2023-2024 11.Sınıf Tarih Dersi 2.Dönem 2.Yazılı Soruları (2023-06-08)

Cevap anahtarı C şıkkı olan "Köleliğin kaldırılması" dışındaki tüm seçenekler doğrudur. Sanayi devrimi ile birlikte üretim sürecindeki hızlanma, şehirleşme, kırsal nüfusun azalması ve işçi sınıfının ortaya çıkışı gibi sonuçlar ortaya çıkmıştır. Ancak, kölelik kaldırılması esas olarak 19. yüzyılda gerçekleşmiştir ve Sanayi Devrimi ile doğrudan ilişkili değildir. Bu soru, öğrencilerin tarih bilgilerini ve Sanayi Devrimi'nin sonuçlarını anlamalarını ölçmeyi amaçlamaktadır.

Cevap anahtarı: E) Gelir eşitsizliğinin artması. Endüstri devrimiyle birlikte sermaye birikimi arttı ve bu da büyük şirketlerin ortaya çıkmasına ve endüstriyel kapasitenin artmasına yol açtı. Ancak, bu süreçte zenginler daha zengin, yoksullar ise daha fakir hale geldi ve gelir eşitsizliği arttı. Sermaye birikimi, kâr amaçlı üretim sürecinde karın artması için işçi ücretlerinin düşük tutulması gibi birçok olumsuz sonuç da doğurabilir. Bu nedenle, sermaye birikimi ile birlikte gelir eşitsizliğine karşı tedbirler almak önemlidir.

Cevap: İnternetin yaygınlaşması modern hayatın getirdiği yeni bir kültürel değişimdir. İnternet, insanların iletişim kurma, bilgiye erişme, eğitim alma, eğlenceye erişme ve iş yapma şekillerini kökten değiştirdi. İnternet, dünya genelinde kültürel etkileşimleri artırdı ve kültürel farklılıkların daha fazla anlaşılmasına yardımcı oldu. Soruda, modern hayatın getirdiği kültürel değişimler arasından seçenekler verilmiştir. Bu seçenekler arasında, yazının icadı, matbaanın keşfi, internetin yaygınlaşması, dini reform hareketleri ve bilimsel yöntemin gelişimi yer almaktadır. Soruda hangi seçeneğin modern hayatın getirdiği yeni bir kültürel değişim olduğu sorulmaktadır. Bu nedenle, doğru cevap İnternetin yaygınlaşması'dır. İnternet, kültürel etkileşimleri artırmış ve dünya genelindeki farklı kültürleri birbirine yaklaştırmıştır. İnternet, ayrıca bilgiye erişimi kolaylaştırmış ve eğitim, iş yapma, eğlence gibi alanlarda insanların hayatını değiştirmiştir.

Cevap Anahtarı: D) Aile yapısının değişmesine. Modernleşme, geleneksel toplumlarda aile yapısının değişmesine sebep olmuştur. Geleneksel aile yapısı, geniş aileler ve çok çocuklu ailelerden oluşurken modernleşme süreci, nüfus kontrolü, kadınların iş hayatına atılması ve aile büyüklüğünün azalması gibi etmenler nedeniyle çekirdek aile yapısının yaygınlaşmasına neden oldu.

Cevap anahtarı E şıkkıdır çünkü Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluşu modern hayattaki sosyal değişimlerden biri değildir. Kentleşme, sanayileşme, göç ve tarımın modernleşmesi ise modern hayattaki sosyal değişimlerden bazılarıdır.

Cevap: E) İşçilerin yaşam koşullarının iyileşmesine. Sanayileşme süreci, fabrikaların kurulması ve makineleşmenin artmasıyla birlikte üretim sürecindeki verimliliği artırmış, bu da ekonomik büyümeyi ve zenginleşmeyi sağlamıştır. Aynı zamanda, işçilerin yaşam koşullarını da iyileştirmiştir, çünkü işçiler artık daha yüksek ücretler almışlar ve daha iyi çalışma koşullarına sahip olmuşlardır. Ancak, sanayileşme süreci aynı zamanda çevre sorunları ve işsizlik gibi sorunlara da neden olmuştur.

Cevap anahtarı A şıkkıdır. Kentleşme, konut ihtiyacının karşılanamaması, trafik sıkışıklığı, su ve enerji sorunları gibi pek çok soruna yol açabilir. Özellikle hızlı kentleşmenin yaşandığı ülkelerde bu sorunlar daha belirgin hale gelir.

Bu sorunun cevap anahtarı "A) Tanzimat Fermanı'nın ilanıyla başlamıştır." Tanzimat Fermanı, Osmanlı Devleti'nde modernleşme sürecinin başlangıcını işaret eder ve reformların uygulanmasıyla birlikte modernleşme hareketleri hız kazandı.

Cevap anahtarı "A) Sanayileşme ve teknolojik gelişmeler"dir. XIX. yüzyılda Avrupa'da yaşanan sanayileşme ve teknolojik gelişmeler, gündelik hayatı derinden etkilemiştir. Bu dönemde üretim süreçlerindeki değişimler, artan nüfus ve kentleşme gibi faktörler, gündelik hayatı da dönüştürmüştür. Örneğin, fabrika üretimi sayesinde ucuzlayan ürünler, yeni tüketim alışkanlıklarının doğmasına neden olmuştur. Bu süreçte ayrıca ulaşım, iletişim ve eğlence alanlarında da önemli gelişmeler yaşanmıştır.

Cevap anahtarı "D) Ortak bir etnik kökene sahip olmaktır" olan bu soru, ulus devletin oluşumundaki etnik faktörleri sorgulamaktadır. Etnik köken, belirli bir topluluğun benzer kültür, dil, tarih ve genetik miraslarına dayanan ortak bir kimlik oluşturur. Bu ortak kimlik, ulus devletin oluşumunda önemli bir faktördür ve etnik bağlantılar, vatandaşlar arasında birlik ve beraberlik hissi yaratır.

Cevap anahtarı B) Nüfus sayısı arttı şeklindedir. Tanzimat Fermanı, Osmanlı İmparatorluğu'nda modernleşme ve yeniliklerin başlaması için önemli bir adımdı ve halkın eğitim, sağlık gibi alanlarda daha iyi şartlarda yaşamasını amaçlıyordu. Bu amaç doğrultusunda yapılan yeniliklerle birlikte nüfus artmaya başladı.

Balkan Savaşları sonrası nüfusun durumu şu şekilde değişti: Nüfus sayısı azalmadı ancak nüfusun etnik yapısı önemli ölçüde değişti ve göç hareketleri yaşandı. Bu olaylar, bölgedeki etnik ve siyasi çekişmelerin yanı sıra ulus devlet fikrinin güçlenmesine de neden oldu.

Cevap anahtarı C'dir, yani Osmanlı Devleti'nde sanayileşme çabaları 19. yüzyılın başlarında başlamıştır. Bu süreçte Batı'da yaşanan sanayi devrimi ve Avrupa ülkelerinin ekonomik ve askeri üstünlüğü Osmanlı yönetimini sanayileşme çabaları konusunda harekete geçirmiştir. Osmanlı yönetimi, askeri amaçlarla silah, cephane ve gemi üretimi yapmak amacıyla bazı fabrikalar kurmuştur. Ancak bu çabalar yeterli olmamıştır.

Cevap anahtarı: C) Demiryolu ve ulaşım. Osmanlı Devleti'nin sanayileşme çabaları özellikle demiryolu ve ulaşım alanlarında yoğunlaşmıştır. Bu dönemde demiryolu hatları inşa edilerek ulaşım altyapısı geliştirilmeye çalışılmıştır. Bu sayede, ticaretin kolaylaştırılması, askeri sevkiyatların hızlandırılması ve bölgeler arasındaki bağların güçlendirilmesi hedeflenmiştir. Soru, Osmanlı Devleti'nin sanayileşme çabalarının hangi alanlara odaklandığını sormaktadır. Şıklar incelendiğinde, cevap olarak C seçeneği verilmiştir. Bu doğru bir cevaptır. Osmanlı Devleti, sanayileşme sürecinde özellikle demiryolu ve ulaşım alanlarında yoğunlaşmıştır. Bu dönemde inşa edilen demiryolu hatları sayesinde ulaşım altyapısı geliştirilmeye çalışılmıştır. Bu durum, ticaretin kolaylaştırılması, askeri sevkiyatların hızlandırılması ve bölgeler arasındaki bağların güçlendirilmesi gibi faydalar sağlamıştır.

Cevap Anahtarı: B) İngiltere. Osmanlı Devleti'nin sanayileşme çabalarında İngiltere örnek alınmıştır. Tanzimat Dönemi'nde Batı ülkelerindeki gelişmeler incelenmiş ve özellikle İngiltere'nin sanayileşme modeli takip edilmiştir. Bu kapsamda İngiliz teknoloji, bilim ve sanayi uzmanları Osmanlı'ya davet edilerek, fabrikalar kurulmuş ve atölyeler açılmıştır.

Cevap anahtarı: B) Gemi inşa. Osmanlı Devleti'nin sanayileşme çabaları 19. yüzyılın sonlarına doğru hız kazanmıştır ve özellikle Sultan II. Abdülhamid dönemi bu çabalarda bir ivme kazandırmıştır. Bu dönemde en büyük ilerleme ise gemi inşa sektöründe kaydedilmiştir. Osmanlı Donanması'nın modernizasyonu ve ticari filosunun geliştirilmesi için ciddi çabalar gösterilmiş ve özellikle Tersane-i Amire'nin modernizasyonu gerçekleştirilmiştir. Bu sayede Osmanlı Devleti, kendi gemilerini inşa edebilir hale gelmiştir.

Cevap anahtarı C'dir, yani Osmanlı Devleti'nin sanayileşme çabaları I. Dünya Savaşı sonrasında tamamlanmıştır. Osmanlı Devleti'nin sanayileşme çabaları, 19. yüzyılın sonlarından itibaren hız kazanmış olsa da I. Dünya Savaşı'nın yıkıcı etkileriyle birlikte tam anlamıyla gerçekleştirilememiştir. Ancak savaştan sonra, Cumhuriyet döneminde sanayileşme çalışmaları hız kazanmıştır

Cevap Anahtarı: B) Maliye bütçesinin düzenlenmesi. İkinci Meşrutiyet dönemi, Osmanlı İmparatorluğu'nda ekonomik bir dönüşüm dönemi olarak görülmüştür. Bu dönemde ekonomik düzeltme çalışmaları yapılmış ve bunlardan biri de maliye bütçesinin düzenlenmesidir. Maliye bütçesinin düzenlenmesiyle birlikte, devletin gelir ve giderleri arasındaki denge sağlanmaya çalışılmıştır. Bu çalışmaların amacı, devletin ekonomik durumunu düzeltmek ve dış borçlanmaya olan ihtiyacını azaltmaktı. Bu süreçte, vergi yükünün artırılması, işletmelerin kamulaştırılması gibi diğer adımlar da atılmıştır.

Sorunun cevap anahtarı "B) İhracata dayalı ekonomik politikalar" şeklindedir. Cumhuriyet döneminde ekonomik düzeltme çalışmaları, özellikle 1923 yılından itibaren ihracata dayalı ekonomik politikalarla gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda, tarım ürünleri, hayvancılık ürünleri, madenler ve sanayi ürünleri ihracata odaklanarak ekonomik kalkınma sağlanmaya çalışılmıştır. Bu politikaların yanı sıra, devletin ekonomiye müdahalesi azaltılmış ve özelleştirme çalışmaları da yapılmıştır.

Cevap anahtarı E olan bu soruda, Türkiye'nin II. Dünya Savaşı sonrası ekonomik durumunu düzeltmek için uygulanan çalışmaların planlı kalkınma politikaları olduğu belirtiliyor. Bu politikalar kapsamında, 1960'ların ortalarına kadar beş yıllık kalkınma planları hazırlanmış ve uygulanmıştır. Bu planlar, sanayileşme, tarım modernizasyonu ve altyapı yatırımları gibi alanlarda atılımlar yapılmasını hedeflemişlerdir.

Bu sorunun cevap anahtarı D seçeneği olan özelleştirme çalışmalarıdır. 1980'li yıllardaki ekonomik kriz sonrasında Türkiye'de yapılan düzeltme çalışmaları arasında, devletin ekonomiye müdahalesinin azaltılması ve özelleştirme politikalarının uygulanması öne çıkmaktadır. Özelleştirme çalışmaları ile kamu varlıkları özelleştirilerek özelleştirilen kurumların daha verimli ve etkin bir şekilde işletilmesi hedeflenmiştir.

Cevap anahtarı "A" seçeneğidir. Tanzimat Fermanı, Osmanlı İmparatorluğu'nun yeniden yapılanması için atılan önemli adımlardan biridir. Bu ferman, ekonomik alanda da önemli değişiklikler getirdi. Tarımın ve ticaretin geliştirilmesi için teşvikler verildi, vergi sistemi düzenlendi ve yeniden yapılandırıldı. Bu sayede Osmanlı ekonomisi, modernleşme sürecine uyum sağlama yolunda önemli bir adım atmış oldu.

Cevap anahtarı E olan bu soruda, Osmanlı Devleti'nde sanayileşme çabaları sanayi alanında yoğunlaşmıştır. Sanayileşme hareketi, Osmanlı'nın geri kalmışlığına ve dışa bağımlılığına çözüm olarak görülmüş ve özellikle tekstil, demir, çimento, cam ve kimya gibi sektörlerde yoğunlaşılmıştır.

Cevap anahtarı: A) Demiryolu ve madencilik sektörlerinde. Osmanlı Devleti'nin sanayileşme çabaları genel olarak sınırlı başarılarla sonuçlandı. Ancak demiryolu ve madencilik sektörlerinde özellikle sonraki yıllarda başarı sağlandı. Demiryolu inşaatları özellikle 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren hız kazandı ve İstanbul, İzmir, Adana, Konya, Sivas, Diyarbakır gibi şehirler arasında demiryolu bağlantıları kuruldu. Madencilik sektöründe ise özellikle Tunus, Fas, Cezayir gibi Osmanlı topraklarındaki madenler işletilmeye başlandı ve bu da ekonomiye katkı sağladı.

Cevap anahtarı "E) Tümü yukarıdakilerin doğru." şeklindedir. Osmanlı Devleti'nin sanayileşme çabaları yetersiz finansman, teknolojik altyapı, iş gücü ve yetişmiş eleman eksikliği, politik istikrarsızlık, dış müdahaleler, çevre faktörleri ve doğal afetler gibi birçok sorunla karşılaşmıştır. B