2023-2024 5.Sınıf Fen Bilimleri Dersi 1.Dönem 1.Yazılı Soruları (2021-10-04)

Sorunun cevap anahtarı B) Erime olmalıdır. Verilen bilgiye göre, maddenin ısı alarak katı halden sıvı hale geçmesi olayı "erime" olarak adlandırılır. Erime, maddenin ısı alması sonucunda moleküllerin düzenli yapıdan serbest hareket edebilen yapıya geçmesidir.

Sorunun cevap anahtarı D) Dünyanın en büyük uydusudur olmalıdır. Doğru ifadeleri ele alalım: A) Güneş büyük bir bölümü gazlardan oluşur. (Doğru) B) Güneş ışık kaynağıdır. (Doğru) C) Güneş kendi etrafında döner. (Doğru)

Cevap: A) gel git. Ay'ın Dünya etrafında hareketi nedeniyle gel-git olayı meydana gelir. Ay'ın yerçekimi etkisi, denizlerde ve okyanuslarda gel-git dalgalarının oluşmasına sebep olur. Ay'ın çekim kuvveti, deniz seviyesini zamanla değiştirir ve bu nedenle denizlerde düzenli olarak yükselme ve alçalmalar meydana gelir.

Sorunun cevap anahtarı B) Ali Kuşçu olmalıdır. Ay'ın haritasını ilk kez çizen bilim adamı "Ali Kuşçu" olarak bilinir. Ali Kuşçu, 15. yüzyılda yaşamış Türk matematikçi, astronom ve gökbilimcidir. Ay'ın yüzeyine dair haritaları çizerek, astronomi alanında önemli çalışmalara imza atmıştır.

Doğru cevap B) Hilal olacaktır. Şekilde verilen ay evresi, Ay'ın hilal evresini temsil ediyor. Hilal evresinde Ay'ın gökyüzünde biraz ışıklı kısmı görünürken diğer kısmı karanlıktır. Bu nedenle, doğru cevap B şıkkıdır.

Doğru cevap gerçekten C) Son Dördün olmalıdır. Ay'ın şeklindeki bu evreye "Son Dördün" denir, çünkü Ay'ın görünen yüzeyinin dörtte biri aydınlık ve üçte biri karanlık durumdadır. Bu aşamada Ay, yeni aydan dolunaya doğru ilerlemektedir.

Cevap: B) Şişkin ay. İlk dördün ve dolunay arasında görülen ara evreye "şişkin ay" (gibbous moon) denir. Bu evrede, Ay'ın gökyüzünde yaklaşık yarısından biraz fazlası görünürken diğer kısmı karanlık ve kapalıdır. Dolunayda Ay'ın tamamı görünürken, ilk dördünde yarısından biraz azı görünmektedir.

Sorunun cevap anahtarı B) Hilal'dir. Ay'ın ters "C" harfi gibi göründüğü evre, "Hilal" olarak adlandırılır. Hilal evresinde, Ay'ın yüzeyinin sadece küçük bir kısmı görünür ve bu görüntü "C" harfine benzer.

Cevap: B) Hijyenik ortamda üretilen gıda maddeleri Besin zehirlenmesi, insan sağlığına zarar verebilecek bakteri, virüs, mantar veya toksinlerin tüketilen gıdalarla alınması sonucu ortaya çıkar. Diğer seçeneklerde belirtilen durumlar besin zehirlenmesine yol açabilirken, hijyenik ortamda üretilen gıdaların tüketilmesi besin zehirlenmesine yol açmaz. Hijyenik ortamda üretilen gıdalar genellikle uygun koşullarda hazırlandığı ve saklandığı için zararlı mikroorganizmaların oluşması ve üremesi daha az olasıdır.

Sorunun cevap anahtarı C) sigara olmalıdır. Soruda "Dünya'da bilinen en yaygın sağlığa zararlı madde" ifadesiyle dikkat çekilen madde "sigara"dır. Sigara, dünya genelinde en yaygın olarak tüketilen ve sağlık açısından büyük zararları olan bir madde olarak bilinmektedir.

Cevap: D) Proteinler. Ayhan futbol oynarken düşüp dizini ve kolunu yaralamıştır. Yaraların iyileşmesi için önemli olan besin içeriği genellikle proteinlerdir. Proteinler, vücutta doku onarımı ve yenilenmesi için gerekli olan yapı taşlarıdır. Yaraların iyileşmesi için vücutta yeni hücrelerin üretilmesi ve yaralı dokunun tamir edilmesi gerekmektedir, bu nedenle proteinler yaraların iyileşmesinde kritik bir rol oynarlar.

Cevap: D) Ceviz, fındık gibi kabukları sert yiyecekleri dişlerimizle kırarak, dişlerimizin gücünü artırmalıvız. Doğru diş sağlığı bilgisi, dişlerimizi korumak ve sağlıklı tutmak için önemlidir. Ancak D şıkkındaki ifade yanlıştır. Dişlerimizi sert kabuklu yiyecekleri kırarak güçlendirmek doğru bir uygulama değildir. Aksine, sert kabuklu yiyecekleri dişlerle kırmak dişlerde çatlaklar ve hasarlar oluşturabilir. Dişlerin gücünü artırmak için düzenli diş fırçalama, diş hekimi kontrolleri ve uygun beslenme alışkanlıklarına dikkat etmek gereklidir.

Evet, doğru cevap B) Proteinler, meyveler, E vitamini içeren besinler olmalıdır. Atletizm gibi fiziksel aktivitelerle uğraşan sporcular, vücutlarının enerji ve performans ihtiyacını karşılamak için doğru beslenmeye özen göstermelidir. Proteinler, sporcuların kaslarının onarımı ve büyümesi için önemlidir. Meyveler, vitamin ve mineral açısından zengin ve hızlı enerji sağlayan besinlerdir. E vitamini ise antioksidan özelliğiyle hücreleri korur ve sporcuların iyileşme süreçlerine destek olur. Bu nedenle, Cenk atletizm yarışması için proteinler, meyveler ve E vitamini içeren besinleri ağırlıklı olarak almalıdır.

Cevap: A) Karaciğer, et, süt, yumurta. Mert'in kolunun iyileşmesi için doktor, protein açısından zengin besinlerin tüketilmesini önermiş olabilir. Protein, doku onarımı ve yenilenmesi için önemli bir besin maddesidir ve kırık kemiklerin iyileşmesine yardımcı olabilir. Bu nedenle, A şıkkında verilen besinler olan karaciğer, et, süt ve yumurta, kolun iyileşmesine katkı sağlayabilir.

Cevap: C) makarna. Makarna, bitkisel bir besindir çünkü ana içeriği un ve su olan buğdaydan yapılır. Yumurta, hayvansal bir besindir, tereyağı da sütten elde edilen bir yağdır ve süt ise hayvansal bir içecektir. Makarna ise bitkisel kaynaklıdır, bu nedenle doğru cevap C şıkkıdır.

Doğru cevap C) I ve II olacaktır. Paketlenmiş besinleri tüketirken dikkat edilmesi gerekenler verilen seçeneklerden I ve II'dir. I- Son kullanma tarihine bakmak önemlidir çünkü bu tarih, besinin tazeliğini ve güvenliğini belirler. Geçmiş bir son kullanma tarihine sahip olan ürünler tüketilmemelidir. II- İçerdiği katkı maddelerine bakmak da önemlidir. Bazı paketlenmiş besinler, koruyucu ve renklendirici gibi katkı maddeleri içerebilir. Bu nedenle, içerik etiketini okuyarak hangi katkı maddelerinin olduğunu kontrol etmek önemlidir. III- Rengine bakmak da dikkat edilmesi gereken bir nokta olabilir ancak bu seçenek verilen şıklar arasında değil.

Cevap Anahtarı: D) Sigara tüketen kendini tüketir. Öğrencilerden sağlığa zararlı maddelerle ilgili bir afiş hazırlamaları ve altına bir slogan yazmaları isteniyor. Bu afişin sigara konusunda farkındalık yaratmak ve zararlarını vurgulamak amacıyla oluşturulması gerekiyor. Bu bağlamda, en uygun slogan "Sigara tüketen kendini tüketir." olacaktır. Bu slogan sigaranın kişisel sağlığa olan olumsuz etkilerine vurgu yapar ve insanları sigara içmenin zararları konusunda düşünmeye teşvik eder.