4.Sınıf İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi 1.Dönem 2.Sınav

Verilen ifadede "Adaletin hakim olduğu bir toplumda" deniliyor ve ardından "aşağıdakilerden hangisi görülmez?" sorusu soruluyor. Bu soru ile adaletin olduğu bir toplumda bulunmayan bir özellik aranıyor. Kin, adaletin hakim olduğu bir toplumda olmaması gereken bir özelliktir. Adalet, insanların birbirine karşı duyduğu kin duygusunu azaltmaya yardımcı olur. Dolayısıyla, C seçeneği olan "Kin" bu durumda görülmez.

Hakkımızın ihlal edildiği durumlarda uygun ve olgun bir tepki vermek önemlidir. En doğru adım, durumu öğretmenimize bildirmektir. Öğretmenler, böyle durumları çözmek ve gerektiğinde müdahale etmek için oradadır. Kavga etmek veya bağırmak yerine yetkililere haber vermek daha olumlu ve yapıcı bir yaklaşımdır.

Verilen ifadede "başkalarının haklarına saygı duyan bir kişinin yapacağı davranışlardan biri değildir" şeklinde bir soru soruluyor. Bu soruyla başkalarının haklarına saygı duyan bir kişinin yapması gereken davranışlardan birini seçmemiz isteniyor. Diğer seçenekler insanların haklarına saygı duyan davranışları yansıtırken, B seçeneği olan "İnsanların farklılıklarına ön yargı ile yaklaşır" bu prensibe aykırı bir davranışı ifade eder. Ön yargı, başkalarının haklarına saygı duyan bir kişinin yapmaması gereken bir davranıştır.

Çocuk hakları, çocukların sağlıklı bir şekilde büyümeleri, gelişmeleri ve korunmaları için belirlenmiş temel haklardır. Bu haklardan biri de hastaneye gitme hakkıdır. Çocukların sağlığının korunması ve tedavi edilmesi, çocuk haklarının önemli bir parçasını oluşturur.

Verilen ifadede "Hakkımız veya özgürlüğümüz ihlal edildiğinde hangi kurumdan yardım alabiliriz?" şeklinde bir soru soruluyor. Hakkın ihlal edilmesi veya özgürlüğün kısıtlanması gibi durumlarda, yasalar ve adalet sistemi devreye girer. Bu tür durumlar genellikle hukuki bir süreci gerektirir ve çoğu durumda hakkınızı veya özgürlüğünüzü geri kazanmak için mahkemeye başvurmanız gerekebilir. Dolayısıyla, C seçeneği olan "Mahkeme" bu durumda yardım alabileceğiniz doğru kurumdur.

Verilen ifadede "Birisi bizim hakkımızı veya özgürlüğümüzü ihlal ettiğinde aşağıdaki duygulardan hangisini hissederiz?" sorusu yer almaktadır. Hakkın veya özgürlüğün ihlal edilmesi genellikle bizi huzursuz eder. Bu tür durumlar insanların iç huzurunu bozabilir ve rahatsızlık hissi yaratabilir.

Doğru cevap A) I ve II olmalıdır. Çünkü etrafımızdaki nesnelere zarar vermemek (I) ve yerde gördüğümüz çöpleri çöpe atmak (II) çevremize karşı sorumluluklarımız arasında yer alır. I. Maddesi, çevremizdeki nesnelere saygı göstermek ve onları korumak amacıyla davranışlarımızın dikkatli olmasını gerektirir. II. Maddesi, çevreye duyarlı olmak ve çevremizi temiz tutmak için atıklarımızı uygun yerlere atmamız gerektiğini vurgular.

Verilen ifadede "Hastalanan kişilerin hastaneleri kullanabilmesi hangisi ile ilgilidir?" sorusu yer almaktadır. Bu durum, sağlık hakkı kapsamında değerlendirilir. Sağlık hakkı, insanların hastalıklarında tedavi olma, sağlık hizmetlerine erişim gibi temel hakları içerir. Dolayısıyla, B seçeneği olan "Sağlık hakkı" hastalanan kişilerin hastaneleri kullanabilmesi ile ilgilidir.

Verilen ifadede öğretmenin öğrencilere arkadaşlarının söylediklerine saygı duymalarını söylediği belirtiliyor. Bu durum öğrencilerin düşünce ve ifade özgürlüğü hakkına saygı duyulmasını ifade eder. Öğrencilerin farklı görüşleri ifade etmeleri ve bu görüşlere saygı göstermeleri, düşünce ve ifade özgürlüğü hakkının bir parçasıdır.

Bu soruda ifadelerin doğruluğu değerlendirilmektedir. Cevap anahtarı B şıkkıdır çünkü hakkımızı yasal yoldan aramak, kişisel hak ve özgürlüklerimizi koruma sorumluluğumuzun bir parçasıdır. Diğer şıklar (A, C ve D) ise doğru ifadelerdir; insanlarla iletişim kurarak sorunları çözebiliriz (A), başkalarının hak ve özgürlüklerine saygı göstermeliyiz (C), bazı hakları doğuştan alırken bazılarını sonradan kazanabiliriz (D).

Verilen ifadede "Her insan doğuştan hak ve özgürlüklere sahiptir. Hak ve özgürlüklerimizin korunması da .................... tarafından sağlanır." ifadesi yer almaktadır. Bu cümlede hak ve özgürlüklerin korunmasının kim tarafından sağlandığı sorulmaktadır. Hak ve özgürlüklerin korunması devletlerin görevidir. Devletler, vatandaşların haklarını korumak ve özgürlüklerini güvence altına almakla yükümlüdür.

Bu soruda, temel hakların kullanılmasına uygun davranışın hangi seçenekte gösterilmediği sorulmaktadır. Cevap anahtarı D şıkkıdır çünkü derste bir kişi konuşurken söze girmek, diğer kişinin konuşma hakkını engellemek anlamına gelir ve bu temel bir hak olan ifade özgürlüğünü zedeler. Diğer seçenekler (A, B ve C) ise temel hakların kullanılmasına uygun davranışları ifade eder; hasta bir arkadaşın yardımına koşmak (A), anlaşmazlık yaşanan kişiyle iletişim kurarak sorunu çözmeye çalışmak (B), arkadaşların özel eşyalarına saygı göstermek (C).

Verilen ifadede "Aşağıdakilerden hangisi topluma karşı sorumluluklarımızdan değildir?" şeklinde bir soru soruluyor. Soruda topluma karşı sorumluluklarımızdan birinin seçilmesi isteniyor. Diğer seçenekler (A, B ve C) topluma karşı sorumluluklarımızı ifade ederken, D seçeneği olan "Arkadaşlarımızla halı sahada futbol oynamalıyız" bu tür bir toplumsal sorumluluğu ifade etmez.

Bu soruda, toplumdaki bireyler arasında sevgi ve saygının yetersiz olduğu durumda hangi değerlerden söz edilemez sorulmaktadır. Cevap anahtarı D şıkkıdır çünkü adil olma, toplumsal ilişkilerde sevgi ve saygının olmaması durumunda dahi önemli bir değer olarak devam eder. Diğer seçenekler (A, B ve C) ise toplumsal ilişkilerde negatif etkiler yaratan değerlerdir; kıskançlık (A), anlaşmazlık (B) ve bencillik (C).

Verilen ifadede "Temel hak ve hürriyetler bazı durumlarda durdurulabilir. Aşağıdakilerden hangisi bu şartlardan biri değildir?" sorusu yer almaktadır. Soruda temel hak ve hürriyetlerin hangi şartlar altında durdurulabileceği sorulmaktadır. A, B ve C seçenekleri (Savaş hali, Seferberlik hali, Sıkıyönetim hali) durdurma durumlarına örnek teşkil ederken, D seçeneği olan "Yolculuk hali" temel hak ve hürriyetlerin durdurulmasını gerektiren bir şart değildir.

Bu soruda, verilen ifadeler arasından yanlış olanı bulmanız istenmektedir. Cevap anahtarı D şıkkıdır çünkü insanlar toplumsal varlıklardır ve genellikle birlikte yaşama ihtiyacı duyarlar. İnsanlar, diğer insanlarla etkileşimde bulunarak toplumlar oluştururlar.

Verilen ifadede "Okul, hastane, kaymakamlık, karakol, itfaiye ve belediye gibi idarelerle yaşadığımız sorunları aşağıdaki hangi kuruma bildirebiliriz?" sorusu yer almaktadır. Bu kurumlarla yaşanan sorunların bildirilmesi için en uygun kurum Kamu Denetçiliği veya Ombudsman'dır. Kamu Denetçiliği, vatandaşların kamu idarelerinin hatalı veya haksız uygulamalarını bildirmeleri ve şikayetlerini iletmeleri için bir kurumdur.

Bu soruda, verilen ifadeler arasından doğru olanı seçmeniz istenmektedir. Cevap anahtarı B şıkkıdır çünkü özgürlük, başkalarının hak ve özgürlüklerine saygı gösterildiği sürece sınırsız değildir. Bir kişinin özgürlüğü, başkalarının özgürlüğüne zarar verdiği noktada sınırlanır.

Verilen ifadede "Sınıfta düşüncelerini kabul etmesek de herkes istediğini söylemekte serbesttir" deniliyor. Bu ifade, herkesin kendi düşüncelerini özgürce ifade edebilme hakkını, yani düşünce özgürlüğünü savunmaktadır. Kişi, başkalarının farklı düşüncelerini kabul etmese bile, herkesin düşünce ve fikirlerini serbestçe ifade edebilme hakkına saygı duymaktadır.

Bu soruda, belirli özellikler (kültür, dil, din, ten rengi) dolayısıyla bir kişiye farklı davranmanın ne anlama geldiği sorulmaktadır. Doğru cevap, bu farklı davranışın ayrımcılık olduğudur. Ayrımcılık, insanları belirli özellikleri nedeniyle diğerlerinden ayrı tutma veya farklı davranma eğilimidir.

Verilen ifadede "Aşağıdakilerden hangisi insan haklarının özellikleri arasında gösterilemez?" şeklinde bir soru soruluyor. İnsan haklarının özellikleri arasında yer alan A, B ve D seçenekleri (İnsanların doğuştan kazandığı haklar, devredilemez-kısıtlanamaz-vazgeçilemez, tüm insanlar için geçerli) insan haklarının temel özelliklerini ifade ederken, C seçeneği olan "Farklı ülkelerde farklı uygulamalar görülebilir" bu özelliklere uymamaktadır. İnsan hakları evrenseldir ve farklı ülkelerde değişmez.

Verilen ifadede "Kişinin herhangi bir şey üzerinde, tartışılmaz ve herkes tarafından kabul edilmiş yetkisine ne denir?" sorusu yer almaktadır. Bu açıklama bir hak kavramını ifade eder. Haklar, kişilere veya gruplara özel olan ve genellikle toplum tarafından kabul edilen yetkileri ve özgürlükleri ifade eder.

İnsan haklarının temelinde bulunan kavram eşitliktir. İnsan hakları, her bireyin doğuştan sahip olduğu ve herkesin eşit olarak korunması gereken haklardır. Eşitlik ilkesi, insanların cinsiyet, ırk, din, dil, kültür, sosyal durum gibi özelliklerine bakılmaksızın aynı haklara ve fırsatlara sahip olması gerektiğini vurgular.

Verilen ifadede "Aşağıdakilerden hangisi insanı diğer canlılardan ayıran özellik değildir?" sorusu yer almaktadır. İnsanın diğer canlılardan ayıran özellikler arasında yer alan A, B ve C seçenekleri (Akıllı bir varlık olma, değerlere sahip olma, geçmişini bilebilme) insanın özel özelliklerini ifade ederken, D seçeneği olan "Yürüyebilen bir varlık olma" bu özelliklere dahil değildir. Yürüyebilme, insanı diğer canlılardan ayıran temel bir özellik değildir.

Çocukların yararı gözetilerek oluşturulan haklar, "Çocuk hakları" olarak adlandırılır. Bu haklar, çocukların sağlıklı bir şekilde büyümeleri, gelişmeleri, eğitim görerek yeteneklerini kullanmaları ve toplumda etkin bir şekilde yer almaları için temel hak ve özgürlükleri kapsar. Çocuk hakları, çocukların özel ihtiyaçlarını ve korunmalarını ön planda tutar.

Verilen ifadede "Haksızlığa uğrayan bir kişi, sorumluluk ve uzlaşı bilinciyle hareket edip, aşağıdakilerden hangisini yapmalıdır?" sorusu yer almaktadır. Haksızlığa uğrayan bir kişinin, sorumluluk ve uzlaşı bilinciyle hareket etmesi gerektiği vurgulanıyor. Bu durumda en uygun seçenek hakkını almak için yasal yollara başvurmak olacaktır. Yasal yollara başvurmak, haksızlığa uğrayan kişinin haklarını koruma ve adaleti sağlama amacına uygun bir davranıştır.

Bencillik, insanı insan yapan değerlerden biri değildir. İnsanlık değerleri genellikle insanların birbirine yardım etmesini, saygı göstermesini, paylaşmayı ve birlikte yaşamayı içerir. Bencillik ise bu değerlere aykırı bir tutumdur çünkü bencil insanlar sadece kendi çıkarlarını düşünürler ve başkalarının ihtiyaçlarına duyarsız kalabilirler.

Verilen ifadede "Aşağıdakilerden hangisi insanın duygusal yönünü belirtir?" sorusu yer almaktadır. Duygusal yön, insanın duygusal tepkileri ve ifadeleriyle ilgilidir. Bu bağlamda ağlamak, insanın içsel duygusal durumunu ifade eden bir tepkidir. Diğer seçenekler (A, C ve D) insanın duygusal yönünü ifade etme konusunda ağlamaya kıyasla daha az özgün veya güçlüdür.