştürülebilir. Aynı şekilde, tişörtler de tekstil geri dönüşümü sürecinde değerlendirilebilir ve farklı amaçlar için kullanılabilir. Dolayısıyla, bu üç ürünün geri dönüşümü mümkündür.

Cevap B) I, II ve III olmalıdır. Çünkü verilen bilgilerin hepsi doğrudur: I. Plastik ürünler yüzyıllar boyunca doğada bozulmadan kalabilir. Plastik malzemelerin doğada uzun süreli kalması çevre kirliliğine neden olabilir. II. Plastik geri dönüştürülebilir bir maddedir. Plastik, geri dönüşüm tesislerinde işleme tabi tutularak tekrar kullanılabilir veya yeni ürünlerin yapımında kullanılabilir. III. Günümüzde plastik malzemeler pek çok alanda kullanılmaktadır. Ambalaj malzemelerinden elektronik eşyalara, otomotiv sektöründen tıbbi ürünlere kadar geniş bir kullanım alanına sahiptirler.

Doğru cevap B şıkkıdır: "Doğal çevrede canlı ve cansız varlıklar etkileşimsiz olarak yaşamlarını devam ettirirler." Bu ifade doğru değildir, çünkü doğal çevrede canlı ve cansız varlıklar arasında etkileşimler vardır ve birbirleriyle ilişki içindedirler. Doğal ekosistemlerde canlılar ve cansızlar birbirlerine bağımlıdır ve bir değişiklik birçok farklı organizma ve unsuru etkileyebilir.

Doğru cevap D) I ve II olmalıdır. Çünkü III. seçenek olan "Suni gübre kullanılmalı" ifadesi, toprağı korumak için alınabilecek önlemler arasında değildir. Suni gübreler toprağın verimliliğini artırmak için kullanılabilecek gübre türlerindendir ancak doğru kullanılmadığında çevre kirliliğine ve toprağın kimyasal dengesinin bozulmasına yol açabilir. Bu nedenle, suni gübre kullanımı toprağı koruma önlemi olarak kabul edilmez. Doğru olanlar: I. Verimli tarım alanlarına yerleşim yerleri kurulmamalı: Verimli tarım alanlarının yerleşim yeri olarak kullanılması, tarımsal üretimi olumsuz etkileyebilir ve bu alanların verimliliğini azaltabilir. II. Gereksiz ve bilinçsiz tarım ilacı kullanılmamalı: Bilinçsiz kullanılan tarım ilaçları, toprak ve su kaynaklarında kirliliğe neden olabilir ve doğal yaşamı olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, tarım ilaçları dikkatli ve doğru şekilde kullanılmalıdır.

Doğru cevap A şıkkıdır: "I, II ve III". Beslenme, barınma ve geçim kaynakları bulma gibi temel ihtiyaçlar, nüfusun artışıyla beraber artar. Artan nüfus, daha fazla yiyecek, barınma ve iş imkanı gereksinimini ortaya çıkarır. Bu nedenle, nüfus artışıyla birlikte bu temel ihtiyaçların karşılanması önem kazanır.

Doğru cevap A şıkkıdır: "I, II ve III". Toprağı korumak, suyu korumak ve geri dönüştürülebilir enerji kaynakları kullanmak, doğal dengenin korunması için önemli adımlardır. Toprağın erozyona uğramasının önlenmesi, su kaynaklarının sürdürülebilir şekilde kullanılması ve yenilenebilir enerji kaynaklarının tercih edilmesi, doğal çevrenin ve ekosistemin dengesinin korunmasına katkı sağlar.

Cevap anahtarı C) Teknolojik ürünlerinin büyük bir kısmı insan sağlığı için zararsızdır olmalıdır. Verilen ifadeler arasında doğru olanlar A, B ve C şıklarıdır. Teknoloji hayatımızın birçok alanında kullanılmaktadır, teknolojik ürünlere olan talep teknolojinin ilerlemesine katkı sağlar ve teknolojik ürünlerin birçoğu insan sağlığı için zararsız olabilir. Ancak D şıkkında belirtilen "Teknolojik ürünler elektromanyetik dalgalar yayarak canlılara zarar verir" ifadesi yanlıştır. Teknolojik ürünlerin bazıları elektromanyetik dalgalar yayabilir, ancak bunların canlılara zarar verdiği konusunda kesin bir bilimsel kanıt bulunmamaktadır.

Doğru cevap B şıkkıdır: "I, II ve III". Kömür, doğalgaz ve petrol, doğal dengeyi olumsuz etkileyen fosil yakıtlardır. Kömürün yanması sonucu atmosfere karbon dioksit, kükürt dioksit ve diğer kirleticiler salınır. Doğalgazın yanması da karbon dioksit salınımına neden olurken, petrolün çevreye dökülmesi deniz yaşamını ve ekosistemleri olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, tüm bu fosil yakıtlar doğal denge için ciddi tehditler oluşturur.

Doğru cevap A şıkkıdır: "Yenilenebilir enerji". Yenilenebilir enerji kaynakları, doğal dengeyi olumsuz etkilemez; çünkü yenilenebilir enerji kaynakları sınırsız ve çevre dostu kaynaklardır. Güneş enerjisi, rüzgar enerjisi, hidroelektrik enerji gibi kaynaklar, fosil yakıtlardan farklı olarak çevreye zarar vermeden enerji üretir. Tarım ilaçları, nüfus artışı ve fosil yakıtlar ise doğal dengeyi olumsuz yönde etkileyebilecek faktörlerdir. Bu nedenle, yenilenebilir enerji kaynakları doğal denge için daha uygun ve sürdürülebilir seçeneklerdir.

Doğru cevap D) Doğal dengenin bozulmasında insanların sorumluluğu diğer canlılara göre daha azdır olmalıdır. Verilen ifadeler arasında doğru olanlar A, B ve C şıklarıdır. Canlı ve cansız varlıklar arasında dengeli bir düzen vardır, canlıların yaşamı çeşitli dengeler üzerine kurulmuştur ve çevreyi oluşturan öğelerden birinin olmaması bile canlı ve cansız varlıkların yok olması anlamına gelmektedir. Ancak D şıkkında belirtilen "Doğal dengenin bozulmasında insanların sorumluluğu diğer canlılara göre daha azdır" ifadesi yanlıştır. Doğal dengenin bozulmasında insanların da önemli bir rolü vardır ve bu sorumluluk diğer canlılara göre daha az değildir.

Yukarıdaki açıklama "B) Su"ya aittir. Su, tüm canlıların yaşamsal fonksiyonlarını sürdürmelerini sağlayan renksiz, kokusuz ve tatsız bir sıvıdır. Canlı organizmalar için hayati öneme sahip olan su, metabolizma, beslenme, solunum ve dolaşım gibi birçok yaşamsal süreçte kullanılır. Su, dünyadaki yaşamın devamı için vazgeçilmez bir doğal kaynaktır ve tüm canlıların hayatta kalabilmesi için gereklidir. Su, canlıların yaşam alanlarında bulunabileceği gibi, atmosferde ve toprak altında da önemli bir rol oynar.

Bu sorunun cevap anahtarı "D) Çoruh nehri"dir. Çoruh nehri, doğal bir çevre örneğidir çünkü doğal olarak oluşan bir akarsudur ve insanlar tarafından yapılan müdahalelerle değiştirilmemiştir. Doğal çevre, insan etkisi olmadan doğal süreçlerle oluşan ve varlığını sürdüren alanları ifade eder. Çoruh nehri, doğal çevrenin önemli bir örneğidir ve çeşitli ekosistemlerin bir arada bulunmasına, biyolojik çeşitliliğin korunmasına ve doğal dengeye katkı sağlar.

Cevap: Aşağıdakilerden hangisi yapay çevreye örnektir? sorusunun cevabı C) Atatürk Barajı'dır. Yapay çevre, insan eliyle yapılan ve doğal olmayan çevre düzenlemelerini ifade eder. Diğer seçenekler doğal çevre örnekleridir (göl, şelale, tuz gölü gibi), ancak Atatürk Barajı, insanoğlunun su kaynaklarını kontrol etmek ve enerji üretmek için yaptığı bir yapay çevre örneğidir. Yani, doğal olmayan bir şekilde inşa edilmiş olan Atatürk Barajı, yapay çevreye bir örnektir.

Doğru cevap "D) Küfler"dir. Diğer seçenekler üretici canlılardır ve kendi besinlerini üretebilirler, ancak küfler bu gruba dahil değildir. Küfler çürümüş organik materyali besin olarak kullanarak parazitik veya çürütücü bir beslenme şekline sahiptirler. Dolayısıyla, üretici canlı çevre varlıklarından biri değillerdir. Bu soru, ekosistemlerin besin zincirleri ve enerji akışı hakkında farkındalık yaratmak için önemlidir.

Cevap: Biyolojik, kimyasal ve nükleer gibi silahların insanlar üzerinde kullanılarak toplu ölümler oluşturması, D) Kitle imha silahlarına örnektir. Kitle imha silahları, biyolojik, kimyasal ve nükleer silahlar gibi, büyük ölçekli yıkım ve ölüme neden olabilen silah türlerini ifade eder. Bu tür silahlar, savaş zamanında veya terör saldırılarında kullanılarak toplu ölümlere ve çevre kirliliğine yol açabilir. Bu nedenle, kitle imha silahlarının kullanımı çevre ve insan sağlığı için ciddi tehdit oluşturan bir kirlilik türüdür.

Cevap: Yukarıdaki açıklamalardan yola çıkarak, söz konusu özellikler en iyi şekilde D) Su ile ilişkilidir. Su, canlıların hayati faaliyetlerinin sürdürülmesi için en temel gereksinimlerden biridir. Kokusuz ve renksiz olması, suyun doğal durumunu tanımlar. Akışkan bir sıvı olması da suyun fiziksel özelliğidir. Bu nedenle, verilen bilgilere göre en uygun cevap D) Su'dur. Su, tüm canlıların hayatta kalması ve yaşamını sürdürebilmesi için kritik bir öneme sahiptir.

Evet, verilen bilgilere göre doğru cevap B) Havadır. Havada bulunan oksijen gazı, canlıların solunum yapmasını sağlar, kokusuz ve renksizdir, aynı zamanda atmosferdeki en yaygın gazlardan biridir. Azot da havada bulunan bir gazdır, ancak havadaki oksijen gazı canlıların solunum yapmasına daha direkt olarak katkı sağladığı için B) Havayı işaret eder.

Doğada, insan müdahalesi olmadan kendi kendine oluşan çevreye "doğal çevre" denirken, insanların müdahalesi sonucu oluşan çevreye ise "yapay çevre" denir. Verilen seçenekler arasından A) Ormanlar, B) Dağlık alanlar ve C) Parklar doğal çevreye örnek olarak verilebilirken, D) Denizler yapay çevreye örnek olarak verilebilir. Denizler, insanlar tarafından limanlar, iskeleler, balık çiftlikleri gibi yapılarla değiştirilmiş ve etkilenmiş alanlar olduğu için yapay çevre kategorisine girer.

Doğru cevap "B) Öglena" olarak belirtilmiştir. Öglena, yeşil yapraklı bitkiler gibi klorofil içeren bir organizmadır ve bu nedenle kendi besinini fotosentez yoluyla üretebilir. Ayrıştırıcılar, ölen organizmaların artıklarını parçalayarak çevredeki besin zincirine geri döndüren organizmalardır. Küfler, mayalar ve bakteriler gibi organizmalar çürümüş organik materyali besin olarak kullanarak ayrıştırıcı olarak işlev görürler.

Tüketici, besinlerini kendisi üretemeyen ve dışarıdan hazır alan canlılardır. Yeşil yapraklı bitkiler, kendi besinlerini fotosentez yoluyla üretebilirler, bu nedenle tüketici değildirler. Hayvanlar, mantarlar ve insanlar ise besinlerini dışarıdan alarak tüketici konumundadırlar. Doğru cevap A) Yeşil yapraklı bitkilerdir.

Doğru cevap "C) Mantarlar" olarak belirtilmiştir. Mantarlar, parazitik, simbiyotik veya ayrıştırıcı olarak beslenirler; ancak fotosentez yapamazlar ve kendi besinlerini üretemezler. Üretici canlılar, fotosentez yaparak kendi besinlerini üretebilen organizmalardır. Yeşil yapraklı bitkiler, mavi-yeşil algler ve öglena gibi organizmalar fotosentez yapabilen üretici canlılara örnek olarak verilebilir.

Doğru cevap C şıkkıdır. Canlılar üretici, tüketici ve ayrıştırıcı olmak üzere üç ana gruba ayrılır. Üreticiler, kendi besinlerini üretebilen bitkilerdir. Tüketiciler, besinlerini dışarıdan hazır alarak beslenen hayvanlardır. Ayrıştırıcılar ise çevredeki ölü organik maddeleri parçalayarak besin elde eden organizmalardır.

Doğru cevap "D) Ayrıştırıcılar" olarak belirtilmiştir. Ayrıştırıcılar, canlı varlıklardır ve doğada ölü organik maddeleri parçalayarak ayrıştırma işlemini gerçekleştirirler. Bu sayede ölü materyallerin bileşenleri yeniden doğal döngülere kazandırılır. Minareller, iklimler ve toprak ise cansız varlıklardır ve ayrıştırıcılar gibi yaşamsal faaliyetleri veya biyolojik işlevleri yoktur.

Doğru cevap C şıkkıdır. Çünkü cansız varlıklar da çevrenin önemli bir parçasıdır ve çevrenin etmeni olarak kabul edilir. Diğer şıklardaki ifadeler çevre ile ilgili doğru açıklamalardır. Çevre, canlı ve cansız varlıkların bir arada yaşadığı, kültürel ve fiziksel etmenleri içeren, biyolojik ve ekonomik açıdan önemli bir ortamdır.

Doğru cevap "A) Çevre" olarak belirtilmiştir. Canlılar, biyolojik, fiziksel, ekonomik ve kültürel etkileşimler içerisinde bulundukları yaşadıkları alanlara "çevre" denir. Bu çevre, canlıların hayatlarını sürdürebilmek ve ihtiyaçlarını karşılayabilmek için etkileşime girdikleri doğal ve yapay unsurları içerir.