13 EYLÜL İLKOKULU FEN BİLİMLERİ DERSİ

Cevap Anahtarı: B) İşitme duyu organı -- Burun Verilen eşleştirmeler arasında doğru olmayan İşitme duyu organı -- Burun (seçenek B) çünkü işitme duyusu kulak yoluyla algılanırken, burun koku alma duyusunu içerir. Diğer eşleştirmeler doğrudur: Görme duyu organı -- Göz ve Tatma duyu organı -- Dil.

Cevap anahtarı: B) Yavaşlama Bir topun yukarıya doğru fırlatılması, yer çekimi kuvvetinin etkisiyle yavaşlama hareketine neden olur. Topun fırlatılma anında hızı artar, ancak yer çekimi kuvveti onu yavaşlatır ve zirveye doğru yön değiştirerek durmaya başlar. Ardından, yer çekimi kuvveti topu aşağı çeker ve aşağıya doğru hızlanma hareketi başlar. A) Hızlanma: Hızlanma hareketi, bir cismin hızının arttığı hareket türüdür. Topun yukarıya doğru fırlatılması sırasında hızı artar, ancak bu hızlanma sadece başlangıçta gerçekleşir. Daha sonra top yavaşlar ve zirveye doğru durmaya başlar. C) Sallanma: Sallanma hareketi, bir cismin dengesiz bir konumdan başka bir dengesiz konuma hareketidir. Topun yukarıya doğru fırlatılması sallanma hareketi değildir çünkü top, zirveye doğru hareket ettikten sonra düşmeye başlar ve salınım yapmaz.

Cevap Anahtarı: A) Ayşe'nin salıncakta sallanması. Sallanma kuvveti, bir nesnenin bir eksen etrafında geri ve ileri hareket etmesine neden olan kuvvettir. Ayşe'nin salıncakta sallanması (seçenek A), sallanma kuvvetine bir örnektir. Diğer seçenekler, top oynamak (seçenek B) ve koşu yarışması için çalışmak (seçenek C), farklı türde hareket veya kuvvetleri içerir.

Cevap anahtarı: C) Arabanın durağa yaklaşması. Yavaşlayan hareket, bir cismin hızının azaldığı bir hareket türüdür. C seçeneği olan "Arabanın durağa yaklaşması," yavaşlayan harekete örnek olarak verilebilir. Araba, hızını azaltarak ve yavaşlayarak durağa doğru yaklaşır. A) Kapının açılması: Kapının açılması da bir harekettir, ancak yavaşlayan hareket değildir. Kapı genellikle belirli bir hızla açılır veya kapanır, ancak hızı azalmaz. B) Uçağın kalkış yapması: Uçağın kalkış yapması, başlangıçta duran bir konumdan hızlanarak yükselmeye başladığı bir harekettir. Yavaşlayan harekete örnek değildir.

Cevap Anahtarı: C) Cismin kimyasını değiştirir. Kuvvet uygulandığında cismin kimyasını değiştirme yeteneği kuvvetin doğasına aykırıdır. Kuvvetler genellikle cismin hareketini veya dengesini etkiler, ancak kimyasal yapılarını doğrudan değiştirmez. Bu nedenle, cismin kimyasını değiştirmek kuvvetin tipik bir etkisi değildir.

Cevap anahtarı: C) I, II ve III Yukarıdaki ifadelerde verilenlerin hepsi kuvvet için doğrudur: I) Duran cismi hareket ettirir: Kuvvet, duran bir cismin hareket etmesine neden olabilir. Örneğin, bir itme kuvveti uygulandığında duran bir araba hareket eder. II) Hareketli cismi durdurur: Kuvvet, hareket halinde olan bir cismin hareketini durdurabilir. Örneğin, bir fren kuvveti uygulandığında hareket halindeki bir bisiklet durur. III) Hareket eden cismin yönünü değiştirir: Kuvvet, hareket halinde olan bir cismin yönünü değiştirebilir. Örneğin, bir yönlendirme kuvveti uygulandığında bir topun yönü değişir. Bu nedenle, I, II ve III ifadelerinin hepsi kuvvet için doğrudur.

Cevap anahtarı: C) İp çekme yarışında Ömer'in ipi kendine çekmesi. Çekme kuvveti, iki cisim arasında etkileşim olduğunda bir cismin diğerini kendine doğru çekme kuvvetidir. C seçeneği olan "İp çekme yarışında Ömer'in ipi kendine çekmesi" çekme kuvvetine örnektir. İp çekme yarışında iki takım arasında gerilen ip, her iki taraftan da çekildiğinde çekme kuvveti uygulanır. Ömer'in ipi kendine çekmesi, çekme kuvvetinin bir örneğini oluşturur. A) Basketbol topunun potaya fırlatılması: Basketbol topunun potaya fırlatılması itme kuvvetiyle gerçekleşir, çekme kuvveti değil. B) Futbol topunu kaleye atma: Futbol topunu kaleye atmak da itme kuvvetiyle gerçekleşir, çekme kuvveti değil.

Cevap anahtarı: B) Vidanın tahtaya vidalanması. İtme kuvveti, bir cismin hareket etmesine veya bir nesnenin üzerine baskı uygulanmasına neden olan kuvvettir. B seçeneği olan "Vidanın tahtaya vidalanması" durumunda, vidanın tahta üzerine vidalanması için itme kuvveti uygulanır. Vida, tahta yüzeyine bastırılarak ve döndürülerek itme kuvvetiyle tahtaya vidalanır. A) Araba tekerinin hareket etmesi: Araba tekerinin hareket etmesi, tekerleğe uygulanan itme kuvvetiyle gerçekleşir. Motor gücüyle tekerleklerin yüzeye uygulanan kuvveti, arabayı hareket ettirir. C) Dolap kapağının açılması: Dolap kapağının açılması itme kuvvetiyle gerçekleşmez. Dolap kapakları, genellikle çekme kuvveti uygulanarak açılır.

Cevap Anahtarı: A) Meryem tablete çok yakından bakmaktadır. Göz sağlığını olumsuz etkileyen faktörler arasında yakın mesafeden uzun süreli bakma yer almaktadır. Meryem'in tablete çok yakından bakması (seçenek A), gözlere gereğinden fazla yük bindirerek göz yorgunluğuna ve dijital göz yorgunluğuna neden olabilir. Diğer seçeneklerde (B ve C) göz sağlığı ile ilgili olumsuz etkiler değil, olumlu etkiler veya etkisiz faktörler belirtilmiştir.

Görünüşleri aynı ve kokuları olmayan maddeleri birbirinden ayırt etmek için ağız duyu organını kullanırız. Tat alma yeteneği sayesinde ağız, farklı maddelerin tatlarını algılayarak onları ayırt etmemizi sağlar.

Yukarıdan düşen bir topun zemine çarpıp tekrar yukarı doğru sekmesi, yön değiştirme hareketi ile açıklanmaz. Topun yukarı doğru sıçraması, sallanma hareketinin sonucudur. Yön değiştirme ise bir cismin hareket yönünün değişmesini ifade eder, ancak bu durumda topun yönü değişmemektedir.

Hızlanan hareket, nesnenin hızının zamanla arttığı bir harekettir. Bu durumda, yukarıdan aşağıya doğru bırakılan bir top hızlanan hareket yapar çünkü yerçekimi etkisiyle topun hızı sürekli artar.

En büyük doğal ışık kaynağı Güneş'tir. Güneş, yıldızlar arasında bulunan ve gezegen sistemimize ışık ve enerji sağlayan en büyük yıldızdır.

Sıvı maddeler belirli bir sıcaklık ve basınç altında belirli bir hacimde bulunan maddelerdir. Buz ise katı bir haldedir ve belirli bir şekle ve hacme sahiptir. Dolayısıyla, buz sıvı maddelere örnek olarak verilemez.

D -- Y -- D -- Y -- D -- Y -- D -- D -- D --Y