10.Sınıf İslam Bilim Tarihi 2.Dönem Başı Sınav (Klasik)

Ali Kuşçu, 1403 yılında Semerkant'ta doğmuştur. Uluğ Bey'in sarayında eğitim görmüş ve 1449 yılında Semerkant Gözlemevinin müdürü olmuştur. 1472 yılında İstanbul'a gelmiş ve Fatih Sultan Mehmed'in danışmanlığını yapmıştır. 1474 yılında Edirne'de ölmüştür.

İslam haritacılığı, Amerika'nın keşfi üzerinde önemli bir etkiye sahip olmuştur. El-İdrîsî'nin çizdiği dünya haritası, Kolomb'un Amerika'ya ulaşmasını kolaylaştırmıştır. Ayrıca, Arap-İslam kültür çevresinde Afrika kıtasının güneyden dolaşılabileceği kanaati de hâkim olmuştur. Bu kanaat, Kolomb'un Amerika'ya ulaşma fikrini desteklemiştir.

Pîrî Reis'in 1513 tarihli Birinci Dünya Haritası, yirmiye yakın haritadan yararlanarak çizilmiştir. Önemli kısmı Müslümanlara ait olan bu haritalar arasında Kolomb’un 1489 yılında hazırlattığı harita da vardır. Bu harita Pîrî Reis'in amcası Kemal Reis tarafından Kolomb'un üçüncü gezisine katılmış bir denizcinin esir edilmesiyle elde edilmiştir. Kolomb'un özgün haritası günümüze ulaşmadığı için Pîrî Reis'in haritası bilimsel ve tarihsel açıdan büyük önem taşımaktadır.

İslam dünyasında yazılan tıp eserleri, birçok dile çevrilmiş ve Avrupa'daki tıp eğitiminin temelini oluşturmuştur. Bu eserler, hastalıkların teşhis ve tedavisi, ilaç yapımı ve cerrahi konularında önemli bilgiler içermektedir.

El-Cezerî, hava, boşluk ve denge prensiplerini kullanarak 50 adet aracın tasarımını ayrıntılı olarak vermiştir. Bu araçların 6'sı su saati, 4'ü mumlu saat, 6'sı ibrik, 7'si eğlence amaçlı kullanılan çeşitli otomatlar, 3'ü abdest almak için kullanılan otomat, 4'ü kan alma teknesi, 6'sı fıskiye, 4'ü kendinden ses çıkaran araç, 5'i suyu yukarı çıkartan araç, 2'si kilit, 1'i açıölçer, 1'i kayık su saati ve Amid kentinin kapısıdır.

Endülüs'teki bilimsel çalışmalar, Avrupa'ya birçok yeni bilgi ve teknoloji getirmiştir. Bu bilgiler ve teknolojiler, Avrupa'da bilimsel çalışmaların gelişmesine ve yeni keşiflerin yapılmasına katkıda bulunmuştur. Ayrıca, Endülüs'teki bilimsel çalışmalar, Avrupa'daki Rönesans hareketinin başlamasında da etkili olmuştur.

Hay bin Yakzan, XIV. yüzyıldan itibaren tüm dillere çevrilen, dünyada felsefî romanın ilk örneği olarak kabul edilen bir eserdir.

İbn Heysem, ışığın doğasıyla ilgili birçok önemli çalışma yapmıştır. Bu çalışmalar, optik biliminin gelişmesine büyük katkı sağlamıştır.

Bîrûnî, özgül ağırlığı ölçmek için "cihaz-ı mahruti" adını verdiği bir alet kullanmıştır. Cihaz-ı mahruti, içine su doldurulan koni biçimli bir kaptır. Maddenin ağırlığı ölçüldükten sonra, cihaz-ı mahrutiye atılır ve dışarı taşan suyun hacmi ölçülür. Maddenin özgül ağırlığı, maddenin ağırlığının dışarı taşan suyun hacmine oranı olarak hesaplanır.

Ömer Hayyam'ın cebir alanındaki çalışmaları, matematik biliminin gelişimi açısından önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmalar, daha sonraki matematikçiler tarafından da kullanılmış ve geliştirilmiştir.

Kânûn fi't-tibb, tıp biliminin tarihsel gelişiminde önemli bir yere sahiptir. Bu eser, daha sonraki tıbbi çalışmalar için temel bir kaynak oluşturmuştur ve günümüzde de hala tıp tarihi araştırmacıları tarafından incelenmektedir.

1. İslam coğrafyası, sadece İslam ülkelerinin coğrafyası ile ilgilenmez, aynı zamanda diğer ülkelerin coğrafyası ile de ilgilenir. 2. Belh Coğrafya Okulu, çalışmalarını İslam coğrafyası üzerine yoğunlaştırmıştır, genel ve tasvirî coğrafya konularında yoğunlaşmamıştır. 3. Irak Coğrafya Okulu, çalışmalarını genel ve tasvirî coğrafya konularında yoğunlaştırmıştır, İslam coğrafyası üzerine yoğunlaşmamıştır. 4. Belh Okulu haritacılarının çizimlerinde dinî ve siyasi faktörlerin hakim olduğu anlaşılmaktadır. 5. Belhî ekolü haritacılarının yaptığı dünya haritalarında Mekke merkezî bir konumda gösterilmektedir. 6. Belhî ekolüne mensup haritacılar bölgesel haritaları fiziki sınırlarını göstererek yapmış lardır. 7. Mes'udî dönemin coğrafyacılarına ait bilgileri deney ve gözlemler ışığında yeniden yorumlamıştır. 8. Mes'udî güney yarım kürenin bilinmeyen bir kara parçası ile kaplı olduğu bilgisi hakkındaki şüphelerini ifade eden Müslüman coğrafyacılardandır. 9. Belhî Bağdat'ta Filozof Kindî'den ders almıştır. 10. İbn Havkal, Sûretu'l-Arz (Yeryüzü Suretleri) adlı eserini İstahrî'nin eseri üzerine bina etmiş, eserinde Afrika ve İspanya hakkında geniş bilgiler vermiştir.

1. Karanlık oda, İbn Heysem tarafından geliştirilen ve ışığın düzgün yansıma özelliğini kullanan bir düzenektir. 2. Camera Obscura, Latincede "karanlık oda" anlamına gelir ve İbn Heysem'in karanlık oda düzeneklerine verilen addır. 3. Karanlık oda deneyinin ilk olarak İbn Heysem tarafından yapıldığı, E. Wiedemann'ın bilimsel çalışmaları neticesinde ortaya konmuştur. 4. Karanlık oda düzeneği, ışığın düzgün yansıma özelliğini kullanır ve bu sayede görüntü oluşur. 5. Karanlık oda düzeneğinde, görüntü ters olarak oluşur. 6. Jeodezi, yeryüzü düzlemini ölçme bilgisi ile ilgilenen bilim dalıdır. 7. Bîrûnî, Tahdîd Nihâyât el-Emâkin li-Tashîh Mesâfât el-Mesâkin adlı eserinde enlem boylam hesaplamaları, şehirlerarası uzaklıkları belirleme ve kıble bulma metotları ile ilgili bilgiler vermiştir. 8. Bîrûnî, Kanûnu'l-Mes'udî adlı eserinde tanjant ve kotanjant fonksiyonlarıyla uğraşmış ve kitaba bir tanjant çizelgesi eklemiştir. 9. Bîrûnî, Kitâb Makâlîd'İlm el-Hey adlı eserinde küresel trigonometinin problemlerini bir monografide ele alıp işlemiştir. 10. Bîrûnî, Kitâbu's-Saydala adlı eserinde otların isimlerini çeşitli dillere göre alfabetik olarak verir.