2022-2023 9.Sınıf Tarih 2.Dönem 1.Yazılı - Test

*İslamiyet öncesi Orta Asya Türk devletlerinde hükümdar eşine "Hatun" denirdi.

*Eski Türklerde toplum hayatını düzenleyen sözlü hukuk kurallarına "Yasa" denir.

*Yerleşik hayata ilk geçen ilk Türk devleti "Göktürkler"dir.

*Türk adının resmi olarak kabul gören anlamı "Güçlü, mert" olarak belirtilmiştir.

*İslamiyet öncesi kültüre dair önemli kanıtları içinde bulunduran Türk tipi mezar yapısı "Kurgan" denir.

*İlk Türk devletlerinde devlet işleri "Kurultay" denilen mecliste görüşülürdü.

Verilen cümlelerde boş bırakılan yerlerin uygun kelimelerle tamamlanması istenmektedir. Her bir boşluğa yerine getirilmesi gereken kelime belirtilmiştir. Doğru tamamlamalar şu şekildedir: İslamiyet öncesi Orta Asya Türk devletlerinde hükümdar eşine "Hatun" denirdi. Eski Türklerde toplum hayatını düzenleyen sözlü hukuk kurallarına "Yasa" denir. Yerleşik hayata ilk geçen ilk Türk devleti "Göktürkler"dir. Türk adının resmi olarak kabul gören anlamı "Güçlü, mert" olarak belirtilmiştir. İslamiyet öncesi kültüre dair önemli kanıtları içinde bulunduran Türk tipi mezar yapısı "Kurgan" denir. İlk Türk devletlerinde devlet işleri "Kurultay" denilen mecliste görüşülürdü. "Hazarlar" Museviliği kabul eden ilk ve tek Türk devletidir.

1. Gök Tanrı inancında Tanrı tarafından verilen yönetme yetkisine "Kağanlık" adı verilirdi.

2. Kağan seçimi "Kurultay" tarafından yapılırdı.

3. Orta Asya'nın en eski kültür merkezi "Anav Kültürü"dür.

4. Yerleşik hayata geçen ilk Türk devleti "Göktürkler"dir.

5. Veraset sistemi ile tahta geçecek kişi belirlenmektedir.

Verilen cümlelerde boş bırakılan yerlerin uygun kelimelerle tamamlanması istenmektedir. Her bir boşluğa yerine getirilmesi gereken kelime belirtilmiştir. Doğru tamamlamalar şu şekildedir: Gök Tanrı inancında Tanrı tarafından verilen yönetme yetkisine "Kağanlık" adı verilirdi. Kağan seçimi "Kurultay" tarafından yapılırdı. Orta Asya'nın en eski kültür merkezi "Anav Kültürü"dür. Yerleşik hayata geçen ilk Türk devleti "Göktürkler"dir. Veraset sistemi ile tahta geçecek kişi belirlenmektedir.

1. Avrupa'da siyasi ve toplumsal yapıların değişimi: Kavimler Göçü, Roma İmparatorluğu'nun çöküşüne ve Avrupa'da siyasi ve toplumsal yapıların büyük değişimlere uğramasına neden olmuştur.

2. Kültürel etkileşim ve karışım: Göç eden kavimler, yeni yerleşim bölgelerindeki toplumlarla etkileşime girerek kültürel bir karışım oluşturmuşlardır. Bu, dil, din, sanat ve diğer kültürel unsurların yayılmasına ve değişmesine katkıda bulunmuştur.

3. Ekonomik etkiler: Kavimler Göçü, ekonomik etkilerle birlikte gelmiştir. Göç eden kavimler, tarım arazilerini kullanmış, ticaret yollarını etkilemiş ve yerel ekonomiler üzerinde etkiler yaratmıştır.

4. Güç dengelerinin değişimi: Kavimler Göçü, yeni kavimlerin ve devletlerin ortaya çıkmasına ve güç dengelerinin değişmesine neden olmuştur. Bu süreç, Avrupa'nın siyasi haritasının şekillenmesinde önemli bir rol oynamıştır.

5. Demografik değişimler: Göç eden kavimlerin nüfus hareketleri, yerleştikleri bölgelerde demografik değişimlere yol açmıştır. Bu da yerel nüfusun dağılımında ve etnik yapısında değişikliklere neden olmuştur.

Kavimler Göçü, 4. ve 5. yüzyıllarda Avrupa ve Orta Asya'da büyük bir nüfus hareketi ve göç dalgasıydı. Bu soruda, Kavimler Göçü'nün sonuçlarından 5 tanesini belirtmemiz istenmektedir. Bu sonuçlar arasında Avrupa'da siyasi ve toplumsal yapıların değişimi, kültürel etkileşim ve karışım, ekonomik etkiler, güç dengelerinin değişimi ve demografik değişimler bulunmaktadır.

Olumlu Etkisi: İkili Teşkilat sistemi, merkezi otoritenin güçlendirilmesine ve yönetimin daha etkin bir şekilde yapılmasına olanak sağlamıştır. Devlet işleri hem merkezi hükümet hem de yerel yönetimler arasında dengeli bir şekilde paylaşılmıştır. Bu sistem, yerel halkın yönetimde aktif rol almasına olanak tanımıştır. Yerel liderler, halkın ihtiyaçlarını daha iyi anlamak ve yerel düzeyde kararlar almak için görevlendirilmiştir. Bu da yerel yönetimlerin daha etkili ve halk odaklı olmasını sağlamıştır. İkili Teşkilat sistemi, hızlı iletişim ve karar alma süreçlerini teşvik etmiştir. Merkezi hükümetle yerel yönetimler arasındaki işbirliği ve koordinasyon, devletin daha hızlı ve etkin bir şekilde yönetilmesini sağlamıştır.

Olumsuz Etkisi: İkili Teşkilat sistemi, iki ayrı güç merkezinin varlığına ve çatışmalara yol açabilmiştir. Merkezi hükümetle yerel yönetimler arasında yetki çatışmaları ve rekabet yaşanabilir, bu da karar alma süreçlerini ve yönetim etkinliğini olumsuz etkileyebilir. Sistemdeki güç paylaşımı, bazen kararların yavaş alınmasına veya etkisiz olmasına neden olabilir. İki farklı yönetim birimi arasında anlaşmazlıkların çözülmesi zaman alabilir ve bu da hükümetin etkinliğini azaltabilir. İkili Teşkilat sistemi, yerel liderlerin bağımsız hareket etme potansiyeline sahip olmalarına neden olabilir. Bu durum, merkezi otoritenin kontrolünü zayıflatabilir ve devletin bütünlüğünü tehlikeye atabilir.

İkili Teşkilat sisteminin eski Türk devletlerinde devlet yönetimindeki olumlu ve olumsuz etkileri açıklanmaktadır. Olumlu etkiler arasında merkezi otoritenin güçlendirilmesi, yerel halkın katılımı ve hızlı iletişim süreçleri yer almaktadır. Olumsuz etkiler ise güç çatışmaları, karar almanın yavaşlaması ve yerel liderlerin bağımsız hareket etme potansiyeli olarak sıralanabilir.

Putperestlik: İslamiyet öncesi Arap toplumunda putperestlik yaygın olarak görülen bir inanç sistemiydi. Araplar, çeşitli putlara taparlardı ve putlar aracılığıyla ilahî yardım ve koruma umarlardı.

Hristiyanlık: İslamiyet öncesi dönemde Arap yarımadasında Hristiyanlık da yaygın bir dindir. Bölgede Hristiyan topluluklar bulunuyordu ve bazı Arap kabileleri Hristiyanlık inancını benimsemişti.

Yahudilik: Arap toplumunda Yahudi toplulukları da mevcuttu ve Yahudilik inancı yaygın olarak kabul görmüştü. Bazı Arap kabileleri Yahudi dinini benimsemişti ve Yahudi ibadetlerini gerçekleştiriyordu.

Bu soruda, İslamiyet öncesi Arap toplumunda görülen dinlerin yazılması istenmektedir. İslamiyet öncesi Arap toplumu, putperestlik, Hristiyanlık ve Yahudilik gibi çeşitli dinlere inanmaktaydı. Bu dinlerin her biri toplumda farklı inanç sistemlerini ve ibadet uygulamalarını temsil ediyordu.

Onlu teşkilat adı verilen askeri yapılanmayı bularak zamanla tüm dünya ordularını etkileyen Türk Hükümdarı kimdir? Timur.

Manas Destanı hangi Türk Toplumuna aittir? Kırgız.

Cam, kağıt, matbaa, pusula gibi buluşların kaynağı hangi uygarlıktır? İslam Uygarlığı.

Çin’de başlayarak bütün Orta Asya’yı kat edip İran, Mezopotamya, Anadolu ve oradan Avrupa’ya ulaşan ve yüksek gelir getirmesi sebebiyle sürekli savaşlara sebep olan ticaret yolu hangisidir? İpek Yolu.

Avrupa Hun Hükümdarı Attila, Doğu Roma İmparatorluğu’nu hangi antlaşma ile pes ettirmiştir? Kutulga Antlaşması.

Eski Türk devletlerinde yönetme yetkisinin tanrı tarafından verildiğine inanılan anlayış hangisidir? Gök Tanrı İnancı.

İslamiyet öncesi Arabistan çevresinde bulunan ve o dönemin iki büyük gücünün adını yazınız: Bizans İmparatorluğu ve Sasani İmparatorluğu.

İslam dinini ilk kabul eden Türk Toplumu Hangisidir? Göktürkler.

Bu soruda, verilen tablodaki kısa cevaplı soruların doğru cevaplarını yazmanız istenmektedir. Cevaplar, tarihi, coğrafi ve kültürel bilgilere dayanarak belirlenmelidir.

a. Avarlara karşı ayaklanan Köktürkler onları yenerek Ötüken’de I. Köktürk Devleti’ni kurmuştur.

b. Orta Asya’nın coğrafi şartları nedeniyle Türkler en çok hayvancılık ile geçinmek zorunda kalmış; bu yüzden de göçebe yaşamışlardır.

c. İkili Devlet teşkilatını ilk uygulayan Türk Devleti Göktürkler’dir.

d. Maniheizmi benimseyen Uygurların pek çok özelliği değişmiştir. Ancak değişmeyen iki önemli özelliği:

Yazı sistemi: Uygurlar, Maniheist metinleri ve kendi yazılı kültürlerini oluşturmak için Uygur alfabesini kullanmışlardır.

Sanat eserleri: Uygurlar, Maniheist inançlarına dayalı olarak mağara tapınaklarında duvar resimleri ve sanat eserleri yapmışlardır.

e. Türklerin Orta Asya’nın dışına göç etmelerini kolaylaştıran iki şey: Atlar: Türkler, atların süratli ve dayanıklı olmalarından yararlanarak uzak mesafelere göç etmişlerdir. Göçebe kültürü: Türklerin göçebe yaşam tarzı ve esnek sosyal yapıları, Orta Asya'dan başka bölgelere kolayca göç etmelerine olanak sağlamıştır.

Bu soruda, verilen cümlelerin boş bırakılan yerlerini uygun kelimelerle tamamlamanız istenmektedir. Cevaplar, Türk tarihine ve kültürüne dair bilgilerden çıkarılmalıdır.

a. Eski Türklerde Hükmetme hakkının tanrı tarafından verildiğine inanılmasının Türk hükümdarlarına nasıl bir faydası olmuştur? Cevap: Tanrı tarafından hükmetme hakkının verildiğine inanmak, Türk hükümdarlarının meşruiyetini güçlendirmiş ve otoritelerini desteklemiştir.

b. Balballar - Türk tarihi için hangi tür kaynak grubunda yer alır? - Ahiret inancının varlığına kanıt olur mu? Cevap: Balballar Türk tarihi için destan ve efsanelerden oluşan sözlü kaynak grubunda yer almaktadır. Ahiret inancının varlığına dair kanıtlar içermez, daha çok mitolojik ve kahramanlık temalarını işler.

c. Avrupa Hun Hükümdarı Attila'nın Roma siyasetini yazınız. Cevap: Avrupa Hun Hükümdarı Attila, Roma'ya karşı bir dış politika izlemiş ve Roma İmparatorluğu'ndan haraç talep etmiştir. Ayrıca Batı Roma İmparatorluğu'na saldırarak Roma'yı yağmalamış ve zayıflatan bir rol oynamıştır.

d. Türk ordularında uygulanan 10'lu sistemin en büyük iki faydasını yazınız. Cevap: Türk ordularında uygulanan 10'lu sistem, birlik ve disiplini sağlamak için kullanılmıştır. İki faydası ise hızlı ve etkili iletişim sağlaması ve savaş düzenini kolaylaştırmasıdır.

e. Moğolların Türkleşmesinde Uygurlar nasıl bir rol oynamıştır? Cevap: Uygurlar, Moğolların Türkleşmesinde önemli bir rol oynamıştır. Moğol lideri Cengiz Han, Uygur kültüründen ve yönetim sisteminden etkilenerek devlet yapısını oluşturmuş ve Uygurların yazılı kültürünü benimsemiştir.

Orta Asya Türklerinde toplum yapısı, genellikle göçebe yaşam tarzıyla ilişkilendirilir. Toplum, aşiretler veya boy grupları şeklinde örgütlenirdi. Bu yapının olumlu sonuçları arasında güçlü bir dayanışma ve birlik hissi, hızlı ve etkili karar alma süreçleri ve toplum üyeleri arasında sağlam bir sosyal düzen bulunması sayılabilir.

Ayrıca, bu yapının esnekliği, Orta Asya Türklerinin göçebe hayat tarzına uyum sağlamalarını ve çevresel değişikliklere hızla tepki vermelerini sağlamıştır. Ancak, toplumun bu yapısının olumsuz sonuçları da vardır. Boy grupları arasında zaman zaman çatışmalar ve rekabetler yaşanabilirdi. Ayrıca, merkezi bir otorite eksikliği nedeniyle toplumda yönetim ve hukukun zayıf olması, hukuki anlaşmazlıkların ve adaletin sağlanmasında zorluklara yol açabilirdi. Aynı zamanda, toplumun göçebe yaşam tarzı, yerleşik hayata geçişte ve uzun vadeli planlamada zorluklar yaratabilirdi.

Bu soruda, Orta Asya Türklerinin toplum yapısıyla ilgili bilgi vermeniz ve bu yapının olumlu ve olumsuz sonuçlarını açıklamanız istenmektedir. Cevaplar, Orta Asya Türklerinin sosyal ve siyasi organizasyonuyla ilgili bilgilerden çıkarılmalıdır.

Kavimler göçü, 4. ve 6. yüzyıllar arasında gerçekleşen büyük göç dalgalarıdır. Bu göçlerin sonuçlarından biri, Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşü ve Avrupa'nın siyasi yapısının değişmesidir. Kavimler göçü, Roma İmparatorluğu'nun topraklarında yerleşik halkları yerinden etmiş ve yeni siyasi oluşumları tetiklemiştir. Bu süreçte, feodalite ortaya çıkmıştır. Feodalite, toprak sahiplerinin siyasi ve ekonomik güçlerini yerel düzeyde merkezi otoritenin zayıflamasıyla artırdığı bir sistemdir.

Orhun yazıtları, Göktürk İmparatorluğu dönemine ait önemli bir yazılı belgedir. Yazıtlar, Göktürk Kağanlığı'nın hükümdarları tarafından dikilen anıt niteliğindeki taşlarda yer almaktadır. En ünlü Orhun yazıtları, Orhun Nehri vadisinde bulunmuştur. Orhun yazıtları, Türk tarihi ve kültürü için büyük bir öneme sahiptir. Yazıtlar, Türk dilinin en eski ve en zengin metinlerini içerir.

Ayrıca, Göktürk Kağanlığı'nın siyasi, sosyal ve kültürel yapısı hakkında bilgi verir. Orhun yazıtları, Türklerin tarih boyunca kullandığı runik alfabeyi kullanır ve bu yazı sisteminin önemli bir örneğini oluşturur. Bu yazıtlardan elde ettiğimiz bilgilere göre, Göktürk Kağanlığı'nın siyasi organizasyonu, devlet yönetimi, hukuk sistemi ve dini inançları hakkında bilgi edinmekteyiz. Ayrıca, Göktürklerin Orta Asya'dan başlayarak çevre bölgelerdeki ilişkilerini, ticaret faaliyetlerini ve kültürel etkileşimlerini anlamamıza yardımcı olurlar.

Bu soruda, Orhun yazıtlarıyla ilgili bilgi vermeniz, kimlere ait olduklarını, neden önemli olduklarını ve hangi bilgileri içerdiklerini açıklamanız istenmektedir. Cevaplarınız, Orhun yazıtlarının tarihsel ve kültürel önemini vurgulamalı ve bu yazıtlardan elde edilen bilgileri belirtmelidir.

a. Talas Savaşı'nda Müslümanlara yardım ederek onların savaşı kazanmalarını sağlayan Türk kavmi, Karluk Türkleri'dir.

b. Bizans ordusunda paralı asker iken Malazgirt Savaşı'nda taraf değiştirerek savaşın kazanılmasını sağlayan Türk boyları, Peçenekler ve Kumanlar'dır.

c. Emeviler ile mücadele ederek Kafkaslar bölgesinde Müslümanların ilerlemesine engel olan Türk kavmi, Hazar Türkleri'dir.

d. Karadeniz'in kuzeyinde kurulan ve İslamiyet'i kabul eden ilk Türk devleti, Kırım Bulgarları'dır.

e. Hunlardan sonra Anadolu'ya ayak basan ikinci Türk topluluğu, Göktürkler'dir.

Bu sorunun cevap anahtarı şu şekildedir: D) I ve III. - İstanbul'un ilk kez kuşatılması ve fethedilmesi Osmanlı Devleti döneminde gerçekleşmiştir, bu yüzden I doğrudur. - Kerbela olayı sonucunda müslümanlar arasında mezhebi ayrılıklar oluşmuş ve sünni ve şii gruplar ortaya çıkmıştır, bu yüzden II doğrudur. - Kerbela olayında Hz. Hüseyin ve beraberindekiler şehit edilmiştir, bu yüzden III doğrudur.

Özür dilerim, yanlış cevap vermişim. Doğru cevap "D) I ve III" olarak verilmiştir. - I. seçenek, Abbasilerin ve Şiilerin yıkıcı faaliyetleri, Emevi Devletinin yıkılmasında rol oynamıştır. Abbasiler, Emevi ailesine karşı isyanlar düzenleyerek Emevi Devletini devirmiş ve yerlerine geçmişlerdir. - III. seçenek, Arap milliyetçiliği politikası, Emevi Devletinin yıkılmasında rol almıştır. Emevi yönetimi, Arap kökenli Arap olmayan Müslümanlara karşı ayrımcılık yapmış ve Arap milliyetçiliğini ön plana çıkarmıştır, bu da diğer etnik gruplar arasında hoşnutsuzluğa sebep olmuştur.

Bu sorunun cevap anahtarı şu şekildedir: A) Yalnız II. - Hakem olayı, İslam tarihinde Ali'nin oğlu Hasan ile Muaviye arasındaki anlaşmazlığın çözümü için atanan hakemlerin kararıyla sonuçlanan bir olaydır. - Bu olay sonrasında Muaviye, hakemlerin verdiği kararı kabul ederek halife olmuş ve Emevi Devleti'nin temelleri atılmıştır. - Şiiler, hakem kararını kabul etmeyerek Ali'nin soyundan gelenlerin liderliğini savunmuşlardır. Hariciler ise her iki tarafa da karşı çıkmış ve bağımsız bir grup oluşturmuşlardır.

Doğru cevap A) Trablusgarp ve Tunus fethedilmiştir. Hz. Osman dönemi (644-656), İslam tarihinde üçüncü halife dönemidir. Bu dönemde Trablusgarp ve Tunus fethedilmiştir, Horasan ve Harzem yöreleri alınmıştır, ilk İslam donanması oluşturulmuş ve Kur'an-ı Kerim çoğaltılmıştır. Dolayısıyla, verilen seçeneklerden sadece A) Trablusgarp ve Tunus fethedilmiştir ifadesi Hz. Osman dönemine ait değildir.

Cevap: B) seçimle. Dört halife döneminde halifeler, seçimle başa gelmişlerdir. İslam toplumu, halife seçimini gerçekleştirmek için bir süreci takip etmiştir. Bu süreçte, toplumun önde gelen kişileri ve danışmanları tarafından halife seçimi yapılmıştır.

Cevap: E) I, II ve III Hz. Ebubekir döneminde aşağıdaki olaylar gerçekleşmiştir: I. Sahte peygamberlik iddia eden kişi ortadan kaldırıldı. II. İsyan eden kabileler kontrol altına alındı. III. Kur'an kitap haline getirildi. Hz. Ebubekir döneminde sahte peygamberlik iddiaları ve isyanlarla mücadele edilmiş, ayrıca Kur'an'ın kitap haline getirilmesi de gerçekleşmiştir.

Cevap: A) Ticaret ön plana çıkmış ve gelişmiştir. - Kavimler Göçü, 4. ve 5. yüzyıllarda gerçekleşen bir göç dalgasıdır ve çeşitli etkileri olmuştur. - Kavimler Göçü sonucunda Roma İmparatorluğu'nun dağıldığı, Avrupa'nın yapısının değiştiği, kilisenin gücünün arttığı ve feodal sistemin ortaya çıktığı bilinmektedir. - Ancak, kavimler göçü sonucunda ticaretin ön plana çıktığı veya geliştiği bir sonuç değildir. - Dolayısıyla, doğru cevap A) Ticaret ön plana çıkmış ve gelişmiştir.

Cevap: A) Yalnız III. Yabgularla ilgili olarak verilen ifadeler incelendiğinde, yalnızca III. ifade doğrudur. Yabgaların görevi, her konuda kağanlarına danışmak ve onların emirlerine uymaktır.

Cevap: A) tanrıdan. - Eski Türk devletlerinde kağan yetkisini tanrıdan alırdı. - Eski Türk toplumlarında kağan, yönetim yetkisini tanrıdan aldığına inanılan bir liderdi. - Kağan, tanrısal bir meşruiyetle yönetimde bulunurdu ve toplumda önemli bir otoriteye sahipti. - Dolayısıyla, doğru cevap A) tanrıdan olmalıdır.

Cevap: C) Yüregi kaldırma. Verilen tanıma göre, kağan adayının Tanrı ile iletişime geçmek için yerden kaldırılarak yukarıya çıkarılması olayı "Yüregi kaldırma" olarak adlandırılır.

Cevap: E) I, II ve III. - Türk kağanlarının özellikleri arasında Alp'lik (cesaret ve savaşçılık), Bilgelik (akıl ve bilgiye dayalı yönetim) ve Erdemlilik (ahlaki değerlere uygunluk) bulunur. - Alp'lik, kağanın liderlik yeteneklerini ve savaşçı niteliklerini ifade eder. - Bilgelik, kağanın bilgi, deneyim ve akıl yürütme kabiliyetine dayalı olarak devlet yönetimini gerçekleştirmesi anlamına gelir. - Erdemlilik, kağanın ahlaki değerlere uygun davranması ve toplumun refahı için doğru kararlar alması anlamını taşır. - Dolayısıyla, doğru cevap E) I, II ve III olmalıdır.

Cevap: C) Türk kağanı, devletin sadece dış siyaseti düzenlerdi. - Türk kağanı, Türk toplumunda merkezi bir otorite ve lider olarak kabul edilirdi. - Kağan, devletin iç siyasetinden ve dış siyasetinden sorumluydu. - Türk kağanının yetkileri, devletin tüm alanlarını kapsar ve yönetimi geniş bir yelpazeyi içerir. - Ancak, Türk kağanının yetkileri sadece dış siyasetle sınırlı değildi; aynı zamanda iç işlerin düzenlenmesi ve yönetimi de kağanın sorumluluğundaydı. - Dolayısıyla, doğru cevap C) Türk kağanı, devletin sadece dış siyaseti düzenlerdi ifadesidir.