4.Sınıf İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi 1.Dönem 2.Yazılı (Test)

Cevap: B Sorumluluk, bireylerin veya grupların üzerine düşen görevleri yerine getirme sorumluluğudur. Sorumluluklar kişisel veya toplumsal olabilir. Verilen örneklerde: I. Verilen ödevin yapılması: Bu kişisel bir sorumluluktur. Kişiye verilen ödevi yerine getirmek, sorumluluğunu yerine getirme gerekliliğini ifade eder. II. Hastalandığında hastaneye gidilmesi: Bu kişisel bir sorumluluktur. Birey, sağlığına dikkat etmek ve gerektiğinde sağlık kuruluşuna gitmekle sorumludur. III. İstediği müziği dinlemesi: Bu kişisel bir tercihtir ve sorumlulukla ilgisi yoktur. Kimse istemediği bir aktiviteyi yapmakla yükümlü değildir. Bu nedenle, hangi veya hangileri sorumluluk olmadığı sorusuna cevap olarak B seçeneği olan "II ve III" doğru cevaptır.

Verilen ifadelerden C seçeneği doğru değildir. Çünkü her ne kadar şaka yapmak eğlenceli olabilirse de, şakaların da belirli sınırları ve hoşgörü çerçevesi içinde olması gerekmektedir. Başkalarını rahatsız edici veya incitici şakalar yapmak hoşgörü ve saygı çerçevesini aşabilir. Verilen ifadeleri değerlendirdiğimizde, diğer seçenekler insanlar arasındaki saygı, hoşgörü ve düşünceli davranışlar hakkında olumlu öneriler içerirken, C seçeneği istenmeyen davranışlara yol açabilecek bir öneriyi içeriyor.

Verilen ifadelerden B seçeneği doğru değildir. İnsanlar yalnızca kendilerine karşı sorumlu değildir. Toplumsal bir düzen içerisinde insanlar hem kendi hak ve özgürlüklerine saygı göstermeli hem de çevrelerine, diğer insanlara ve topluma karşı sorumluluklarını yerine getirmelidir. Diğer seçenekler insanların toplumsal sorumluluklarını vurgularken, B seçeneği yalnızca kişisel sorumlulukları vurgulamaktadır, ancak toplumsal sorumlulukları dışlamaktadır.

Doğru cevap C seçeneği olan "İrade sahibi olma" olmalıdır. İrade sahibi olma yalnızca insana özgü bir özelliktir. Diğer canlı organizmaların insanlar gibi irade sahibi olduğuna dair kanıtlar veya anlayış mevcut değildir. İrade sahibi olma yeteneği, insanların karmaşık düşünme, planlama ve seçim yapma yeteneklerini içerir ve sadece insana özgüdür.

Doğru cevap C seçeneği olan "Özel yaşam gizliliği hakkını" ifade eder. Birisinin çantamızı izinsiz karıştırması, özel eşyalarımızın gizliliğine müdahale anlamına gelir ve bu da özel yaşam gizliliği hakkını ihlal eder. İzinsiz olarak bir kişinin çantamızı karıştırması, içerdiği kişisel eşyalara ve bilgilere izinsiz erişim sağlamak anlamına gelir, bu da özel yaşam gizliliği hakkının ihlal edilmesine neden olur.

Doğru cevap A seçeneğidir: "İnsanlar duygusal yönden farklı olamazlar." Bu ifade doğru değildir çünkü insanlar duygusal olarak farklı olabilirler. İnsanlar farklı deneyimlere, yaşam koşullarına ve genetik yapıya sahip oldukları için duygusal tepkileri ve duygusal yönleri de farklılık gösterebilir.

Bu ifadeye göre, Kürşad'ın hakkını doğru kullanmaması durumu C seçeneğinde belirtilmiştir. Birisi konuşurken onun sözünü kesmek, karşısındaki kişinin ifade özgürlüğüne müdahale etmek anlamına gelir ve insan haklarına saygı göstermemek anlamına gelir.

Doğru cevap B seçeneği olan "Mülkiyet hakkını" ifade eder. Elif'in babasının yeni bir ev satın alması, mülkiyet hakkını kullanması anlamına gelir. Mülkiyet hakkı, bir kişinin mal ve mülk edinme yeteneğini ifade eder. Yeni bir ev satın almak, bireyin sahip olduğu mülkiyet hakkını kullanmasını gerektirir, çünkü ev mülkiyetine dahil edilir.

Hak, özgürlük ve sorumluluk bilincinin olmadığı bir toplumda bireyler arasında çatışma, anlaşmazlık ve düzensizlik daha sık görülme eğilimindedir. Bu nedenle kargaşa ve düzensizlik artabilir.

Doğru cevap D seçeneği olan "Yaz tatillerinde" ifadesidir. Anayasa'nın 15. maddesinde temel hakların kısıtlanabileceği durumlar belirtilirken, yaz tatilleri gibi mevsimsel veya kişisel tercihlere dayalı durumlar bu kısıtlamaların kapsamına girmemektedir. Anayasa'nın 15. maddesi, temel hakların savaş, sıkıyönetim, doğal afet gibi acil ve toplumsal düzeni tehdit eden durumlar nedeniyle kısıtlanabileceğini belirtirken, yaz tatilleri gibi sıradan mevsimsel durumlar bu kapsam dışında kalır.

Doğru cevap A seçeneğidir: "Sorumluluğu." Ömer Halis'in ders zili çaldığında dersine gitmesi, kendi sorumluluğunu yerine getirmek istemesi nedeniyle açıklanır. Bu durum, öğrencinin özgür iradesiyle aldığı bir karardır ve dersine gitmeyi istemek, sorumluluk sahibi olmanın bir göstergesidir.

İnsanın temel haklarının kullanımı doğumdan ölüme kadar devam eder. İnsan hakları, yaşamın her aşamasında, her birey için geçerlidir ve yaşam boyu korunmalıdır. Bu haklar kişinin onurunu ve özgürlüğünü koruma amacı taşır.

İnsanı insan yapan ayırt edici özellik düşünmesidir. İnsanlar, akıl ve düşünme yeteneği sayesinde çevrelerini anlayabilir, problem çözebilir, farklı perspektiflerden bakabilir ve toplumsal ilişkiler kurabilirler. Bu özellik, insanları diğer canlılardan ayıran temel niteliklerden biridir.

Kişinin yaşama hakkı doğar doğmaz başlamaz, aksine doğum anından itibaren kişinin yaşama hakkı vardır. Diğer seçenekler temel haklarla ilgili doğru ifadeleri içerir.

Doğru cevap C seçeneği olan "İnsan yürüyen bir varlıktır" ifadesidir. İnsan olmanın ayırıcı nitelikleri arasında yürümek yer almaz; çünkü yürüme yeteneği pek çok canlı organizmada görülen bir özelliktir ve yalnızca insanlara özgü bir özellik değildir. İnsan olmanın ayırıcı nitelikleri akıl, alet yapma yeteneği ve toplumsal varlık olma gibi özellikleri içerirken, yürüme yeteneği bu özelliklerden biri değildir çünkü diğer canlı türlerinde de mevcuttur.

İnsan Haklarından birisi olmayan seçenek "Kanunlara uymama" (D) seçeneğidir. Diğer seçenekler insan haklarına dair temel ihtiyaçları ve özgürlükleri temsil eder.

reyin hareketlerinin sonuçlarını kabul edip bunlardan dolayı hesap verebilme yeteneğini ifade eder. Bu kavram insan hakları ve toplumsal ilişkiler açısından önemlidir.

İnsanlar genellikle çocukluktan yetişkinliğe geçtiklerinde daha fazla özgürlük ve bağımsızlık kazanırlar. Bu dönemde bireyler, daha fazla sorumluluk üstlenme yeteneği geliştirirler, kendi kararlarını alma ve hayatlarını yönlendirme kapasiteleri artar. Okulu bitirdiklerinde veya yaşlandıklarında da özgürlük ve bağımsızlık artabilir, ancak genel olarak bu dönemlerde daha fazla bağımsızlık elde edilir.

İnsani değerler, insanların davranışlarına ve ilişkilerine yön veren temel prensiplerdir. Hoşgörü, kardeşlik ve adalet gibi değerler olumlu insan ilişkilerini teşvik ederken, ön yargı bu değerlerin zıttıdır. Ön yargı, önyargılı düşünceler veya tutumlar nedeniyle insanlar arasında ayrım yapmayı veya haksızlığı içerir, bu nedenle insani değerler arasında yer almaz.

Yaşama hakkı, insanın en temel ve vazgeçilmez hakkıdır. Diğer haklar ve hürriyetler yaşama hakkının güvence altında olmadığı bir ortamda anlam ifade etmez. Yaşama hakkı, insana sağlıklı bir yaşam sürdürebilme hakkı verir ve diğer hakların kullanılabilmesi için gereklidir.

İnsanın tarihi olması ve geçmişini bilmesi, onun geçmişteki deneyimleri, hataları ve başarılarıyla bağlantı kurmasını sağlar. Bu sayede insan, geçmişten gelen dersleri öğrenerek geleceğine yön verme fırsatı elde eder. Geçmişteki olaylar ve deneyimler, insanın kararlarını daha bilinçli bir şekilde almasına, hatalardan kaçınmasına ve daha iyi sonuçlar elde etmesine yardımcı olur.

İnsanı diğer canlılardan ayıran en önemli özelliklerden biri akıl sahibi olmasıdır. Akıl sahibi olma, insanın düşünebilme, problem çözebilme, karmaşık düşünceleri anlayabilme yeteneğini ifade eder. Diğer canlılar da merak edebilir, soru sorabilir ve ses çıkarabilirler. Ancak akıl sahibi olma özelliği, insanı diğer canlılardan temelde ayrıştıran özelliktir.

Farklı kişilik özelliklerini kötü diye nitelendirmek, insanlar arasında hoşgörüsüzlük, önyargı ve ayrımcılık gibi olumsuz duyguların yayılmasına neden olabilir. Bu durum toplumda huzursuzluk ve çatışmalara yol açabilir. Farklılıklara saygı göstermek ve hoşgörülü olmak ise insanların daha iyi kaynaşmasına, birbirine karşı saygının artmasına ve toplumun daha harmonik bir yapıya sahip olmasına yardımcı olabilir.

Öğrencinin okul kantininden alış veriş yapmak için sıraya girmesi, sorumluluk sahibi olduğunu gösterir. Bu davranış, öğrencinin sırasını bekleyerek diğer öğrencilerle eşit şekilde davrandığını ve toplumsal düzeni sağlamaya çalıştığını gösterir. Sorumluluk sahibi olmak, toplumsal kurallara uymak ve başkalarıyla adil bir şekilde ilişki kurmak anlamına gelir.

Verilen soruda bir kişinin kendi davranışlarının sonuçlarını üstlenmesine "A) Sorumluluk" denir. Sorumluluk, bir bireyin yaptığı eylemlerin sonuçlarından kendisinin sorumlu olduğu bilinciyle hareket etmesini ifade eder. Bu kavram, bireyin etik ve toplumsal değerlere uygun bir şekilde davranmasını teşvik eder. Bir kişinin kendi davranışlarının sonuçlarını üstlenmeye "sorumluluk" denir. Sorumluluk, bireylerin yaptıkları seçimlerin ve eylemlerin sonuçlarından dolayı hesap verme ve gerektiğinde düzeltme yükümlülüğünü taşıma anlamına gelir. Bu, bireylerin toplumsal normlara uygun şekilde davranmalarını teşvik eder, olgunluk düzeyini yükseltir ve güvenilirliklerini artırır.

Verilen soruda insanı insan yapan değerlerden biri olmayan şık "D) Kıskançlık"tır. Kıskançlık, olumsuz bir duygu olarak insanları birbirine karşı düşmanca veya olumsuz bir şekilde yönlendirebilir ve insan ilişkilerini olumsuz etkileyebilir. İnsanı insan yapan değerler genellikle olumlu ve yapıcı niteliklere dayanır. Adalet, paylaşma ve yardımlaşma gibi değerler, toplum içinde daha iyi ilişkiler kurmayı ve insanların birbirine destek olmasını sağlar. Ancak kıskançlık, olumsuz bir duygu olarak insanların negatif duygularını tetikleyebilir ve insan ilişkilerine zarar verebilir. Bu nedenle, kıskançlık insanı insan yapan değerler arasında yer almaz.

Verilen soruda çocuk haklarından biri olmayan şık "A) Kavga etme"dir. Çocuk hakları, çocukların sağlıklı, güvende ve eğitimli bir ortamda büyümesini sağlamayı amaçlar, ancak kavga etme bir hak olarak değil, uygun olmayan bir davranış biçimi olarak kabul edilir. Çocuk hakları, çocukların sağlıklı gelişimini desteklemeyi ve onların ihtiyaçlarını korumayı amaçlar. Beslenme, giyinme ve eğitim alma gibi haklar çocukların temel ihtiyaçlarına yöneliktir ve sağlıklı bir yaşam sürdürmeleri için gereklidir. Ancak "kavga etme" bir hak olarak kabul edilen bir kavram değildir. Aksine, çocukların şiddetten uzak bir ortamda büyümeleri ve çatışmaları uygun yollarla çözmeyi öğrenmeleri önemlidir.

Sorunun cevap anahtarı B seçeneği olan "Yaşama Hakkı"dır. Yaşama hakkı, temel bir insan hakkı olarak kabul edilir ve her bireyin en temel hakkı olan hayatını sürdürebilme hakkını ifade eder. Diğer seçenekler de önemli hak ve hürriyetleri temsil etse de, yaşama hakkı insanın varoluşunun temelini oluşturur ve en öncelikli haklardan biridir. Bu hak, bireyin diğer tüm hak ve özgürlüklerini kullanabilmesinin temel koşulunu oluşturur.