6.sınıf Çevre Eğitimi 1.Dönem 2.Sınav

"İnsanların kullandığı yenilebilir kaynakları sağlayabilmek için gereken, biyolojik olarak verimli toprak ve suyun bulunduğu alanı hesaplamaya 'Ekolojik Ayak İzi' denir. Bu kavram, insan faaliyetlerinin çevresel etkisini ölçmeye yönelik bir araçtır. Ekolojik ayak izi, bireylerin, toplumların veya ülkelerin tüketim alışkanlıklarının doğal kaynakları ne ölçüde tükettiğini ve çevreye ne kadar etki yarattığını gösteren bir ölçüttür."

Verilen seçenekler arasında yanlış olan "D) Şehirlerin alt yapısında çok problem göstermez." ifadesidir. Çevre problemleri genellikle şehirlerin alt yapısını da etkiler. Plansız kentleşme, sanayileşme ve artan nüfus, şehirlerin altyapısında ciddi sorunlara neden olabilir. Su, hava ve toprak kirliliği gibi çevresel sorunlar, şehirlerin alt yapı sistemlerini de olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle verilen ifade yanlıştır.

Günümüzdeki otomobillerin ortalama büyüklüğüne bağlı olarak, bir otomobilin günde ne kadar karbondioksit (CO2) saldığı değişebilir. Genellikle ortalama bir otomobilin yaklaşık olarak 150 kg karbondioksit havaya saldığı kabul edilmektedir. Karbondioksit, sera etkisinin ana etkenlerinden biridir ve atmosferde birikerek iklim değişikliğine yol açabilir.

Verilen seçenekler arasında çevre üzerindeki olumsuz etkilere örnek olarak gösterilemeyen "D) İnsan gücü" ifadesidir. Hızlı kentleşme genellikle hava kirliliği, su kirliliği, toprak kirliliği gibi çevresel sorunları beraberinde getirir. Kötü koku, zehirlilik ve hava kirliliği gibi etkiler, hızlı kentleşmenin çevresel olumsuz etkilerine örnek olarak gösterilebilir. Ancak "insan gücü" ifadesi, çevre üzerinde doğrudan olumsuz etkiler yaratmaz, bunun yerine kentleşme sürecindeki insan yoğunluğunu ifade eder.

Verilen seçenekler arasında dünya nüfusunu etkileyen üç ana unsurdan biri olmayan "A) Özel sebepler" ifadesidir. Dünya nüfusu, doğal, ekonomik ve sosyal sebeplerle etkilenir. Doğal sebepler, çevresel faktörlerin nüfus üzerindeki etkilerini ifade ederken; ekonomik sebepler, gelir düzeyi, iş olanakları gibi ekonomik faktörlerin nüfus hareketlerine etkisini ifade eder. Sosyal sebepler ise toplumsal yapının ve yaşam tarzının nüfus değişimine etkisini yansıtır. Özel sebepler ise genellikle bireyin kişisel tercihleri ve kararlarına dayalı olarak nüfus üzerinde etki yapar.

Dünya nüfusunu etkileyen birçok sosyal sebep bulunmaktadır. Bunlardan biri de iş bulma imkanıdır. İş imkanları, insanların yaşam koşullarını ve ekonomik durumunu etkiler. İnsanlar, iş bulma imkanlarına göre yer değiştirebilir, göç edebilir veya nüfus artışına yol açabilir. İş imkanları, nüfus dağılımını etkileyen önemli bir sosyal faktördür.

Verilen seçenekler arasından dünya nüfusunu etkileyen ekonomik sebep "B) Turizm"dir. Turizm, ekonomik olarak bir ülkenin gelirini artırabilir ve istihdam sağlayabilir. Turizm, turistlerin ülkeye gelmesiyle yerel ekonomiye katkıda bulunur, otelcilik, restoranlar, ulaşım gibi sektörlerin büyümesini sağlar. Bu nedenle turizm, dünya nüfusunu etkileyen ekonomik faktörlerden biridir.

Verilen seçenekler arasından dünya nüfusunu etkileyen doğal sebep "B) Turizm" değildir. Turizm, doğal bir sebep olarak değil, insan faaliyetleri sonucunda gerçekleşen bir etkinliktir. Doğal afetler, yeryüzü şekilleri ve bitki örtüsü gibi faktörler ise doğal sebepler olarak dünya nüfusunu etkiler.

Dünya nüfusunun artması doğal kaynakların hızla tükenmesine, atık oluşumunun artmasına, insanlığın sağlığına zararlı tehditlerin çoğalmasına neden olabilir. Ancak, çevrenin kendini yenilemesinin hızlanması olanaksızdır. Çünkü çevrenin doğal olarak kendini yenileme kapasitesi sınırlıdır ve insan nüfusu arttıkça çevre üzerindeki baskı artar, bu da çevrenin kendini yenilemesini daha da zorlaştırır.

Verilen seçenekler arasından "C) İnsanlar sadece besin temininden dolayı göç etmektedirler." ifadesi yanlıştır. Göç, sadece besin temini değil, ekonomik, sosyal, siyasi, çevresel ve diğer birçok faktörden etkilenebilir. İnsanlar göç etme kararını çeşitli nedenlerle alabilirler.

Doğada bir madde döngüsü vardır ve canlılar da bu madde döngüsünün içerisindedir. Ancak insanlar bu döngünün dışında kalmış ve aksine döngüsel değil doğrusal bir şekilde kaynakları tüketmiştir. İnsanlar doğal döngüyü bozarak doğal kaynakları sürdürülebilir olmayan bir şekilde kullanmışlardır.

Verilen seçenekler arasından "D) Günümüzde çok az ülke bu çalışmayı yapmaktadır." ifadesi yanlıştır. Yaşam döngüsü analizi, sürdürülebilirlik ve çevresel etki değerlendirmesi alanında giderek daha fazla yaygınlaşan bir yöntemdir. Günümüzde birçok ülke ve endüstri, çevresel etkilerin değerlendirilmesi için yaşam döngüsü analizini kullanmaktadır.

Atıkların geri dönüşüm yoluyla tekrar kullanılması doğaya birçok yarar sağlar, ancak bunların arasında sera etkisini artırmak yer almaz. Geri dönüşüm, doğal kaynakların korunmasına, atık miktarının azaltılmasına ve çevreye verilen zararın azaltılmasına katkı sağlar. Sera etkisi ise atmosferdeki sera gazlarının artması sonucu yeryüzünün ısınmasına sebep olur.

Verilen seçenekler arasından "D) Biyolojik çeşitliliğin artması." ifadesi küresel ısınmanın olumsuz etkilerinden sayılmaz. Diğer seçenekler (A, B ve C) küresel ısınmanın olumsuz etkileri arasında yer almaktadır. Küresel ısınma, buzulların erimesine, deniz seviyelerinin yükselmesine ve iklim değişikliklerine neden olarak ekosistemleri olumsuz etkiler.

Atmosferde miktarı giderek artan karbondioksit gibi gazların yansıyan ışınları tutarak atmosferin sıcaklığını yükseltmesine "küresel ısınma" denir. Bu fenomen, sera etkisi olarak adlandırılan durumun bir sonucudur. Sera gazları, güneşten gelen ısıyı yeryüzüne ileten ve geri yansımasını engelleyen gazlardır.

Verilen seçenekler arasından "C) Sera etkisinde insanların bir etkisi yoktur." ifadesi yanlıştır. Sera etkisi, sera gazlarının atmosferde birikmesi sonucu dünya yüzeyinin ısınmasına yol açan bir etkidir. İnsan faaliyetleri, özellikle fosil yakıt kullanımı ve ormansızlaşma gibi nedenlerle sera gazlarının atmosferde artmasına ve sera etkisinin güçlenmesine yol açar.

Atmosferde bulunan bazı gazlar, güneşten gelen ısıyı yeryüzüne ileten ve geri yansımasını engelleyen gazlardır. Bu gazlar, sera etkisi olarak adlandırılan duruma neden olur ve atmosferdeki ısının bir kısmını tutarak yeryüzünün ısınmasını sağlar. Bu gazlara "sera gazları" denir.

Verilen seçenekler arasından "C) Atmosferdeki oksijen miktarı yaklaşık olarak yüzde 50'dir." ifadesi yanlıştır. Atmosferdeki oksijen oranı yaklaşık olarak yüzde 21'dir, bu nedenle verilen seçenek yanlıştır. Diğer seçenekler doğru bilgiler içermektedir: Atmosfer tabakası çeşitli gaz karışımlarından oluşur, azot oranı yaklaşık olarak yüzde 78'dir, atmosferde yüzde 1 oranında oksijen ve azot harici gazlar bulunur.

Solunum, insanların doğaya ve madde döngüsüne doğrudan zarar veren bir faktör değildir. Solunum sonucu atmosfere karbondioksit salınır, ancak bu süreç doğal bir metabolik faaliyettir ve atmosferdeki karbondioksit seviyesinin artışının ana nedeni değildir. Diğer seçenekler olan sanayi, motorlu taşıtlar ve artan nüfus ise insan aktiviteleri ve tüketimi sonucu doğaya verilen zararları artıran etkenlerdir.

Verilen seçenekler arasından "C) Pil" doğadaki madde döngüsü içerisinde yer almaz. Pil gibi insan yapımı maddeler doğada doğal olarak döngü içerisinde yer almazlar. Diğer seçenekler olan su, fosfor ve kükürt doğada döngü içerisinde bulunan maddelerdir. Su, hidrolojik döngüde yer alırken, fosfor ve kükürt biyokimyasal döngülerde yer almaktadır.

Azot, biyolojik moleküllerin önemli bir bileşeni olan amino asitlerin yapı taşıdır. Amino asitler proteinlerin yapı taşlarıdır ve azot içerirler. Nükleik asitler de (örneğin, DNA ve RNA) azot içeren önemli biyolojik moleküllerdir. Su ise azot içermeyen bir bileşiktir. Su molekülünde hidrojen ve oksijen atomları bulunur, ancak azot atomu bulunmaz.

Yeryüzünde bulunan suyun canlılar tarafından kullanılıp atmosfere yükselmesi ve tekrar yeryüzüne inmesine "Su döngüsü" denir. Bu döngüde, güneş enerjisi suyun buharlaşmasını sağlar, buharlaşan su yükselir ve soğuyarak yoğunlaşır, yağmur veya diğer çeşitli şekillerde yeryüzüne geri döner. Bu süreç, suyun sürekli olarak dolaştığı bir döngüdür ve canlıların suya olan ihtiyacını karşılar.

Yeryüzünün yaklaşık yüzde 70 su ile kaplı olmasına rağmen bu suyun sadece yüzde 1 kısmı kullanılabilmektedir. Geriye kalan büyük bir kısmı tuzlu su (okyanuslar ve denizler) veya buzullar gibi kullanım açısından sınırlı veya doğrudan erişilemez olan formlardadır.

Kanın büyük bir kısmı su içerir. Vücudumuzdaki hücrelerin ve organların düzgün çalışabilmesi için suya ihtiyaç vardır. Yetişkin bir insanın vücut ağırlığının yaklaşık %60-70'i su ile kaplıdır. Kanın içeriğindeki su oranı da bu aralıkta yer alır. Bu nedenle suyun kanımızdaki oranı yaklaşık olarak %90'dır.

Madde döngüsü, doğada dolaşan ve çeşitli biyokimyasal işlemlerle farklı hâllere geçen maddelerin süreçlerini ifade eder. Su, kükürt ve fosfor gibi maddeler biyokimyasal döngülerde yer alırken, ışık bir madde değil enerji formudur ve bu döngülere dahil değildir.