2022-2023 9.Sınıf Coğrafya 1.Dönem 2.Yazılı - Test

Bu sorunun cevap anahtarı şıkkı "D) Toplumsal kuralların ortaya çıkış nedenleri"dir. İşte çözüm açıklaması ve kazanımı: Coğrafya bilimi, genel olarak yer, insan ve çevre ilişkilerini inceleyen bir bilim dalıdır. Bu bağlamda, doğal afetlerin oluşum nedenleri, yer şekillerinin oluşum aşamaları, nüfus dağılışına etki eden faktörler ve iklim koşullarının ekonomik faaliyetler üzerindeki etkisi gibi konular coğrafya biliminin ilgilendiği konular arasında yer almaktadır. Ancak, toplumsal kuralların ortaya çıkış nedenleri, daha çok sosyoloji veya antropoloji gibi diğer sosyal bilimlerin konularıdır ve coğrafya bilimiyle doğrudan ilişkilendirilmez.

Doğru cevap A) Kartografya olacaktır. Verilen ifadelerde iklim olaylarının incelenmesi, yer altı ve yer üstü sularının incelenmesi, bitki ve hayvan dağılışının incelenmesi, yüzey şekillerinin incelenmesi belirtilmiştir. Ancak kartografya, bu ifadeler arasında yer almamaktadır. Dolayısıyla, yukarıda verilen konular arasında yer almayan bilim dalı kartografyadır.

Bu sorunun cevap anahtarı şıkkı "D) Makdisi / Dîvânu Lugâti’t-Türk"dır. İşte çözüm açıklaması ve kazanımı: Coğrafya biliminin gelişimine katkı sağlayan Türk ve Müslüman bilim insanları arasında birçok önemli isim bulunmaktadır. Ancak, "D) Makdisi / Dîvânu Lugâti’t-Türk" eşleştirmesi yanlıştır. Dîvânu Lugâti’t-Türk, Türk dilinin sözlüğünü içeren bir eserdir ve coğrafya konularını kapsamaz. Bu nedenle, eşleştirme yanlış bir bilgi vermektedir.

Bu sorunun cevap anahtarı şıkkı "A) Yıllık sıcaklık farklarının oluşması"dır. İşte çözüm açıklaması ve kazanımı: Dünya'nın yörüngesi eliptik olduğundan, mevsimler ve diğer astronomik olaylar üzerinde bazı etkilere neden olur. Ancak, yıllık sıcaklık farklarının oluşması bu durumla doğrudan ilişkilendirilemez. Yıllık sıcaklık farkları, Dünya'nın eksen eğikliği ve dönme hareketiyle ilgilidir, yani mevsimlerin oluşumuna bağlıdır.

Doğru cevap B) Çizgisel (I), Noktasal (II), Alansal (III) şeklindedir. Bu soruda, haritaya aktarılacak verilerin hangi sembollerle ifade edileceği sorulmaktadır. I. Yol, akarsu, ülke sınırları gibi çizgisel özellikler, çizgisel sembollerle temsil edilir. II. Binalar, elektrik direkleri, volkan konileri gibi noktasal özellikler, noktasal sembollerle temsil edilir. III. Göllerin alanı, tarım alanları, sanayi bölgeleri gibi alansal özellikler, alansal sembollerle temsil edilir.

Evet, doğru. Sorunun cevap anahtarı D) I., II. ve IV. noktaların çizgisel hızları birbirine eşittir. Verilen soruda, koordinat sistemi üzerindeki noktaların çizgisel hızlarıyla ilgili bir bilgi verilmemiştir. Dolayısıyla, I., II. ve IV. noktaların çizgisel hızlarının birbirine eşit olduğunu söyleyemeyiz. Diğer seçeneklerden A) Yerel saati en ileri olan III. nokta, B) II. ve IV. noktaların yerel saatleri aynı, C) Verilen noktaların açısal hızları aynı, E) I. ve II. noktalar arasında 80 dakikalık yerel saat farkı olduğu belirtilmiştir.

Doğru cevap A) 24 olacaktır. 1/200.000 ölçekli bir haritada, 12 cm ölçülen uzaklığı gerçek uzaklıkla ilişkilendirmek için ölçek faktörünü kullanmalıyız. Ölçek faktörü, harita üzerindeki uzunluğun gerçek uzunluğa olan oranını gösterir. Bu durumda, ölçek faktörü 1/200.000'dir. 12 cm'lik ölçümü gerçek uzaklığa dönüştürmek için ölçek faktörünü kullanabiliriz. 12 cm'yi ölçek faktörü ile çarptığımızda: 12 cm * (1/200.000) = 0,00006 km Sonuç olarak, iki kent merkezi arasındaki gerçek uzaklık 0,00006 km veya 0,06 km'dir. Bunun ondalık olarak ifade edildiğinde ise 24 metreye eşittir.

Doğru cevap A) I, II, III olmalıdır. Çünkü çizilen haritada numaralandırılmış denizlerin tuzluluk oranlarına bakıldığında, I numaralı deniz en düşük tuzluluk oranına sahipken, III numaralı deniz en yüksek tuzluluk oranına sahiptir. Dolayısıyla, tuzluluk oranları az olandan çok olana doğru sıralanmıştır. Bu sorunun çözümünde, öğrencilerin haritayı dikkatli bir şekilde incelemesi ve denizlerin tuzluluk oranlarını karşılaştırması gerekmektedir. Ayrıca, denizlerin tuzluluk oranlarının coğrafi faktörlerden etkilendiği konusu üzerinde durulmalıdır.

Doğru cevap anahtarı B) Sürekli rüzgârların sapmaya uğraması olmalıdır. Çünkü yörünge düzlemi ile Ekvator arasındaki 23°27'lik açı, Dünya'nın eğikliğinden kaynaklanan bir durumdur ve bu eğiklik atmosferde dolaşan hava kütlelerinin hareketini etkiler. Bu nedenle sürekli rüzgarlar, yörünge düzlemi ile Ekvator arasındaki açıdan etkilenir ve sapmaya uğrar. Diğer seçenekler doğrudur: Gece-gündüz sürelerinin eşit olmaması, mevsimlerin oluşması, gölge boyunun yıl boyunca değişmesi ve aynı tarihte yarım kürelerde zıt mevsimlerin yaşanması. Bu sorunun çözümünde, öğrencilerin Dünya'nın eğikliğinin atmosferik ve iklimsel etkilerini anlamaları gerekmektedir.

Doğru cevap A seçeneği olan 21 Mart'tır. Türkiye'de 21 Mart tarihinde güneş doğduktan 12 saat sonra batar. Diğer seçeneklerde güneşin batış süresi 12 saatten daha uzun veya daha kısa olduğu için bu durum gerçekleşmez.

cevap anahtarı B) Yükselti basamaklarını ifade etmektedir. Renklendirme yöntemiyle çizilen fiziki haritalarda genellikle yeşil, sarı, turuncu ve kahverengi gibi renkler yükselti basamaklarını temsil etmek için kullanılır. Yeşil düşük rakımları, sarı orta seviyedeki rakımları, turuncu yüksek rakımları ve kahverengi ise dağlık veya en yüksek rakımları gösterir. Bitki örtüsü genellikle farklı desenler, semboller veya diğer renklerle ifade edilir.

Evet, doğru cevap B seçeneğidir. Türkiye'nin kuzeyden esen rüzgarlarının sıcaklığı düşürmesi, Türkiye'nin Kuzey Yarım Küre'nin orta kuşağında yer almasının bir sonucudur. Kuzey yarım küre orta kuşağında yer alan ülkelerde, kuzeyden esen rüzgarlar genellikle soğuk ve kuru bir karaktere sahiptir. Bu nedenle, Türkiye'nin konumu kuzeyden esen rüzgarların sıcaklığı düşürmesinde etkilidir.

Bu sorunun cevap anahtarı E seçeneğidir, yani Brezilya. Brezilya'nın silindirik projeksiyon yöntemiyle çizilen haritasında bozulma en az olur. Silindirik projeksiyon yöntemi, yeryüzünü bir silindirin yüzeyine yansıtarak harita oluşturur. Brezilya, Ekvator üzerinde yer alır ve geniş bir yüzey alanına sahip olduğu için silindirik projeksiyon yöntemiyle çizilen haritasında bozulma en az olan ülkelerden biridir.

Sorunun cevap anahtarı D) Oksijen ve azotun oransal değeri yere ve zamana göre değişkenlik gösterir'dir. Diğer ifadeler atmosferle ilgili doğru bilgileri içermektedir. Oksijen ve azotun oransal değeri atmosferde genel olarak sabitken, yere ve zamana bağlı olarak bazı değişiklikler gösterebilir. Özellikle yüksek irtifalarda veya hava kirliliği gibi faktörlerin etkisiyle oransal değerlerde farklılıklar görülebilir. Atmosferdeki gazların oransal değeri, atmosferin bileşimi hakkında bilgi verir. En fazla oransal değere sahip gaz azottur. Atmosfer, Dünya'yı çevreleyen gaz tabakasıdır ve Dünya'nın dönüşüyle birlikte hareket eder. Atmosfer, Dünya'nın yüzeyiyle sürtünme nedeniyle oluşabilecek yanmaları önler. Karbondioksit ve su buharı iklim olayları için önemlidir. Karbondioksit sera etkisiyle iklim değişikliğine katkıda bulunurken, su buharı da atmosferdeki nem miktarını etkiler. Oksijen ve azotun oransal değeri genel olarak atmosferde sabit olsa da, yere ve zamana bağlı olarak bazı değişiklikler gösterebilir. Bu değişiklikler özellikle yüksek irtifalarda veya hava kirliliği gibi faktörlerin etkisiyle ortaya çıkabilir.

A şıkkı doğru cevaptır. Doğru cevap A şıkkıdır çünkü verilen haritada daha fazla yol ve detay gösterilmektedir, bu da sporcuların hedefe ulaşmaları için daha fazla rehberlik sağlayacaktır.

Bu sorunun cevap anahtarı D seçeneğidir. Haritaların çiziminde uzaklık, alan veya açı gibi ölçümlerde bozulmalar yaşanmasının temel nedeni, Dünya'nın şeklinin küresel olmasıdır. Çünkü Dünya'nın yuvarlak şekli, düz bir yüzey üzerine aktarılırken bozulmalara yol açar. Bu bozulmaları en aza indirmek için farklı harita projeksiyon yöntemleri kullanılır.

. Bu sorunun cevap anahtarı D'dir. Yukarıdaki haritada bulunan M noktasının yükseltisinin belirlenebilmesi için izohips aralık değerinin bilinmesi yeterlidir. İzohips aralık değeri, yükselti farklarını gösteren eş yükselti eğrilerinin arasındaki farkı ifade eder. Bu değer kullanılarak M noktasının yüksekliği ölçülebilir.

Doğru cevap A seçeneğidir. Görselde verilen projeksiyon yöntemi kullanılarak yapılan harita çizimlerinde, Ekvator ve çevresindeki bozulma daha az olur. Bu projeksiyon yöntemi, Ekvatora yakın bölgelerde bozulmayı minimize etmek için kullanılır. Diğer bölgelerde ise bozulma daha fazla olabilir.

Cevap anahtarı olarak C seçeneği verilebilir. Çünkü diğer seçenekler paralellerin özelliklerini doğru bir şekilde tanımlarken, C seçeneği paraleller arasındaki zaman farkının her yerde dört dakika olduğunu belirtmektedir, ancak bu doğru değildir. - A seçeneği, toplam 180 tane paralel olduğunu ifade eder ve bu doğrudur. - B seçeneği, başlangıç paralelinin Ekvator olduğunu belirtir ve bu doğrudur. - D seçeneği, paralellerin boylarının kutuplara doğru kısaldığını ifade eder ve bu doğrudur. - E seçeneği, ardışık iki paralel arasındaki uzaklığın 111 km olduğunu belirtir ve bu doğrudur.

Bu sorunun cevap anahtarı D'dir. 10° kuzey paralelinden kuzey yönünde 1.665 km kuş uçuşuyla ilerleyen bir uçak, 25° kuzey paraleline ulaşmış olur. Çözüm açıklaması olarak, paralellerin Dünya üzerindeki enlem çizgileri olduğunu ve her paralelin 1 derece aralıkla belirlendiğini belirtmek gerekmektedir. Kuş uçuşu mesafesinin 1.665 km olduğu verildiğinden, her 1 derece kuzey yolculuğunun 166.5 km olduğu hesaplanır. 10° kuzeyden başlandığı için 10 derece kuzey yolculuğu gerçekleştirildiğinde, uçak 25° kuzey paraleline ulaşmış olur.

Cevap anahtarı olarak D seçeneği verilebilir. Sanayi faaliyetleri, iklim olaylarından diğer ekonomik faaliyetlere göre daha az etkilenir. - Mera hayvancılığı, tarım, turizm ve ulaşım gibi faaliyetler doğrudan iklim olaylarından etkilenir. Örneğin, tarım faaliyetleri yağış miktarı, sıcaklık ve mevsimsel değişimlerden etkilenebilir. - Sanayi faaliyetleri ise genellikle kapalı alanlarda gerçekleşir ve iklim olaylarından daha az etkilenir. Sanayi tesislerinde üretim süreçleri daha çok teknoloji ve insan faktörüne bağlıdır.

Doğru cevap D seçeneğidir: "Eş yükselti eğrileri arası yükselti farkı yer şekillerinin eğim durumuna göre değişir." Eş yükselti eğrileri arasındaki yükselti farkı, yer şekillerinin eğim durumuna bağlı olarak değişir. Daha dik eğime sahip bölgelerde eş yükselti eğrileri daha yakın yerleşirken, daha sığ bölgelerde daha uzak yerleşir. Bu nedenle eş yükselti eğrileri arasındaki yükselti farkı değişir.

Doğru cevap C'dir. Boşluklara getirilmesi gereken kavramlar şu şekildedir: Yer çekimi en az Ekzosfer katmanında görülür. Kutup ışıkları (aurora) Termosfer katmanında görülür. Atmosferdeki gazların %75'i Troposfer katmanında bulunur. Çözüm açıklaması olarak, yer çekimi en zayıf şekilde Ekzosfer katmanında hissedilir çünkü bu katman atmosferin en dış tabakasıdır ve atmosferin uzaya doğru inceldiği bölümdür. Kutup ışıkları ise Termosfer katmanında meydana gelir. Atmosferdeki gazların büyük bir çoğunluğu ise Troposfer katmanında bulunur, çünkü bu katman yeryüzüne en yakın olan ve atmosferin en alt tabakasıdır.