2022 - 2023 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ŞEHİT MEHMET YILMAZ İLKOKULU 4.SINIF İNSAN HAKLARI VE DEMOKRASİ DERSİ 1. DÖNEM 2.YAZILISI

Cevap Anahtarı: C) Eşitlik insanların sosyal statüsüne göre değişir. Eşitlik, her bireyin temel haklar ve fırsatlar açısından eşit olduğu ilkesidir. Bu nedenle A ve B ifadeleri doğrudur. Her insan doğuştan eşit haklara sahiptir ve temel insan haklarından herkes eşit şekilde yararlanmalıdır. Ancak C ifadesinde belirtildiği gibi, eşitlik insanların sosyal statüsüne göre değişmez. Eşitlik ilkesi, kişinin sosyal, ekonomik veya diğer statülerine bağlı olarak değişmez. Eşitlik, insanların insanca yaşama ve gelişme hakkına sahip olması gerektiği anlamına gelir, bu haklar sosyal statüye göre değişmez.

Cevap Anahtarı: A) sorumluluk İnsanlar birbirlerine, çevreye ve topluma karşı sorumlulukları vardır. Sorumluluk, insanların kendileri, diğer insanlar ve doğal çevre ile olan ilişkilerinde, doğru davranışlar sergileme ve kararlarına uygun şekilde hareket etme yükümlülüğünü ifade eder. Sorumluluk sahibi bireyler, eylemlerinin sonuçlarından haberdar olup, olumlu ve olumsuz sonuçlarla yüzleşerek topluma ve çevreye duyarlı bir şekilde yaşarlar. Sorumluluk duygusu, insanların kendi haklarına saygı göstermelerini ve diğer insanların haklarına saygı duymalarını sağlar. Aynı zamanda, sorumluluk sahibi bireyler toplumun düzenini ve huzurunu korumaya çalışırlar ve çevreye zarar vermemeye özen gösterirler.

Cevap Anahtarı: A) Akıl İnsanları diğer canlılardan ayıran en önemli özellik akıllı olmalarıdır. Akıl, insanın düşünme, anlama, öğrenme, problem çözme ve karar verme yeteneğini ifade eder. Diğer canlılar da nefes alır, yürür ve beslenir ancak akıl, insanları diğer canlılardan farklı kılan temel özelliktir.

Özgürlük, belirli sınırlamalar ve sorumluluklarla birlikte gelir. Tamamen sınırsız bir özgürlük olmadığı gibi, özgürlük hakları da belirli yasalar ve toplumsal normlar tarafından sınırlandırılabilir. Dolayısıyla, "Sınırları yoktur" ifadesi doğru değildir.

Doğru cevap B seçeneğidir. Temel haklarımız, insanların insan oldukları için sahip oldukları, devletin tanıdığı ve koruduğu haklardır. Yaşama hakkı, konut dokunulmazlığı hakkı ve sağlık hakkı temel haklardandır çünkü her insanın hayatı, sağlığı ve güvenliği devlet tarafından korunmalıdır. Ancak sınıf geçme hakkı bir temel hak değildir, çünkü sınıf geçmek kişisel çabaya ve başarıya dayanan bir konudur ve devlet tarafından koruma altına alınmaz. Bu nedenle doğru cevap B seçeneğidir.

Doğru cevap D seçeneğidir. İfadeye göre, vatandaşlar istek ve şikayetlerini ilgili kuruluşlara bildirmek için "dilekçe" yolunu kullanırlar. Dilekçe, resmi bir başvuru şeklidir ve vatandaşların haklarını kullanma, istek ve şikayetlerini yetkili makamlara iletmek için kullanılan bir araçtır. Bu şekilde, devlet kurumları ve yetkililer, vatandaşların taleplerine ve sorunlarına yanıt verme ve çözüm bulma sorumluluğunu üstlenir. Dolayısıyla, doğru cevap D seçeneğidir. Dilekçe yolu, vatandaşların demokratik haklarını kullanmalarını ve devletle etkili iletişim kurmalarını sağlayan önemli bir araçtır.

İnsan, doğru ile yanlışı ayırt etme yeteneğine sahip olduğu için D seçeneğini akıl sayesinde yapabilir. Akıl, insanın düşünme, analiz etme, mantıklı sonuçlara ulaşma ve bilgiyi kullanma yeteneğini ifade eder. Soluk alıp verme, soğuk havada titreme ve sıcakta terleme gibi süreçler ise otomatik ve refleksif işlemlerdir; insanın bilinçli olarak kontrol ettiği şeyler değildir. Bu nedenle, doğru cevap D seçeneğidir. İnsanın akıl kullanma yeteneği, problem çözme, karar verme, farklı seçenekleri değerlendirme, öğrenme ve bilgiyi kullanma gibi birçok önemli işlevi gerçekleştirmesine olanak tanır.

Çocuk Hakları Sözleşmesi, çocukların temel hak ve özgürlüklerini korumayı amaçlayan bir uluslararası anlaşmadır. Bu soruda, Çocuk Hakları Sözleşmesi'ne yön veren temel değerlerden hangisinin sözleşmeye değil olduğu soruluyor. Sözleşme, çocukların ayrımcılığa uğramadan eşit haklara sahip olmalarını savunur, bu nedenle "Ayrım yapmak" değeri sözleşmeye yön veren temel değerler arasında yer almaz.

Soru, temel hak ve özgürlüklerimizin nasıl güvence altına alındığını sormaktadır. Seçenekler incelendiğinde, A, B ve D seçeneklerinin (Mektuplarla, Kompozisyonlarla, Romanlarla) haklarımızın güvencesi ile ilgili doğrudan bir ilişkisi olmadığı görülmektedir. Ancak C seçeneği olan "Kanunlarla," temel hak ve özgürlüklerimizin güvence altına alınmasında en önemli rolü oynar. Kanunlar, toplumun düzenini ve bireylerin haklarını korumak için oluşturulmuş hukuki normlardır.

Soruda, hangi hakların temel haklar arasında olmadığı soruluyor. "Askere gitme hakkı," temel haklar arasında yer almaz. Temel haklar genellikle yaşama, sağlık, eğitim gibi daha geniş ve evrensel hakları ifade ederken, askere gitme hakkı daha spesifik ve sınırlı bir hak olarak kabul edilir.

Çocuk hakları, çocukların yaşama, sağlıklı gelişme, eğitim gibi temel ihtiyaçlarını koruyan ve destekleyen haklardır. Bu haklar, çocukların fiziksel, zihinsel ve duygusal sağlığını korumayı amaçlar. Eğitim hakkı da çocuk haklarından biridir ve çocukların eğitim alma hakkını garanti eder.

Soru, verilen tanımın hangi insani değerle ilgili olduğunu sormaktadır. Açıklamada belirtilen özellikler, kişinin düşündüklerini ve istediklerini zarar vermeden ifade etme ve gerçekleştirme yeteneğini vurgular. Bu tanım, özgürlük kavramını yansıtır. Diğer seçenekler (Hoşgörü, Sorumluluk, Adalet) ise bu tanıma tam olarak uymaz.

Soru, insan haklarının ne zaman başlayıp ne zaman bittiğini sormaktadır. A seçeneği (18 - 60 Yaş arasında), C seçeneği (0 - 18 Yaş arası) ve D seçeneği (Okula başlama - bitiş arasında) sınırlı bir yaş aralığına ve duruma işaret ederken, B seçeneği olan "Doğum - ölüm arasında" tüm yaşam boyunca insan haklarının geçerli olduğunu ifade eder.

Verilen ifadede "Hakkımız veya özgürlüğümüz ihlal edildiğinde hangi kurumdan yardım alabiliriz?" şeklinde bir soru soruluyor. Hakkın ihlal edilmesi veya özgürlüğün kısıtlanması gibi durumlarda, yasalar ve adalet sistemi devreye girer. Bu tür durumlar genellikle hukuki bir süreci gerektirir ve çoğu durumda hakkınızı veya özgürlüğünüzü geri kazanmak için mahkemeye başvurmanız gerekebilir. Dolayısıyla, C seçeneği olan "Mahkeme" bu durumda yardım alabileceğiniz doğru kurumdur.

Verilen ifadede "Sınıfta düşüncelerini kabul etmesek de herkes istediğini söylemekte serbesttir" deniliyor. Bu ifade, herkesin kendi düşüncelerini özgürce ifade edebilme hakkını, yani düşünce özgürlüğünü savunmaktadır. Kişi, başkalarının farklı düşüncelerini kabul etmese bile, herkesin düşünce ve fikirlerini serbestçe ifade edebilme hakkına saygı duymaktadır.

Verilen soruda bir kişinin kendi davranışlarının sonuçlarını üstlenmesine "A) Sorumluluk" denir. Sorumluluk, bir bireyin yaptığı eylemlerin sonuçlarından kendisinin sorumlu olduğu bilinciyle hareket etmesini ifade eder. Bu kavram, bireyin etik ve toplumsal değerlere uygun bir şekilde davranmasını teşvik eder. Bir kişinin kendi davranışlarının sonuçlarını üstlenmeye "sorumluluk" denir. Sorumluluk, bireylerin yaptıkları seçimlerin ve eylemlerin sonuçlarından dolayı hesap verme ve gerektiğinde düzeltme yükümlülüğünü taşıma anlamına gelir. Bu, bireylerin toplumsal normlara uygun şekilde davranmalarını teşvik eder, olgunluk düzeyini yükseltir ve güvenilirliklerini artırır.

Bu sorunun cevap anahtarı C) Engelli ve sığınmacı çocukların eğitim hakkı yoktur'dur. Çözüm açıklaması şu şekildedir: A) Her insan 18 yaşına kadar çocuk sayılır: Bu ifade doğrudur ve genel bir kabulü ifade eder. B) UNICEF çocuklara yardım eden bir kuruluştur: Bu ifade doğrudur, UNICEF (Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu), çocukların sağlık, eğitim, beslenme gibi temel ihtiyaçlarını destekleyen bir uluslararası kuruluştur. D) Türkiye uluslararası çocuk haklarını imzaladı: Bu ifade doğrudur, Türkiye Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi'ni imzalayarak çocuk haklarına saygı göstermeyi taahhüt etmiştir. C) Engelli ve sığınmacı çocukların eğitim hakkı yoktur: Bu ifade yanlıştır. Her çocuğun eğitim hakkı vardır, engelli veya sığınmacı olsun fark etmeksizin. Çocuk Hakları Sözleşmesi, bu hakları korur ve her çocuğun eğitim hakkını güvence altına alır.

B