2022-2023 10.Sınıf Tarih 1.Dönem 2.Yazılı (TEST)

Bu sorunun cevap anahtarı "A) Çaka Beyliği" olarak verilmiştir. Yukarıdaki özelliklere göre, Türk beylikleri arasında Bizans'a esir düşen ve daha sonra İzmir ve çevresini ele geçiren bir Türk komutanı tarafından kurulan beylik Çaka Beyliği'dir.

Cevap Anahtarı: B) Konya Verilen bilgilere göre, Kadir'in yaşadığı şehirde Anadolu Selçuklu Devleti'ne ait eserler bulunmaktadır. Bu eserler arasında Alaaddin Keykubat Sarayı ve Camii, Karatay Medresesi, Sırçalı Medrese ve İnce Minareli Medrese gibi yapılar bulunmaktadır. Bu eserler, Türkiye'nin farklı şehirlerinde yer almaktadır. Ancak, en ünlü ve dikkat çeken bu yapıların Konya şehrinde bulunduğu bilinmektedir. Dolayısıyla, Kadir'in yaşadığı şehir Konya olmalıdır.

Bu sorunun cevap anahtarı "C) I. Kosova" olarak verilmiştir. Haçlı İttifakı'na karşı Osmanlı kuvvetlerinin yanında diğer Anadolu beyliklerinin kuvvetleri de yer aldığı savaş I. Kosova Savaşı'dır.

Bu sorunun cevap anahtarı "C) Ankara Savaşı" olarak verilmiştir. Osmanlı Devleti'nin Balkanlardaki fetih faaliyetlerini hızlandıran savaşlar arasında bulunmayan savaş Ankara Savaşı'dır. Diğer seçenekler (I. Kosova Savaşı, Sazlıdere Savaşı, Niğbolu Savaşı, I. Çirmen Savaşı) Osmanlı Devleti'nin Balkanlarda gerçekleştirdiği fetih faaliyetlerinde önemli rol oynamış savaşlardır.

Evet, doğru cevap "B) Karesioğulları" olacaktır. Özür dilerim, yanlış bir bilgi verdim. Karesioğulları Beyliği, Osmanlı Devleti'nin Anadolu Türk siyasi birliğini sağlamak için topraklarına kattığı ilk Anadolu Türk beyliğidir. Karesioğulları Beyliği, Karadeniz'in batı kıyılarında hüküm sürmüş bir beyliktir. Osmanlılar, Karesioğulları Beyliği'ni topraklarına katmış ve böylece Anadolu'daki siyasi birliği güçlendirmiştir.

Bu sorunun cevap anahtarı "A) Kadı Burhanettin"dir. Kadı Burhanettin, Anadolu erenleri olarak bilinen Türk büyükleri arasında yer almaz. Anadolu erenleri, hoşgörü, birlik ve beraberlik ideallerini yaymak için çaba harcamış ve Türk toplumunda önemli etkileri olan dini ve felsefi liderlerdir. Mevlana, Hacı Bektaşı Veli, Yunus Emre ve Hacı Bayramı Veli ise bu büyükler arasında sayılan önemli isimlerdir.

Bu sorunun cevap anahtarı "C) Türk cihan hakimiyeti düşüncesi"dır. Timur, hakimiyet alanını genişletmek için giriştiği mücadelede diğer Türk devletlerini de hedef almıştır. Bu stratejisi, Türk cihan hakimiyeti düşüncesiyle uyumludur. Türk cihan hakimiyeti düşüncesi, Türk devletlerinin dünya genelinde yayılma ve genişleme amacını ifade eder. Timur, bu düşünceye dayanarak diğer Türk devletlerini de fethetmeye çalışmış ve böylece kendi hakimiyetini güçlendirmiştir.

Cevap anahtarı olarak "D) Karamanoğulları" seçeneği doğrudur. Karamanoğulları, Osmanlı Devleti'nin düşmanlarıyla iş birliği yapmış, Osmanlı Devleti ile yaptığı anlaşmalara uymamış ve Anadolu Türk siyasi birliğinin sağlanmasına engel olmuştur. Bu özellikler Karamanoğulları Beyliği'nin Osmanlı Devleti'ne karşı tutumunu ve politikalarını tanımlamaktadır.

Cevap anahtarı olarak "B) Şeyh Bedrettin İsyanı" seçeneği doğrudur. Osmanlı Devleti'nde ilk dinî ve sosyal boyutlu isyan hareketi Şeyh Bedrettin İsyanı'dır. Bu isyan, Şeyh Bedrettin'in liderliğindeki Alevi-Bektaşi tarikatına mensup olanlar arasında ortaya çıkmış ve devletin dinî ve sosyal politikalarına karşı bir başkaldırı niteliği taşımıştır.

Bu sorunun cevap anahtarı "D) El-Cezeri" olarak verilmiştir. Yukarıda özellikleri verilen bilim insanı El-Cezeri'dir. Artuklular döneminde yaşamış olan El-Cezeri, 12. yüzyılın önemli bilim insanlarından biridir. Sibernetik biliminin ilk kurucusu olarak kabul edilir ve haberleşme, kontrol, denge kurma ve ayarlama bilimiyle ilgilenmiştir. Ayrıca su saatleri, mekanik olarak çalışan müzik aletleri, tulumbalar ve şifreli kilitler gibi pek çok cihaz ve mekanizma geliştirmiştir. Kitab-ül Hiyel adlı eseri, 1974 yılında İngilizceye tercüme edilmiştir.

Bu sorunun cevap anahtarı "B) Pusula, barut, kağıt ve matbaanın Avrupa'ya götürülmesi" olarak verilmiştir. Haçlı Seferleri sonucunda Avrupa'ya geri dönüşlerde birçok yeni bilgi, teknoloji ve kültürel unsurlar getirilmiştir. Haçlı Seferleri, Avrupalıların Doğu'ya yönelik keşif ve savaş hareketleriydi. Bu seferler sırasında Avrupalılar, Orta Doğu'nun zengin kültürüyle ve bilimsel gelişmeleriyle tanışmışlardır. Haçlılar, dönüşlerinde pusula, barut, kağıt ve matbaa gibi önemli buluşları Avrupa'ya getirmişlerdir. Bu yeni bilimsel ve kültürel unsurlar, Avrupa'nın doğrudan gelişmesini sağlamış ve Rönesans dönemine doğru ilerlemesinde etkili olmuştur.

Cevap Anahtarı: D) Savunmanın ön planda olması. Artukluların sosyal devlet anlayışı, bayındırlık faaliyetleri, eğitime verilen önem ve mimari faaliyetler konusunda bilgiler bulunmaktadır. Ancak savunmanın ön planda olduğu ifadesine rastlanmamaktadır.

Bu sorunun cevap anahtarı "B) Atabey" olarak verilmiştir. Selçuklularda şehzadeleri ülke yönetimine hazırlamak için uygulanan sistem "Atabey" sistemidir. Atabeyler, şehzadelerin eğitiminden sorumlu kişiler olarak görev yapardı. Onlara devlet yönetimi, askeri stratejiler ve idari konular gibi önemli alanlarda rehberlik ederlerdi. Selçuklularda şehzadeleri ülke yönetimine hazırlamak için uygulanan sistem "Atabey" sistemidir. Atabeyler, şehzadelerin eğitiminden sorumlu kişiler olarak görev yapardı. Şehzadeler, Atabeylerin rehberliğinde devlet yönetimi, askeri stratejiler, idari konular ve diğer önemli alanlarda eğitim alır ve yetiştirilirdi. Atabeyler, şehzadelere liderlik ve yönetim becerilerini öğretirken aynı zamanda onların karakter gelişimini de desteklerlerdi.

Bu sorunun cevap anahtarı C) I ve III'dür. Çünkü Mevlana Celâleddin-i Rumi ve Yunus Emre, XIII. yüzyılda Anadolu'da tasavvufun önde gelen isimleridir ve halk tarafından manevi otorite olarak kabul edilmişlerdir. Hoca Ahmet Yesevi ise Orta Asya'da yaşamış bir mutasavvıftur ve Anadolu'da etkili olmamıştır.

Bu sorunun cevap anahtarı D) Taht kavgalarının yaşanmasıdır. II. Kılıç Arslan'ın oğullarını ülkenin farklı bölgelerine göndermesi, hanedan üyeleri arasında taht kavgalarının ortaya çıkmasına yol açmıştır. Oğullar arasında tahtın kimin hakkı olduğu konusunda çekişmeler ve mücadeleler yaşanmıştır. II. Kılıç Arslan'ın oğullarını ülkenin farklı bölgelerine göndermesi, hanedanın gücünü ve kontrolünü zayıflatmıştır. Oğullar arasında bölgesel bağımsızlık eğilimleri ortaya çıkmış ve taht kavgaları başlamıştır. Bu durum, Türkiye Selçuklu Devleti'nin iç istikrarını olumsuz etkilemiş ve siyasi bir istikrarsızlığa neden olmuştur.

Bu sorunun cevap anahtarı "C) Bizans'ın doğudaki Hristiyanların koruyucusu oluşu" olarak verilmiştir. Bizans'ın doğudaki Hristiyanların koruyucusu oluşu, Bizans topraklarında yaşayan halkın Türk egemenliğini kolayca benimsemesinde etkili olmamıştır. Diğer seçenekler olan Bizans'taki taht kavgaları, Bizans yöneticilerinin keyfi uygulamaları, Bizans yönetimindeki Anadolu'nun kargaşa içinde oluşu ve Bizans'ın halktan aldığı ağır vergiler ise Türk egemenliğini kolaylaştıran etkenler arasında yer almaktadır. Bizans topraklarında yaşayan halkın Türk egemenliğini kolayca benimsemesinde, Bizans'ın doğudaki Hristiyanların koruyucusu oluşu etkili olmamıştır. Ancak Bizans'taki taht kavgaları, Bizans yöneticilerinin keyfi uygulamaları, Bizans yönetimindeki Anadolu'nun kargaşa içinde oluşu ve Bizans'ın halktan aldığı ağır vergiler, halkın Türk egemenliğini daha kabul edilebilir bir seçenek olarak görmesine ve kolayca benimsemesine etkili olmuştur.

doğru cevap D) İpek ve Baharat yollarının Osmanlıların elinde oluşudur. İpek ve Baharat yollarının Osmanlıların kontrolü altına girmesi, ekonomik açıdan büyük bir avantaj sağlamış ve Osmanlı Beyliği'nin hızla gelişmesine katkıda bulunmuştur. Diğer seçenekler ise Osmanlı Beyliği'nin kurulduktan sonra hızlı gelişmesinde etkili olan faktörler arasında yer almaktadır.

cevap anahtarı "B) Merkeziyetçi yapının zayıflığının" olacaktır. XIV. yüzyılın başlarında Bizans'ın Anadolu'daki valilerinin (Tekfurların) kendi başlarına hareket etmeleri, merkeziyetçi yapının zayıflığının bir göstergesidir. Bu durum, Bizans İmparatorluğu'nun kontrolünün merkezden uzak bölgelerde zayıfladığını ve valilerin bağımsızlık eğilimi gösterdiğini gösterir. XIV. yüzyılın başlarında Bizans'ın Anadolu'daki valilerinin (Tekfurların) kendi başlarına hareket etmeleri, merkeziyetçi yapının zayıflığının bir göstergesidir. Bu dönemde Bizans İmparatorluğu'nun gücü ve otoritesi azalmış, merkezi yönetim kontrolünü Anadolu'daki valilere tam anlamıyla sağlayamamıştır. Valiler, kendilerini devlete bağlı gibi göstermekle birlikte gerçekte kendi bölgelerinde bağımsız bir şekilde hareket etmişlerdir.

Doğru cevap "B) Dervişler" olacaktır. Dervişler, Osmanlıların bir bölgeyi fethetmesinden önce halkın psikolojik olarak Osmanlı yönetimine hazırlanmasında ve yerleştikleri bölgelerin imar ve iskanında öncülük etmiştir. Dervişler, dini otoriteye sahip kişiler olarak halkı etkileyerek Osmanlı yönetimini kabul etmelerini sağlamışlardır. Bu sayede Osmanlıların fetihlerinde halkın entegrasyonu ve yerleşim süreci kolaylaşmıştır.

Bu sorunun cevap anahtarı B) Egemenliği halkla paylaşması şeklindedir. Osmanlı Devleti'nin Balkanlara egemenlik kurmasında diğer seçenekler olan İstimalet uygulaması, İskân politikası, Halkın değerlerine saygı ve Vergilerde adalet etkili olmuştur. Bu seçenekler Osmanlı Devleti'nin Balkanlarda yönetim politikalarını ve halkla ilişkilerini yansıtmaktadır.

Doğru cevap "A) Altın Orda Devleti"dir. Timur, Altın Orda Devleti'ni parçalayarak bu devletin gücünü zayıflatmış ve bölgede boşluk oluşmuştur. Bu durum, Rus Knezliklerinin Karadeniz'e inmelerinin, güneye ve doğuya yayılmalarının önünü açmıştır. Altın Orda Devleti'nin parçalanması, Rusların bölgedeki etkilerini artırmasına ve genişlemelerine olanak sağlamıştır.

Bu sorunun cevap anahtarı "C) I ve III" olacaktır. Yıldırım Bayezid'in Timur'un isteklerini reddetmesi, I. Bağımsızlık ve III. Egemenlik hakları anlayışlarına verdiği önemi göstermektedir. Yıldırım Bayezid, Timur'un taleplerini kabul etmeyerek Osmanlı Devleti'nin bağımsızlığını korumak istemiştir. Aynı zamanda egemenlik haklarını da savunarak dış müdahaleye karşı direnmiştir.