10.Sınıf Biyoloji 2.Dönem 1.Yazılı sınavı 10.Sınıf kategorisinin Biyoloji alt kategorisinin, 2 dönemine ait. Bu sınav Orta derecede zorluktadır. Toplamda 16 sorudan oluşmaktadır.
Rh uyuşmazlığı (eritroblastosis fetalis) nedir? Açıklayınız.
ABO kan grubu sisteminde çok alellilik ve eş baskınlık ne anlama gelir? Açıklayınız.
Akraba evliliği nedir? Akraba evliliğinin genetik hastalıklar üzerindeki etkilerini açıklayınız.
X'e bağlı çekinik kalıtım nedir? X'e bağlı çekinik bir hastalığın kalıtımında erkek ve dişi bireyler arasındaki farklılıkları örneklerle açıklayınız.
Biyolojik spektrum nedir? Açıklayınız ve bu spektrumdaki organizasyon düzeylerini sıralayınız.
Çevre kavramını tanımlayınız. Çevreyi oluşturan canlı (biyotik) ve cansız (abiyotik) faktörlere örnekler veriniz ve bu faktörlerin canlılar üzerindeki etkilerini açıklayınız.
Ekosistemdeki bozulmaların yol açabileceği beş olumsuz sonucu açıklayınız.
Ototrof canlılar (üreticiler) nedir? Fotosentez ve kemosentez yapan ototroflara ikişer örnek veriniz.
Biyolojik birikim nedir? Açıklayınız ve insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerinden üç tanesini örneklerle açıklayınız.
Besin ağı nedir? Kurguladığınız bir besin ağını örneklerle açıklayınız ve bu ağdaki tüketicilerin beslenme çeşitlerine örnekler veriniz.
Biyoçeşitliliğin azalmasına neden olan faktörlerden üç tanesini açıklayınız.
Hava kirliliği nedir? Hava kirliliğini önlemek için alınabilecek üç önlemi sıralayınız.
Radyasyonun canlılar üzerindeki etkileri nelerdir? En az üç farklı etkiyi açıklayınız.
Ses kirliliğinin insan sağlığı üzerindeki etkileri nelerdir? En az üç örnek vererek açıklayınız.
Aşağıda verilen cümlelerden doğru olanların başına (D), yanlış olanların başına (Y) koyunuz.
1. (.....) Biyoçeşitlilik, sadece bitki türlerinin zenginliğini ifade eder, hayvanları kapsamaz.
2. (.....) Hava kirliliğini önlemenin en etkili yolu, fosil yakıt kullanımını tamamen durdurmaktır.
3. (.....) Asit yağmurları, sadece endüstriyel bölgelerde görülen bir çevre sorunudur.
4. (.....) Ozon tabakası, Dünya atmosferinin alt katmanlarında bulunur ve zararlı UV ışınlarını emer.
5. (.....) Küresel iklim değişikliği, sadece sıcaklık artışına neden olur, diğer hava olaylarını etkilemez.
6. (.....) Erozyon, sadece insan faaliyetleri sonucu ortaya çıkar, doğal süreçlerle ilgisi yoktur.
7. (.....) Ekolojik ayak izi, bir insanın veya topluluğun doğal kaynaklar üzerindeki etkisini ölçen bir göstergedir.
8. (.....) Karbon ayak izi, bir bireyin doğrudan veya dolaylı olarak atmosfere saldığı toplam sera gazı miktarıdır.
9. (.....) Su ayak izi, sadece evsel su tüketimini ifade eder, tarım ve sanayide kullanılan suyu kapsamaz.
10. (.....) Sürdürülebilirlik, gelecek nesillerin ihtiyaçlarını karşılama yeteneğini tehlikeye atmadan bugünkü ihtiyaçları karşılamayı hedefler.
Aşağıda verilen toprak kirliliği nedenlerini ve sonuçlarını eşleştirin:
a. Sanayi atıkları
b. Tarım ilaçları ve gübreler
c. Evsel atıklar
d. Madencilik faaliyetleri
e. Asit yağmurları
f. Toprak verimliliğinin azalması
g. Su kaynaklarının kirlenmesi
h. Bitki ve hayvan sağlığının bozulması
ı. İnsan sağlığına zararlı maddelerin birikmesi
i. Biyoçeşitliliğin azalması
1. (.....) Toprağa zararlı kimyasalların karışması
2. (.....) Toprakta ağır metallerin birikmesi
3. (.....) Toprağın yapısının bozulması
4. (.....) Topraktaki canlıların zarar görmesi
5. (.....) Topraktaki besin döngüsünün bozulması
6. (.....) Tarım ürünlerinde verim düşüşü
7. (.....) Yeraltı sularının nitratla kirlenmesi
8. (.....) Besin zinciri yoluyla insanlara geçiş
9. (.....) Topraktaki türlerin yok olması
10. (.....) Ormanların zarar görmesi
Rh uyuşmazlığı (eritroblastosis fetalis) nedir? Açıklayınız.
Rh uyuşmazlığı, gebelik sırasında anne kanı ile bebek kanının karışması sonucu annenin bağışıklık sisteminin tepki vermesiyle oluşur. İlk gebelikte genellikle sorun yaşanmazken, sonraki gebeliklerde annenin antikorları fetüse zarar verebilir.
ABO kan grubu sisteminde çok alellilik ve eş baskınlık ne anlama gelir? Açıklayınız.
ABO kan grubu sistemi, çok alelliliğe ve eş baskınlığa iyi bir örnektir. Bu durum, genetik çeşitliliğin ve fenotipik ifadelerin nasıl ortaya çıktığını anlamamıza yardımcı olur.
Akraba evliliği nedir? Akraba evliliğinin genetik hastalıklar üzerindeki etkilerini açıklayınız.
Kalıtsal hastalıkların çoğu çekinik genlerle taşınır. Çekinik bir genin etkisini gösterebilmesi için bireyde homozigot (aynı genin iki kopyası) olarak bulunması gerekir. Akraba olmayan bireylerde, nadir görülen bir çekinik geni taşıma olasılığı düşüktür. Ancak akrabalar arasında bu genlerin ortak atadan gelme olasılığı daha yüksek olduğundan, akraba evliliklerinde bu tür hastalıkların görülme sıklığı artar.
X'e bağlı çekinik kalıtım nedir? X'e bağlı çekinik bir hastalığın kalıtımında erkek ve dişi bireyler arasındaki farklılıkları örneklerle açıklayınız.
Örneğin, hemofili veya renk körlüğü gibi hastalıklar X'e bağlı çekinik olarak kalıtılır. Bir erkek, annesinden X kromozomunu aldığı için, annesi taşıyıcı ise %50 ihtimalle hasta olabilir. Babasından ise Y kromozomunu alır, bu nedenle babası bu hastalığı oğluna doğrudan aktaramaz. Dişi bir bireyin hasta olabilmesi için hem annesinden hem de babasından hastalık genini taşıyan X kromozomunu alması gerekir.
Biyolojik spektrum nedir? Açıklayınız ve bu spektrumdaki organizasyon düzeylerini sıralayınız.
Biyolojik spektrum, ekolojik çalışmaların temelini oluşturur. Her bir organizasyon düzeyi, bir sonraki daha karmaşık düzeyi oluşturur ve ekolojik ilişkilerin anlaşılması için önemlidir. Ekoloji bilimi, bu spektrumda organizmalar ve daha üst basamaklarla ilgilenir.
Çevre kavramını tanımlayınız. Çevreyi oluşturan canlı (biyotik) ve cansız (abiyotik) faktörlere örnekler veriniz ve bu faktörlerin canlılar üzerindeki etkilerini açıklayınız.
Çevre, canlıların yaşam alanını ve koşullarını belirleyen kritik bir faktördür. Biyotik ve abiyotik faktörler arasındaki dengenin bozulması, ekosistemlerde ciddi sorunlara yol açabilir.
Ekosistemdeki bozulmaların yol açabileceği beş olumsuz sonucu açıklayınız.
Ekosistemdeki dengenin bozulması, bir zincirin halkalarının kopmasına benzer. Her bir bozulma, diğerlerini tetikleyerek geniş kapsamlı olumsuz sonuçlara neden olabilir.
Ototrof canlılar (üreticiler) nedir? Fotosentez ve kemosentez yapan ototroflara ikişer örnek veriniz.
Ototroflar, ekosistemdeki diğer canlılar için temel besin kaynağıdır ve atmosferdeki gaz dengesinin sağlanmasında önemli rol oynarlar.
Biyolojik birikim nedir? Açıklayınız ve insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerinden üç tanesini örneklerle açıklayınız.
Biyolojik birikim, özellikle uzun ömürlü ve yüksek trofik seviyelerde bulunan canlılarda daha belirgindir. Bu nedenle, besin zincirinin tepesinde yer alan insanlar, bu birikimden en çok etkilenen canlılardır.
Besin ağı nedir? Kurguladığınız bir besin ağını örneklerle açıklayınız ve bu ağdaki tüketicilerin beslenme çeşitlerine örnekler veriniz.
Besin ağları, ekosistemdeki enerji akışını ve madde döngüsünü anlamak için önemlidir. Bir türün yok olması, diğer türler üzerinde ciddi etkilere yol açabilir.
Biyoçeşitliliğin azalmasına neden olan faktörlerden üç tanesini açıklayınız.
Biyoçeşitliliğin azalması, ekosistemlerin dengesini bozarak türlerin yok olmasına ve insan yaşamının olumsuz etkilenmesine neden olur. Bu faktörler, canlıların yaşam alanlarını tahrip ederek veya çevresel koşulları değiştirerek biyoçeşitliliği tehdit eder.
Hava kirliliği nedir? Hava kirliliğini önlemek için alınabilecek üç önlemi sıralayınız.
Hava kirliliği, insan faaliyetleri ve doğal olaylar sonucu oluşabilir. Hava kirliliğini önlemek için alınacak önlemler, sera gazı emisyonlarını azaltarak ve daha temiz enerji kaynaklarına yönelerek hava kalitesini artırmayı hedefler.
Radyasyonun canlılar üzerindeki etkileri nelerdir? En az üç farklı etkiyi açıklayınız.
Radyasyon, canlı hücrelere zarar verebilen yüksek enerjili ışınlar veya parçacıklar yayar. Bu zarar, hücrelerin genetik materyalini (DNA) bozarak veya hücre fonksiyonlarını bozarak ortaya çıkabilir. Zararın şiddeti, radyasyonun dozuna, süresine ve türüne bağlıdır.
Ses kirliliğinin insan sağlığı üzerindeki etkileri nelerdir? En az üç örnek vererek açıklayınız.
Ses kirliliği, insanları rahatsız eden ve fizyolojik ve psikolojik sorunlara yol açabilen istenmeyen seslerdir. Yüksek şiddetteki veya sürekli gürültü, vücudun stres tepkisini tetikleyerek çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir.
Aşağıda verilen cümlelerden doğru olanların başına (D), yanlış olanların başına (Y) koyunuz.
1. (.....) Biyoçeşitlilik, sadece bitki türlerinin zenginliğini ifade eder, hayvanları kapsamaz.
2. (.....) Hava kirliliğini önlemenin en etkili yolu, fosil yakıt kullanımını tamamen durdurmaktır.
3. (.....) Asit yağmurları, sadece endüstriyel bölgelerde görülen bir çevre sorunudur.
4. (.....) Ozon tabakası, Dünya atmosferinin alt katmanlarında bulunur ve zararlı UV ışınlarını emer.
5. (.....) Küresel iklim değişikliği, sadece sıcaklık artışına neden olur, diğer hava olaylarını etkilemez.
6. (.....) Erozyon, sadece insan faaliyetleri sonucu ortaya çıkar, doğal süreçlerle ilgisi yoktur.
7. (.....) Ekolojik ayak izi, bir insanın veya topluluğun doğal kaynaklar üzerindeki etkisini ölçen bir göstergedir.
8. (.....) Karbon ayak izi, bir bireyin doğrudan veya dolaylı olarak atmosfere saldığı toplam sera gazı miktarıdır.
9. (.....) Su ayak izi, sadece evsel su tüketimini ifade eder, tarım ve sanayide kullanılan suyu kapsamaz.
10. (.....) Sürdürülebilirlik, gelecek nesillerin ihtiyaçlarını karşılama yeteneğini tehlikeye atmadan bugünkü ihtiyaçları karşılamayı hedefler.
1. Biyoçeşitlilik, tüm canlı türlerini (bitki, hayvan, mikroorganizma vb.) ve bunların genetik çeşitliliğini, ekosistemlerini kapsar. 2. Fosil yakıt kullanımını azaltmak önemlidir, ancak tamamen durdurmak pratik olmayabilir. Yenilenebilir enerji kaynakları ve enerji verimliliği de önemlidir. 3. Asit yağmurları, endüstriyel bölgelerden uzak bölgelerde de görülebilir, çünkü asidik gazlar rüzgarlarla taşınabilir. 4. Ozon tabakası, atmosferin üst katmanlarında (stratosfer) bulunur. 5. Küresel iklim değişikliği, sıcaklık artışının yanı sıra kuraklık, sel, aşırı hava olayları gibi birçok etkiye neden olur. 6. Erozyon, doğal süreçlerle de oluşabilir, ancak insan faaliyetleri (ormanların yok edilmesi, aşırı otlatma vb.) erozyonu hızlandırır. 7. Ekolojik ayak izi, doğal kaynak tüketimini ve atık üretimini de içerir. 8. Karbon ayak izi, ulaşım, enerji tüketimi, gıda üretimi gibi birçok faktörden kaynaklanır. 9. Su ayak izi, tüm su tüketimini (evsel, tarımsal, endüstriyel) kapsar. 10. Sürdürülebilirlik, çevresel, sosyal ve ekonomik boyutları içerir.
Aşağıda verilen toprak kirliliği nedenlerini ve sonuçlarını eşleştirin:
a. Sanayi atıkları
b. Tarım ilaçları ve gübreler
c. Evsel atıklar
d. Madencilik faaliyetleri
e. Asit yağmurları
f. Toprak verimliliğinin azalması
g. Su kaynaklarının kirlenmesi
h. Bitki ve hayvan sağlığının bozulması
ı. İnsan sağlığına zararlı maddelerin birikmesi
i. Biyoçeşitliliğin azalması
1. (.....) Toprağa zararlı kimyasalların karışması
2. (.....) Toprakta ağır metallerin birikmesi
3. (.....) Toprağın yapısının bozulması
4. (.....) Topraktaki canlıların zarar görmesi
5. (.....) Topraktaki besin döngüsünün bozulması
6. (.....) Tarım ürünlerinde verim düşüşü
7. (.....) Yeraltı sularının nitratla kirlenmesi
8. (.....) Besin zinciri yoluyla insanlara geçiş
9. (.....) Topraktaki türlerin yok olması
10. (.....) Ormanların zarar görmesi
Toprak kirliliğinin nedenleri arasında sanayi, tarım, evsel atıklar, madencilik ve asit yağmurları bulunur. Bu kirliliğin sonuçları ise toprak verimliliğinin azalması, su kaynaklarının kirlenmesi, bitki ve hayvan sağlığının bozulması, insan sağlığına zararlı maddelerin birikmesi ve biyoçeşitliliğin azalmasıdır.
Rh uyuşmazlığının nedenlerini ve mekanizmasını anlar.
Çok alellilik ve eş baskınlık kavramlarını ABO kan grubu sistemi üzerinden açıklar.
Akraba evliliğinin potansiyel genetik risklerini ve kalıtsal hastalıkların ortaya çıkma olasılığını kavrar.
X'e bağlı çekinik kalıtımın mekanizmasını ve cinsiyete bağlı farklılıklarını ayırt eder.
Biyolojik organizasyon düzeylerini tanımlar ve ekolojinin odak noktasını anlar.
Çevre kavramını ve bileşenlerini ayırt eder, canlılar üzerindeki etkilerini değerlendirir.
Öğrenci, ekosistemdeki bozulmaların potansiyel sonuçlarını değerlendirebilir.
Öğrenci, ototrof canlıların özelliklerini ve ekosistemdeki önemini ayırt edebilir.
Biyolojik birikimin ne olduğunu ve insan sağlığı üzerindeki potansiyel tehlikelerini anlar.
Besin ağlarının ne olduğunu ve ekosistemdeki önemini kavrar.
Öğrenci, biyoçeşitliliğin azalmasına neden olan faktörleri ve bu faktörlerin ekosistemler üzerindeki etkilerini anlar.
Öğrenci, hava kirliliğinin ne olduğunu ve hava kirliliğini azaltmaya yönelik çözüm önerilerini değerlendirir.
Öğrenci, radyasyonun canlılar üzerindeki çeşitli olumsuz etkilerini ayırt edebilir.
Öğrenci, ses kirliliğinin insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini tanımlayabilir ve örneklendirebilir.
1. Biyoçeşitliliğin önemini ve kapsamını açıklar. 2. Hava kirliliğinin nedenlerini ve sonuçlarını değerlendirir. 3. Asit yağmurlarının oluşumunu, etkilerini ve önleme yollarını analiz eder. 4. Ozon tabakasının önemini ve incelmesinin sonuçlarını değerlendirir. 5. Küresel iklim değişikliğinin nedenlerini, sonuçlarını ve çözüm önerilerini tartışır. 6. Erozyonun nedenlerini, etkilerini ve önleme yöntemlerini değerlendirir. 7. Ekolojik ayak izinin ne olduğunu ve nasıl azaltılabileceğini açıklar. 8. Karbon ayak izinin ne olduğunu ve nasıl azaltılabileceğini açıklar. 9. Su ayak izinin ne olduğunu ve nasıl azaltılabileceğini açıklar. 10. Sürdürülebilirlik kavramını ve önemini açıklar.
Toprak kirliliğinin nedenlerini ve sonuçlarını açıklar.
etiketlerini kapsamaktadır.Değerli öğretmenlerimiz, isterseniz sistemimizde kayıtlı binlerce sorudan 10.Sınıf Biyoloji dersi için sınav-yazılı hazırlama robotu ile ücretsiz olarak beş dakika içerisinde istediğiniz soru sayısında, soru tipinde ve zorluk derecesinde sınav oluşturabilirsiniz. Yazılı robotu için Sınav Robotu tıklayın.