10.Sınıf Astronomi ve Uzay Bilimleri 2.Dönem 1.Yazılıya Hazırlık Test 1 sınavı 10.Sınıf kategorisinin Astronomi ve Uzay Bilimleri alt kategorisinin, 2 dönemine ait. Bu sınav Orta derecede zorluktadır. Toplamda 24 sorudan oluşmaktadır.
Bir gözlem yerinde, İlkbahar noktasının saat açısı 15 saat ise, o yerin yerel yıldız zamanı (T) kaçtır?
A) 1 saat B) 15 saat C) 24 saat D) 0 saat E) 30 saat
Aşağıdakilerden hangisi ortalama Güneş'in özelliklerinden biri değildir?
A) Bir tam dolanımını gerçek Güneş ile aynı sürede tamamlar.
B) Yıllık hareketini ekliptik üzerinde yapar.
C) Yıllık hareketinin hızı sabittir.
D) 21 Mart'ta ilkbahar (Koç) noktasındadır.
E) Hareketindeki düzensizlikler nedeniyle gerçek güneş zamanını kullanmak zordur.
Aşağıdakilerden hangisi zamanın göreceli (izafi) bir kavram olduğunu destekleyen bir durumdur?
A) Zamanın, her yerde aynı hızda akması
B) Bir yılın 365 gün 6 saat olması
C) Bir cismin hızlandıkça, zamanın yavaşlaması
D) Takvimlerin, toplumların ihtiyaçlarına göre düzenlenmesi
E) Ay'ın evrelerinin, düzenli olarak tekrar etmesi
Gregoryen takvim olarak da bilinen Miladi Takvim'in başlangıç noktası aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hz. Muhammed'in Mekke'den Medine'ye hicreti
B) İlkbahar (Koç) noktasının yeni yılın başlangıcı olması
C) Dünya'nın Güneş etrafındaki bir tam dolanımı
D) Hz. İsa'nın doğum tarihi
E) Selçuklu Sultanı Celalettin Melikşah'ın tahta çıkışı
Einstein'ın Görelilik Kuramı'na göre, zamanın akışı hangi faktörlerden etkilenir?
A) Sadece cismin hızı
B) Sadece cismin konumu
C) Cismin hızı, konumu ve kütlesi
D) Cismin hızı ve konumu
E) Sadece cismin kütlesi
Aşağıdaki takvimlerden hangisi Türkler tarafından İslamiyet'in kabulüne kadar kullanılmıştır?
A) Miladi Takvim B) Celali Takvim
C) Hicri Takvim D) Rumi Takvim
E) On İki Hayvanlı Takvim
Dünya, Güneş etrafındaki yörüngesinde bir tam dolanımını tamamladığında ne olur?
A) Bir gün tamamlanır. B) Bir ay tamamlanır.
C) Bir mevsim tamamlanır. D) Bir yıl tamamlanır.
E) Bir hafta tamamlanır.
Güneş'in tutulum çemberi üzerindeki bir tam dolanımı kaç günde tamamlanır?
A) 28 gün. B) 30 gün.
C) 90 gün. D) 365,2564 gün.
E) 400 gün.
Kuzey yarım kürede 22 Haziran'da Güneş'in hiç batmadığı noktalar için hangi koşul sağlanmalıdır?
A) δ > 90 - φ B) δ < 90 - |φ|
C) δ = 90 + φ D) δ < - (90 - φ)
E) δ = |φ| - 90
Aşağıdakilerden hangisi Ay'ın Dünya etrafındaki bir tam dolanımının süresini ifade eder?
A) Kavuşul Ay B) Yıldızıl (Sideral) Ay
C) Sinodik Ay D) Tropikal Ay
E) Gregoryen Ay
Eşlek kon sayısı a = 8sa ve deklinasyon δ = 20° olan bir tarih için, eğer ölçülen saat açısı 4 saat ise, gündüz süresi kaç saat olur?
A) 8 saat B) 12 saat C) 16 saat D) 20 saat E) 24 saat
Dünya’nın yörünge düzlemi ile Ay’ın yörünge düzlemi arasındaki açı yaklaşık olarak kaç derecedir?
A) 0° B) 5° C) 10° D) 23,5° E) 90°
Güneş tutulması hangi Ay evresinde gerçekleşir?
A) İlk dördün B) Dolunay C) Yeni Ay D) Son dördün E) Hilal
Tam Güneş tutulması sırasında Güneş'in hangi bölümü daha kolay gözlemlenebilir?
A) Çekirdek B) Fotosfer C) Kromosfer D) Korona E) Taşküre
Gök küresinin temel öğelerinden hangisi, Dünya'nın Ekvator düzleminin gök küresiyle kesişimi sonucu oluşur ve gök küresini kuzey ve güney yarım kürelere ayırır?
A) Gök eşleği B) Çevren C) Zenit D) Gök uçlağı E) Nadir
Bir gözlemcinin bulunduğu noktada çekül doğrultusuna dik olan düzleme ne ad verilir ve bu düzlemin gök küresiyle kesişimi neyi oluşturur?
A) Gök eşleği - Ufuk
B) Çevren düzlemi - Çevren
C) Meridyen düzlemi - Gök meridyeni
D) Ekvator düzlemi - Gök ekvatoru
E) Yörünge düzlemi - Tutulum
Gök cisimlerinin günlük hareketi neyin sonucudur ve bu hareket hangi yönde gerçekleşir?
A) Dünya'nın Güneş etrafında dönmesi - Batıdan doğuya
B) Dünya'nın kendi ekseni etrafında dönmesi - Doğudan batıya
C) Güneş'in Dünya etrafında dönmesi - Batıdan doğuya
D) Dünya'nın kendi ekseni etrafında dönmesi - Batıdan doğuya
E) Ay'ın Dünya etrafında dönmesi - Doğudan batıya
Bir tarlanın üzerindeki bir noktanın konumunu belirtmek için kullanılan "köşegenlerin kesim noktası" ifadesi, hangi tür koordinat sistemine bir örnektir?
A) Küresel koordinat sistemi
B) Kartezyen koordinat sistemi
C) Yerel koordinat sistemi
D) Gök koordinat sistemi
E) Jeodezik koordinat sistemi
Bir A noktasının coğrafi konumunu belirlerken kullanılan yatay ve düşey açılar sırasıyla ne olarak adlandırılır?
A) Boylam - Enlem B) Enlem - Boylam
C) Yükseklik - Azimut D) Azimut - Yükseklik
E) Zenit Açısı - Ufuk Açısı
Aşağıdakilerden hangisi astronomi kon düzeneklerinden biri değildir?
A) Çevren Kon Düzeneği
B) Eşlek Kon Düzeneği
C) Coğrafi Kon Düzeneği
D) Gözlemci Merkezli Kon Düzeneği (Toposantrik)
E) Yer Merkezli Kon Düzeneği (Geosantrik)
Bir X gök cisminin sağ açıklığı (α) hangi aralıkta değerler alır?
A) 0sa - 24sa B) -90° - +90°
C) 0° - 360° D) -23°27' - +23°27'
E) 0sa - 12sa
Aşağıdakilerden hangisi bir gök cisminin dik açıklığını (δ) doğru bir şekilde tanımlar?
A) Koç noktasından başlayıp gök cismine kadar saat yönünde ölçülen yay.
B) Gök cisminin saat çemberi ile ufuk arasındaki açı.
C) Eşlek üzerinde, gök cisminden başlayıp Koç noktasına kadar saat yönünün tersine ölçülen yay.
D) Eşlek üzerinde, gök cisminden başlayıp Koç noktasına kadar saat yönünde ölçülen yay.
E) Eşlek üzerinde X' noktasından başlayıp X noktasına kadar saat yönünün tersindeki (+ yön) yayı gören merkez açı.
Bir yıldızın daima çevrenin üstünde kalması ne anlama gelir?
A) Yıldızın hiçbir zaman batmadığı.
B) Yıldızın sadece gece gözlemlenebildiği.
C) Yıldızın sadece gündüz gözlemlenebildiği.
D) Yıldızın enlem açısının 90° olduğu.
E) Yıldızın dik açıklığının 0° olduğu.
Kuzey enlemlerinde δ ≥ (90 - φ) koşulunu sağlayan bir yıldız için ne söylenebilir?
A) Bu yıldız hiçbir zaman doğmaz.
B) Bu yıldız daima batar.
C) Bu yıldız hiçbir zaman batmaz.
D) Bu yıldız sadece belirli mevsimlerde gözlemlenebilir.
E) Bu yıldızın dik açıklığı enlem açısından büyüktür.
Bir gözlem yerinde, İlkbahar noktasının saat açısı 15 saat ise, o yerin yerel yıldız zamanı (T) kaçtır?
A) 1 saat B) 15 saat C) 24 saat D) 0 saat E) 30 saat
Yerel yıldız zamanı (T), İlkbahar noktasının saat açısına (Sδ) eşittir. Bu nedenle İlkbahar noktasının saat açısı 15 saat ise, yerel yıldız zamanı da 15 saat olacaktır (T = Sδ).
Aşağıdakilerden hangisi ortalama Güneş'in özelliklerinden biri değildir?
A) Bir tam dolanımını gerçek Güneş ile aynı sürede tamamlar.
B) Yıllık hareketini ekliptik üzerinde yapar.
C) Yıllık hareketinin hızı sabittir.
D) 21 Mart'ta ilkbahar (Koç) noktasındadır.
E) Hareketindeki düzensizlikler nedeniyle gerçek güneş zamanını kullanmak zordur.
Ortalama Güneş, gerçek Güneş'in hareketindeki düzensizlikleri gidermek amacıyla tanımlanmıştır. Ortalama Güneş'in temel amacı, zaman ölçümünde kullanılan bir referans noktası oluşturarak günlük yaşamı kolaylaştırmaktır. Seçenek E) ortalama Güneş'in varlık sebebini açıklamaktadır, bu bir özellik değildir.
Aşağıdakilerden hangisi zamanın göreceli (izafi) bir kavram olduğunu destekleyen bir durumdur?
A) Zamanın, her yerde aynı hızda akması
B) Bir yılın 365 gün 6 saat olması
C) Bir cismin hızlandıkça, zamanın yavaşlaması
D) Takvimlerin, toplumların ihtiyaçlarına göre düzenlenmesi
E) Ay'ın evrelerinin, düzenli olarak tekrar etmesi
Einstein'ın Görelilik Teorisi'ne göre zaman, mutlak değil göreceli bir kavramdır. Bir cismin hızı arttıkça zaman yavaşlar. Bu durum, zamanın algılayana bağlı olduğunu gösterir.
Gregoryen takvim olarak da bilinen Miladi Takvim'in başlangıç noktası aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hz. Muhammed'in Mekke'den Medine'ye hicreti
B) İlkbahar (Koç) noktasının yeni yılın başlangıcı olması
C) Dünya'nın Güneş etrafındaki bir tam dolanımı
D) Hz. İsa'nın doğum tarihi
E) Selçuklu Sultanı Celalettin Melikşah'ın tahta çıkışı
Miladi Takvim, Güneş yılı esasına göre düzenlenmiştir ve Hz. İsa'nın doğum tarihi başlangıç olarak kabul edilir. Papa XIII. Gregory tarafından düzenlendiği için Gregoryen takvim olarak da bilinir.
Einstein'ın Görelilik Kuramı'na göre, zamanın akışı hangi faktörlerden etkilenir?
A) Sadece cismin hızı
B) Sadece cismin konumu
C) Cismin hızı, konumu ve kütlesi
D) Cismin hızı ve konumu
E) Sadece cismin kütlesi
Görelilik Kuramı'na göre zamanın akışı, cismin hızına ve konumuna göre değişir. Cisim hızlandıkça zaman yavaşlar ve çekim merkezlerine yaklaştıkça zaman daha yavaş akar.
Aşağıdaki takvimlerden hangisi Türkler tarafından İslamiyet'in kabulüne kadar kullanılmıştır?
A) Miladi Takvim B) Celali Takvim
C) Hicri Takvim D) Rumi Takvim
E) On İki Hayvanlı Takvim
On İki Hayvanlı Takvim, Güneş yılı esas alınan ve Orta Asya halkları arasında yaygın olarak kullanılan bir takvimdir. Türkler tarafından İslamiyet'in kabulüne kadar kullanılmıştır.
Dünya, Güneş etrafındaki yörüngesinde bir tam dolanımını tamamladığında ne olur?
A) Bir gün tamamlanır. B) Bir ay tamamlanır.
C) Bir mevsim tamamlanır. D) Bir yıl tamamlanır.
E) Bir hafta tamamlanır.
Dünya'nın Güneş etrafındaki yörüngesinde bir tam dolanımı, bir yıl olarak tanımlanır. Bu süre boyunca Dünya, Güneş etrafında yaklaşık 365.25 gün döner ve bu da mevsimlerin oluşmasına neden olur.
Güneş'in tutulum çemberi üzerindeki bir tam dolanımı kaç günde tamamlanır?
A) 28 gün. B) 30 gün.
C) 90 gün. D) 365,2564 gün.
E) 400 gün.
Güneş'in tutulum çemberi üzerindeki bir tam dolanımı, Dünya'nın Güneş etrafındaki bir tam turuna eşdeğerdir ve yaklaşık olarak 365,2564 günde tamamlanır. Bu süre, bir yılın uzunluğuna karşılık gelir.
Kuzey yarım kürede 22 Haziran'da Güneş'in hiç batmadığı noktalar için hangi koşul sağlanmalıdır?
A) δ > 90 - φ B) δ < 90 - |φ|
C) δ = 90 + φ D) δ < - (90 - φ)
E) δ = |φ| - 90
Verilen metinde 22 Haziran için Güneş'in hiç batmaması koşulu |δ| < 90 - |φ| olarak belirtilmiştir. Bu koşulu sağlayan noktalarda Güneş batmayacaktır.
Aşağıdakilerden hangisi Ay'ın Dünya etrafındaki bir tam dolanımının süresini ifade eder?
A) Kavuşul Ay B) Yıldızıl (Sideral) Ay
C) Sinodik Ay D) Tropikal Ay
E) Gregoryen Ay
Metinde Ay'ın Dünya çevresindeki yıldızlara göre yaptığı dolanma hareketinin süresi 27,321661 gün olarak verilmiştir ve bu süre Yıldızıl (Sideral) Ay olarak tanımlanır.
Eşlek kon sayısı a = 8sa ve deklinasyon δ = 20° olan bir tarih için, eğer ölçülen saat açısı 4 saat ise, gündüz süresi kaç saat olur?
A) 8 saat B) 12 saat C) 16 saat D) 20 saat E) 24 saat
Metinde gündüz süresi 2*a olarak hesaplanır. a = 6sa + ölçüm değeri olduğundan a = 6sa + 4sa = 10sa olur. Gündüz süresi 2 * 10sa = 20sa olur.
Dünya’nın yörünge düzlemi ile Ay’ın yörünge düzlemi arasındaki açı yaklaşık olarak kaç derecedir?
A) 0° B) 5° C) 10° D) 23,5° E) 90°
Metinde Dünya’nın yörünge düzlemi ile Ay’ın yörünge düzlemi arasında 5°’lik bir açı olduğu belirtilmiştir.
Güneş tutulması hangi Ay evresinde gerçekleşir?
A) İlk dördün B) Dolunay C) Yeni Ay D) Son dördün E) Hilal
Güneş tutulması, Ay'ın Güneş ile Dünya arasına girdiği ve Güneş'i kısmen ya da tamamen örttüğü Yeni Ay evresinde gerçekleşir.
Tam Güneş tutulması sırasında Güneş'in hangi bölümü daha kolay gözlemlenebilir?
A) Çekirdek B) Fotosfer C) Kromosfer D) Korona E) Taşküre
Tam Güneş tutulması sırasında Güneş'in parlak ışınları Ay tarafından engellendiği için, normalde zor gözlemlenen korona tabakası daha net bir şekilde görülebilir.
Gök küresinin temel öğelerinden hangisi, Dünya'nın Ekvator düzleminin gök küresiyle kesişimi sonucu oluşur ve gök küresini kuzey ve güney yarım kürelere ayırır?
A) Gök eşleği B) Çevren C) Zenit D) Gök uçlağı E) Nadir
Gök eşleği, Dünya'nın ekvatorunun gökyüzüne yansıtılmasıyla oluşur ve gök küresini iki yarım küreye böler. Yıldızların konumları bu referansa göre belirlenir.
Bir gözlemcinin bulunduğu noktada çekül doğrultusuna dik olan düzleme ne ad verilir ve bu düzlemin gök küresiyle kesişimi neyi oluşturur?
A) Gök eşleği - Ufuk
B) Çevren düzlemi - Çevren
C) Meridyen düzlemi - Gök meridyeni
D) Ekvator düzlemi - Gök ekvatoru
E) Yörünge düzlemi - Tutulum
Çevren düzlemi, gözlemcinin bulunduğu noktadaki yerel ufuk düzlemidir. Bu düzlemin gök küresiyle kesişimi olan çevren de gök küresini gözlemcinin görebildiği ve göremediği kısımlara ayırır.
Gök cisimlerinin günlük hareketi neyin sonucudur ve bu hareket hangi yönde gerçekleşir?
A) Dünya'nın Güneş etrafında dönmesi - Batıdan doğuya
B) Dünya'nın kendi ekseni etrafında dönmesi - Doğudan batıya
C) Güneş'in Dünya etrafında dönmesi - Batıdan doğuya
D) Dünya'nın kendi ekseni etrafında dönmesi - Batıdan doğuya
E) Ay'ın Dünya etrafında dönmesi - Doğudan batıya
Gök cisimlerinin günlük hareketi, aslında Dünya'nın kendi ekseni etrafında batıdan doğuya doğru dönmesinin bir sonucudur. Bu dönüş, gök cisimlerinin doğudan batıya doğru hareket ediyormuş gibi görünmesine neden olur.
Bir tarlanın üzerindeki bir noktanın konumunu belirtmek için kullanılan "köşegenlerin kesim noktası" ifadesi, hangi tür koordinat sistemine bir örnektir?
A) Küresel koordinat sistemi
B) Kartezyen koordinat sistemi
C) Yerel koordinat sistemi
D) Gök koordinat sistemi
E) Jeodezik koordinat sistemi
"Köşegenlerin kesim noktası" gibi ifadeler, belirli bir nesneye veya alana göre tanımlanan yerel referans noktalarını kullanarak konum belirlemeye yönelik yerel koordinat sistemlerine örnektir.
Bir A noktasının coğrafi konumunu belirlerken kullanılan yatay ve düşey açılar sırasıyla ne olarak adlandırılır?
A) Boylam - Enlem B) Enlem - Boylam
C) Yükseklik - Azimut D) Azimut - Yükseklik
E) Zenit Açısı - Ufuk Açısı
Coğrafi kon düzeneğinde, yatay açı boylamı, düşey açı ise enlemi ifade eder. Boylam, başlangıç meridyenine göre doğu veya batı yönündeki açıyı gösterirken, enlem Ekvator'a göre kuzey veya güney yönündeki açıyı gösterir.
Aşağıdakilerden hangisi astronomi kon düzeneklerinden biri değildir?
A) Çevren Kon Düzeneği
B) Eşlek Kon Düzeneği
C) Coğrafi Kon Düzeneği
D) Gözlemci Merkezli Kon Düzeneği (Toposantrik)
E) Yer Merkezli Kon Düzeneği (Geosantrik)
Coğrafi kon düzeneği, Dünya üzerindeki yerlerin konumunu belirlemek için kullanılırken, astronomi kon düzenekleri gök cisimlerinin gökyüzündeki konumlarını belirlemek için kullanılır. Çevren ve Eşlek kon düzenekleri ile Gözlemci ve Yer merkezli kon düzenekleri astronomi ile ilgilidir.
Bir X gök cisminin sağ açıklığı (α) hangi aralıkta değerler alır?
A) 0sa - 24sa B) -90° - +90°
C) 0° - 360° D) -23°27' - +23°27'
E) 0sa - 12sa
Sağ açıklık, Koç noktasından X gökcisminin saat çemberinin eşleği kestiği noktaya kadar saat yönünün tersine ölçülen merkez açıdır ve 0 saat ile 24 saat arasında değerler alır.
Aşağıdakilerden hangisi bir gök cisminin dik açıklığını (δ) doğru bir şekilde tanımlar?
A) Koç noktasından başlayıp gök cismine kadar saat yönünde ölçülen yay.
B) Gök cisminin saat çemberi ile ufuk arasındaki açı.
C) Eşlek üzerinde, gök cisminden başlayıp Koç noktasına kadar saat yönünün tersine ölçülen yay.
D) Eşlek üzerinde, gök cisminden başlayıp Koç noktasına kadar saat yönünde ölçülen yay.
E) Eşlek üzerinde X' noktasından başlayıp X noktasına kadar saat yönünün tersindeki (+ yön) yayı gören merkez açı.
Dik açıklık, eşlek üzerinde X' noktasından başlayıp X noktasına kadar saat yönünün tersindeki yayı gören merkez açıdır ve +90° ile -90° arasında değerler alır.
Bir yıldızın daima çevrenin üstünde kalması ne anlama gelir?
A) Yıldızın hiçbir zaman batmadığı.
B) Yıldızın sadece gece gözlemlenebildiği.
C) Yıldızın sadece gündüz gözlemlenebildiği.
D) Yıldızın enlem açısının 90° olduğu.
E) Yıldızın dik açıklığının 0° olduğu.
Bir yıldızın günlük çemberi daima çevrenin üzerinde kalıyorsa, bu yıldız gözlemci tarafından bütün gece gözlemlenebilir, yani hiçbir zaman batmaz.
Kuzey enlemlerinde δ ≥ (90 - φ) koşulunu sağlayan bir yıldız için ne söylenebilir?
A) Bu yıldız hiçbir zaman doğmaz.
B) Bu yıldız daima batar.
C) Bu yıldız hiçbir zaman batmaz.
D) Bu yıldız sadece belirli mevsimlerde gözlemlenebilir.
E) Bu yıldızın dik açıklığı enlem açısından büyüktür.
Kuzey enlemlerinde δ ≥ (90 - φ) koşulunu sağlayan yıldızlar batmayan yıldızlardır.
Yıldız zamanı kavramını ve yerel yıldız zamanının nasıl belirlendiğini anlar.
Ortalama Güneş kavramını ve gerçek Güneş ile arasındaki farkları ayırt eder.
Zamanın göreceli bir kavram olduğunu açıklar.
Farklı takvimlerin özelliklerini ve başlangıç noktalarını karşılaştırır.
Zamanın göreceli bir kavram olduğunu ve hangi faktörlerden etkilendiğini açıklar.
Farklı takvimlerin özelliklerini ve tarihsel süreçteki kullanımlarını bilir.
Dünya'nın yıllık hareketinin sonuçlarını açıklar.
Güneş'in tutulum çemberindeki hareketini ve süresini açıklar.
Bir yıldızın doğup batabilme koşulunu ve bunun coğrafi enlemle ilişkisini açıklar.
Ay'ın farklı dolanım dönemlerini ve bunların sürelerini ayırt eder.
Eşlek kon sayısı ve deklinasyon değerlerini kullanarak gece gündüz sürelerini hesaplar.
Ay'ın yörüngesinin Dünya'nın yörüngesiyle yaptığı açıyı belirtir ve sonuçlarını yorumlar.
Güneş tutulmasının oluşum koşullarını ve Ay'ın evreleriyle ilişkisini açıklayabilme.
Güneş tutulmasının bilimsel önemini ve Güneş'in yapısı hakkındaki bilgileri artırmadaki rolünü kavrayabilme.
Gök küresinin temel öğelerini tanımlayabilme.
Gözlemcinin konumuna göre gök küresinin nasıl bölündüğünü açıklayabilme.
Gök cisimlerinin günlük hareketinin nedenini açıklayabilme.
Farklı koordinat sistemlerinin kullanım amaçlarını karşılaştırabilme.
Coğrafi konum belirleme sisteminde kullanılan enlem ve boylam kavramlarını tanımlar.
Astronomi kon düzeneklerinin farklı türlerini ve kullanım amaçlarını ayırt eder.
Gök cisimlerinin konumlarını belirlemede kullanılan temel kavramları açıklar.
Dik açıklık kavramını tanımlar ve önemini açıklar.
Yıldızların doğma-batma koşullarını enlem açısına göre değerlendirir.
Yıldızların doğma-batma koşullarını enlem açısına göre değerlendirir.
etiketlerini kapsamaktadır.Değerli öğretmenlerimiz, isterseniz sistemimizde kayıtlı binlerce sorudan 10.Sınıf Astronomi ve Uzay Bilimleri dersi için sınav-yazılı hazırlama robotu ile ücretsiz olarak beş dakika içerisinde istediğiniz soru sayısında, soru tipinde ve zorluk derecesinde sınav oluşturabilirsiniz. Yazılı robotu için Sınav Robotu tıklayın.